Exameron

et primo uolunt id destruere quod frequenti scripturarum lectione inolitum nostris et inpressum est mentibus, quia aquae super caelos esse non possunt, dicentes rotundum esse orbem illum caeli, cuius in medio terra sit, et in illo circuitu aquam stare non posse, quod necesse est defluat et [*]( B ) labatur, cum de superioribus ad inferiora decursus est. quomodo enim aqua super orbem stare ut aiunt potest, cum orbis ipse uoluatur? haec est illa uersutia dialecticae. da mihi unde tibi respondeam. quod si non detur, nullum uerbum refertur. petunt sibi concedi axem caeli torqueri motu concito, orbem autem terrae esse inmobilem, ut astruant aquas super caelos esse non posse, quod omnes eas uoluendo se axis effunderet, [*]( c ) quasi uero, ut concedamus illis quod postulant et secundum eorum opiniones illis respondeam, negare possint in illa altitudine et profundo uel longitudinem esse et latitudinem, quam nemo potest conprebendere nisi is qui inpletur in. omnem plenitudinem dei, ut apostolus ait. quis enim facile [*]( 6 Gen. 1, 7 8 Bas. 60 B (25 AB) Isid. de nat. rer. 14, 1 22 Ephes. 3, 18 sq. ) [*]( 1 creationesque C diffunderit C (n eras.) diffunde»»et P (i tn2) diffapderit (t s. u. m2) ęţ G 7 sub (b ex corr.) firmamento (to in ras.) C et inter ... firmamentum C in mg. m. ant. 8 firmamento G (v S. o) 10 aquas M (s del.) aqua S possint G m2 et B possit MS 11 rutundum 91 (corr. m2) M\' 19 uoluendo C (en ex corr.) 20 concedamus II (us exp. m2 G) concedam cet. 21 respondeam C ml (deinde parua ras.) respondeamus Cm3 illam Cm3 M\' et (m eras.) UU\' 22 altitudinem CM\' et (m eras.) 81 altitudine in ras. ml W uel n et Gm2 N\'MS, om. B 23 his CGV, h exp. PM, h eras. 9t, h ex i m2 9T 24 apostulus C )

poterit esse diuini operis aestimator? est ergo latitudo in ipsa caeli altitudine. sunt etiam, ut de his dicamus quae scire possumus, pleraque aedificia foris rotunda, intus quadrata [*]( D ) et foris quadrata, intus rotunda, quibus superiora plana sunt, in quibus aqua haerere soleat. quae tamen ideo dicimus, ut aduertant opiniones suas opinionibus ueri similioribus reuinci posse et desinant tantum opus dei humanae operationis et nostrae possibilitatis contemplatione metiri.

nos autem scripturarum seriem atque ordinem sequimur et opus contemplatione aestimamus auctoris, quid dictum sit et quis[*](E ) dixerit et cui foueri. iiatfiat mquitinquit tirmamentumfirmamentum in medio aquae et sit discernens inter aquas. audio firmamentum fieri praecepto, quo diuideretur aqua et ab inferiore superior discerneretur. quid hoc manifestius? qui iussit discerni aquam interiecto et medio firmamento prouidit quemadmodum diuisa atque discreta manere possit. sermo dei uirtus naturae est et diuturnitas substantiae, quoad uelit eam manere [*]( F ) qui statuit, sicut scriptum est: statuit ea in saeculum et in saeculum saeculi; praeceptum posuit, et non praeteribit. et ut scias quia de istis aquis hoc dixit, quas tu negas posse in superioribus caeli esse, audi superiora: laudate eum caeli caelorum et aquae, quae super caelos sunt, laudent nomen domini. nonne quasi aduersanti tibi dixit: quoniam ipse dixit et facta sunt, ipse mandauit et creata sunt: statuit ea in saeculum et in saeculum saeculi; praeceptum posuit, et non praeteribit. an non uidetur tibi auctor idoneus, qui legem suo operi daret? deus est qui [*]( 3 Bas. 60 B (25 B) 18 Psalm. CXXXXVIII 6 21 Psalm. CXXXXVIII 4 sq. 24 Psalm. CXXXXVIII 5 sq. ) [*]( 1 poterit C potest cet. 4 rotundata CP 13 praecepto Cm3 per praeceptum M (per del.) S (per eras.) praeceptum cet. 17 et diuturnitatis C (et diuturni in ras. minoris spatit) diuturnitas substantiae G m2 diuturnitatis substantia G ml cet. quoad usque N\' et (uaque 8. u. m2) G 18 et in saeculum. om. N 23 aduersantibus (om. tibi) V 25 et in saeculum om. N )

dicit, uenerabilis naturae, inaestimabilis magnitudine, inmensus in remunerationibus, inconprehensibilis in operibus eius, cuius [*](27 A ) altitudinem sapientiae quis inuestigare facilis ? sed dicit filio id est brachio suo, dicit uirtuti suae, dicit sapientiae suae, dicit iustitiae. et facit filius quasi potens, facit quasi uirtus dei, facit quasi sapientia dei, facit quasi iustitia diuina. cum haec audis, quid miraris si supra firmamentum caeli potuit tantae maiestatis operatione unda suspendi?