Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII

Et sequitur: et in lege eius meditabitur die ac nocte. manifestum est, quia liber ab omnibus inlecebris et inmunis ab his, quae dei legi aduersa sunt, nihil aliud quam in dei [*](12 cf. Num. 16, 31—35 14 cf. II Par. 26, 21 18 Ps. 1, 2 21 cf. Ps. 1, 1 22 Ps. 1, 2 ) [*](2 uel contra eccleaiam om. X conatituerunt P cathedra M 3 esse om. CNX 4 et si G Â cuius om. P 5 ab] ad M 6 per] qui P succidentium C, N (corr.), X et episcoporum X 9 enim om. (a\'ld. g. I.) M impune erit] inpuni erant GA (corr. inpnnes erunt) 10 haec] om. P hoc X agunt constat] agere non P 11 non enim zelo dei om. M (aid. mg.) hoc GA 12 uoluntatis M 13 hiat ueterrg C hiat uterrae (t 8. u eras.) N absumptos P 14 lepra N 15 perfusum P 17 dictum M prosequa.mur (a 8. I.) N 18 fuit ante uoluntae add. X 19 supretis C 20 lege dei P, M (corr.) 22 et alt. om. M 24 iis N lege C, N (corr.), X dei lege] lege dei (corr.) M dilege (corr. lege m2) C )

Unde ait: et erit tamquam lignum quod plantatum est iuxta decursus aquarum. quis ambigit eum, qui legem dei meditatur, spem habere ad praemium capiendum? quia, sicut lignum iuxta aquam plantatum sterile esse non potest, ita et qui frequenti usu legi dei studet, non potest eius operis minime habere effectum.

Et adiecit: quod fructum suum dabit in tempore suo. omnis plantatio bene gubernata fructum dat tempore conpetenti: sic et hic, qui legi dei obtemperat, fructum habebit tempore praefinito. tunc enim huius deuotionis mercedem accipiet, cum coeperit dominus Iesus Christus sedere ad iudicandum uiuos et mortuos.

Dehincsubiecit: et folium eius non defluet. manifestum est in arbore, cuius folia non decidunt, uitam significasse. umore enim decurrentis aquae uegetatum lignum folia continet sua. nam et dominus Iesus: si in umido, ait, ligno haec faciunt, in arido quid fiet? in ligno umido uitam significauit et fructum. sicut lignum ergo auxilio decurrentis aquae siccitatem non patitur, ita et hic, qui legi dei studet, accedente temptatione praesidio dei tutus non amittit, sed adquirit salutem dicente apostolo: quia per tribulationes oportet nos intrare in regnum dei. [*]( 3 cf. Cant. 5, 2 5 Ps. 1, 3 11 Ps. 1, 3 15 cf. II Tim. 4, 1. I Pet. 4, 5 17 Ps. 1, 3 20 Luc. 23, 31 25 Act. 14, 22 ) [*]( 1 sacramentum P 2 hinc PX 3 cantica 0, (corr. cantico) A 5 tamque C tamqum (corr. m. rec.) N 6 lege X 8 aqua X sterili (corr.) N 9 qui om. PN frequenti usu] frequentius ut C frequentiuna (s alt. eraa.) N lege CX dei qui (qui add. m.rec.) N 13 his M; an is coli. p. 265, 2 scribendum? lege CF 14 enim om. M eius X 15 ceperit C Christus om. M (fort. recte) 19 decurrentes (corr. m. rec.) N uegitatum N (corr. m2), X 20 uirido P 21 fiet. N Ttindo P 23 dei om. G, A (add.) 24 accidenti P accidente CNX totns C, N (corr. m2), FB ) [*]( 18* )

Et sequitur: et omnia, quaecumque fecit, prosperabuntur. apertum est quod dicit, quia qui legi dei fidem seruat cupidus mandatorum eius, felix fit in omnibus actibus suis; sicut et Iosef, propter quod timorem dei praesenti uitae praeposuit, omnia quae agebat prospera faciebat deus in manibus eius.

Et subiecit: non sic impii, non sic. iteratio sermonis non aliter omnino futurum significat quam promittit, quia impiis nihil prosperum erit in futurum, sed omnia aduersa usque ad interitum eorum.

Unde ait: sed tamquam puluis, quem proicit uentus a facie terrae. eodem modo dicit impios interire, sicut puluerem, quem spiritus proicit a facie terrae ut pereat. sublatus enim a substantia sua per aera dispersus paulatim deperit: ita et impii ministris angelis proiecti a facie auctoris dei, sine quo non potest uiui, interibunt.

Et sequitur: ideo non resurgunt impii in iudicio. dignum est quod dicit ut quid enim in iudicio resurgant, qui nullum negotium dei credi sibi maluerunt, cuius redderent rationem? spernentes enim dei legem et negantes non est unde praestent rationem, ut in iudicio interrogati iuxta legem sibi creditam praestent causas. adrogantes ergo et rebelles in deum inuenti ad hoc resurgent, ut uideant uerum esse quod credere noluerunt, ut pereant, quia deum mendacem iudicarunt.

Et adiecit: neque peccatores in consilio iustorum. in hoc psalmo tria genera hominum significat: impiorum et [*](1 Ps. 1, 3 2 cf. Ps. 118, 97 5 Gen. 89, 3 7 Ps. 1, 4 11 Ps. 1, 4 17 Ps. 1, 5 24 cf. I Ioh. 1, 10 25 Ps. 1, 5 ) [*]( X fecerit N 2 lege FB 8 actibua om. CNX 8 futurum om. X 9 futuro GA 10 inter ritum (corr.) N 11 proiecit C, G (corr.) 12 eodem-terrae om. (add. mg.) M interire] interre (corr. m2 in terra) N 13 proiecit C 14 aerem N terra FB terram OA dispersit P 15 impiis C, N (corr.), X 16 potest (corr. m2 possunt) N interhibunt JV 17 resurgent P 19 dei om. P 20 legem dei C 21 ut] q (eras.) ut C et (corr.) N 23 uideat C, (corr. m2) N 24 iudicauerunt C 26 trium AB- )

Et subiecit: quoniam scit dominus uiam iustorum. hos scire dicitur deus, qui memores praeceptorum eius bonis operibus insistunt, ut iusti habiti coronentur. his autem, qui inmemores eius circa curam animae neclegentes sunt, sic dicit: recedite a me; nescio uos, operarii iniquitatis.

Et sequitur: et iter impiorum peribit. unde psalmus coeptus est et terminatus, ut causa impiorum tractata nulli alii quam perditioni docerentur obnoxii. sicut enim dixi, idcirco dicitur deus scire uiam iustorum, quia in lege eius ambulant; iter autem impiorum, quia extra dei legem est, peribit, quia omnes uiae impiorum tenebrosae, dicit Solomon, piorum autem clarissimae duce Christo domino nostro.

Titulus psalmi rationem eius insinuat. de Christi enim domini nostri sacramento locuturus dominicum diem significauit dicens: huic Dauid prima sabbati. cum enim dicitur: huic Dauid, ad eum pertinet, cuius hic Dauid habet imaginem, [*](9 Ps. 1. 6 13 Luc. 13, 27 14 Ps. 1, 6 19 Prou. 4, 19 23 cf. Apoc. 1, 10 24 titulus Ps. 23 ) [*]( 2 hiis P sub om. M 3 nenoluerunt (ne eras.) N sub om. P lege nolnerunt (noluerunt eras) N 4 accepta C, N (corr. m2), X 5 legis] alegis C, N (corr.), FB lege GA praestant X opera GB 7 exercitatione P excitio (corr. m2) N implendi G, (corr.) A 11 ut om. CNX habiti (corr. m2 ut ab eo) N 12 neclegentes sunt] neclegentesant (sunt exp. et eras.) M 14 unde et C 15 tracta M IG alii quam] aliquam C 20 clatissime C, (corr. m2) N 21 ui.ce.sio C 23 die M )

Itaque sic orsus est profeta et ait: domini est terra et plenitudo eius. fidem rerum tenuit dicens: domini est terra et plenitudo eius. auctoritatem enim ueterum sanctorum secutus est, qui terram et quae sunt in ea ad dominium domini dei pertinere dixerunt.

Et adiecit: orbis terrarum et omnes qui habitant in eo. ne forte minus aliquid significasse putaretur, quia dixerat domini esse terram et plenitudinem eius, sensum suum aperuit dicens: orbis terrarum et uniuersi qui habitant in ea, ut doceret omnem omnino terram domini esse et quae sunt in ea, ut nihil esset exceptum quod non eius sit, sicut putant quidam heretici, qui secundum dictum apostoli Petri dominium deo abnegant, quorum ad condemnationem cuncta dei esse profetica oracula docuerunt. [*](1 Ezech. 87, 24 4 cf. Matth. 28, 1. lob. 20, 1 8 cf. Ioh. 14, 6 12. 13 Ps. 23, 1 15 cf. n Petro 2, 1. 10 17. 20 Ps. 23, 1 23 cf. n Petro 2, 1. 10 ) [*]( 1 prophetf C pascet B 2 enim] autem P 4 sabbati btJI. (add. mg.) N uenit om. M 5 ergo] autcm X sacramentum saluatoris P 7 fecit initium P 9 qui] qui (corr. m2 nisi) N causam aliquam] causa (?) (corr. m2 quis) caneg (m2 in raa.) quam N nisi eius eras. N 11 ueritas eius GA 12 est pr. om. G 18 fidem-eius om. (add. mg.) M 15 qui] quia (corr.) C qui (i w2) N terra X dominium] dominicum M dominum N 16 domini om. P 17 omnes] aniaersiP 18 in om. M ea PC, N (corr. m2), X 19 est terra et plenitudinem P est terra et plenitudo C 21 eo (o in raa.) N 24 dominum X )

Et sequitur: ipse super maria fundauit eam, hoc est, quod in alio psalmo significauit dicens: terram super aquas tu firmasti. ut fidem testimonium sequeretur, ostendit quo modo fecerit. dum enim confusio esset rerum et neque terra neque aqua propriam haberent speciem, iussu dei adunata est terra et firmata est super aquas, ut et terra et aqua haberent originis suae proprietatem. unde in Regnorum uox est dei dicentis: nonne aquas ego feci?

Et subiecit: et super flumina praeparauit illam. sic super flumina praeparata est, dum intra se aquas conditas habet, quae quasi per uenarum fistulas fluitantes praestant ei densitatem, ne penitus sicca fragilis esset et inutilis ad culturam. radicibus enim nascentium uitalem praestant effectum simulque locis aridis siti auxilio sunt.

Et ut professionem sine bona uita non ualde proficere ostenderet, ait: quis ascendet in montem domini aut quis stabit in loco sancto eius? proponit qualis debeat esse qui deum creatorem profitetur, ne, quia puniendos ostendit, qui, sicut dixi, dominium deo abnegant, hi qui confitentur inmunes se a poena scirent non esse, si recte minime uersarentur. montem ergo domini dicens caelum significauit. unde in alio psalmo dicit: leuaui oculos meos ad montes, unde ueniet auxilium mihi. locus autem domini est ubi apparet. [*]( 1 Pe. 23, 2 2 Ps. 135, 6 8? 9 Pa. 23, 2 16 Ps. 23, 3 19 cf. II Petro 2, 1. 10 22 Pa. 120, 1 ) [*]( 3 formasti CX fondasti (corr. formasti) N fide GA testi..moniam M 5 terram (corr.) N 7 dicentes (corr. m2) N 8 aquam GA 10 intras M inter GA condita (corr. m2) N 11 quasi per] quaauper (corr.) N 15 non om. X 16 ascendit C, N (corr. m2), X 17 qui MC stabit (ta in ras) C 18 conStetur GA ne quia] neque C poendos M ponendos C poniendoa (corr.) N an poeniendos? 19 qui] quia G, (corr.) A dixi om. M domiuium] dominum NX obnegant C hi] in M hii CNX 20 non ease] non esse non P 21 domini] deum (?) N 22 ad] in G 28 adiutonum CN )

Et sequitur: innocens manibus et mundus corde. tunc dicit dignum esse ascendere in montem domini, id est in caelum, aut stare in loco sancto eius, si quis innocens fuerit operibus et mundum cor habeat in causa dei, id est fidei. huius modi enim potest in caelum ascendere et stare in loco sancto eius. defuncta enim hac uita ascendit b caelum. deinde cum ciuitate Hierusalem in aduentu domini descendet de caelo dignus stare ubi iudicaturus est dominus de uiuis et mortuis quasi innocens; impii autem et peccatores indigni erunt stare in loco sancto iudicii dei, qui resurgent, impii ad perditionem, peccatores ad poenam. nam si uultum Moysi glorificatum descendentis de monte filii Israhel peccati causa uidere non poterant, quanto magis ipsum gloriae dominum in throno maiestatis sedentem conscientia delictis obnoxia formidabit aspicere! audient enim: non noui uos, operarii iniquitatis.

Et adiecit: qui non accepit in uano animam suam. nunc ipsa genera peccatorum tangit. primo enim in loco hic [*](1 Ios. 5, 15 3 Gen. 28, 17 4 Ps. 23, 4 10 cf. Apoc. 21, 2 11 cf. II Tim. 4. 1 12 cf. Pa. 1. 1 13 cf. Pa. 1, 5 15 cf. Ex. 34, 30 16 cf. Esai. 6, 1 18 Luc. 13, 27 19 Pa. 23, 4 ) [*]( 1 iesam P naue] manae M nauae N et om. P, eras. N 2 tu atas] stas PX iustas MC (corr.) 3 haec GA 4 mundo PNX 5 tunc] hunc P, N (h m2 in ras.) 6 aut] ut quis P 7 habebat M 9 defuncta (corr. defunctus) N ascendit (corr. m2 ascendet) N in caelum MB (in exp. B) in om. cet. 10 cum] dum MCNX ciuitatem MC, N (corr. m2 ciuitas), X discendit C discendet NFB discenderet (corr. descenderet) G discendere (corr. descendere: ult. e in ras.) A 11 erit post dignus add. Nm2 iudicaturus (u pro m2 in ras.) N mortis (corr.) N 13 sanctos eius (eius eras.) N qui] quiaP qui (corr. quia) CGA resurgunt X 14 discendentes (corr. discendentis) C discendentis N (corr. m2), X 16 gloria C et (exp. G, exp. et eras. A) dominum GA 17 formidauit MC aspicere—non (19) in ras. M audiant CN 18 ante non add. recedite P operari S 19 accipit NGA uanum P 20 in om. N )

Et sequitur: nec iurauit proximo suo in dolum. duas causas memorauit, quae sunt principales, dei et proximi, quia qui in his idoneus fuerit, sine dubio et in ceteris probatus habebitur dicente domino: diliges dominum deum tuum ex toto corde tuo et ex omni uirtute tua. hoc est primum mandatum. et secundum simile illi: diliges proximum tibi tamquam teipsum. inhisduobus mandatis tota lex pendet et profetae. quis ergo ex toto corde dominum diligens legem eius non seruet? aut quis habens proximi caritatem peccatis studeat, quippe cum causa timoris dei diligat proximum?