Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII

Ambrosiaster

Ambrosiaster. Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 50). Souter, Alexander, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1908

Et sequitur: et in uia peccatorum non stetit, quoniam inpossibile est non peccare, sicut possibile impium non esse, quia grauissimum peccatum potest euitari, cetera autem de non est qua subrepant. ipsa enim humana conuersatio frequenter. dum peccare non cogitat, ex inprouiso incurrit ut peccet. ac per hoc beatus est qui in consilium impiorum non uadit; hoc est nec incipere malum. peccatum autem quia non potest non [*](7 cf. Rom. 1, 24. 26 12 I Cor. 5, 12 26 Ps. 1, 1 )[*](dt\'f.1JI C z.; x) [*](1 eepta P 2 enim om. P contempti P 7 maneut P 17 prop esse P 18 consilium dare, tam(etвi effectus> huius rei nec ad graeser 8 euasit temptat Engelbrecht )

271

incipi, sicut dixi, beatum dixit qui non permanet in eo; hoc est in uia peccatorum non stare. uia enim peccatorum est conuersatio in peccatis. male enim ambulare dicitur, qui ad hoc procedit, ut quaerat peccare. dum enim mens eius non stat in dei lege, sed euagatur, in uia peccatorum dicitur ambulare, quia euagatio haec quaerit peccare. ideoque \'beatus est qui non stat in uia peccatorum\', id est, qui paenitentia subsequente circumuentum se dolet et recedit a (con)spiratione hominum peccatorum. igitur sicut beatus est qui non abiit in consilium impiorum, sic inemendabilis erit, si abiit, dicente Solomone quia «pes impiorum peribit et: beatus uir qui in uia peccatorum non stetit. si autem steterit, non iam beatus, sedreus dignus plagis. ad emendationem aliquam enim uidetur habere spem, quia non impius, sed peccator est. si autem unus fuerit qui non abiit in consilio impiorum et in uia peccatorum non stat, duplici genere beatus est. nec potest enim esse beatus, si in consilium impiorum non eat et in uia peccatorum stet, quia, si non perditioni, poenae tamen obnoxius est.

Dehinc adiecit: et in catedra pestilentiae non sedit. hanc dicit beatitudinem esse, quae his tribus gradibus constat et triplici ratione munitur, id est, ut neque in consilium impiorum eatur neque in uia peccatorum stetur neque in catedra pestilentiae sedeatur. sed cum duo genera tantum habeantur, impiorum et [*]( 11 Prone 10, 28 Ps. 1, 1 15 Ps. 1, 1 19 Pa. 1, 1 ) [*](txx) [*]( 6 hoc P 8 a conspiratione Mercati aBpiratione P 10 abit P dicente ealomone-peribit dant qu. 109 MCNX et haec uera claudunt qusatWftena, quaih sequitur titulus qu. 110 11 post peribit add. IN- CIPIT DE SPALMO PRIMO CAPL C.X. Mmg, CX ET BEATUS UIR DE PSALMO PRIMO C, CX DE SALMO PRiMO N, CX DE PSALMO PRIMO X et om. MNX beatus nir om. C 12 stetit] stat PCN 15 abit P consilium P 16 enim potest CNX 17 consilio NX impioram] peccatorum MCNX non stet M (corr.), C, N (corr.), X (G corr.) 18 paenae M paene CFOB paeng g tamen] tunc C 20 hinc N conitat gradibus P 21 rationem unitor (corr. nnitnr) C rationem (corr.) unitor (corr. nnitur) N consilio NX 22 neque alt.] nec P cadra (corr.) M 28 sedj non (eras.) sed N generet C genere X )

272

peccatorum, in reprehensione, quae supra memorata sunt, hoc tertium cui adscribi uoluit, quod adiecit dicens: et in catedra pestilentiae non sedit? impiorum aut peccatorum? sed uideamus, quid sit catedram pestilentiae sedere, et tunc cui generi hoc adscribat intellegemus. hanc dicimus catedram pestilentiae, quae extra dei ordinationem est, quae ad hoc utique inuenta est, quae, ut iniqua inde exeant iudicia, propterea pestilentiae catedra dicta est, quae est corruptio quae parit mortem, sicut et iniquitas damnationem. non est ergo a deo quae est catedra mortis; nam Moyses accepit catedram uitae. ad hoc enim data est, ut auctoritas in ea sit iusti iudicis uel creatoris dei. unde dicit dominus: super catedram Moysi sederunt scribae et Farisaei; et apostolus: non est, inquit, potestas nisi a deo; quae enim sunt, a deo ordinatae sunt-

Unde dicit ad principem plebis: tu quidem sedes iudicans secundum legem et contra legem iubes me percuti?. quod dixit \'secundum legem\', iustam et salutarem catedrae auctoritatem significauit. illud autem quod ait: contra legem iubes me percuti, illum ipsum iniustum iudicem ostendit, ut in dei catedra sedens iudicaret iniuste. hinc est unde et Danihel: dei est, ait, regnum et cui uult dabit illud. sicut ergo terreni imperatoris auctoritas currit per omnes. ut in omnibus eius sit reuerentia, ita deus instituit, ut ab ipso rege dei auctoritas incipiat et currat per cunctos. quamuis frequenter mundus hoc non intellegat et alii se subiciat in potestate positus quam debet, tamen institutio est ut unus sit, [*]( 2 Ps. 1, 1 12 Matth. 23, 2 13 Roro. 13, 1 15. 17. 13 Act. 28, 8 21 Dan. 4, 14 (17) ) [*]( 1 repromiasione GA 2 abiecit M 4 catedram] i (eras.) catbedra C cathedra NX 5 adscribi debeat P intellegimus PCNX 10 accipit C 11 in ea] mea FB in eo G, A (corr.) 12 moysi.......... M 14 ordinata G-Â. 16 et contra legem om. N 17 iustam] iuxta legem P 18 cathedram M ait] add. et P 20 indicaret M .21 uul P dabit] dauid (alt. d eras.) C 22 imperatorie (i alt. in ras.) N currat (corr.) N 23 ut in omnibus eius sit reuerentia ita deus om. P. 24 auctoris X 25 non om. C se om. GA 26. tamen] tunc C «tamen. N unius X )

273

qui timeatur. ubi ergo haec institutio non est, ibi catedra pestilentiae repperitur. nusquam unius dei auctoritas abnuitur, nisi apud eos, qui multorum deorum praedicant metum et reuerentiam. hi sunt qui in catedra pestilentiae sedent, quia quod pontifices eorum praedicant mors est. hoc enim docent, ut cultores unius dei quasi stulti et inimici aut obprobrio sint aut de hac uita tollantur. haec ipsa materia impietatis est, quae etiam in ceteras partes extenditur, per quas impietatis suae leges ostendat. nam iussu Iezabel antestites iniquitatis in catedra pestilentiae sederunt, qui aduersus innocentem Nabuthae, cum iudices non essent, praua meditantes subornatis falsis testibus mortis tulerunt sententiam. unde in alio psalmo dicit: et cum impiis non sedebo. hoc enim iudicium eius est, cuius et catedra pestilentiae. itaque si in dei catedra sedentes innocentes opprimant, iniustum erit iudicium, non catedra. ubi enim catedra pestilentiae est, non potest iudicium non esse iniquum, quamuis quaedam adplicent sibi uelut uelamina, quibus impietatem contegant, ut uidentes fallantur. non potest enim sola impietas proponi, quia non inuenit emptorem, et, ubi lex diaboli est, si ipse nominetur, horretur.

Sicut ueneno admiscetur per quod lateat, ita et legi diaboli quaedam iusta admiscent et nomen adplicant ueritatis, sed unius cuiusque sensus est iudicandus, quia ideo aliquando aliquid uerum ostendit, ut fallat, ut, cum maligna praedicat, bona putentur. quoniam catedram pestilentiae non esse de [*]( 9 cf. m Reg. 20 (21). 8-10. 13 13 Ps. 2:), 5 ) [*]( 1 non est] est non C eet (eras.) non est N ibi] in MX 2 unius dei om. M dei om. QA abnutur M 4 hi] his C hii NX 5 pontefices M docent] dicent CX docent (o m. rec. in ras.) N 7 snnt C, N (corr.) X 8 impietatis (corr. impietates) N 9 legis CN ostendant X iussis X iezabel (i m. rec. in ras.) N antistes P antisstites (pr. s 8. I.) M 11 nabutthe M esset M 12 subordinatis PCNX 14 cathedre P 15 dei om. X iniustllm] an iustum non P 17 qaaedam] quae dicit M 18 uelut (ue in ras., 1 8. I.) N contigant C 19 quia] quae C 21 lege C 28 est om. M 24 uerum] uerbum (corr.) M ut alt.] et X . ) [*]( L. Pa.-Ang. Qaaest. teit. ) [*]( 18 )

274

dei ordinatione adseuerauimus, etiam eorum qui extra ecclesiam uel contra ecclesiam sedes sibi instituerunt, catedram pestilentiae esse dicimus. qui enim inconcessa praesumit, reus est: quanto magis si et corrumpat traditionem eius, cuius sedem usurpat! nam et ordinem ab apostolo Petro coeptum et usque ad hoc tempus per traducem succedentium episcoporum seruatum perturbant ordinem sibi sine origine uindicantes, hoc est corpus sine capite profitentes; unde congruit etiam eorum sedem catedram pestilentiae appellare. nec enim ideo impune erit, quia sub dei nomine haec agunt. constat enim suas illos causas sub dei nomine agere. non enim zelo dei haec agunt, sed sibi locum uolentes defendere, cum sciamus Chore et CCL uiros per praesumptionem deo offerentes hiatu terrae absortos esse et Oziam regem, cum deo inlicite obtulisset, lepra in fronte percussum.

Quoniam claruit catedram pestilentiae ad impietatem supra dictam pertinere, reliqua prosequamur. adiecit enim: sed in lege domini uoluntas eius. eius uoluntatem in lege domini dicit esse, qui spretis impiis et desertis peccatoribus abnuens pestilentiae catedram uoluntatem suam in dei lege statuit. quam ob rem \'beatum\' hunc dixit.

Et sequitur: et in lege eius meditabitur die ac nocte. manifestum est, quia liber ab omnibus inlecebris et inmunis ab his, quae dei legi aduersa sunt, nihil aliud quam in dei [*](12 cf. Num. 16, 31—35 14 cf. II Par. 26, 21 18 Ps. 1, 2 21 cf. Ps. 1, 1 22 Ps. 1, 2 ) [*](2 uel contra eccleaiam om. X conatituerunt P cathedra M 3 esse om. CNX 4 et si G Â cuius om. P 5 ab] ad M 6 per] qui P succidentium C, N (corr.), X et episcoporum X 9 enim om. (a\'ld. g. I.) M impune erit] inpuni erant GA (corr. inpnnes erunt) 10 haec] om. P hoc X agunt constat] agere non P 11 non enim zelo dei om. M (aid. mg.) hoc GA 12 uoluntatis M 13 hiat ueterrg C hiat uterrae (t 8. u eras.) N absumptos P 14 lepra N 15 perfusum P 17 dictum M prosequa.mur (a 8. I.) N 18 fuit ante uoluntae add. X 19 supretis C 20 lege dei P, M (corr.) 22 et alt. om. M 24 iis N lege C, N (corr.), X dei lege] lege dei (corr.) M dilege (corr. lege m2) C )

275

lege exercitium facit. sacramentis filii dei confirmatus in die bonis operibus insistit et nocte orationibus. hic est enim de quo dicit in Canticis Canticorum, quia dormit et cor eius uigilat.

Unde ait: et erit tamquam lignum quod plantatum est iuxta decursus aquarum. quis ambigit eum, qui legem dei meditatur, spem habere ad praemium capiendum? quia, sicut lignum iuxta aquam plantatum sterile esse non potest, ita et qui frequenti usu legi dei studet, non potest eius operis minime habere effectum.

Et adiecit: quod fructum suum dabit in tempore suo. omnis plantatio bene gubernata fructum dat tempore conpetenti: sic et hic, qui legi dei obtemperat, fructum habebit tempore praefinito. tunc enim huius deuotionis mercedem accipiet, cum coeperit dominus Iesus Christus sedere ad iudicandum uiuos et mortuos.