Epigrammata

Martial

Martial. M. Valerii Martialis Epigrammata. Heraeus, Wilhelm, editor; Borovskij, Jacobus, editor. Stuttgart: Teubner, 1925. Reprinted with corrections in 1976.

  1. Det Stellae bonus adnuatque Caesar.
  2. Felix tunc ego debitorque voti
  3. Casurum tibi rusticas ad aras
  4. Ducam cornibus aureis iuvencum.
  5. Nata est hostia, Phoebe; quid moraris?
  1. Hic qui dura sedens porrecto saxa leone
  2. Mitigat, exiguo magnus in aere deus,
  3. Quaeque tulit, spectat resupino sidera vultu,
  4. Cuius laeva calet robore, dextra mero:
  5. Non est fama recens nec nostri gloria caeli;
  6. Nobile Lysippi munus opusque vides.
  7. Hoc habuit numen Pellaei mensa tyranni,
  8. Qui cito perdomito victor in orbe iacet;
  9. Hunc puer ad Libycas iuraverat Hannibal aras;
  10. Iusserat hic Sullam ponere regna trucem.
  11. Offensus variae tumidis terroribus aulae
  12. Privatos gaudet nunc habitare lares,
  13. Utque fuit quondam placidi conviva Molorchi,
  14. Sic voluit docti Vindicis esse deus.
  1. Alciden modo Vindicis rogabam,
  2. Esset cuius opus laborque felix.
  3. Risit, nam solet hoc, levique nutu
  4. 'Graece numquid' ait 'poeta, nescis?
  5. Inscripta est basis indicatque nomen.'
  6. Λυσίππου lego, Phidiae putavi.
  1. Miles Hyperboreos modo, Marcelline, triones
  2. Et Getici tuleras sidera pigra poli:
  3. Ecce Promethei rupes et fabula montis
  4. Quam prope sunt oculis nunc adeunda tuis!
  5. Videris inmensis cum conclamata querellis
  6. Saxa senis, dices 'Durior ipse fuit.'
  7. Et licet haec addas: 'Potuit qui talia ferre,
  8. Humanum merito finxerat ille genus.'
  1. Gellius aedificat semper: modo limina ponit,
  2. Nunc foribus claves aptat emitque seras,
  3. Nunc has, nunc illas reficit mutatque fenestras;
  4. Dum tantum aedificet, quidlibet ille facit—
  5. Oranti nummos ut dicere possit amico
  6. Unum illud verbum Gellius 'Aedifico.'
  1. Democritos, Zenonas inexplicitosque Platonas
  2. Quidquid et hirsutis squalet imaginibus,
  3. Sic quasi Pythagorae loqueris successor et heres.
  4. Praependet sane nec tibi barba minor:
  5. Sed quod et hircosis serum est et turpe pilosis,
  6. In molli rigidam clune libenter habes.
  7. Tu, qui sectarum causas et pondera nosti,
  8. Dic mihi, percidi, Pannyche, dogma quod est?
  1. Heredem cum me partis tibi, Garrice, quartae
  2. Per tua iurares sacra caputque tuum,
  3. Credidimus,—quis enim damnet sua vota libenter?—
  4. Et spem muneribus fovimus usque datis.
  5. Inter quae rari Laurentem ponderis aprum
  6. Misimus: Aetola de Calydone putes.
  7. At tu continuo populumque patresque vocasti,
  8. Ructat adhuc aprum pallida Roma meum:
  9. Ipse ego,—quis credat?—conviva nec ultimus haesi,
  10. Sed nec costa data est caudave missa mihi.
  11. De quadrante tuo quid sperem, Garrice? Nulla
  12. De nostro nobis uncia venit apro.
  1. Haec est illa meis multum cantata libellis,
  2. Quam meus edidicit lector amatque togam.
  3. Partheniana fuit quondam, memorabile vatis
  4. Munus: in hac ibam conspiciendus eques,
  5. Dum nova, dum nitida fulgebat splendida lana,
  6. Dumque erat auctoris nomine digna sui:
  7. Nunc anus et tremulo vix accipienda tribuli,
  8. Quam possis niveam dicere iure tuo.
  9. Quid non longa dies, quid non consumitis anni?
  10. Haec toga iam non est Partheniana, mea est.
  1. Ingenium mihi, Gaure, probas sic esse pusillum,
  2. Carmina quod faciam, quae brevitate placent.
  3. Confiteor. Sed tu bis senis grandia libris
  4. Qui scribis Priami proelia, magnus homo es?
  5. Nos facimus Bruti puerum, nos Langona vivum:
  6. Tu magnus luteum, Gaure, Giganta facis.
  1. Quod semper superos invito fratre rogasti,
  2. Hoc, Lucane, tibi contigit, ante mori.
  3. Invidet ille tibi; Stygias nam Tullus ad umbras
  4. Optabat, quamvis sit minor, ire prior.
  5. Tu colis Elysios nemorisque habitator amoeni
  6. Esse tuo primum nunc sine fratre cupis;
  7. Et si iam nitidis alternus venit ab astris,
  8. Pro Polluce mones Castora ne redeat.
  1. Si credis mihi, Quinte, quod mereris,
  2. Natales, Ovidi, tuas Aprilis
  3. Ut nostras amo Martias Kalendas.
  4. Felix utraque lux diesque nobis
  5. Signandi melioribus lapillis!
  6. Hic vitam tribuit, sed hic amicum.
  7. Plus dant, Quinte, mihi tuae Kalendae.
  1. Natali tibi, Quinte, tuo dare parva volebam
  2. Munera; tu prohibes: inperiosus homo es.
  3. Parendum est monitis, fiat quod uterque volemus
  4. Et quod utrumque iuvat: tu mihi, Quinte, dato.
  1. Si mihi Picena turdus palleret oliva,
  2. Tenderet aut nostras silva Sabina plagas,
  3. Aut crescente levis traheretur harundine praeda
  4. Pinguis et inplicitas virga teneret aves:
  5. Cara daret sollemne tibi cognatio munus,
  6. Nec frater nobis nec prior esset avus.
  7. Nunc sturnos inopes fringuillarumque querellas
  8. Audit et arguto passere vernat ager;
  9. Inde salutatus picae respondet arator,
  10. Hinc prope summa rapax miluus astra volat.
  11. Mittimus ergo tibi parvae munuscula chortis:
  12. Qualia si recipis, saepe propinquus eris.
  1. Luce propinquorum, qua plurima mittitur ales,
  2. Dum Stellae turdos, dum tibi, Flacce, paro,
  3. Succurrit nobis ingens onerosaque turba,
  4. In qua se primum quisque meumque putat.
  5. Demeruisse duos votum est; offendere plures
  6. Vix tutum; multis mittere dona grave est.
  7. Qua possum sola veniam ratione merebor:
  8. Nec Stellae turdos nec tibi, Flacce, dabo.
  1. Spendophoros Libycas domini petit armiger urbis:
  2. Quae puero dones tela, Cupido, para,
  3. Illa quibus iuvenes figis mollesque puellas:
  4. Sit tamen in tenera levis et hasta manu.
  5. Loricam clipeumque tibi galeamque remitto;
  6. Tutus ut invadat proelia, nudus eat:
  7. Non iaculo, non ense fuit laesusve sagitta,
  8. Casside dum liber Parthenopaeus erat.
  9. Quisquis ab hoc fuerit fixus, morietur amore.
  10. O felix, si quem tam bona fata manent!
  11. Dum puer es, redeas, dum vultu lubricus, et te
  12. Non Libye faciat, sed tua Roma virum.
  1. Nil est tritius Hedyli lacernis:
  2. Non ansae veterum Corinthiorum,
  3. Nec crus compede lubricum decenni,
  4. Nec ruptae recutita colla mulae,
  5. Nec quae Flaminiam secant salebrae,
  6. Nec qui litoribus nitent lapilli,
  7. Nec Tusca ligo vinea politus,
  8. Nec pallens toga mortui tribulis,
  9. Nec pigri rota quassa mulionis,
  10. Nec rasum cavea latus visontis,
  11. Nec dens iam senior ferocis apri.
  12. Res una est tamen: ipse non negabit,
  13. Culus tritior Hedyli lacernis.
  1. Nympha sacri regina lacus, cui grata Sabinus
  2. Et mansura pio munere templa dedit,
  3. Sic montana tuos semper colat Umbria fontes,
  4. Nec tua Baianas Sassina malit aquas:
  5. Excipe sollicitos placide, mea dona, libellos;
  6. Tu fueris Musis Pegasis unda meis.—
  7. 'Nympharum templis quisquis sua carmina donat,
  8. Quid fieri libris debeat, ipse monet.'
  1. In Saeptis Mamurra diu multumque vagatus,
  2. Hic ubi Roma suas aurea vexat opes,
  3. Inspexit molles pueros oculisque comedit,
  4. Non hos, quos primae prostituere casae,
  5. Sed quos arcanae servant tabulata catastae
  6. Et quos non populus nec mea turba videt.
  7. Inde satur mensas et opertos exuit orbes
  8. Expositumque alte pingue poposcit ebur,
  9. Et testudineum mensus quater hexaclinon
  10. Ingemuit citro non satis esse suo.
  11. Consuluit nares, an olerent aera Corinthon,
  12. Culpavit statuas et, Polyclite, tuas,
  13. Et turbata brevi questus crystallina vitro
  14. Murrina signavit seposuitque decem
  15. Expendit veteres calathos et si qua fuerunt
  16. Pocula Mentorea nobilitata manu,
  17. Et viridis picto gemmas numeravit in auro,
  18. Quidquid et a nivea grandius aure sonat.
  19. Sardonychas vero mensa quaesivit in omni
  20. Et pretium magnis fecit iaspidibus.
  21. Undecima lassus cum iam discederet hora,
  22. Asse duos calices emit et ipse tulit.
  1. Seu tu Paestanis genita es seu Tiburis arvis,
  2. Seu rubuit tellus Tuscula flore tuo,
  3. Seu Praenestino te vilica legit in horto,
  4. Seu modo Campani gloria ruris eras:
  5. Pulchrior ut nostro videare corona Sabino,
  6. De Nomentano te putet esse meo.
  1. In Tartesiacis domus est notissima terris,
  2. Qua dives placidum Corduba Baetin amat,
  3. Vellera nativo pallent ubi flava metallo
  4. Et linit Hesperium brattea viva pecus.
  5. Aedibus in mediis totos amplexa penates
  6. Stat platanus densis Caesariana comis,
  7. Hospitis invicti posuit quam dextera felix,
  8. Coepit et ex illa crescere virga manu.
  9. Auctorem dominumque nemus sentire videtur:
  10. Sic viret et ramis sidera celsa petit.
  11. Saepe sub hac madidi luserunt arbore Fauni,
  12. Terruit et tacitam fistula sera domum;
  13. Dumque fugit solos nocturnum Pana per agros,
  14. Saepe sub hac latuit rustica fronde Dryas.
  15. Atque oluere lares comissatore Lyaeo,
  16. Crevit et effuso laetior umbra mero;
  17. Hesternisque rubens deiecta est herba coronis,
  18. Atque suas potuit dicere nemo rosas.
  19. O dilecta deis, o magni Caesaris arbor,
  20. Ne metuas ferrum sacrilegosque focos.
  21. Perpetuos sperare licet tibi frondis honores:
  22. Non Pompeianae te posuere manus.
  1. Tinctis murice vestibus quod omni
  2. Et nocte utitur et die Philaenis,
  3. Non est ambitiosa nec superba:
  4. Delectatur odore, non colore.
  1. Ad cenam invitant omnes te, Phoebe, cinaedi.
  2. Mentula quem pascit, non, puto, purus homo est.
  1. Herculis in magni voltus descendere Caesar
  2. Dignatus Latiae dat nova templa viae,
  3. Qua, Triviae nemorosa petit dum regna, viator
  4. Octavum domina marmor ab urbe legit.
  5. Ante colebatur votis et sanguine largo,
  6. Maiorem Alciden nunc minor ipse colit.
  7. Hunc magnas rogat alter opes, rogat alter honores;
  8. Illi securus vota minora facit.
  1. Alcide, Latio nunc agnoscende Tonanti,
  2. Postquam pulchra dei Caesaris ora geris,
  3. Si tibi tunc isti vultus habitusque fuissent,