Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII

Ambrosiaster

Ambrosiaster. Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 50). Souter, Alexander, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1908

Itaque permissum est temtatori omnia eius exterminare et perdere usque ad mortem filiorum, ut, si damnum ferret boum, ouium non ferret; aut si et ouium ferret, camelorum [*](7 Hiob 1, 8 11 cf. Hiob 1, 8 19 cf. Hiob 1, 11 24 cf. Hiob 1, 12—19 )[*](def.F) [*](4 conlatam G con latam (corr. latum) d 7 ad om. X 8 deus (corr.) C 9 meriri CNE cui] car P tali M 10 perhiberet P 11 ueritas M 12 commentiae M 15 hominibuB C nominibua GA 17 et om. P 20 constructus X 21 et] ut et (ut eras.) C possit M possent (corr.) C excidere C, N (corr.), EB 22 diuenae hinc rursus F incipit 23 eliciat] aliter eliceat extraat P eliceat X 26 boum] aut m bonum C bonum (corr.) F bouum G, (corr.) A et] non P om. X eamelorum amissionem non ferret om. N )

357
amissionem non ferret neque seruorum aut totius substantiae; aut si, quia grandis animi erat et satis merae deuotionis, his omnibus non uinceretur, certe uel affectu caritatis cogente frangeretur morte simul omnium filiorum. sed quia ante legem editam legem in corde suo scriptam habebat, nulla damna neque orbitates minorem illum in dei deuotione fecerunt, ut formam daret deum ex toto corde super omnia diligendum. quanta ergo dignus est gloria, qui ante legem legem seruauit, ut lex, quae futura erat, quo modo custodienda erat, demonstraret non in uerbis, sed actor in factis!-

Et quia temtator inreuerens est nec haec gloria satis ei uisa est ad probationem uiri iusti, nisi aliud aduersus eum machinaretur, quod sciret ab homine ferri non posse, petit iterum, ut illum ipsum saeuo uulnere percuteret a capite usque ad ungues. et cum hoc permissum esset, quia fides ei haberi non debet, praeceptum est ei, ut animam eius seruaret propter arbitrium, ne quid uiolenter auderet in eum, quem rationis iure superare non poterat. accepta igitur potestate recrudescente in se crudelitatis saeuitia percussit uirum iustum plaga magna nimis, ut nihil esset in corpore quod inmune esset a uulnere, quod nemo hominum tolerare posset, nisi solus Iob, qui uincere potuit satanan. et cum nec sic nequitia diaboli aliquid contra deum uiro iusto eliceret, memor fuit pristinae calliditatis suae, qua decepit Adam, si posset et istum per mulierem decipere, quia facile quis decipitur per domesticum. [*]( 5 cf. Rom. 2, 15 6 cf. Hiob 1, 21. 22 7 cf. Matth. 22, 37 13 cf. Hiob 2, 5 15 cf. Hiob. 2, 6 18 cf. Hiob 2, 7 ) [*](1 feret M 2 merę (corr. mirg) N hiis P 3 non om. P 5 editem C 7 addiligendam NX 10 auctor PCNX 11 bę N satis OM. P 13 ferre GA 14 ee aaalnere G, d (corr.) 15 angeas N 17 audiret CN (corr.) 18 superire NFB non om. M 19 crudilitatis MN 20 magna om. GA in corpore quod inmune esset om. P 21 posse N nisi om. N 22 solum P sic] sit MGA 23 deum airo iasto eliceret memor fuit om. N 24 decipit C si] add. forte P )

358

Et in his omnibus nihil proficiens, immo detrimentum faciens inpudentissimus satanas non solum inmobilem inuenit dei seruum, sed et magistrum. in ipsa enim necessitate positus non tantum in dei timore durauit, uerum etiam uxorem contraria suggerentem increpans docuit omnia, quae deo permittente accidunt, fortiter toleranda. quod ad duplicem poenam pertinet inprouidi satanae, quia nec huic suasit quod uoluit et, cum huic inuidet, alios fecit discere quod nec hunc scire uolebat.

Quantum ergo prosit temptatio dei seruis et obsit dia-10 bolo, hac lectione plenius edocemur. cum enim putat se nocere eis, promouet eos et, cum unum persequitur, multos prouocat. uidentes enim auxiliis dei hunc protegi multi imitatores eius exsistunt. lucrum ergo uolens facere perdidit; semper enim furor eius damnosus est ei. nam dum non patitur iustos esse ne remunerentur, digniores eos facit et, cum zelatur sanctum Iob, duplicauit ei meritum in caelis et in terra, quia et hic auctus est et in caelos cum saluatore receptus, ut ista omnia ad sanctorum proficiant gloriam, ad diaboli uero poenam.

CXVIIII. DE TOBIA.

Tanta prouidentia est domini dei circa nos, ut errare nos nolens et legem et exempla bonorum operum daret, quibus modesta et tranquilla agi possit uita cum dei timore. qui enim auctor uitae est, non uult utique opus suum morti esse obnoxium. quamuis natura ipsa legis non expers sit, tamen quia dominus bonus et misericors est, ut maior notitia eorum esset [*](8 cf. Hiob 2, 9. 10 17 cf. Hiob 42, 10. 18 24 cf. Act. 3, 15 ) [*](1 in om. N hiis P immo detrimentum faciens om. P 6 accedunt N 8 cum] dum P hic M 11 hec M haec (hgc) CNF, G , (corr.) 12 promouit GA 14 perdit P 15 iustos iustos P 16 remunerarentur CGA caelatur C 18 receptus est (eat s. I.) N 19 diabolo N 21 prudentia CNX dei] deus (corr.) N 25 expers sit] expresit C prosit X 26 deus P ut] et X esset eorum P )

359
quae sequenda et illorum quae uitanda sunt, litteris et exemplis ostendit, sicut praesens lectio contestatur.

Dei ergo famulus sanctus Tobias post legem exemplum nobis datus est, ut quae legimus quo modo fiant sciamus et, si temptationes aduenerint, a dei timore non recedamus neque auxilium aliunde quam ab eo speremus memores scriptum esse: pusillus fui et senui et numquam uidi iustum derelictum neque semen eius quaerens panem.