Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII

Solent quidem Arrii sic interpretari de filio dei dicentes: (ideo uerus dicitur Christus filius dei, quia sic illum fecit ut uerus sit.\' quasi sit aliquid quod falsum faciat deus. et illa omnia quae supra diximus de unitate patris et filii quid erunt, cum sic roborata sint et firmata? si hic aliter sentiendum putatur, multa poterunt diuinis solidata oraculis unius conuelli degeneris testimonio.. amputandum est tamen, ne sibi uel de eo ipso blandiatur iniquitas. igitur \'sic\', inquit, illum fecit ut uerus sit, ut uoluntas cesserit pro natiuitate et factura pro generatione. tantum enim dandum est./ inquiunt, \'potentiae dei, ut possit facere quae non sunt tamquam quae sunt\'.

Quoniam ergo hac astutiae calliditate utuntur contra filium dei, ex his ipsis de quibus praesumunt, quia in reliquis sunt conuicti, respondendum est eis, ut in tota summa conuicti appareant. propositio enim haec, quantum ad sensum pertinet, nullius momenti est; quantum autem ad uerba, caliginem facit ne cito appareat. sic est enim ac si Aegyptius positus in obscuro, quia causa mala bono sensu defendi non potest. ad impietatem ergo defendendam sacrilegis uerbis utuntur. si itaque haec est potentia dei, ut uerum faceret Christum esse filium sibi, cum de ipso non esset natus, ergo talem illum [*](24 cf. Ex. 10, 21 seqq. (?) )[*](def. PG) [*](1 ut quia—dispar est om. M 2 Christus om. (add. s. I.) N 4 non alt. om. FB 7 quidem] quippe N 8 uerusj ueri.s. C 9 sit pr. om. (add. 8. I.) N falsum om. M 10 filii (pr. i eras.) N 11 aliterl inalter X 14 de eo] deo FB sicl si N (corr.). A 18 non sunt M 21 ut om. M 23 momentum FB quanto M autem om. N 24 facit om. M 26 uerba X utentur (corr.) C si itaque haec] siita dehaec C si ita te (te eras.) N 28 de] de se X )

Si autem rationis lineam sequentes non posse dicitis, quod initio continetur, aequale esse et consubstantiuum cum id quod aeternum est, reuelatis dolum malitiae uestrae, quia ut sensum uerbi eludatis, falsa uoce Christum uerum esse filium dei dicitis negantes ei quia aequalis est deo patri. non enim uerus est, si inaequalis est. poteritnum uerus dici filius, si non uerus dicatur et pater? si enim uerus est filius, erit uerus et pater; quam ueritatem aequalitas probat. quod si dispares sunt, neuter eorum uerus est sed quoniam scripturarum testimonium inritum fieri non potest, quo Christus uerus dei filius adprobatur, de deo patre natus credendus est, quia, ut ueritas haec firmaretur, et par deo et aequalis legitur.

At tu qui potentiam dei inaestimabilem praedicas, ais: \'deus generare non potest, quia simplex natura est\'; per quod etiam ipsi deo patri contumeliam facis. mendacem enim istum dicis, ut filium, quem ille suum et uerum asserit, deneges et tuam hypocrisin detegas, quia falso potentem deum praedicas. si enim potentiam dei in id quod uerum ex falso [*]( 18 cf. I lob. 5, 20 24 cf. I Ioh. 1, 10 ) [*](Hi) [*]( 1 praestiterit factara quod] prestitera quod (corr. prestiterit factor quo) N datur M 5 uerus alt.] uero MC 7 dicitur C 8 ininfectum M 10 quod edd. quo codd. et] ut N consubstantium C 12 ut] aut M elidatis N xflm... N 14 si om. M num] numquid CNX filius om. M 16 uero (corr.) M 17 dispare M neuter eorum] ne uterorum C neate eorum N neuter AB sed quoniam] . M 22 at tu] actu CNX ait C 23 natus N 25 istum] iustum M 26 detegas] denegas X falsum X. ) [*]( 12* )

Aliud iterum adsolent sua tergiuersatione proponere. aiunt enim: \'uoluntate pater genuit filium aut non?) ut, cum audierint: utique uoluntate\', statim ut inimici filii dei respondeant: \'ergo uoluntas ante filium est, ut ex hoc non aeternus appareat, cum non utique per natiuitatem initium acceperit, sed extiterit\'. et tamen si hoc putant, non solum ante filium erit uoluntas, sed et ante patrem, quia causa generationis pater et filius est. infidelitas carnales sensus sequitur in omnibus. sic enim inducit causam dei quasi hominis, ut ante deliberauerit et cogitauerit ut generaret quasi infirmitati [*](5 Matth. 19, 26 7 cf. lon. 2, 1 17 cf. loh. 1, 13 )[*](lef. PG) [*](1 inlndas quanto magis om. M 3 quod alt. om. X 4 firmaretur X 5 deum] dfim (corr.) M autem om. (add. s. /.) N inquit om. X possibilia sunt (sunt eras.) N (sunt s. l. add.) A 6 deo] apud dm (corr.) N 8 coeti NAB uizit om. M (add. s. 1.\\ X nec dS filium bis (pr. eras.) M 10 aut] autem M 11 refelenda( (re s. I.) M refella N 18 dicendaf* (cotr.) C 14 negat] neg N quod (corr.) M 16 com M 17 audiuerint CN ut] tn ras. M uti N (corr.). AB 19 com (corr.) M 22 in omnibus] hominibua (\' nominibus NX 23 aic] si X deus FB hominia*»»* C 24 et cogitauerit scripsi excogitauerit codd. quasi] qui M infirmitate X . )

Solent etiam ipsi deo patri aliam facere quaestionem dicentes: \'accessit illi, ut generaret, aut eius naturae est, ut semper generet?\' quod ideo afferunt, ut et deum mendacem asserant, qui se Christum generasse testatur, et Christum non uerum, sed adoptiuum faciant. (si enim generauit\', inquiunt, \'semper debet generare, ut, quia non semper generat, nec Christum genuisse credatur\', quasi mundum negetur fecisse, quia alios non facit. quae inreuerentia, quae indisciplinatio est legem deo ponere ut: \'si genuit, aut multos genuit aut unum generare non potuit,\' nec ipsi domino credentes, qui se unicum dei filium protestatus est!

Post haec quae supra ostensa sunt aequalia patri et filio, uideamus an his concordent ea quae de sancto spiritu scripta sunt, ut trinitas, quam in salutari professione retinemus, non recipiat discrepantiam naturae, quo modo non habet fidei diuersitatem. quando enim salus sine aliquo ex his non est, una eorum trium uidetur potestas, quae in se credentibus dat salutem. quoniam ad testimonium filii uerba patris protulimus, nunc ad testimonium spiritus sancti uerbis utamur filii, quibus non differre a se spiritum sanctum protestatur, ut, cum filio pater et filius spiritui sancto testis est, unius esse naturae trinitas intellegatur. dicit ergo inter cetera dominus: rogabo [*](8 of. I Ioh. 1, 10 9 cf. Matth. 3, 17 etc. 16 cf. Ioh. 3, 16 27 Iob. 14, 16. 17 ) [*]( G ) [*]( 4 led-bomo om. M 8 afferant M 9 asaerunt C 10 sed-enim om. M adoptatiiram CFB 11 non] nec N 13 qaia] qui MX indisriplinatio eat] indiiciplinationem F, A (exp. et eras. nem) 14 multus C 15 ipei dfio (sid in ras.) M 16 unicum dei filiam protestatus] anitatusJf 17 qaae] ut M patris X 18 filio (corr. fllii) A concordant CNX ea om. N apiritu sancto M (corr.), A 24 uerba M 25 differre a] deferea C differri a NX 26 pater et] patent N 27 ergo] etiam N )