Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII
Ambrosiaster
Ambrosiaster. Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII (Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Volume 50). Souter, Alexander, editor. Vienna, Leipzig: Tempsky, Freytag, 1908
Quoniam tonitrua terrorem incutiunt, hac causa filios tonitrui dominus discipulos appellauit, quasi eius filios, qui timendus sit. quamuis enim tonitrua collisione nubium fiant, uoluntate tamen dei fiunt et sunt terribilia.
XXIIII = LVIIII
XXV = LXI
XXVI = LXIII
XXVII = LXII
Sic natus saluator ex uirgine est, ut et Christus esset et dei filius, non factura, sed ortu. adhuc autem in minori aetate potentiam suam euacuans, hoc est a potestate sua dissimulans, inpudentiam diaboli non prouocauit. baptizatus autem descendente in se spiritu sancto, cum apparuisset hominibus testimonio dei patris qui esset, aemulatione zeli ductus est inimicus ad inuidiam uidens hoc factum sibi obesse; intellexit enim ordinationem baptismatis ad salutem hominum procuratam. ideoque accedit ad saluatorem huius rei principem, non ut approbet, sed ut locum inueniat euertendi. temptatio enim aliquando ad probationem fit, aliquando subdole ad [*]( 4 cf. Marc. 3, 17 15 cf. Marc. 1,1 18 Matth. 4, 3 ) [*](4 uideantu* filii] uideatur filioa D uidontur filii K 8 deus K om. a 18 et reliqua] etc. a .20 filiaa dei a 24 qui esset om. Ko. 25 iniuriam a 29 sub dolo a\' )
\'Saluator non solum diabolo\' temptanti respondit, sed et ludaeis, per. quos! crudelitatis suae impietatem egit in saluatorem. praescius enim Iudaeos se inimicum legis dicturos patris eorum inpudentiam [diaboli testimoniis legis conpressit, ut patrem in filios et filios in patrem condemnaret.
XXX = LVII.
XXXI = LVIII.
Quantum ad euangelistam pertinet, de patre deo hoc dixit, quia nemo uidit d.e.uw, nisi. filius unigenitus, qui est [*]( : 6 fcf., Matth. 4, 4. 7. 10 = . .10 cf. Ioh. 8, 44 13 Ioh. 1, 18 16 Qf. Gen. 32, 30 (31) Ex. 24, 17. 18 Esai. 6,1 15 cf. Ioh. 6, 46 20 Ioh. 14, 9 26 Ioh. 1, 18 1 \'\' ) [*]( 6 resistit\' cr lO patres DK-frontes Km2:. I.\' eorôm] add. et DK inpfc-adetrtiiarn - D . diaboli uncinii inclusi 15 M deum K 17 et pater est Ka., 18 ait wausATa . 19 una om. a 20 ipae] filius K \'21 deum patrein uidit K :. - . .-- )
Dignum factum saluatoris ipsa causa designat. absurdum enim erat et ad iniuriam promissionis patrum proficiebat, si mulier, quae Iudaeorum deum confessa: non fuerat,- acciperet beneficium promissum genti confitenti deum. ideo inter initium negatum est illi. adubl-autem ceruice flexa saluatoris uerbis fidem non negauit, sed confessa est Iudaeos credentes esse [*]( - 10 Ioh. 14, 9 17 cf. Matth. 15, 24 : 13 cf. Luc. 7, 10; 19 cf. Luc. 17, 14.18 ^ _.... ) [*]( ) [*]( .5 dici aliter a . 7 utique non K - 8 et] sed K 9, quod in eo _K ibi] sibi K 10 uidit uidit a 11 hoc om. K 12 eorum om. K 13 circum apparentia D 15 sicut] add. et K 24 non confesaa a 25 inter initium ideo a 26 negatus D negatum K (m in ras.) adubi seripsi at ubi DKa. )
XXXIIII = LXIIII,
XXXV = LXV
XXXVI = LXVII
XXXVII = LXVI
XXXVIII = LXVIII [*]( 7 Luc. 7, 4. 5 9 cf. Luc. 17, 18 12 Kattb. 10, 5. 6 18 cf. Act 10, 44.-) [*]( 2 indicant a iudicant DK 5 incunctanter om. a 7 dignum D dignae K (a ita ra.t,) 13 ciuitatem a cum codd. bibl. kg, cioitatea DK 16 adubi autem scripsi, cf. Study of Ambat. p. 71 at ubi D at ergo ubi K at ubi ergo a 17 Iud. coep. a 18 a om. a 19 Chananaeę a non erat adhuc a 20 illi] om. K illis a )
Filium dei perfectum natum esse de deo nemo fidelium ambigit. omnia enim diuinitatis paternae accepit nascendo de deo patre. tunc ergo accepit nomen, quod est super omne nomen, id est ut hoc dicatur quod pater, deus. nam nihil apud eum futurum dicitur; omnia enim ante se habet. ideo ad haec omnia creanda et restauranda natus est. nam utique ordo et ratio hoc habet, ut paterno nomini omne genu flectatur. hoc pater donauit filio propter ea, quae erat acturus; donauit autem quando genuit. sic enim illum genuit, ut in eodem honore esset, quo ipse pater est
XL = LXXII.
XLI = LXXIII
Sub sua persona discipulorum suorum agit causam. nec. enim Iohannes dubitabat, qui dixerat: ecce agnus dei, ecce qui tollit peccatum mundi, sed, ut discipulis suis satis faceret, mittit illos suis uerbis, ut saluatoris ore firmaret, quod ipse de illo docebat, ut post excessum suum sine dubitatione aliqua discipuli sui Christum sequerentur. [*]( 1 I Petro 2, 21 8 PhU. 2, 8. 9 . 11 Phil. 2, 9 15 cf. Phil- 2, 10 20 Matth. 11, S. Luc. 7, 19 23 Ioh. 1, 29 ) [*]( 9 de deo esas K 18 eum] deum K se om. K 15 ordo (o pr. ex d) D patcrno nominij patri non homini Ka genns a 18 quo K qsod Da 22 nee] non a 24 peccatum D peccata Ka mundi (ex mondi [?]) D. )
Hoc saluator ad confusionem illorum fecit, qui creaturam accusant. quando enim non aliter uitium - accidens- corpori emendauit quam conditor fecit, auctorem operis huius commendauit. per id enim emendauit, quo erat conditum. omne enim quod fit, si lapsum per id quod fuerat factum reformetur, rectum factum probabitur. si enim saluator per haec se deum testatur, quia damna et uitia corporis. emendauit, quanto magis deus est, qui ipsius corporis inuentor est!
Saluator deus et homo est, ac per hoc duas uices egit semper, ut, quod hominis affectus habebat, ploraret, sed, quia et deus erat, hunc quem fleuit resuscitauit. a minimis ergo semper ad maiora uenitur, ut, quia homo cernebatur, hoc se probaret esse, quod uidebatur; deum autem se operibus asserebat.
Herodes rex fuit Iudaeae, hic habuit filios quattuor,-Archep laum, Herodem, Philippum et Lysaniam, sed mortuo Herode [*]( .\' . 3 cf. Ioh. 39, 6. 7\' 14 cf,;ioh..ll, 84. 35 r .18 cf. Ioli. 11, 44 22 cf. Matth. 2, 19 24 cf..Matth. 10 .. \' _ . - - ... ) [*]( \' 3 reformarit a \' 5 accidens dm. a corporis a 7 quo a quod DK d hoc o ! 17 quod] quia- a \' lahet.ploret Kot 19 hoc] hac a 20 se X To a.om. D 22 quodjvnt a 2& herodem (m eras.) D 27\'Herode} herode de D :\' h. )
XLVI = LXXXVI
XLVII = LXXV.
Adulator ille est, qui ideo dat consensum, ne offendat eum, quem optat -habere propitium. qui enim propter scandalum aliquid facit, quod non quidem periculosum, sed superfluum - sit, saluti studet illius, quem scandalum pati non uult. cum Paulus apostolus circumcidit Timotheum propter Iudaeos et purificatus intrauit in templum, talem se utique praestitit, ne illi, qui aemuli erant traditionis paternae, scandalum passi aut occiderent illum aut religionem nostram sibi inimicam putarent. minus ergo admittere uoluit, ut plus posset lucrari. grauiter enim potuerat peccare si non Iudaeum se fecisset [*]( 7 Matth. 14, 1 11 cf. Act. 12, 2 cf. Act. 12, 23 15 cf. I Cor. 9, 22 ...V \'.:..._ ) [*]( 4 filii (corr, fili? D Her. regeaj regia Her..a ■ 7 quid enim-herodis (9) om. \'K 8 parte quarta o 9 sui patria a 18 ne)\' ut non K 22 Paulufl apoatolud om, Ka \' propter Iutjaeoa.etaat. K 23 utique se K he] ut. K24 quis a v paterne traditionia K . 26 poasiti Da .27 potaerant Ka non] add. ut Ka, D «J. v ..\'. )
XLVIIII = LXXVI
Quamquam hoc loco possit factura natiuitatis intellegi — factura enim a generatione distat quidem, sed in aliis causis, non ubi carnis et corporis uertitur ratio —, apostolus tamen non sine causa taliter uerbis locutus est, quia et in alio loco: factum, inquit, ex muliere. aliquid ergo significauit hoc [*]( 7 Ioh. 4, 25 9 Dent. 18, 15 11 cf. I Cor. 9, 21 18 Act 17, 28 14 cf. 1 Cor. 9, 22 17 cf. Symb. Nic. 18 cf. Rom. 1, 3 24 Gal. 4, 4 ) [*]( 1 in templum ire ad orandum] adorare K ad horam a ae (I. I. add. legi) K 2 hia] is D erant] snnt Ka 8 quia D esae a deo a 4 a deo data a 6 samarite K 7 aonnnciabit nobis Ka 8 ergo hunc Ka 9 snacitabit nobis dominus K 10 noater K noatria K 11 erant] lunt Ka quia] qui D 18 etenim] enim X 20 an natiuitas scribendum ? 22 nbi] nisi a )
Quis illorum poterat imitari apostolum? aut quid illi deerat magistro gentium? sed hortatur illos, ut imitatores eius sint, et quoniam non est inpossibile, sic reprobat, cum dicit: \'quia hoc sum quod uos. homines enim estis, sicut et ego; ideo facite quod facio ego\\ potest et ad illud referri, ut quoniam omnibus se omnia factum dicit per adsensum, in quibus a uero non discrepabant, maxime gentiles. nec enim fuit aliquid eorum, quod iam fieri minime oportebat, prius autem factum erat recte, ut circumcisio, sabbatorum obseruatio, neomeniarum, escarum. sed si quid gentium probauit, non cessare iam debere ostendit. mundum enim dicunt a deo et hominibus fabricatum — hoc semper stat —: si ergo in his consentiens illis factus est, sicut [*]( 2 cf. Luc. 1, 35 9. 11 Gal. 4, 12 17 cf. Gal. 4, 12 20 cf. I Cor. 9. 22 ) [*]( 1 non] sine a 4 sanguine D non] add. dia D 5 diiit] potius dicit K potius dixit a qaam a genitum Ka 7 quando a dicit a 9 inquit om. Ka et on. DKa 14 imit. eseej aimiles existere a 15 quid Ka apostoluB Ka 16 eos K 19 ego facio K illud] aliud illud a 20 omnia Be K per] propter K 22 quod] quid K quia a oportebat minime K (corr.), a recte factam erat Ka 24 probabit a 25 et hominibus exp. K hominibus datiuus est )
Carnem) non substantiam carnis hoc loco intellegas, sed actus malos et perfidiam significatam in carne. per id quod enim omnis error ex uisibilibus et mundanis, caro autem cognata eorum est — ex elementis enim constat —, omnem errorem carnem appellat. non solum adulteria et fornicationes et luxurias opera dicit carnis, sed et idolatriam et maleficia et blasphemias et talia. numquid caro blasphemiam cogit aut idolatriam? nonne haec animae uitia sunt, dum consentit errori? recte autem agentibus dicit quod non sint in carne, sed in spiritu, et utique adhuc in corpore sunt. qui ergo bene ambulat nec diffidit de spe fidelium, in carne positus non esse dicitur in carne; male autem agens et blasphemus in carne dicitur esse, quia, quo modo bene agentes spiritales sunt cum ipsa carne, sic male uiuentes carnales sunt cum ipsa anima. hoc enim nuncupatur quod dicit
Hic itaque error, quem carnem appellat, concupiscit aduersus spiritum, id est suggerit mala contra eundem spiritum, [*](4 Gal. 5, 17 13 cf. Gal. 5, 19-21 17 cf. Rom. 8, 9 24 cf. Gal. 5, 17 -,_ ) [*]( 1 hii D 5 camemJ add. et caetera a 8 bona] domini mala a 10 perfidiam (m eras.) D eignificatam K significata est D significata a quod enim scripsi, cf. Study of Ambst. p. 77 quod D enim quod Ka 12 est eorum K 13 et om. Ka 14 loxuriam Ka carnis dicit K idololatriae a 15 blaspbemias] blasphemiam K blaspbemia a 17 sunt K 18 ad hoc a 20 uiuens Ka 21 ease] add. et caro Ka 25 mala] add. quia K contra eundem spiritum] idem est spiritas Ka. )
Ideo ergo haec apostolus publicat, ut ostendat arbitrio humano cui rei uoluntatem suam committat, non ut arbitrium libertatis inaniat, sed docet arbitrium cui rei se coniungat. si autem non est uoluntatis arbitrium, neque lex diaboli, quae est caro, neque lex dei, quae est spiritus, inuicem sibi aduersando hominem consiliis sollicitarent. qui enim sollicitat, suadet; qui autem suadet, non uim infert, sed circumuenit; qui circumuenitur, fallaciis quibusdam uoluntas illi mutatur. si autem non esset liberum arbitrium, nolens homo traheretur ad ea, quae non uult.
Non discrepat sensu quaestio haec a superiore. nam carnem . dicendo quid significet declaratum est; unde quae sit eius [*]( 18 cf. Gal. 5, 17 24 cf. Rom. 8, 7 27 Quaest, 52 ) [*]( 1 qui] quod (od in ras. ex i [?]) K ad ante daaa add. Ka - indacit] om. (add. indacimar s. l.) K 2 unde spiro dicit] Una sptis dicitur ita ras. K 5 laxaria Ka 6\' spirita D 9 autem om. K 10 putet a 1) prouidenter (corr. prudenter) K 13 spiritus legi Ka 14 apostolaB haec K - haec] hic a 16 inaniat a inaniet K exinaniat D 17 lex om. D 22 esset] est et a arb. lib. a )