Explanatio Psalmorum XII
Ambrose, Saint, Bishop of Milan
Ambrose. Sanctii Ambrosii Opera, Pars Sexta (Corpus scriptorum ecclesiasticorum Latinorum, Volume 64). Petschenig, Michael, editor. Vienna; Leipzig: F. Tempsky; G. Freytag, 1919
si nolueris eam postea, dimittes eam liberam, quia humiliasti eam. uides ergo, quoniam non natura sui eam, sed is, qui ei integritatem pudoris eripuit, humiliasse perhibetur. humilitas ergo operis est, per quod caro ista peccati corpus effecta est et locus afflictationis. iterum alibi: si d esponsata fuerit uirgo uiro et inueniens eam homo in ciuitate dormierit cum ea, educentur ambo ad portam ciuitatis suae et lapidabuntur et morietur iuuencula, quia non exclamauit in ciuitate nec inuocauit hominem qui subueniret, et uir, inquit, quia humiliauit mulierem proximi sui.
et hic eadem est huius causa sermonis, ut a corruptore humiliata dicatur. tertium quoque habes de hac re testimonium et plura, si quaeras. tamen de eodem libro audi: siquis inuenerit uirginem. quae non sit desponsata et uim faciens ei dormierit cum ea et inuentus fuerit, dabit qui dormiuit cum ea patri iuuenculae quinquaginta denarios et erit uxor eius, quia humiliauit eam; nec poterit dimittere eam per omne tempus, propter quod humilinuiteam. ipse sermo repetitus est, ut intellegas, quia non condicio carnis uideatur nos humiliare, sed culpa.
Nec tamen negare possumus, quod multis humilietur et caro, loco ipso, inlecebris ipsis, fragilitate quoque qua patuit errori. quae licet non a mediocri aduersario serpente decepta sit, habebat [*]( 6 *Deut. 21,14 9 cf. Rom. 6, 6 10 *Deut. 22, 23-24 20 *Deut. 22, 28-29 ) [*]( 5 bona fJ coabitaueris B 8 is qui] qui* is D 10 afflicticnis tJ uirgo desponsata fuerit v 12 ciuitatem A 16 qui a qui humiliauit inquit BCft 19 et] add. si Cml 22 dormierit w 27 ccnditio codd. av uidetur Bm2 29 possum BF 30 qua] quia B.ĮJ patuet Bml 31 quae om. BCmlfia licet] add. c-nim a sit] sic fJ )
cuius uitii hereditatem ad nos utique transmisit, ut in hoc corpore constituti nolimus peregrinari de corpore et adesse deo. et ideo humiliamus animam nostram, quae se ad deum gestit attollere; sed corruptibile corpus grauat animam terrenaque habitacula praeponderant, ut mens deuota deo frequenter inclinetur nec se subicere deo possit, quoniam subiectionem sui sapientia carnis ignorat, quae nostrum inuoluit affectum.
Dicentes haec de nobis quid de carne domini nostri Iesu Christi dicimus? qui utique suscepit carnis istius ueritatem et ideo semet ipsum humiliauit usque ad mortem, mortem autem crucis. diligenter adtende et considera singula. uide quia uolens suscepit hanc formam corporis nostri et tuae obsequia seruitutis, in similitudinem hominum factus, non in similitudinem carnis, sed in similitudinem hominum peccatorum; omnis enim homo sub peccato.
ideo et specie inuentus uthomo — ut scriptum est de eo: et homo est, et quis cognoscet eum? homo secundum carnem, sed ultra hominem secundum operationem —, ut homo, inquit, humiliauit semet ipsum, quia ad eos deus uenit qui humiliati fuerant liberandos. ipse se ergo humiliauit propter nos. non ergo corpus illius corpus mortis, siquidem corpus est uitae, nec caro illius umbra mortis, siquidem fulgor est gloriae, nec in quo locus afflictationis, siquidem in illo corpore omnibus gratia [*]( 5 cf. II Cor. 5, 8 7 *Sap. 9, 15 10 cf. Rom. 8, 7 14 *Phil. 2, 8 17 cf. Phil. 2, 7 18 cf. Rom. 8, 3 19 cf. Gal.3,22 *Phil.2,7 20*Hier. 17, 9 22 Phil. 2, 7-8 26 cf. Hebr. 1, 3 ) [*]( 2 celestis F 3 domino ex dominum B numquid BCftav 5 usque fiav 7 corruptibile] add. hoc flav 8 corpus om. fl 9 inclinetur] add ad saeculum tJav; al cf. Expos. ps. 118, tractat. 7, cap. 10 extr. 12 dicens BCml dices Cm2 nostri om. fJ 13 dicemus fJav 17 obsequentia F similitudine BC 20 ut homo] est homo A est ut homo BC alt. ut om. BCfi 21 est] add. enim BC cognoscit BC 24 erg,) se DmZF 27 quo] eo .£JI\' afflictionis DmI, add. est Bm? )