Expositio Psalmi CXVIII

Ambrose, Saint, Bishop of Milan

Ambrose. Sanctii Ambrosii Opera, Pars Quinta (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 62). Petschenig, Michael, editor. Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1913.

non ergo hoc dicit, sed quid dicat consideremus. non uolentis neque currentis hominis perseuerantia est; non est in hominis potestate, sed miserentis dei est, ut possis complere quae coeperis. denique iterum Moysi dicit: quia in hoc ipsum te suscitaui, ut ostendam in te uirtutem meam. colligitur ergo adhortationem diuinae misericordiae deputandam. unde sequitur: ergo cui uult [*]( 14 *Ex. 33.19. Rom. 9,15—16 22 *Ex. 9,16. Rom. 9,17 25 *Rom. 9,18 ) [*]( 1 excipiat Pm2 expectato MmlRa expectat Mm2NP expetat T 2 aliis Rm1 3 dominus aduersa av 4 ista PmlRml 5 nngi v ungui GmlMml eingi cet. a ; t f. tracfal. 12, 28 med. 6 tristieiam Oa trntitiz Pm1 Rml pugaantia NT impugnantiam 0 declinare] decedere A desinere ex designa e R 7 omne (-e N) illudNPav et] ei O, orn. a laboresNT laborisO P Ra adfert GMmZ smaior GM magisOv maioresa 9 ingrnunt O ingerunt APR ingeruntur cet. au 10 uec MN 11 expediendi om O 13 adhortationem Ov misericordiae Mm1NOv misericordia Pml 14 mosi Aml 17 currentes jJml maerantis b 18 dei] add. est Aav uei uelle Rav uel currere Ov atque PR 19 dicit] dixit AOR 21 non est] ailtl. enim Ov miserantis MPmlab 22 iterum um.N mosi Aml 24 igitur a )

225
miseretur et quem uult obdurat. hunc miseratus hortatur, illum non reuocat exsecratus. et uere misericordia est dei nostrarum militia passionum, per quam nobis peccata minuuntur. denique [*]( 3-) i-azarus pauper, quia in hac uita tolerauit mala complurima, in gremio Abrahae requiem consolationis inuenit, ille autem diues, qui consolationem habuit in saeculo, post curricula uitae huius fructum quietis amisit; quem si miseratus esset deus, castigasset potius in hoc saeculo, ut postea non flagellaretur. denique Iob, licet grauiter flagellatus et quidem flagellis plurimis inopiae, amissionis filiorum, doloribus corporis, obprobriis amicorum, consolatione tamen fruitur aeterna.

Ergo quanto maiores tribulationes fuerint, tanto uberior consolatio reseruatur. et tamen, ne cadas atque succumbas, quanto maiores temptationes uideris, tanto magis roga uerbum dei, ut adhortationem tibi adferat, sicut rogauit et Paulus, qui ait: be nedictus deus et pater domini nostri Iesu Christi, pater misericor diarum et deus omnis consolationis, qui nos exhortatur in omni angustia, ut possimus et ipsi consolari eos qui sunt in omni tribulatione per exhortationem qua et ipsi aduocamur a deo. quoniam sicut abundant passiones Christi in nobis, ita per Christum abundat etiam consolatio nostra.

tanta ui apostolicae petitionis rogat, ut consolationem accipiat a domino in omni tribulatione, quo non solum ipse induat tolerantiam, uerum etiam alios consoletur, ut et ipsi possint propriae mentis angustias sustinere. si igitur ipse in omni tribulatione idoneus fueris adprobatus, tunc demum dignus eris qui [*]( 4 ef. Luc. 16, 22 15*11 Cor. 1,3-5 ) [*]( 1 obdurauit N miseratur A miserator liml hortator Rml 2 execratur AO exsecretus Rml misericordiae N est om-Am1 5 consoIationes Mml 7 deus esset 0 9 flagellatar A inopia MRm2 10 amissione MORm2 11 tantum Om2, add. nunc 0 14 temptationis Rml roga] add. ut O at om.OPEml ut hortationem Rm2 15 et om-0 17 totias uel omnis (u. o. s.l.G) GM 18 hortatur nos 0 21 qua] quia PmlRml aduocantorMml 24aisa 26 et s.Z.4 27ergo0 2sfueris idoneasArPa qui] at O ) [*]( LXH. Ambroa. Pais 5. Petschenig. ) [*]( 15 )

226
consolationem accipias in omni tribulatione. et tamen non omnis passio digna consolatione est, sed quae passio per Christum est, haec consolationem Christi meretur.

Pulchre autem addidit: see u n dum uerbum tuum seruo tuo. ipse enim dominus pro suo nomine proeliantibus auxilium pollicetur dicens: cum ergo tradent uos, nolite cogitare quomodo aut quid loquamini; dabitur nobis in illa die quid loquamini; non enim uos estis qui loquimini, sed pater meus qui loquitur in uobis. ergo, ne inpares simus certamini, diuinum semper oremus auxilium, ut nobis tribuat adhortationem; si enim habeamus eum qui nos exhortetur, non facile cedimus.

Plerique autem habent: qui consoletur nos, nec abhorret a uero. instigantis enim aliquem blanda quaedam est exhortatio, quae certantem studio laudis accendat et uelut quadam consolatione demulceat, ne laborum asperitate reuocetur.