Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII

Ambrosiaster

Ambrosiaster. Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 50). Souter, Alexander, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1908

Dum enim imago dicitur dei, ad utrumque refertur, quia et per expressam natiuitatem plenam in se habet [*](2 cf. Ioh. 5, 26 5 Col. 1, 15. 16 16 Ioh. 1, 3. 4 17 Col. 1, 16 19 Col. 1, 16 22 cf. Symb. Nicaen. 23 cf. Ioh. 1, 3. 4 26 cf. Col. 1, 15 ) [*](2 et pr. om. GA 5 et-dicens in ras. P quid G, (corr.) A 10 ipsum alt.] ipso PCNX 18 dicit C 15 quae] qui G, (corr. m2) A iohannis CNFB 16 factum eet C 19 et pr. om. N ipsum alt.] ipsum (um in raa.) C 21 est deus P 22 fatiendo M 23 uiueret] uiueret causam P inueneret N 24 post praestaret aliquid exctdusi putat Turntr et inteliigeqdi P in ante ceteris add. GA 27 qui M )

373
similitudinem patris et potest quidquid potest et pater, ut uerum sit patrem uideri in filio, qui est imago inuisibilis dei.

Numquid quia patrem inuisibilem dixit filium uisibilem fecit, cum utique hoc sit filius per naturam quod et pater? et cum creatura caelestis inuisibilis sit, quanto magis creator eorum! sed hoc significauit quod in caelis est, non quod in terra, quia, quamuis et filius inuisibilis sit, illic tamen, id est in caelestibus, uidetur apostolis -uel ceteris talibus, de quibus dixit: pater, uolo ut ubi ego sum et isti sint mecum et uideant claritatem meam; etalio loco: beati, inquit, mundo corde, quia ipsi deum uidebunt, hoc est patrem in filio, deum in imagine, quod est deum in deo.

Sicut corporalis corpus imago est, ita et dei deus imago est, quia exemplum est pater, filius uero exemplum de exemplo, quod communicat spiritui sancto: quia de meo, inquit, accipiet t. ideoque in filio uidetur deus quasi in sua imagine. sicut enim nemo dignus inuentus est aperire librum et signacula eius nisi uerbum dei, ita et deum patrem nemo uidere dignus est neque natura neque meritis, nisi uerus filius eius. nihil enim medium est, quod obstet inter patrem et filium ipso nobis teste qui ait: nec enim patrem uidit quisquam, nisi qui est a deo, hic uidit deum.

Sed si in filio uidetur pater, quare nemo dignus dicitur uidere deum, cum uideatur in filio, quia nihil differt a patre filius? nihil plane differt in substantia, quia uerus filius est; differt autem in causa uel gradu, quia omnis potentia a patre in filio est et, si in substantia minor non est filius, [*](2 cf. Col. 1, 15 9 Ioh. 17, 24 10 Matth. 5, 8 15 Ioh. 16, 14 17 cf. Apoc. 5, 4. 5. 9 18 cf. Ioh. 1, 18 21 Ioh. 6, 46 26 cf. Ioh. 17, 2. Matth. 28, 18 ) [*]( 1 potest pr.] potens M 2 uisibilis P 8 nam quit M 7 inuisibilis sit om. (add. rng.) M 9 ut om. G 11 ipse M 12 imaginem (corr.) 14 14 uero] non P exemplo alt. X 15 iaquit om. P 28 si om. X patrem M quia re P 24 diffret N 26 differ M grada (corr.) M 27 in jpr.] et M. )

374
auctoritate tamen maior est pater ipso domino testante et dicente: si diligeretis me, gauderetis, quia uado ad patrem, quia pater maior me est.

Quem modum custodiens apostolus Paulus: unus, inquit, deus pater, ex quo omnia et nos in ipso, et unus dominus Iesus, per quem omnia et nos per ipsum, ut primus gradus sit, ex quo sunt omnia, secundus, per quem omnia, tertius, in quo omnia. et quia nullus ex his degener est, in unitate dei significati sunt dicente apostolo: quoniam ex ipso et per ipsum et in ipso sunt omnia, ipsi gloria.

CXXIII. SI ADAM SANCTUM HABUIT SPIRITUM?

Conperi quosdam ex fratribus nostris non plene discus. sisse scripturas, sed simplicitate animi adseuerare quod Adam factus sanctum accepit spiritum, quem peccans amisit, sicut nunc datur credentibus, hac ducti ratione, qua solet adseuerari a plurimis quia per fidem instauratus est homo ita, ut ad pristinum redditus statum hoc omne acciperet quod inter initia Adam fuerat consecutus, et quia perfectus homo factus dici debet, qui (si non habuit\', inquiunt, \'sanctum spiritum, inperfectus fuit.\'

Ego autem non solum hominem, sed et cuncta quae fecit deus, quae non possint dici accepisse spiritum sanctum, dico . perfecta. omnia enim genera animalium in suo perfecta sunt, [*](2 Ioh. 14, 28 4 I Cor. 8, 6 9 Rom. 11, 36 ) [*](1 testificante P et] ac om. (add. s. I.) C 2 diligeritis CN gau. deritis CNFB 4 paulas apostolaa GA 7 p*rimas C 8 hyia N degenes M degenere C 11 gloria scripsi gloria atnen P gloria in saecula saeculorum MCNFB gloria in saecula saeculorum amen GA 12 sanctum spiritum habuit CNX 14 quod Adam] quodam FB 15 accipit CN 18 statam redditas P redditus] sed dictas (eras.) M 20 dici debet P dicebatur A dicebat cet. dici debeat coni. Engelbrecht spiritum sanctum GA 22 hominum N 23 possunt PCNX accepitte M accipisse NX sanctum om. CNX )

375
ut impleant ad id quod sunt facta; ita et homo in suo perfectus est, ut potens sit discernere mala a bonis, praua a rectis. est enim animal intellegibile, perfectum ad id quod factum est; capax est enim discendi excogitandi faciendi, ut quae uirtute non potest impleat sensu.

Et quo modo ausi sunt hominem perfectum nasci dicere et totum scire, quem uident nihil ultra nosse quam hic discitur? quod enim hic non discit nescit. denique quoniam hic non discit qualis sit, nescit. qui se ergo nescit qualis sit, quo modo omnia nouit, cum minus sit se nosse quam cetera? sed quia de ceteris discit, de se autem non discit, de aliis nouit, de se nescit, neque qualis sit neque ante corpus an post corpus sit.

Nam si sic perfectus factus esset ut nullius egeret, non fuerat homo, sed deus, neque circumuentus praeuaricasset. spiritum autem sanctum habere ultra naturam et perfectionem hominis est, ut possit quae dei sunt. numquid non, quia asina locuta est ad Balaam, ultra perfectionem eius est? accepit enim ut posset quod naturae suae non erat, sed nostrae.