Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII

Illud autem, quod quibusdam uidetur, quia Heli acceperit uxorem Iacob, quo modo lex mandauit, ut, si quis mortuus fuisset sine filiis, acciperet frater aut propinquus uxorem eius et resuscitaret semen fratris sui, et ita factum, ut Heli generasset Iosef Iacob, cuius uxorem acceperat, et per hoc iungi generationem, ut non inmerito Iosef patrem habere Heli dicatur, hoc nec probabile est et ad nullam rem proficit.

Illud autem, quod supra dictum est, et [per] generationem iungit per duos fratres filios unius et Christum ostendit filium dei esse ante omnem generationem. euangelista enim cum refert dicens: et ipse Iesus erat incipiens fere annorum triginta, filius sicut putabatur Iosef. qui fuit Heli, id est, Iesus filius aestimabatur Iosef et non solum Iosef erat filius, sed et Heli. non quia Iosef filium dicit Heli, sed eodem genere, quo Iosef uocabatur filius esse Iesus, ita erat etiam filius Heli, propter quod fratrum filii erant Iosef et Heli, id est Solomonis et Nathan filiorum Dauid, ut per Dauid ascendens ad Abraham et Noe et Seth et ad ipsum Adam et super Adam doceat esse Christum filium dei. cum enim dicit: qui fuit filius Seth. q.ni fuit filius Adae, qui fuit filius dei, Christum utique ita dicit Adae filium, sicut dicebatur filius Iosef. ait enim Maria ad Iesum: fili, quid fecisti nobis? etenim ego et pater tuus maesti et tristes [*](4 cf. Dent. 25. 5 13 Luc. 3. 23 22 Ltlc. 3, 38 25 Lnc. 2, 4S ) [*](def.P) [*]( \' 1 filios C 2 ante] super (corr.) N 3 autem om. CNX aeeeperat NFAB acciperafr CG 4 mandiitauit (corr.) M 5 fbisset* N accipffnt C uxorem eiae (ei A) ant propinquos GA 6 factum est 9d 7 ftoeepent (corr. aociperat) C acciperat N (eorr.), G 8 merito JWP 10 per seclusi 11 per eras. N duo (add. s s. I.) N 13 fero M 15 eiethnabatttr MFB existimabatur CNOA 16 et om. CA 17 quod N 18 pr. filiis C 19 natham CNX 20 e#«»fllioitlni (filior m ran.) M 21 Adam pr. om. X 22 qui fdit-Adae om. M 28 filiiis pr. om. N 25 ieBumJ eum CNG nobis] sic add. C (ift ras.), N )

Si enim, quod inprobabile est et ad nullam rem proficit, Iosef Heli filius dicatur secundum quod supra diximus, non dixisse uidebitur de Christo, quia fuit filius dei, sed de Adam. per ordinem enim singulorum filiorum patres subiciendo uenit ad Enos, cuius patrem dicit Seth, patrem autem Seth dicit Adam, Adae uero patrem dicit deum. nescio qune utilitas sit sic adseuerare. si autem per ordinem, sicut diximus, singuli patres Christi dicantur, sicut et filius dicebatur Iosef — quia dictum est: quorum patres et ex quibus Christus secundum carnem —, ipso ordine legitur filius esse Seth et filius Adae et super hos omnes adsignatur filius dei, ut ante ipsos dicatur esse, quorum filius nuncupatur.

Non potuit latere Marcum, quid scriberet; nec enim expers erat lectionis, qui ab infantia diuinis litteris imbutus [*]( 15 Rom. 9, 5 20 (Mal. 3, 1) Marc. 1, 2 ) [*](dtl. P) [*]( 1 iooxit N 4 photiai C 6 dens M filiaa uerus N 7 nullum (J 10 ««aubbiciendo M 11 Enos] nos MN eos X 14 dicatur (corr. m2) M dteantnr X 16 quonun] coram C 18 dei om. NX esse] esset OW nnnenpatnr om. (add. m2) N 19 hoc] hoec (alt. c esop.) M om. 6bi nmtaMe (a add: s. e) C 20 acirtoni M 21 prepararet M 21: ICIiptum adMrat] scriptum adseret C, N (corr. m. rec. adssrit), FB adiMnt acriptum 9, (a exp, et eras.) A 24 potest N quod G, B (corr. m2) )

Tanta sanctitate praeditus est etiam ab ipsis cunabulis Iohannes, ut nec falli nec fallere credatur nec dominum suum, qui eum in utero per spiritum sanctum inluminauerat, nescire. ac per hoc uerum est, quia et descendente in eum spiritu agnouit eum et, priusquam ad baptismum ueniret, non ignorauit eum. sciebat enim eum, sed an ipse esset, qui donum dei patribus repromissum ministraturus esset, nesciebat, hoc est, quod tunc se didicisse profitetur, cum uidit in eum spiritum descendisse. sic enim se a deo instructum dicit Iohannes: super quem uideris, ait, spiritum descendentem et manentem super eum, ipse est qui baptizat in spiritu sancto. hoc etiam apostolus contestatur: dico [*]( 8 Esai. 40, 3. Marc. 1, 3 9 cf. Ioh. 1, 81. 33 11 Matth. 8, 14 18 cf. loh. 1. 34 23 Ioh. 1. 33 25 Rom. 15, H ) [*](de): P) [*]( I 1 apostolus MGUA (corr. m2 apostolum) 3 intimarat (corr.) C 4 parete M 7 derto N 8 priores C 9 iohaDDia CG 10 scisce M scire C 11 debeo a te GA 12 eum] cum (rubr.) (corr. 4W.).ltL 14 praedictus C punabilis C 15 iohannis N (COtT.), F fallerel fallare C 20 nec sciebat C 21 eat] eat se (se eras.) C se om. X 22 se] si M iohannis CF )

Qui baptismum putat carnali ratione consistere, hic non est spiritalis; nec donum caeleste poterit consequi, qui se non per aquam, sed per fidem inmutari non credat. aqua enim cernitur, sed qui non uidetur spiritus operatur, ut fides in eo sit. quia sicut sordes corporeas . aqua, ita spiritus animam abluit a peccatis, ut quo modo uisibilia uisibilibus, ita et spiritalibus prosit spiritus. ac per hoc spiritalis ratio uertitur in baptismo. plus est enim ibi quod auditur quam uidetur.

Cum hinc ergo Nicodemus carnali constrictus ratione dubitaret, saluator, ut eum ad fidem adtraheret, exemplo usus est congruo. ut ad rem inuisibilem firmandam uisibile daret exemplum, quod solo auditu consistit, non uisu; et non negatur, et est tamen terrenum, quia mundi rem operatur. ait ergo dominus ad Nicodemum suadendo illi: spiritus ubi uult spirat. et uocem eius audis, sed nescis unde ueniat uel quo eat; sic est omnis qui renascitur ex aqua [*](8 loh. 3, 12 12 cf. Hebr. 6, 4 24 Ioh. 3, 8 ) [*](iif.t) [*]( 3 iohannis CF, A (eorr. m2) 6 baptismum.. -M 7 nichodimo C. N (corr. afl\'. nichodemo) nichodemo X 9 ai om. (add. s. I. atr.) M dixeroj add. uobis NGA 10 creditis X 11 carnale G, A (eow. m:3) . 13 sed} isod (corr.) N 18 quam] add. quod C, (8. I.) N 19 instructns N 20 ut eum] autem X 22 uisi M uisum N 23 tamen osl. (add. 8. I.) N mundo C 26 uel quo eat] et quo nadtt GA \' )

Cum autem nec per exemplum Nicodemus duceretur ad fidem, tunc audit a saluatore: si terrestria, inquit, dixi uobis. et non creditis, quo modo, si dixero caelestia, credetis? ista uerba terrena dixit, quae ad exemplum protulit. hoc est: (si per rationem terrenam\', inquit, \'exempli dati, spiritus uenti, non creditis posse fieri, quia quo modo fiat non uidetur. qui fieri poterat, ut, caelestia si darem exempla. quae utique nescitis, crederetis?\' potest enim homini suadi quod nescit, per id quod scit; ut puta, deus dicit de Christo, quod filius eius sit uerus, quod quo modo sit, conprehendi non potest; per id quod autem scimus secundum carnem quo modo sint filii. credimus ideo deum dixisse: \'Christus filius meus uerus est\', ut de semet ipso illum esse significaret. hoc modo et saluator rem, quae nec uerbis nec animo explicari potest, per id quod sensibile est et auribus auditur, uoluit commendare, hoc est. per exemplum spiritus, qui est uentus, quem et sensibilitas capit et auris audit, sed unde ueniat nescit, factum spiritus sancti, quod capi non potest, uoluit facere credibile.

Sed et in Actibus Apostolorum eodem modo legitur: [*](8 Ioh. 3, 12 15 cf. Matth. 3, 17. Marc. 1, 11. Luc. 3, 22 )[*](def r) [*](1 ut quo modo pleonastice dictum 5 est.. C 6 ..quod M 9 dixero] add. uobis GA creditis C, N (corr. m. ,\'ee,), X (corr. Am2) 11 post spiritus add. id est m. rer. s, 1. N 13 qui scripsi quin MNX qui in CF si darem caelestia N 14 crederetle-nescit um. (lUW.) M credertfifl C bominiA. suadi M hominiB uaderi (corr. fort. tilt) (\' 15 dixit GA 16 eiaa*. C per id quod autein) cf. Study of Ambrosiaster p. 77 19 salnator rem] saluatorem CX 20 explicare X qaod] ut C 21 auditor C (corr. m2 fbrt.), N (eorr. m. rec. gndftorQm), F 22 aenturus X sensibiliotas Ii tert. in ras.) M 23 capit (corr.» C 25 et] det (corr) C om. X )

Quo modo ergo quibusdam uidetur de spiritu sancto saluatorem dixisse: spiritus ubi uult spirat et uocem eius audis, sed nescis, unde ueniat uel quo eat. cum constet exempli causa locutum haec saluatorem? denique subiecit: sic est, inquit, omnis qui renatus fuerit ex aqua et spiritu sancto. quid tam apertum, quia spiritum uentum significauit? sed ideo putant non uentum significatum, quia ait: ubi uult spirat, quasi non omnis creatura e lege sibi posita arbitrio remissa sit proprio. et nos enim imus et facimus, quod uolumus, agentes sub lege. quare et rationem praestabimus aut possibile putatur et nec stultum uidetur, ut effectum uolens sancti spiritus insinuare illum ipsum daret exemplum. igitur omni genere quaestionem solutam arbitror. [*]( 1 Act. 2, 2 6 Ep. Hier. 60 12 Ioh. 3, 8 15 Ioh. 8, 8 ) [*](itf.P) [*]( 1 tuuque C 3 aperti C aperto N exemploin N 6 uetus («i uid.) M uentnni C 7 quij qma G, A (corr. quia add. i 9. 1:) qUod (u crw.) N modo (eotT.) C 9 sicut] sio et CNX 13 ueniet C uenia (corr. m.9 add. t 8. I.) N uel] et (corr. uel) C 14 cofistat M 18 ait] aut N omnia creatura e Engelbrecht omnes creaturae MC, N (corr. omnes creattra), FB omnis creatura GA 19 pro \' proprio (eras. pr. pro) N imuss M 22 ut] et X insinuaret G. (t etp.) A )

Hoc quidem non fuit temporis, sed ad condemnationem factum est Iudaeorum, ut, cum ueritatis culmen meliorati temporis non intellegerent ad lucrum salutis suae factum. inclinaret se ueritas ad accusationem eorum. cum enim uelut inimicum legis haberent saluatorem, quia misericordiae causa ab onere illos legis uolebat liberare, sicut praedictum erat ab Hieremia profeta — ait enim inter cetera: et dabo illistestamentum nouum, non quale dedi patribus eorum-, tunc saluator, ne inimicus, sicut putabant, appareret noua praedicans, eum, qui mundatus fuerat a lepra, ad sacerdotes misit offerre munera pro emundatione sua, sicut praeceperat Moyses. et ut ad accusationem eorum hoc proficere testaretur, in testimonium, inquit, illis, ut in iudicio haec res contra illos testis esset, qui saluatorem inimicum legis dicebant. hoc secutus est et apostolus Paulus. cum enim praedicaret iam non oportere circumcidi, ipse Timotheum circumcidit propter scandalum Iudaeorum — maluit enim rem superduam facere, quam tumultum excitari a falsis fratribus —, quod quidem errori profecit Iudaeorum. satis enim eis factum est ad horam, per quod in perpetuum errarent. [*]( 1 Luc. 16, 16. cf. Matth. 11, 18 2 cf. Matth. 8, 4. Marc. 1, 44. Luc. 5, ,14 10 Hier. 88 (31), 31. 32 14 cf. Leu. 14, 1-4 16 Matth. 8, 4. Marc. 1, 44. Luc. 5. 14 18 cf. Act. 21, 21 etc. 19 Act. 16, 3 ) [*](tkf.P) [*]( 2 ad] et (corr.) C offerre X 3 munere (corr.) C pro] post uel per C mnndatione C 4 contemnationem (corr.) C 5 melioratis N (corr.), X (carr. Am2, B) 9 honere C, A (exp. et eras. h), honore G (corr.), B (corr. mSf) lege N liberaret (corr.) C 10 hieremie C prophetęa C 12 nouam GA 14 munere C praeoiperat CG 15 moysis M praeficere N 16 res contra] uestra C 19 cir*ncidi M ipsi C 20 superfluum C 21 quam tumultumJ quantum multum C a om. N 22 proficit CX )

Saluator hypocrisin Iudaeorum multis uult exemplis arguere maiora ostendens admissa in lege et nullum ausum fuisse accusare, ut non solum semel et iterum sabbatum in lege uiolatum monstraret, uerum etiam sacerdotalem panem ipso sacerdote concedente praesumptum inlicite et, quod maius est, a sublimi auctoritate uiris. primus enim Iesus Naue diuino praecepto sabbatum non seruauit, quo facto muri Hiericho ultro ceciderunt. quantum profuit sabbatum non custodisse, sed fidem! et Machabaei, cum prius caesi fuissent. sabbatis dimicarunt et de hostibus triumpharunt et sacerdotes, ut dominicis caerimoniis inseruirent, in templo sabbatum contemnebant. Dauid autem iam unctus in regem. postquam dei uirtute interfectum armis spoliauit allofilum in itinere positus, necessitatem famis passus a sacerdote panem accepit. quem non illi licebat manducare - sed excepta necessitate non licebat; licitum autem erat, si necessitas exegisset -; denique sacerdos uidens necessitatem non negauit et Dauid a deo electus sine cunctatione accepit. [*]( 1 cf. Luc. 6, 1-4. Matth. 12, 1-4. Marc. 2, 23—26 14 cf. Ios. 6, 15. 20 17 cf. I Mach. 2, 38-44 18 cf. Num. 28, 9. 10 20 cf. 1 Beg. 21, 6 (7), ) [*](*l\'.P) [*](1 ut om. FB 3 confrigantes MNFB confringentes CGA 5 dicebat M 6 uidemur M 8 sabb M 9 hypocrisin] pocris sin F pro- . crismn X 10 nullam M 14 iesu C hiesua GA 15 praecepta M 17 primus FB primis GA 18 dimicauerant X triumphauerunt X 21 armis] carnis X espoliauit F ex(s)poliauit X alophilum NFG 22 accipit CGA 24, liticum M exigisset GA 26 contagione GA accipit C acceperit N-)