Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII

Ambrosiaster

Ambrosiaster. Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 50). Souter, Alexander, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1908

Etsubiecit:hic accipiet benedictionem a domino et misericordiam a deo salutari suo. nunc quodmeritum eius sit, qui in causa dei et hominis*, creatoris et proximi, fidem habuerit et dilectionem, ostendit, quia et benedicetur a domino,. ut commendatus appareat, et in his misericordiam consequetur, quae implere non potuit. nec enim tam circumspectus potest aliquis esse, ut nusquam erret, sed quia in magnis sollicitus et fidelis inuentus est, in minimis misericordiam accipiet a deo suo, qui ideo salutaris dicitur, quia non uult morientis mortem, sed ut reuertatur et uiuat.

Et sequitur: haec est generatio requirentium [*](4 Pa. 23, 4 7 Matth. 22. 3.-40 15 Ps. 23, 5 23 cf. Ezech. 18, 32 (cf. 33, 11) 25 Ps. 23, 6 ) [*]( 1 habebit P 2 inclinata FB 3 corruptionem P 4 sequitur] subiecit P proximo suo in] in proximo suo X 5 principalis (corr. m2) N 6 qui om. C 7 diligis C, N (corr. m2), G (corr.) 8 ex alt. om. X 9 ille CF 10 tibi om. GA 11 pendit C ergo] enim P 12 tota C seruetur P 13 peccati X (corr. GA) studeant P studiat X 14 diligit N 15 accipietur P accipiat C 19 ut commendatus] et commendatur X consequitur CNX 21 in magnis] imaginis (corr) C 22 in minimis] imminimis N accipiat C, X (corr. m2), X 23 morientes (corr.) CN 25 requirentium] quaerentium X )

282
illum, quaerentium faciem dei Iacob. unam dixit esse generationem requirentium deum et quaerentium faciem dei Iacob, quod non est otiosum. quamuis enim utrumque bonum sit, duos tamen gradus his dictis significauit. bonum est requirere deum, plenum autem est bonum quaerere faciem dei Iacob. digniores enim sunt, qui ante faciem iudicis sunt. horum ergo meritorum haec est generatio. quia, ut ad hoc ueniatur, innocentia facit et puritas cordis, sicut iterum, ut ad malum possit uenire, praecurrit iniustitia adque iniquitas, quia duae generationes sunt, una ex parte iniquitatis, quae est mater Cain, alia ex parte iustitiae, quae est mater Abel. haec in fide consistit et bona conuersatione, illa in perfidia et obliquis operibus. istae sunt duae leges, boni et mali, dei et diaboli, et quam secutus quis fuerit, eius appellabitur filius. ac per hoc requirentium deum generatio haec est: fides in deum et dilectio in proximum, sicut supra diximus. qui enim fidem habet in deum, semper eius quaeret auxilium; nec hominibus iniustum se praebeat, qui uult deum habere propitium, cuius signum hoc est cum dicitur: (deus Iacob\', quia notus Iudaea deus. et quare faciem dei quaerere dicantur, cum audierit Moyses, quia non, inquit, uidebitur tibi facies mea? si ergo et Moyses faciem dei quaesiuit et uidere non potuit, frustra hi quaerere dicuntur, quia meliores Moysi non sunt. sed nemo frustra faciem dei quaerere dicendus est, quia ideo faciem dei dicuntur quaerere, ut sciatur, quem quaerunt quia digni sunt et uidere. omnis [*]( 11 cf. Matth. 23, 35 20 Ps. 75, 2 21 Ex. 33, 20 ) [*]( 1 illum] dominum CXX unam-iacob om. (ad l. mg.) M 5 autem est] est (eras.) autem est X 7 haec] hoc P 8 innocentia. C ut om. M 9 ad om. CNX 10 duae] dies P 11 altera P 12 consistet C, N (corr.), B «.conaistet F conaistat G, Â (corr.) «»*illa M 13 iste C legis C 17 in deum habet GA quaerit PCNX 18 praebet PCXX praebat (corr.) M ult X 21 dicatur GA 22 tibi] deus (eras.) tibi N facis C 23 hii CXX 24 moyai (corr. łA3 moyse) N 25 dicuntur] cuntur M. )
283
enim qui quaeritur, tunc cognoscitur, si facies eius uideatur. sed quoniam a mortalibus facies dei uideri non potest, significatio haec pro facie est, cum dicitur: \'deus Iacob\'.

DIAPSALMA. Diapsalma hoc in loco personae inmutationem significat. post enim illa, quae ad patris dei personam pertinent, subiungit ea quae ad filii dei pertinent sacramentum, ut ordo integer conseruetur patris et filii. nam lex data est per Moysen, ut quasi pedagogus esset hominibus erudiens eos et praeparans magistra iustitia, ut digni fierent ad excipiendum annum domini et diem retributionis, ut, qui sub spe futuri Christi fideles fuissent, susciperent eum et possent Adae peccatum effugere de suis securi, quia aduentus eius, quem sperauerant, daturus illis esset misericordiam de his, in quibus subreptum est illis ut delinquerent. hoc est quod superius memorauit dicens: accipiet misericordiam a deo salutari suo.

Dicit ergo: tollite portas principis uestri. haec uox sanctorum est angelorum, de quibus dicit in euangelio, quia accesserunt, inquit, angeli et ministrabant ei. hi ergo dicunt ad principes et potestates, aduersus quos nobis conluctationem esse dicit apostolus, ut tollant portas principis sui, id est diaboli, qui est princeps principum in errore [*](7 cf. Ioh. 1, 17 8 cf. Gal. 3, 24 9 cf. Luc. 4, 19 15 Ps. 17 Pa. 23, 7 19 Mattb. 4, 11 23, 5 20 cf. Eph. 6, 12 ) [*]( 2 a om. C uideri] uidere G, (cotr.) A 3 dicitur om. M 4 diab Balma diab aalma P diabsalma diabsalma C 5 significat.. (t in ras.) M illam GA 6 pertinet C fllium C aacramentum (corr. m2 sacramenta) N 7 data lex eat PCXX 8 moyses (corr.) C 9 ręparans P eos post praeparans quoque CXX 9 ex pendam C ezpiandum NX 10 qaid FB 11 susciperunt FB 12 adea (alt. a eras.) N effugere] et fugere C 13 quem (corr. que) M sperauerunt C illi M 15 accipiat G, (corr.) A 17 principes MXX (corr. A) portas, principes. principis uestri malunt Engelbrecht Turner coll. lin. 20-23 uestras MB (corr.) nestri N (corr. m2 uestras) hec ergo P 18 est om. C uangelio M 19 angeli] auangeli (corr.) C 20 hii CNX 21 principes PMC, N (corr.), X (A corr.) )

284
constitutorum, per quas itur in gehennam. hae portae perfidia est et fallacia idolatriae.

Et sequitur: et eleuamini, portae aeternales. fides et spes cum caritate portae sunt aeternales, quia non potest aboleri quod per ueritatem praedicatur. illae autem portae, quas dixi perfidiam esse et fallaciam idolorum, temporales sunt, quia omne mendacium non pertinet; manifestata enim ueritate interibit. docentur ergo ut tollant portas principis sui, id est, ut amoto multorum deorum errore unius dei fides introducatur in Christo. hoc est quod se apostolus edocere missum testatur, ut ostendat non solum hominibus, sed et principibus et potestatibus in caelestibus mysterium dei unius in Christo.

Et subiecit: et introibit rex gloriae. tollendas dicit fallaces portas diaboli subtilitate conpositas, quae sunt praesumptio, per quam deum se aestimauit, ut introeat rex gloriae, qui est Christus Iesus dominus noster. nullius enim mentem dei fides ingreditur, nisi tulerit a se errorem diaboli praeuaricatione inuentum, et principes supra memorati non possint in unius dei fidem Christum regem recipere, nisi proiecerint a se traditionem, per quam uni deo inportatur calumnia, non solum terrenam, sed et eam, quae in caelestibus usurpata est principe principum satana, quia illic errorem, [*](3 Ps. 23, 7 4 cf. I Cor. 13, 13 11 cf. Eph. 3, 8-10. Col. 2, 2 14 Ps. 23, 7 17 cf. Rom. 6, 23 ) [*]( 1 hae] haec P, N (corr.), GA porta GA perfidie (corr. m2) N 2 idolatria MGXX (corr. A), cf. lin. 6 5 autem om. M 6 fallatium C temporalis N 7 est N permanet P pertinet (corr. permanet) A manifesta MGA 8 ueritatem (corr.) X ergo] ego d (corr.), B principes P, N (corr.) 10 edocere] sedncere C educere NFB edocere (o in ras.) A 12 et alt.] ut P potestabus P 14 tollandas M 19 praeuaricationem G, A (corr.) 20 possent MGA 21 inportatur (corr. m2 inrogatur) N 22 terraenam (m eras.) N terrenam (corr. terrena) A et om. X ea CNX 23 satan M )

285
quem inter se conspirarunt, ut auctore diabolo deos se dicerent, etiam hic in terra disposuerunt, ut hic error illius imago sit.

Et sequitur: quis est iste rex gloriae? ne superuacue forte regem Christum gloriae dicere putaretur, interrogantis ponit personam et dicentis: quis est iste rex gloriae? qui quasi admiretur aut doceri se uelit, si uerum est et condignum dicere Christum regem gloriae.