Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII

Ambrosiaster

Ambrosiaster. Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 50). Souter, Alexander, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1908

Et adiecit: et secundum multitudinem miserationum tuarum dele iniquitatem meam. ut manifestaret acerbe se deliquisse, peccatum suum iniquitatem appellat, quia iniquitas non leue peccatum est, et qui delet iniquitatem, hoc est non inputat, miseratione abundat. nihil [*](4 of. EI. 19, 10. 14 12 cf. Leu. 25, 10 seqq. 15. 17 Pb, 50, 3 21 Pfl. 50, 3 25 cf. PS. 31, 2 ) [*]( 1 in eo] t* M surrexit P 3 anmero-quinquagensimo (4) om. (add. mg.) M in mysterio] inmerito X 6 post ex uersus et dimidium eras. in M et om. N ut biduo] nt dubio M ut hii duo N 8 quam] qufm M 9 lege M 11 rationem PG; N (m eras.), X possessione M 12 praecipit CNFB 13 unde om. P hic om. CNX 16 magna (in mg. add. tempore eras.) M 19 enim] et (?) (eras.) enim N misericordiam (corr.) C innoscit N 23 acerbi C deliquiise] deoliquis (corr.) C 24 quia] quoniam C quia non (non eras.) N 25 inputet GA )

288
ergo in causa sua excusare nititur, ut non solum animum sibi iudicis mitiget, sed et faciat condolere. commouetur enim animus ad misericordiam, quando uidet reum sic sua confiteri! peccata, ut ostendat dolere sibi quia peccauit. cui enim non dolet, inridere uidetur iudicem, quia ideo precatur, ut euadat interim postea eadem facturus.

Et sequitur: usque quaque, inquit, laua me ab iniustitia mea et a delicto meo munda me. quoniam multam miserationem dei praedicat, penitus se mundari precatur, ut nihil remaneat delicti aut iniustitiae in eo, unde suspectus sit.

Et ut hoc ipsum obtinere possit uel impetrare, adiecit: quoniam iniquitatem meam ego agnosco et delictum meum contra me est semper. quoniam grauiter scit se peccasse, sollicitus est ne non totum ei remittatur. considerans enim magnitudinem peccatorum suorum timet sciens grauia peccata non facile ignosci; ac per hoc cum fletibus confitetur peccatum suum ante oculos habens. ut ex omni parte propitium sibi faciat iudicem. scit enim scriptum esse: dic prior iniquitates tuas, ut iustificeris.

Et sequitur: tibi soli peccaui et malum coram te feci. nunc ex alia parte causae suae medellam prospicit, ut ad effectum postulationem deducat. hac enim prosecutione in prima causa innocentem se dicit, quia qui alteri deo peccat [*]( 7 Ps. 50, 4 13 Ps. 50, 5 20 Esai. 43, 26 22 Ps. 50, 6 ) [*]( 2 iudici (corr. m2) N et om. M faciet PX condolere] condolore C, (corr. m2) N cum dolore X 3 uidit GA 4 ostendant M dolore C, N (corr. m2), FB dolorem GA 5 inridere»*»».* M peocatur C (corr.) 6 interim] iterum enim post X 7 inquit] iniquid (corr. ininquid) N .8 munda me] mundom (?) meo C 9 multum M mandare X 11 subpectus (corr.) N 13 ego iniquitatcm meam agnosco P cognosco GA 14 contra] coram P 15 scit om. N ei totam PGA 17 ignoscit (corr.) N 20 ut] et M 5>4 hac] haec CNX prosecutionem NF (corr.), B )

289
inimicus est auctoris dei. in locum enim eius alterum eligit, cui auctoritatem eius adscribat. unde hic ab hac se iniquitate alienum ostendens: tibi, ait, soli peccaui et malum coram te feci, hoc est: \'quia tibi et nulli alii, quem deum per errorem dicerem, peccaui, minor mea causa est quam ceterorum, qui sunt perditioni obnoxii. non enim impius sum, sed peccator, quia non in te, sed in lege tua peccaui, nec te negaui, sed te deum et dominum confitens in homine peccaui. ergo quia in illa, quae tua propria causa est, reus non sum, ignosce quod in conseruum peccaui. sic enim peccaui, ut honorificentiam nominis tui nec negarem nec alteri darem\'. fuit itaque unde commoueretur ad misericordiam iudex. cum enim multi in illum peccent, quos etiam hortatur ad se conuerti, dum hi, qui non in illum peccant, ex aliis tamen causis ueniam postulant, libenter admittit. semper enim dominus ad auxilium suum uult confugere seruos suos.

Unde adiecit: ut iustificeris in sermonibus tuis et uincas, cum iudicaris. misericordiam postulans deum iustitiam suam non inmutare precatur, cum soleat media esse iustitia, ut non peccantibus et peccantibus aequa sit, id est, ut uni cuique reddat secundum opera sua. sed non ignorat quid postulet uir innocens in dei sacramento. sciens enim dominum frequenter in lege dixisse, quia misericors, inquit, sum ego dominus deus uester, inde rogat ut haec fides maneat et in sermonibus suis deus iustificetur, dum in eo [*]( 3 PS. 50, 6 6 cf. Ps. 1, 1 17 PS. 50, 6 21 cf. Proa. 24, 12. Rom. 2, 6 23 cf. Ex. 22, 27. Ps. 102, 8. 110, 4 etc. ) [*]( 1 iactoris M elegit CNGA elegite F (corr. elegit), B 2 cui] qui X hac om. M iniquitatem (corr.) N 8 ait... M soli] * N 4 quia] quod (corr.) C 5 quam] quoniam M 7 nec te-cooseruum peccani (10) om. N 8 te deum] te in deum P 10 sic] si X (corr. FA) 13 etiam] enim N 14 hii CNX in om. NG, A (add. s. I.) 15 postulat X admitti C ad] ab (corr.) N 18 deum] deum (corr. domini) C 19 soleat] sole et CNX (corr. A) 21 unieniqae (mg. «unique) M 22 uiri C \\ 23 dominum] omnem N 24 ego !om. N ) [*]( L. P«.-Auf. Qusest. tnt. ) [*]( 19 )

290
permanet, quod locutus est, nec peccatis hominum uincitur, ut non misereatur. scientes enim qui peccant, quae promisit deus bene uiuentibus, et quia in eo perdurant, iudicant illum mendacem. non enim credunt male uiuendo uera esse quae promisit. idcirco petit rex Dauid ut uincat hoc deus, quod putant homines, et det quae promisit, ut erubescant qui, dum non seruant mandata, iudicant illum non daturum.

Et sequitur: ecce enim in iniquitatibus conceptus sum. nunc hoc adiecto causam et infirmitatem humani generis memorat — quia facile est homini peccare —, ut examen circa se iudicis mitiget. primae enim causae facit mentionem, ex qua praeuaricando Adam genus hominum obnoxium fecit peccato. suasu enim et fallacia inimici iniquitatem concipiendo omne semen suum iniquitati subiecit, ut ex eo omnes per traducem geniti peccato essent obnoxii.

Propterea adiecit: et in delictis concepit me mater mea, ut ab Adam deriuatio facta peccati conceptis et natis inpedimento esset ad bonam uitam agendam; ac per hoc supplici non negandam misericordiam, quia insertum habet hostem, qui ei suadet ut peccet. peccatum enim, qui est diabolus, subiecto sibi primo homine potestatem accepit carni eius se inserere et delictorum quadam subtilitate oblectamenta suggerere, per quod captum hominem spoliat uita. quam rem magister gentium memorans: uideo autem, inquit, aliam legem in membris meis, repugnantem legi mentis. [*](4 cf. I Ioh. 5, 10 8 Ps. 50, 7 12 cf. Rom. 5, 14 etc. 16 Ps. 50, 7 24 Rom. 7, 23 ) [*](1 uincetur FB 2 sciens N enim om. M 3 qui Turner 4 credant N mala C uere M 6 putat (corr ) N promisit (eit in ras.) N 8 etenim P in om. F (add.), A 9 nunc] non C 12 humanum NX 13 suaso X et om. OA ini.mici C iniquitatem-soh- om. (add. mg.) M 14 omni FB iniquitate N subiecit (i pr. in ras.) N 17 diriuatio CNX 20 ut] et (corr.) N 21 accipit C 22 quidam P sublimitate P subtilitatem C, N (corr.) 23 subgerere G, (corr.) d spoliet P spolia M uitam CNX 24 memoratis X (corr. FA) )

291
meae, ut hoc contuens iudex dolenti circumuentum se porrigat manum.

Et sequitur: ecce enim ueritatem dilexisti. (quia ergo ueritatem diligis\', inquit, \'subueni roganti et quem scis uera pectoris sui inpedimenta exponere cuique reo olim motus misericordia subuenire decreuisti, ut errorem admissum in terra caelestis prouidentia emendaret).

Propter quod subiecit: incerta et occulta cordis manifestasti mihi. \'incerta et occulta cordis\'haec significat, quae deus ad praesidium humani generis procurauit, sicut et apostolus: quod oculus, inquit, non uidit nec auris audiuit nec in cor hominis ascendit, quae praeparauit deus diligentibus se. qui sunt qui diligunt deum, nisi qui legi eius consentiunt non celando nec excusando peccata? haec ergo occulta cordis manifestata sunt diligentibus deum et, quia dolebant delictis se circumueniri nec correpti negabant sibi et origini suae inputantes, in auctorem deum transferentes quae peccabant, corda eorum inluminata sunt spiritali corusco, ut uiderent dei prouidentiam in Christo, quia uenturus erat ad damnandum peccatum, quod ex praeuaricatione Adae humano generi imperabat. hoc ergo orat rex Dauid, ut, quod decreuerat deus in futurum uidens genus hominum laborare, sibi prius subueniret in eadem necessitate constricto, in qua omnibus se decreuerat subuenturum, ut [*](3 PS. 50, 8 8 PB. 50, 8 11 I Cor. 2, 9 20 cf. Rom. 5, 14 ) [*](1 mei (?) M 4 ueritatem] uero ueritatem CNX (eras. uero FA) dilegis N subuenio (o exp.) N 5 impedimento N reo Engelbrecht rei codd. 7 terram MCNX (A dub.) prouidentiae C prouidentiam (corr.) N mendaret C 8 quod om. N 9 manifestasti mihi incerta et occulta cordis om. P haec om. (add. 8. l. ex) M 13 qui pr.] qaę C 14 lege CG, (corr.) A nec] non GA 15 manifesta PCNG 16 et scripsi ut codA dilectis C (corr.) se om. CNX circumuenire (corr.) M nec] ne NFB 17 originia CX 18 trasferentes M inlumina (add. ta 8. I.) M 20 ad damnandum] addandandum M adam (era.) ad damnandum N quod om. P 23 humanum X eaedem M 24 constrictio (corr.) C in om. NX qua] quia GA ) [*](19* )

292
donum, quod gratuitum futurum erat et ante tempus dari non poterat, huic pro prece et lacrimis concederetur.

Quod quo modo fiat, non tacet dicens: asparges me hysopo et mundabor. recte asparsione hysopi petit se mundari. de hoc enim filii Israhel postes suos sanguine linierunt, ut tuti praestarentur a morte; ita et hic asparsione hysopi orat mundari se a peccatis, ne tangatur a morte.

Et sequitur: lauabis me et super niuem dealbabor. manifestum est, quia factum dei distat a facto hominis. ideo super niuem, inquit, dealbabor, quia quod deus fecit multo melius est quam fecit homo. propterea asparsione hysopi petit se mundari, ut, sicut carnale corpus aqua abluitur, ita et per hysopi significationem spiritali ratione animarum maculae abluantur. asparsio enim hysopi inlustratio quaedam est, ut per id, quod uisibile est, inuisibiliter emundetur.