Pseudo-Augustini Quaestiones Veteris et Novi Testamenti CXXVII

Manifestum est holocaustis deum non delectari, sed pro satisfactione peccati gemitu et dolore cordis ueniam posse mereri. sacrificium autem testimonium peccati uoluit esse, ut se peccator per oblationem sacrificii confiteretur peccasse. remissio autem quo modo obtineretur, ipse alio loco ostendit dicens: frange esurienti panem tuum; si uideris nudum, uesti et domesticos seminis tui non despicies, aut [*]( 1 2 Gen. 22, 16 8 cf. Matth. 5, 34 15 cf. Leu, 3, 2 etc. 17 Ps. 39, 7 18 Ps. 50, 18 26 Esai. 58, 7 ) [*]( 1 sicut K 2 per memet ipsum iurani dicit OM. D 8 autem om. a iurasse a 7 eo] illo K quem om. (add. s. l.) D 8 adubi scripsi at ubi DKa 9 ideoque a 12 exegit Da 14 et] ei (i in ras.) K et (scil. timore eius) qui 15 sit] est Ka 27 non] ne a )

Primum merito suo accepit spiritum prudentiae, postea uero quam mulieribus nimium coepit uti et per hoc peccare, si habuit spiritum sapientiae, regni merito habuit, sicut et Nabuchodonosor merito regni in camino Christum uidit.

Non saluator opera dei celare debere dixit - nam alio loco: uade, inquit, et narra quanta tibi fecerit deus -, sed illorum testimonium refutauit aliquando et iactantiam pressit, ne uideretur, quod prudentibus absurdum est, ipse sibi ut seductor testimonium perhibere.

Circumcisio signum est fidei Abrahae, ut, cum in filiis eius hoc signum uideretur, scirentur eius filii esse, qui deo credens hoc signum acceperat; praecepta autem sabbatorum et [*]( 1 Ps. 50, 19 7 cf. m Eeg. 8, 12 9 cf. ibid. 11, 1—8 12 cf. Dan. 3, 92 14 Tob. 12, 7 16 Marc. 1, 44 18 Luc. 8, 39 20 cf. Luo. 4, 6 25 cf. Gen. 17, 23-27 ) [*]( 18 regni merito a 17 celari mauult Engelbrecht 18 fecit tibi K 20 absurdum est prudentibus K 23 erat a 24 habetur a 27 acceperit a )

Deum simul confusas substantias creasse scripturarum sensus declarat. permixtis utique tenebris hanc confusionem rerum, id est aera, aquam, terram tenebrosam, materiam dixit inui. sam, sicut in Genesi legitur: terra autem erat, inquit, inuisibilis et inconposita. ex hac ergo confusione creauit orbem instituto firmamento, ut intra ipsum aquis congregatis in unum habitatio fieret generi humano. distinctis enim et discretis substantiis in concauo domum habitabilem fecit.

Congruum fuit annum domini acceptabilem, sicut dicit propheta, a quattuor uoluminibus uelut quattuor uicibus contineri. sicut enim annus quattuor temporibus euoluitur ita ut inuicem sui egeant, ita et gesta et dicta domini quattuor libris definita sunt, ita ut alter alterius indigeat; simul autem plenitudine. perfecta sunt. ut autem a quattuor scriptoribus ordinarentur, haec fuit causa, ut, quia temporum diuersa sunt nomina, euangeliorum quoque essent diuersa uocabula. et si qua uidentur in uerbis contraria, sensu tamen non discrepant per interpretationem aptam causae, sicut tempora, cum uideantur utique diuersa nomine, aere et cursu siderum, in effectu tamen eorum quae gignuntur non discrepant.

Euangelium ordinatione colligitur magis quam tempore. Matheus ergo primus ponendus est, quia ab ipsa promissione sumpsit initium, id est ab Abraham, cui facta promissio est [*]( 7 cf. Esai. 61, 2 24 cf. Matth. 1, 1 (cf. Gen. 12, 3. 18, 18) ) [*]( 1 QUAESTIONES] INCIPIUNT CAPITULA D Incipit liber questionum noni testamenti K 5 et om. a a om. L in script. digesta] conscripta (corr. inscripta) L 7 domini] dm L dixit a 8 ueluti a uocibus L 9 uoluitur (corr. m2) L 11 plenitudo perfecta sit L 13 fuit] fecit L 14 in uerbis uidentur L 15 contrario L 19 constat om. L rite] constat rite (corr. m2 rite constat) L 21 ordo eorum Ka 22 euangeliorum ordinatio L magis] add. re L 23 mateus L 24 promissio est facta L )

Propterea sic coepit, ut prius de ipso diceret a promissione incarnationis eius genealogiam describens, sicut dicit apostolus: quorum patres et ex quibus Christus secundum carnem. ideo dixit: liber generationis, quia ex multis et diuersis incarnatio Christi consistit, ut, quia ex uno diuersi esse coeperunt, de omnibus corpulentiam traheret, de Iudaeis et gentibus et de dignis et indignis, quia Ruth Moabitida fuit et Bethsabee ex moecha facta est uxor, ut omnium carnem ad se trahens ad unitatem illos genuinam reuocaret. idcirco autem: Iesu Christi filii Dauid ait, cum prior sit Abraham, quia specialiter Christus dicitur filius Dauid propter regnum, ut, sicut deus de deo, ita et rex de rege ortum caperet iuxta carnem. sic enim dictum est ad Dauid: de fructu uentris tui ponam super sedem tuam. [*]( 7 cf. Marc. 1, 2 8 Ioh. 1, 1 11. 16. 21 Matth. 1, 1 15 Rom. 9, 5 19 cf. Ruth 2, 2 cf. II Reg. 11, 3. 27 25 Ps. 131, 11 ) [*]( 2 quia] qui et L est] sit L 3 a Christo est L 5 prom. est Abr.] primus a matheo L 7 Esaiae prophetiam] prophetae K Esaiam Prophetam a ipse ante aperta add. L 8 dfim L 11 dixerit L 15 et om. L 18 et alt. om. L 19 Bersabee a 20 uxor est La 21 geminam a genuiam L autem om. a y22 ait filii Dauid L filii ait Dauid a 24 et om. (add. s. l.) L 25 sicut a ad Dauid om. L )

Causae faciunt diuisiones et tempora; idcirco ab Abraham usque ad Dauid distinxit. prima enim pars causae ab Abraham usque ad Dauid est, quia Abraham pater fidei est et Dauid pater regni — Saul enim indignus effectus se ipsum regno priuauit —; a Dauid uero usque ad transmigrationem alia pars causae, in qua regnum amiserunt facti reprobi Iudaei; post transmigrationem autem Babylonis usque ad Christum tertia pars lamentationis et miseriae, captiuitatis et dispersionis illorum, quia, quamuis post transmigrationem Babylonis et septuaginta annorum tempus, quando a Cyro dimissi reuersi sunt ad sua, numquam tamen pausam uel requiem habuerunt. neque enim postea Iudaea regnare potuit, sed solliciti semper et peruagantes fuerunt. nam utique tempore natiuitatis Christi captiui fuerunt dicentes: nos non habemus regem nisi Caesarem. hac ergo causa Matheus tres gradus fecit generationis, ut et meritorum et causarum mutationes ostenderet a promissione facta usque ad Christum, anni autem tempora usque ad finem in unam gratiam permanere.

Secundum numerum quadraginta et una generationes numerantur, iuxta rationem autem quadraginta et duae probantur. [*]( 2 cf. Matth. 1, 17 16 Ioh. 19, 15 23 cf. Matth. 1, 17 ) [*]( 1 tree] IIII L 2 diuiserit L clauderet D Matheus apostolus] euangelista L 6 indignus] reprobua L 10 eorum L 11 quam. uis om. L 12 ciro L reuersi] reuerti iussi L 14 sed-fuerunt pr. om. L 15 fuerunt alt.] fuerant L 17 generationum L ut et] et ut L ut etiam a 19 anni] a Christi L tempore L in om. L 23 uideatur L 26 autem] uero L )

Iechonias autem in transmigratione genitus est, id est rex factus, sicut continetur in Paralipomenon, finem fecit secundae parti et, quia post transmigrationem remansit in regno permittente rege Nabuchodonosor, ab ipso incipit tertia pars, quae uenit usque ad Christum. ideoque bis conputatur, ut et concludat secundam partem et initiet tertiam Iechonias. sic enim habet: et post transmigrationem Babylonis Iechonias genuit Salathiel. usque ad istum autem Salathiel regnauerunt qui sunt ex Iuda, sed quorum ex radice nascitur Ioseph. nam Iechonias primum filium habuit Asyr nomine, sed quoniam Ioseph per radicem Salathiel originem trahit, praetermisso Asyr Salathiel Iechoniae patri suo subiunctus est, ut ueniretur ad Ioseph, cui erat desponsata uirgo Maria. nam et post Iosiam Iechonias sequitur, sed quia per Ioachim patrem Iechoniae uenitur ad loseph, praetermisso eo, id est Ioachim, Iechoniam posuit, ut numerum quattuordecim generationum non egrederetur, et quia post Iechoniam Salathiel et filius eius, per quem oritur Ioseph.

Scriptum est: fili, accedens ad seruitutem dei sta iniustitia et timore et praepara animum tuum ad temptationem. ideoque saluator, ut formam nobis daret, ieiunauit, ut simili modo nos quoque ieiuniis insistentes omnem motum diaboli contra nos oppositum dei auxilio superemus scientes exemplo saluatoris tunc magis insidias aduersarii cauendas, cum ad dei timorem accedimus. dolet enim quod recesserimus ab illo; ideo plus saeuit aduersum nos. hoc nobis gessit saluator, non sibi.

Similiter et quod esuriit, non sua causa, sed nostra est. ieiuniis enim cum superatae fuissent temptationes diaboli, quae ideo scriptae non sunt, quia ad profectum non pertinent, postea, id est post quadraginta dies, permisit se famem pati, ut — quod hominis erat — pateretur famem, ut uidens diabolus, qui iam fuerat superatus, infirmitatem in eo famis incitaretur rursum ad temptandum, uidens hominem esse, a quo uincebatur.

Hoc enim fuit mysterium saluatoris, ut, quia homini uicto insultabat et dominabatur, ab homine uinceretur, ut dei uirtus homini uictoriam adquireret. sic magis uilis effectus est satanas, cum et homilem cernit et uirtutem non hominis intellegit. mirabatur enim stupore hebetatus quod mysterium inesset quod se lateret, ut potestas esset accedendi, circumueniendi non esset. duabus enim ex causis torquebatur. uidens enim infirmitatem accedebat et inueniebat uirtutem, ut cernens hominem suspectus esset de dei uirtute. ad hoc ergo esuriit, ut inluderet astutiam satanae. idcirco autem non amplius ieiunauit, ut concordaret Moysi et Heliae. [*]( - . 2 cf. Matth. 4, 2 4 Eccli. 2, 1 80 cf. Ex. 24, 18. III Reg. 19. 8 ) [*]( _-1 quadraginta a 2 et poatea—ieiunanit om. K et om. a quadra. ginta a 5 animam tuam Ka 15 profectum] add. dottrinae a 16 se famem pati om. a 17 ut alt. om. a 18 qui] adcL ut a infirmitate Da 22 magis] malup K 80 Helye a )

Baptismum Iohannis coeptum non cessauit, sed additum est ei quod deerat. Iohannes enim tantum baptizauit, non spiritum sanctum credentibus dedit, sicut et ipse dicit de saluatore: ego quidem baptizo uos in aqua in paenitentiam, ipse autem uos baptizabit in spiritu sancto. hoc est quod dicit: *per me remissio peccatorum, non tamen datur spiritus sanctus, ut purificati filii dicantur; hoc enim saluatori reseruatum est, utpote domino, ut filii dei non fierent, nisi accepto a filio dei spiritu sancto\'. effectus ergo baptismi Iohannis, quod tacite operabatur sine interrogatione, non tamen sine saluatoris mentione, ut firmum esset quod agebat, trinitatis est donum, quod dignatio saluatoris ostendit dans formam trium nominum, quae a primordio sub unius dei nomine uel persona unum opus et indifferens operata sunt. interpretatio ergo accessit ad baptismum Iohannis cum significatione latentis dudum mysterii; accessit et amplius donum, ut baptizati accepto spiritu sancto sint filii dei. amplificatum ergo est, non euacuatum.

Legis quidem unum nomen est, sed tripertitam habet intellegentiam. prima enim pars legis de deo est; si enim lex a [*]( 1. 22 Matth. 11, 13. Luc. 16, 16 8 Matth. 8; 11 16 cf. Matth. 28, 19 26 Rom. 13, 1 ) [*]( 7 de saluatore dicit a 8 quidem om. a poenitentia DK 22 lohannemj add. et post a 25 eubditos debere esse a 26 inquiunt D 27 ordinata Ka 29 sic a-) [*]( 28* )

Soluit sane sabbatum saluator, sed sine praeiudicio dati sabbati. dum enim sabbati iam tempus cessaret, Iudaei autem sabbatum adhuc manere assererent, saluator sabbatis operans et infirmo lectum suum sabbatis portare praecipiens secundum sensum Iudaeorum sabbatum soluebat. nam iuxta ueri fidem quo modo tale est si dicatur quod iam cessauerat, quale est si dicatur de aliquo, qui expraefectus dicendus est et iniuriam passus sit, quia praefectura iniuriam passa est, non ergo sabbatum solutum est, sed homines, qui inprudenter sabbati [*]( 4 Ez. 20, 12. Deut. 5, 16 19 Ioh. 5, 18 22 cf loh. 5, 10 etc. Matth. 12, 2 etc. 23 cf. Matth. 9, 6 etc. ) [*]( 4 se ex D lex a 11 ab ipso est et] est ab ipso a 12 jpaam] ipsum a 17 quando—est mn. a 19 et reliqua] sed et patrem anum dicebat deum a 25 quo modo om. a 27 sit] fuerit a 28 impudenter a )