Epigrammata
Martial
Martial. M. Valerii Martialis Epigrammata. Heraeus, Wilhelm, editor; Borovskij, Jacobus, editor. Stuttgart: Teubner, 1925. Reprinted with corrections in 1976.
- Te, summe mundi rector et parens orbis:
- Abesse nostris non tamen potes votis.
- Illic et oculis et animis sumus, Caesar,
- Adeoque mentes omnium tenes unus,
- Ut ipsa magni turba nesciat Circi,
- Utrumne currat Passerinus an Tigris.
- Nunc hilares, si quando mihi, nunc ludite, Musae:
- Victor ab Odrysio redditur orbe deus.
- Certa facis populi tu primus vota, December:
- Iam licet ingenti dicere voce 'Venit!'
- Felix sorte tua! Poteras non cedere Iano,
- Gaudia si nobis, quae dabit ille, dares.
- Festa coronatus ludet convicia miles,
- Inter laurigeros cum comes ibit equos.
- Fas audire iocos levioraque carmina, Caesar,
- Et tibi, si lusus ipse triumphus amat.
- Cum sexaginta numeret Cascellius annos,
- Ingeniosus homo est: quando disertus erit?
- Pedicatur Eros, fellat Linus: Ole, quid ad te,
- De cute quid faciant ille vel ille sua?
- Centenis futuit Matho milibus: Ole, quid ad te?
- Non tu propterea, sed Matho pauper erit.
- In lucem cenat Sertorius: Ole, quid ad te,
- Cum liceat tota stertere nocte tibi?
- Septingenta Tito debet Lupus: Ole, quid ad te?
- Assem ne dederis crediderisve Lupo.
- Illud dissimulas, ad te quod pertinet, Ole,
- Quodque magis curae convenit esse tuae.
- Pro togula debes: hoc ad te pertinet, Ole.
- Quadrantem nemo iam tibi credit: et hoc.
- Uxor moecha tibi est: hoc ad te pertinet, Ole.
- Poscit iam dotem filia grandis: et hoc.
- Dicere quindecies poteram, quod pertinet ad te:
- Sed quid agas, ad me pertinet, Ole, nihil.
- Cogis me calamo manuque nostra
- Emendare meos, Pudens, libellos.
- O quam me nimium probas amasque,
- Qui vis archetypas habere nugas!
- Sic me fronte legat dominus, Faustine, serena
- Excipiatque meos, qua solet aure, iocos,
- Ut mea nec, iuste quos odit, pagina laesit,
- Et mihi de nullo fama rubore placet.
- Quid prodest, cupiant cum quidam nostra videri,
- Si qua Lycambeo sanguine tela madent,
- Vipereumque vomat nostro sub nomine virus,
- Qui Phoebi radios ferre diemque negat?
- Ludimus innocui: scis hoc bene: iuro potentis
- Per genium Famae Castaliumque gregem
- Perque tuas aures, magni mihi numinis instar,
- Lector inhumana liber ab invidia.
- Dum Tiburtinis albescere solibus audit
- Antiqui dentis fusca Lycoris ebur,
- Venit in Herculeos colles. Quid Tiburis alti
- Aura valet! Parvo tempore nigra redit.
- Accidit infandum nostrae scelus, Aule, puellae;
- Amisit lusus deliciasque suas:
- Non quales teneri ploravit amica Catulli
- Lesbia, nequitiis passeris orba sui,
- Vel Stellae cantata meo quas flevit Ianthis,
- Cuius in Elysio nigra columba volat:
- Lux mea non capitur nugis neque moribus istis,
- Nec dominae pectus talia damna movent:
- Bis denos puerum numerantem perdidit annos,
- Mentula cui nondum sesquipedalis erat.
- Quis puer hic nitidis absistit Ianthidos undis?
- Effugit dominam Naida numquid Hylas?
- O bene, quod silva colitur Tirynthius ista
- Et quod amatrices tam prope servat aquas!
- Securus licet hos fontes, Argynne, ministres:
- Nil facient Nymphae: ne velit ipse, cave.
- Aera domi non sunt, superest hoc, Regule, solum,
- Ut tua vendamus munera: numquid emis?
- Ruris bibliotheca delicati,
- Vicinam videt unde lector urbem,
- Inter carmina sanctiora si quis
- Lascivae fuerit locus Thaliae,
- Hos nido licet inseras vel imo,
- Septem quos tibi misimus libellos
- Auctoris calamo sui notatos:
- Haec illis pretium facit litura.
- At tu munere dedicata parvo
- Quae cantaberis orbe nota toto,
- Pignus pectoris hoc mei tuere,
- Iuli bibliotheca Martialis.
- Cum tibi sit facies, de qua nec femina possit
- Dicere, cum corpus nulla litura notet,
- Cur te tam rarus cupiat repetatque fututor,
- Miraris? Vitium est non leve, Galla, tibi:
- Accessi quotiens ad opus mixtisque movemur
- Inguinibus, cunnus non tacet, ipsa taces.
- Di facerent, ut tu loquereris et ille taceret:
- Offendor cunni garrulitate tui.
- Pedere te mallem: namque hoc nec inutile dicit
- Symmachus et risum res movet ista simul:
- Quis ridere potest fatui poppysmata cunni?
- Cum sonat hic, cui non mentula mensque cadit?
- Dic aliquid saltem clamosoque obstrepe cunno,
- Et si adeo muta es, disce vel inde loqui.
- Fragmentum quod vile putas et inutile lignum,
- Haec fuit ignoti prima carina maris.
- Quam nec Cyaneae quondam potuere ruinae
- Frangere nec Scythici tristior ira freti,
- Saecula vicerunt: sed quamvis cesserit annis,
- Sanctior est salva parva tabella rate.
- Nihil est miserius neque gulosius Santra.
- Rectam vocatus cum cucurrit ad cenam,
- Quam tot diebus noctibusque captavit,
- Ter poscit apri glandulas, quater lumbum,
- Et utramque coxam leporis et duos armos,
- Nec erubescit peierare de turdo
- Et ostreorum rapere lividos cirros.
- Buccis placentae sordidam linit mappam;
- Illic et uvae conlocantur ollares
- Et Punicorum pauca grana malorum
- Et excavatae pellis indecens volvae
- Et lippa ficus debilisque boletus.
- Sed mappa cum iam mille rumpitur furtis,
- Rosos tepenti spondylos sinu condit
- Et devorato capite turturem truncum.
- Colligere longa turpe nec putat dextra,
- Analecta quidquid et canes reliquerunt.
- Nec esculenta sufficit gulae praeda,
- Mixto lagonam replet ad pedes vino.
- Haec per ducentas cum domum tulit scalas
- Seque obserata clusit anxius cella
- Gulosus ille, postero die vendit.
- Haec est illa dies, magni quae conscia partus
- Lucanum populis et tibi, Polla, dedit.
- Heu! Nero crudelis nullaque invisior umbra,
- Debuit hoc saltem non licuisse tibi.
- Vatis Apollinei magno memorabilis ortu
- Lux redit: Aonidum turba, favete sacris.
- Haec meruit, cum te terris, Lucane, dedisset,
- Mixtus Castaliae Baetis ut esset aquae.
- Phoebe, veni, sed quantus eras, cum bella tonanti
- Ipse dares Latiae plectra secunda lyrae.
- Quid tanta pro luce precer? Tu, Polla, maritum
- Saepe colas et se sentiat ille coli.
- Cum Iuvenale meo quae me committere temptas,
- Quid non audebis, perfida lingua, loqui?
- Te fingente nefas Pyladen odisset Orestes,
- Thesea Pirithoi destituisset amor,
- Tu Siculos fratres et maius nomen Atridas
- Et Ledae poteras dissociare genus.
- Hoc tibi pro meritis et talibus inprecor ausis,
- Ut facias illud, quod, puto, lingua, facis.
- Dulcia cum tantum scribas epigrammata semper
- Et cerussata candidiora cute,
- Nullaque mica salis nec amari fellis in illis