Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII

Ambrosiaster

Ambrosiaster. Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 50). Souter, Alexander, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1908

At tu qui potentiam dei inaestimabilem praedicas, ais: \'deus generare non potest, quia simplex natura est\'; per quod etiam ipsi deo patri contumeliam facis. mendacem enim istum dicis, ut filium, quem ille suum et uerum asserit, deneges et tuam hypocrisin detegas, quia falso potentem deum praedicas. si enim potentiam dei in id quod uerum ex falso [*]( 18 cf. I lob. 5, 20 24 cf. I Ioh. 1, 10 ) [*](Hi) [*]( 1 praestiterit factara quod] prestitera quod (corr. prestiterit factor quo) N datur M 5 uerus alt.] uero MC 7 dicitur C 8 ininfectum M 10 quod edd. quo codd. et] ut N consubstantium C 12 ut] aut M elidatis N xflm... N 14 si om. M num] numquid CNX filius om. M 16 uero (corr.) M 17 dispare M neuter eorum] ne uterorum C neate eorum N neuter AB sed quoniam] . M 22 at tu] actu CNX ait C 23 natus N 25 istum] iustum M 26 detegas] denegas X falsum X. ) [*]( 12* )

180
factum asseris, praedicas, ut quod uere uerum est inludas, quanto magis hoc amplecti deberes, si bonae mentis esses, per quod uerum quod dicitur uerum probatur et deus pater testimonium quod de filio suo dedit uerum firmatur! nam dominusait:apud deum autem, inquit, omnia possibilia, ut quidquid hominibus inpossibile uidetur deo possibile sit. nam si ratio carnis respicitur, nec uirgo peperit nec Ionas in uentre ceti uixit nec mortui resurgent nec deus filium genuit. quia simplex natura non potest generare, quia nihil sine commixtione generatur in mundo. haec omnia aut simul credenda sunt aut simul refellenda. si enim ratio mundi tenenda est. in his omnibus debet auctoritatem habere; quod si aliqua ratio spiritalium est, carnalis dicendus est, qui mundi ratione infectus negat aliter quid fieri quam nouit.

Aliud iterum adsolent sua tergiuersatione proponere. aiunt enim: \'uoluntate pater genuit filium aut non?) ut, cum audierint: utique uoluntate\', statim ut inimici filii dei respondeant: \'ergo uoluntas ante filium est, ut ex hoc non aeternus appareat, cum non utique per natiuitatem initium acceperit, sed extiterit\'. et tamen si hoc putant, non solum ante filium erit uoluntas, sed et ante patrem, quia causa generationis pater et filius est. infidelitas carnales sensus sequitur in omnibus. sic enim inducit causam dei quasi hominis, ut ante deliberauerit et cogitauerit ut generaret quasi infirmitati [*](5 Matth. 19, 26 7 cf. lon. 2, 1 17 cf. loh. 1, 13 )[*](lef. PG) [*](1 inlndas quanto magis om. M 3 quod alt. om. X 4 firmaretur X 5 deum] dfim (corr.) M autem om. (add. s. /.) N inquit om. X possibilia sunt (sunt eras.) N (sunt s. l. add.) A 6 deo] apud dm (corr.) N 8 coeti NAB uizit om. M (add. s. 1.\\ X nec dS filium bis (pr. eras.) M 10 aut] autem M 11 refelenda( (re s. I.) M refella N 18 dicendaf* (cotr.) C 14 negat] neg N quod (corr.) M 16 com M 17 audiuerint CN ut] tn ras. M uti N (corr.). AB 19 com (corr.) M 22 in omnibus] hominibua (\' nominibus NX 23 aic] si X deus FB hominia*»»* C 24 et cogitauerit scripsi excogitauerit codd. quasi] qui M infirmitate X . )

181
subiectus, cum in deo neque generatio sine uoluntate fuerit neque uoluntas sine generatione. ipsa enim uoluntas generatio est. nam utique commune dictum est: \'fecit deus., \'fecit homo.; sed aliter facit deus, aliter homo. ita et in ceteris causis; sic enim de deo dicendum est, ut dignum est ei.

Solent etiam ipsi deo patri aliam facere quaestionem dicentes: \'accessit illi, ut generaret, aut eius naturae est, ut semper generet?\' quod ideo afferunt, ut et deum mendacem asserant, qui se Christum generasse testatur, et Christum non uerum, sed adoptiuum faciant. (si enim generauit\', inquiunt, \'semper debet generare, ut, quia non semper generat, nec Christum genuisse credatur\', quasi mundum negetur fecisse, quia alios non facit. quae inreuerentia, quae indisciplinatio est legem deo ponere ut: \'si genuit, aut multos genuit aut unum generare non potuit,\' nec ipsi domino credentes, qui se unicum dei filium protestatus est!

Post haec quae supra ostensa sunt aequalia patri et filio, uideamus an his concordent ea quae de sancto spiritu scripta sunt, ut trinitas, quam in salutari professione retinemus, non recipiat discrepantiam naturae, quo modo non habet fidei diuersitatem. quando enim salus sine aliquo ex his non est, una eorum trium uidetur potestas, quae in se credentibus dat salutem. quoniam ad testimonium filii uerba patris protulimus, nunc ad testimonium spiritus sancti uerbis utamur filii, quibus non differre a se spiritum sanctum protestatur, ut, cum filio pater et filius spiritui sancto testis est, unius esse naturae trinitas intellegatur. dicit ergo inter cetera dominus: rogabo [*](8 of. I Ioh. 1, 10 9 cf. Matth. 3, 17 etc. 16 cf. Ioh. 3, 16 27 Iob. 14, 16. 17 ) [*]( G ) [*]( 4 led-bomo om. M 8 afferant M 9 asaerunt C 10 sed-enim om. M adoptatiiram CFB 11 non] nec N 13 qaia] qui MX indisriplinatio eat] indiiciplinationem F, A (exp. et eras. nem) 14 multus C 15 ipei dfio (sid in ras.) M 16 unicum dei filiam protestatus] anitatusJf 17 qaae] ut M patris X 18 filio (corr. fllii) A concordant CNX ea om. N apiritu sancto M (corr.), A 24 uerba M 25 differre a] deferea C differri a NX 26 pater et] patent N 27 ergo] etiam N )

182
patrem et alium paracletum dabit uobis, ut uobiscum sit in aeternum, spiritum ueritatis. cum alium paracletum mittendum dicit, se utique paracletum probat. nam et legitur in epistula Iohannis; dicit enim: habemus aduocatum apud patrem, Iesum Christum, qui exorat pro peccatis nostris, et iterum dicit dominus: ego sum ueritas. ecce aperta unitas spiritus sancti et filii dei; quae de se enim filius, eadem loquitur et de sancto spiritu.

Nunc subicienda sunt, quae in hunc sensum ordinat scriptura. legitur in Eseia quia dominum sabaoth uiderit in throno maiestatis sedentem, quem Iohannes euangelista Christum esse intellexit dicens inter alia: haec dixit Eseias, quando uidit maiestatem eius et locutus est de eo. hunc apostolus sanctum dicit esse spiritum. ait enim in nouissima parte Actuum Apostolorum: bene locutus est spiritus sanctus ad patres uestros dicens: aure audietis et non intellegitis tis et cetera. haec uerba a domino sabaoth dicta sunt. hic est unus deus, qui siue pater intellegatur siue filius siue spiritus sanctus, non est contrarium. quia una eorum diuinitas et potestas est. nam si in unius praefecti praetorio programmate etiam ceteri praefecti iubere dicuntur propter auctoritatem unius potestatis, quanto magis in unius dei imperio, si locutus unus e tribus fuerit, non incongrue dicentur tres locuti! est enim eorum et natura et uoluntas una. [*]( 4 I Ioh. 2, 1. 2 6 Ioh. 14, 6 10 cf: Esai. 6, 1 12 Ioli. 12, 41 15 Act. 28, 25. 26 ) [*](def. PG) [*]( 1 paraclitum N paraclytum X uobis (eras.) M 3 metendum M se utique paracletum probat] alium paracletum se utique probat C 6 peccatiatis (tis exp.) M 8 spu sCo X 10 scriptura (c s. rat.) M quia (u in ,\'as.). N om. X dns CFB 11 magestates Bedemtem M iohannis C 13 locutus est] lo M 16 scds (corr.) N 17 intellegetis NAB 18 pater] add. esse CNX 20 et] et una N 21 ceteri] caelestem X prae«fecti M 23 unius C (corr.), N e] et MCN 24 dicetur N )

183