Epigrammata
Martial
Martial. M. Valerii Martialis Epigrammata. Heraeus, Wilhelm, editor; Borovskij, Jacobus, editor. Stuttgart: Teubner, 1925. Reprinted with corrections in 1976.
- Non corruperit, ut solet, licebit
- De nostro, Matho, centies laveris.
- Effert uxores Fabius, Chrestilla maritos,
- Funereamque toris quassat uterque facem.
- Victores committe, Venus: quos iste manebit
- Exitus, una duos ut Libitina ferat.
- Titulle, moneo, vive: semper hoc serum est;
- Sub paedagogo coeperis licet, serum est.
- At tu, miser Titulle, nec senex vivis,
- Sed omne limen conteris salutator
- Et mane sudas urbis osculis udus,
- Foroque triplici sparsus ante equos omnis
- Aedemque Martis et colosson Augusti
- Curris per omnes tertiasque quintasque.
- Rape, congere, aufer, posside: relinquendum est.
- Superba densis arca palleat nummis,
- Centum explicentur paginae Kalendarum,
- Iurabit heres, te nihil reliquisse,
- Supraque pluteum te iacente vel saxum,
- Fartus papyro dum tibi torus crescit,
- Flentes superbus basiabit eunuchos;
- Tuoque tristis filius, velis nolis,
- Cum concubino nocte dormiet prima.
- Priscus ab Aetnaeis mihi, Flacce, Terentius oris
- Redditur: hanc lucem lactea gemma notet;
- Defluat et lento splendescat turbida lino
- Amphora centeno consule facta minor.
- Continget nox quando meis tam candida mensis?
- Tam iusto dabitur quando calere mero?
- Cum te, Flacce, mihi reddet Cythereia Cypros,
- Luxuriae fiet tam bona causa meae.
- Quanta tua est probitas, tanta est infantia formae,
- Ceste puer, puero castior Hippolyto!
- Te secum Diana velit doceatque natare,
- Te Cybele totum mallet habere Phryga;
- Tu Ganymedeo poteras succedere lecto,
- Sed durus domino basia sola dares.
- Felix, quae tenerum vexabit sponsa maritum
- Et quae te faciet prima puella virum!
- Pars maxillarum tonsa est tibi, pars tibi rasa est,
- Pars vulsa est. Unum quis putat esse caput?
- Nescit, cui dederit Tyriam Crispinus abollam,
- Dum mutat cultus induiturque togam.
- Quisquis habes, umeris sua munera redde, precamur:
- Non hoc Crispinus te, sed abolla rogat.
- Non quicumque capit saturatas murice vestes,
- Nec nisi deliciis convenit iste color.
- Si te praeda iuvat foedique insania lucri,
- Qua possis melius fallere, sume togam.
- Quanta Gigantei memoratur mensa triumphi
- Quantaque nox superis omnibus illa fuit,
- Qua bonus accubuit genitor cum plebe deorum
- Et licuit Faunis poscere vina Iovem:
- Tanta tuas celebrant, Caesar, convivia laurus;
- Exhilarant ipsos gaudia nostra deos.
- Vescitur omnis eques tecum populusque patresque,
- Et capit ambrosias cum duce Roma dapes.
- Grandia pollicitus quanto maiora dedisti!
- Promissa est nobis sportula, recta data est.
- Quis labor in phiala? docti Myos, anne Myronos?
- Mentoris haec manus est, an, Polyclite, tua?
- Livescit nulla caligine fusca nec odit
- Exploratores nubila massa focos;
- Vera minus flavo radiant electra metallo,
- Et niveum felix pustula vincit ebur.
- Materiae non cedit opus: sic alligat orbem,
- Plurima cum tota lampade luna nitet.
- Stat caper Aeolio Thebani vellere Phrixi
- Cultus: ab hoc mallet vecta fuisse soror;
- Hunc nec Cinyphius tonsor violaverit, et tu
- Ipse tua pasci vite, Lyaee, velis.
- Terga premit pecudis geminis Amor aureus alis,
- Palladius tenero lotos ab ore sonat:
- Sic Methymnaeo gavisus Arione delphin
- Languida non tacitum per freta vexit onus.
- Imbuat egregium digno mihi nectare munus
- Non grege de domini, sed tua, Ceste, manus;
- Ceste, decus mensae, misce Setina: videtur
- Ipse puer nobis, ipse sitire caper.
- Det numerum cyathis Instanti littera Rufi:
- Auctor enim tanti muneris ille mihi:
- Si Telethusa venit promissaque gaudia portat,
- Servabor dominae, Rufe, triente tuo;
- Si dubia est, septunce trahar; si fallit amantem,
- Ut iugulem curas, nomen utrumque bibam.
- Formosam sane, sed caecus diligit Asper.
- Plus ergo, ut res est, quam videt Asper amat.
- Tonsorem puerum, sed arte talem,
- Qualis nec Thalamus fuit Neronis,
- Drusorum cui+ contigere barbae,
- Aequandas semel ad genas rogatus
- Rufo, Caediciane, commodavi.
- Dum iussus repetit pilos eosdem,
- Censura speculi manum regente,
- Expingitque cutem facitque longam
- Detonsis epaphaeresin capillis,
- Barbatus mihi tonsor est reversus.
- Auditur quantum Massyla per avia murmur,
- Innumero quotiens silva leone furit,
- Pallidus attonitos ad Poena mapalia pastor
- Cum revocat tauros et sine mente pecus:
- Tantus in Ausonia fremuit modo terror harena.
- Quis non esse gregem crederet? unus erat,
- Sed cuius tremerent ipsi quoque iura leones,
- Cui diadema daret marmore picta Nomas.
- O quantum per colla decus, quem sparsit honorem
- Aurea lunatae, cum stetit, umbra iubae!
- Grandia quam decuit latum venabula pectus
- Quantaque de magna gaudia morte tulit!
- Unde tuis, Libye, tam felix gloria silvis?
- A Cybeles numquid venerat ille iugo?
- An magis Herculeo, Germanice, misit ab astro
- Hanc tibi vel frater vel pater ipse feram?
- Formosissima quae fuere vel sunt,
- Sed vilissima quae fuere vel sunt,
- O quam te fieri, Catulla, vellem
- Formosam minus aut magis pudicam!
- Temporibus nostris aetas cum cedat avorum
- Creverit et maior cum duce Roma suo,
- Ingenium sacri miraris deesse Maronis,
- Nec quemquam tanta bella sonare tuba.
- Sint Maecenates, non deerunt, Flacce, Marones
- Vergiliumque tibi vel tua rura dabunt.
- Iugera perdiderat miserae vicina Cremonae
- Flebat et abductas Tityrus aeger oves:
- Risit Tuscus eques, paupertatemque malignam
- Reppulit et celeri iussit abire fuga.
- 'Accipe divitias et vatum maximus esto;
- Tu licet et nostrum' dixit 'Alexin ames.'
- Adstabat domini mensis pulcherrimus ille
- Marmorea fundens nigra Falerna manu,
- Et libata dabat roseis carchesia labris,
- Quae poterant ipsum sollicitare Iovem.
- Excidit attonito pinguis Galatea poetae
- Thestylis et rubras messibus usta genas;
- Protinus Italiam concepit et arma virumque,
- Qui modo vix Culicem fleverat ore rudi.
- Quid Varios Marsosque loquar ditataque vatum
- Nomina, magnus erit quos numerare labor?
- Ergo ero Vergilius, si munera Maecenatis
- Des mihi? Vergilius non ero, Marsus ero.
- Magna licet totiens tribuas, maiora daturus
- Dona, ducum victor, victor et ipse tui,
- Diligeris populo non propter praemia, Caesar,
- Te propter populus praemia, Caesar, amat.
- Tres habuit dentes, pariter quos expuit omnes,
- Ad tumulum Picens dum sedet ipse suum;
- Collegitque sinu fragmenta novissima laxi
- Oris et aggesta contumulavit humo.
- Ossa licet quondam defuncti non legat heres:
- Hoc sibi iam Picens praestitit officium.
- Cum tibi tam crassae sint, Artemidore, lacernae,
- Possim te Sagarim iure vocare meo.
- Aspicis hunc uno contentum lumine, cuius
- Lippa sub attrita fronte lacuna patet?
- Ne contemne caput, nihil est furacius illo;
- Non fuit Autolyci tam piperata manus.
- Hunc tu convivam cautus servare memento:
- Tunc furit atque oculo luscus utroque videt:
- Pocula solliciti perdunt ligulasque ministri
- Et latet in tepido plurima mappa sinu;
- Lapsa nec a cubito subducere pallia nescit
- Et tectus laenis saepe duabus abit;
- Nec dormitantem vernam fraudare lucerna
- Erubuit fallax, ardeat illa licet.
- Si nihil invasit, puerum tunc arte dolosa
- Circuit et soleas subripit ipse suas.
- Summa Palatini poteras aequare colossi,
- Si fieres brevior, Claudia, sesquipede.
- Livet Charinus, rumpitur, furit, plorat
- Et quaerit altos, unde pendeat, ramos:
- Non iam quod orbe cantor et legor toto,
- Nec umbilicis quod decorus et cedro
- Spargor per omnes Roma quas tenet gentes:
- Sed quod sub urbe rus habemus aestivum
- Vehimurque mulis non, ut ante, conductis.
- Quid inprecabor, o Severe, liventi?
- Hoc opto: mulas habeat et suburbanum.
- Scribit in aversa Picens epigrammata charta,
- Et dolet, averso quod facit illa deo.
- Thestylon Aulus amat, sed nec minus ardet Alexin,
- Forsitan et nostrum nunc Hyacinthon amat.
- I nunc et dubita, vates an diligat ipsos,
- Delicias vatum cum meus Aulus amet.
- Ut poscas, Clyte, munus exigasque,
- Uno nasceris octiens in anno
- Et solas, puto, tresve quattuorve
- Non natalicias habes Kalendas.
- Sit vultus tibi levior licebit
- Tritis litoris aridi lapillis,
- Sit moro coma nigrior caduco,
- Vincas mollitia tremente plumas
- Aut massam modo lactis alligati,
- Et talis tumor excitet papillas,
- Qualis cruda viro puella servat,
- Tu nobis, Clyte, iam senex videris:
- Tam multos quis enim fuisse credat
- Natalis Priamive Nestorisve?