Explanatio Psalmorum XII
Ambrose, Saint, Bishop of Milan
Ambrose. Sanctii Ambrosii Opera, Pars Sexta (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 64). Petschenig, Michael, editor. Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1919
Sequitur: si obliti sumus norr. en dei nostri et si expandimus manus nostras ad deos alienos, nonne deus requiret ista? — Aquilas: inuestigabit ista? Symmachus: inueniet ista? — ipse enim nouit occulta cordis. quia propter t e morte afficimur tota die, aestim ati sumus ut oues occisionis. quid est quod ait \'requiret deus\'? quasi, si non requirat, ignoret, et sic requiret deus obliuionem tuam quae inrepsit, ut auferat eius omne uestigium. unde et Aquilas dixit: inuestigabit.
nam ulique qui nouit cordis occulta quomodo quaerit, cui etiam ea quae sunt interiora manifesta sunt siquidem apud deum conscientia uniuscuiusque se prodit et cogitatio hominis apud eum se aut condemnat aut purgat. denique Aquilas uisiones cordis dixit, eo quod uideat cor nostrum et omnis nostri cogitatio cordis in promptu sit apud deum atque ei cogitationum nostrarum imago resplendeat. bene illud ait Aquilas: in te morte afficimur, quoniam in Christo mori gloriosum et in ipso moritur, qui pro eius nomine sacra passione est coronatus.
sed quid miraris, quod requirentem deum occulta cordis uersiculus [*]( 2 cf. Hom. Od. 12. 47 sqq. 6 ef. Ps. 43, 20 9 *Ps. 43, 21-^22 11 Aquilas et Symmachus Ps. 43, 22 19 cf. I Cor. 14, 25 20 cf. Rom. 2,15 21 Aquilas Ps. 43, 22 24 Aquilas Ps. 43, 22 ) [*]( 2 mundi] domini BOfl 4 a fide] fidei fl 5 aliqui BC aliquid fl exi- stimant Bm2 6 nos umbra av 11 aquila ACm2fi(av) , 12 pr. ista] add. dixit flav 14 sicut DF 15 quasi -16 deus om. a 16 sic] si F 17 aquila ABm2Cm2(i(av) inuestigauit B, add. ista Bv 18 occulta cordis DE 20 prodet BCmlfi 21 pr. aut om. DF aquila Bm20m2fl(av) 22 dixit cordis fJ eo] et B 24 aquila Bm2Cm2fi(av) 25 mori] add. est BC arduum et flav 27 cordis occulta fl )
tenebras cordis saepe loco criminis legimus, immo prope ubique. uide ergo, ne ista sint occulta tenebrarum quae sunt cordis occulta, ideoque tenebrarum nomen acceperint, quod ea ab aliis non deprehendantur, sed lateant. et ideo dominus in die iudicii inluminaturus asseritur occulta tenebrarum, quia cor uniuscuiusque manifestabitur quod ante occultum erat, soli quidem Christo cognitum, qui sciens iudicii sui gratiam ait: nihil est o ccultum quod non manifestabitui.
Sunt autem multa quae propter uerecundiam premimus et, ut impleamus caeleste mandatum, tacito apud no? tenemus affectu, ne uideamur in his quae nostra sunt gloriari et eorum fructum uulgando incipiamus amittere. sunt autem occulta sapientiae, quae raptus in paradiso apostolus Paulus audiuit et, quia non licebat ea homini loqui, apud se tegebat, non quia uSum eorum aut gratiam aliis inuideret, sed, quod non licebat homini loqui, forte etiam
homini audire non proderat, quae tunc inluminabit dominus, cum inluminandorum secretorum tempus aduenerit. uide ne etiam in euangelio distantiam aliquam repperias, ubi dixit: nihil occultam Ų m quodnon manifestabitur neque opertum quod non reuelabitur. illud tamen adstipulatur ad superiorem interpretationem, ut utrumque de bonis esse credamus, quia scriptum est: cognoscit dominus qui sunt [*]( 1 cf. Sap. 1,6 3*1 Cor. 4, 5 11 cf. I Cor. 14, 25 13 . 24 *Matth. 10, 26 18 cf. Ps. 50, 8 19 cf. II Cor. 12, 4 28 *II Tim. 2, 19 ) [*]( 1 declarat Fm] scrutatorem deum F 2 maiestatem BOfJ explicare BCfi 3 possimus BC possumus fJ cum] de (s. I. Bm2) quo BC cum illud quoque turbare nos non possit quod ait /9 quid eras. B,om.C 4 inluminauit Bml 5 manifestauit Em] 13 sui om. (i 16 teneamus Fml 17 hiis {l iis av 20 homini ea v loqui] add. quia A quae (que (f) BOtJ agebat fJ quia] quo BfJ 21 quod] quia a 22 inluminauit Bm2 illuminabat Cml deus B 24 aliquam om. F repperies Om] reperias Eav 26 astipulatur DF )