Arnobii adversus nationes Libri VII

nunc quoniam imagini praeparauimus sedem, [*]( 1 possintet Gel: possunt ut P posaint, cum Urs 2 *acuminis P tardi Sab 3 quodsiJ Gel: quod et si P 6 diuersas P dissidentisquae P corr dissidentesque c 9 natos Ura discere Urs 10 praetii P 16 algidus in r, Sdhn: algidum P algidus Sab nimii Urs: nimium P nimins Canterus 17 frigoris hiemalis Urs 18 perpetiatnr Sab sonus Sab: sonum P 19 nestiae P corr non tempestatis Idelendum uidetur non hominis non tempestatis Meursius tempestatis Sab, r: tempestates P 22 nothum UrB: notum P 24 non] modo Zinkius sed adeatnr Urs inflezionibus Sab )

accipiamus deinceps mox aliquem natum et * in loci illius hospitium, quod habeat rem nullam et sit inane ac uacuum, Platonica licet aut Pythagorea progenie aut. horum alicuius, qui acuminis perhibentur fuisse diuini aut ex deum responsis sapientissimi nuncupati. quod cum actum fuerit, nutriri ut debeat sequitur et alimoniis conuenientibus educari. adhibeamus igitur et nutricem, quae semper ad eum nuda, semper silens accedat, uerbum nullum faciens nec in sermonis alicuius similitudinem ora et labra diducat, sed cum mammas dederit et consequentia supplerit officia, datum quieti linquat et ante fores clausas dies noctesque continuet: poscit enim plerumque res, nutricias adesse curas et obseruare temporarios motus. at uero cum coeperit solidioribus cibis infans debere fulciri, nutrice inferantur ab eadem ueste ut diximus posita et tenore reticentiae seruato. ipse autem qui infertur cibus sit unus atque idem semper, nihil materia differens nec per uarios redintegratus sapores, sed aut fitilla de milio aut sit panis ex farre aut, ut saecula imitemur antiqua, ex cinere caldo glandes aut ex ramis agrestibus baculae. potio autem uini sit prorsus incognita nec sedandae aliud admoueatur siti quam liquor purus e fontibus caldore ignis intactus et, si fieri potis est, manibus subministratus canis. fiet enim familiaris e more consuetudo in naturam uersa nec adpetitio porrigetur ulterius, esse amplius nesciens quod petatur. quorsum igitur haec spectant?

ut, quoniam creditum est, animas diuinas atque immortales esse et ad hominum corpora disciplinis cum omnibus aduolare, experiamur ex isto quem hoc genere uoluimus educari, capiatne [*](1 et om Urs lacuntim signaui 3 pytagorea P 4 diuini Sab: diuinis P 6 et Sab: ut P 8 sermonis alicuius similitudinem scripsi: sermonis alicuius P sermone alicuius Sdb sermonem aliquem Gel sermones aliquos Urs 9 diducat Gel: deducat P 14 inferatur Sab 15 infer*tur P 16 redintegratus Sab: redintegratos P 17 fitilla Sabn: fit illa P sit ille Sab 18 glandes Sab: grandes P 20 fume P corr 22 subministratus Gel:. subministratum P 23 porrigetur Urs: corrigetur P 25 atque VcMenus: adeo P a deo Sab atque adeo Urs ) [*](IV. ) [*]( 6 )

res fidem an sit leuiter credita et frustrabili expectatione praesumpta. procedat igitur nobis solitudine in operta nutritus quot uultis annos agens: uultis uicenarius P uultis tricenarius? immo cum annos fuerit quadraginta permensus, mortalium conciliis inferatur, et si uerum est, illum principalis esse substantiae portionem † iam laeta ex fontibus uitae deriuatum hic agere, antequam notitiam rei sumat alicuius aut sermone imbuatur humano, det responsum rogatus, quisnam sit ipse aut quo patre, quibus sit in regionibus editus, quo pacto aut quanam ratione nutritus, quid operis aut negotii celebrans ante acti temporis decurrerit aeuitatem: ita ille non omni pecore ligno saxo obtunsior atque hebetior stabit, non missus in res nouas et numquam sibi ante cognitas ipsum sese est ante omnia nesciturus? poteritne, si quaeras, sol quid sit ostendere, terra maria sidera nubes nebula pluuiae tonitrua nix grando? poterit arbores scire quid sint, herbae aut gramina, taurus equus aut aries, camelus elephantus aut miluus?

esurienti si dederis uuam mustaceum caepe carduum cucumerem ficum, sciet posse sedari omnibus ex his famem aut quo genere singula esse debeant esui? ignem si plurimum feceris aut uenenatas circumposueris bestias, nonne ibit per medias flammas uiperas solifugas, esse noxias nesciens et timere ipsum quid sit ignorans? iam uero si uestem, si superlectilem ponas in medio tam urbanam quam rusticam, eritne, idem ut possit discriminare, discernere, cui negotio res quaeque conueniat, cuius muneris adcommodata sint usui? indicet in quos habitus uestis stragula facta sit, mitra strophium fascia [*]( 1 expectatione Sab: expectatio P 3 quod P corr 6 portionem Gel: portione P iam laeta] et Gel tam lectam (lautam Zm- Jcius) et Stewechms tam laetam Sahn iam laetae VcMenus 13 est] esse Sab 15 plubiae P 17 camellus P corr elefantus P malas Stewechius 18 mustacium P 19 is P corr c 20 debeant esui? Salm: ■ debeant et sui P debeant? et sibi Sab debeat? et sibi Urs 22 solifugas Bob: solisfugas P 25 discernere expun- at &, om Sab 27 strofium P )

puluinus mucinnium laena calautica mantele mastruca soccus solea calceus P quid si adicias quaerere rota quid sit aut tribula, uannus dolium cupa, trapetum uomis aut cribrum, mola buris aut sarculum? quid arquata si sellula., acus strigilis polubrum siliquastrum trulla lancicula candelabrum pattioca scopae scyphus saccus? quid si cithara tibia argentum aes aurum codex radius liber? quid instrumenta si cetera quibus uita succingitur et continetur humana? ita ut diximus ille non bouis ritu aut asini, porci aut si ullum est animal tardius, conspiciet haec quidem formaturas uarias respectans sed \\ quae sint singula nesciens et quam in causam possideantur ignorans? nonne uocem si fuerit necessitate ali-I qua coactus emittere, ut solemne est mutis, inarticulatum nescio . quid ore hiante clamabit?

quid in Menone, o Plato, quaedam rationibus numeri admota ex puerculo sciscitans et ex eius niteris responsionibus comprobare, quae discamus non discere sed in eorum memoriam quae antiquitus noueramus redire? qui si tibi uere respondet — non enim nos conuenit fidem rebus abiudicare quas dicis — non rerum scientia sed intellegentia ducitur, et ex eo quod aliquos numeros cottidianis habet ex usibus notos fit ut sequatur rogatus et ipsa illum semper multiplicationis adducat accessio. quodsi uere confidis i immortales huc animas et plenas scientiae peruolare, adulescentulum istum rogare desinito, quem esse conspicis gnarum rerum et humanitatis esse in finibus constitutum: quadragenarium istum ad te uoca et ex eo percontare non abstrusum [*]( 14 p. 82 sqq. ) [*]( 1 lena P cala*utica P utica Sab tunica Gel calantica Salm_ soccua solea calceus Sab: soccos solex calceos P 2 querere P om Sab rota] traha Urs 3 cribmm Sab: cibrum P 4 sit Mmenhorstiw 5 strigil Sdb polubrum Gel: colubrum P lenticula Urs 6 pattiocas P om Sdb batiolae Meursim batiaca Saim scopae Gel: scophae P sacus P si Sab: sit P cithera P corr 7 aurum om Sab 9 bouis Urs: nobis P 11 sed Urs: et P 13 mutis GeZ: multis P 14 clamauit P corr c 15 numori Sab: muneri P sciscitaris et Sab: sciscitari sed P 16 quae Sab: quas P 19 adiudicare Sab 23 hunc P corr 24 gnarum Urs: ignarum P 25 espe del Urs ) [*]( 26 percontraire Fcorr ) [*]( ,5* )

aliquid, non inuolutum, non de triangulis, non de quadratis, quid sit cubus aut dynamis, sesqueoctauus aut sesquetertius † ultimus, sed quod in medio situm eat, bis bina, bis terna quam efficiant summulam quaerito. uolumus uidere, uolumus scire, quid rogatus respondeat, an inquisitam expediat quaestionem. ita ille sensurus est, quamuis ei pateant aures, an aliquid dicas, an aliquid quaeras, an tibi ab sese responderi aliquid postules ? et non stipes ut aliquis aut Marpesia ut dictum est rupes stabit elinguis et mutus, hoc ipsum ignorans et nesciens, secum potius an cum altero conloquaris, cum altero sermocineris an secum, oratio sit ista quam promis an sonitus uocis nihil rerum significans sed inani continuatione pertractus?

quid dicitis, o uiri plus quam satis est uobis ex aliena generositate tribuentes? haecine est anima docta illa quam dicitis, immortalis perfecta diuina, post deum principem rerum et post daemones et genios locum optinens quartum et affluens ex crateribus uiuis? hic est ille pretiosus et rationibus homo augustissimis praeditus, mundus minor qui dicitur et totius in speciem similitudinemque mundi fabricatus atque formatus, nullo melior ut apparuit pecore, obtunsior ligno, saxo? qui nesciat homines et in mutis semper solitudinibus degat, demoretur, iners † ualeat inaere, quamuis annis uiuat [*]( 8 Verg. Aen. 6,471 ) [*]( 1 inuolutum Sab: uolutum P , 2 cubus Urs: dib; P dynamis Saim: dynamus P pyramis Urs sesquioctauus Sab sesquitertius Sab 3 numerus Urs ultimo Salm arithmus ? 4 sommulam quaerito Sab: summula quaerit P 7 tibi om Sab ab sese respondere Meursius tamquam ex codice: absenseris ponderi P ab se responderi Sab 8 marpesia* 9 stauit P corr 10 cum altero sermocineris an secum del Meursius 11 promis an Sàb: promisa P 12 pertractus Sab: pertractum P 14 haeccine est anima \'Gel: haec intestamina P 16 daemones et genios Klussmannus: mentes geminas P afluens P 17 grateribus P praetiosus P 18 auguBtissimis praeditus Sab: angustissimis praeditis P 19 similitudinemque mundi scripsi: similitudinis P similitudinemque Urs 20 qui cam ? 22 demoretur Sab, r: demoret P idem erit Saim demoretur iners wulgo ueluti puer Gel ualeat manere Salm uelut infans est ? uibat P )

innumeris et numquam nodis corporeis eximatur. sed cum scholas, attigerit et magistrorum fuerit institutionibus eruditus, efficitur prudens, doctus et quam nuper habuerat imperitiam ponit. et asellus et bos aeque usu atque adsiduitate cogendi discit arare ac molere, equus iugum subire et agnoscere in curriculo flexiones, camelus sese summittere siue cum sumit onera sine . cum ponit, columba manumissa reuolare ad dominicas sedes, canis cum inuenerit praedam cohibere et continere latratum, uerba psittacus et integrare et nomina rostris expromere.