Epigrammata
Martial
Martial. M. Valerii Martialis Epigrammata. Heraeus, Wilhelm, editor; Borovskij, Jacobus, editor. Stuttgart: Teubner, 1925. Reprinted with corrections in 1976.
- Bis denos puerum numerantem perdidit annos,
- Mentula cui nondum sesquipedalis erat.
- Quis puer hic nitidis absistit Ianthidos undis?
- Effugit dominam Naida numquid Hylas?
- O bene, quod silva colitur Tirynthius ista
- Et quod amatrices tam prope servat aquas!
- Securus licet hos fontes, Argynne, ministres:
- Nil facient Nymphae: ne velit ipse, cave.
- Aera domi non sunt, superest hoc, Regule, solum,
- Ut tua vendamus munera: numquid emis?
- Ruris bibliotheca delicati,
- Vicinam videt unde lector urbem,
- Inter carmina sanctiora si quis
- Lascivae fuerit locus Thaliae,
- Hos nido licet inseras vel imo,
- Septem quos tibi misimus libellos
- Auctoris calamo sui notatos:
- Haec illis pretium facit litura.
- At tu munere dedicata parvo
- Quae cantaberis orbe nota toto,
- Pignus pectoris hoc mei tuere,
- Iuli bibliotheca Martialis.
- Cum tibi sit facies, de qua nec femina possit
- Dicere, cum corpus nulla litura notet,
- Cur te tam rarus cupiat repetatque fututor,
- Miraris? Vitium est non leve, Galla, tibi:
- Accessi quotiens ad opus mixtisque movemur
- Inguinibus, cunnus non tacet, ipsa taces.
- Di facerent, ut tu loquereris et ille taceret:
- Offendor cunni garrulitate tui.
- Pedere te mallem: namque hoc nec inutile dicit
- Symmachus et risum res movet ista simul:
- Quis ridere potest fatui poppysmata cunni?
- Cum sonat hic, cui non mentula mensque cadit?
- Dic aliquid saltem clamosoque obstrepe cunno,
- Et si adeo muta es, disce vel inde loqui.
- Fragmentum quod vile putas et inutile lignum,
- Haec fuit ignoti prima carina maris.
- Quam nec Cyaneae quondam potuere ruinae
- Frangere nec Scythici tristior ira freti,
- Saecula vicerunt: sed quamvis cesserit annis,
- Sanctior est salva parva tabella rate.
- Nihil est miserius neque gulosius Santra.
- Rectam vocatus cum cucurrit ad cenam,
- Quam tot diebus noctibusque captavit,
- Ter poscit apri glandulas, quater lumbum,
- Et utramque coxam leporis et duos armos,
- Nec erubescit peierare de turdo
- Et ostreorum rapere lividos cirros.
- Buccis placentae sordidam linit mappam;
- Illic et uvae conlocantur ollares
- Et Punicorum pauca grana malorum
- Et excavatae pellis indecens volvae
- Et lippa ficus debilisque boletus.
- Sed mappa cum iam mille rumpitur furtis,
- Rosos tepenti spondylos sinu condit
- Et devorato capite turturem truncum.
- Colligere longa turpe nec putat dextra,
- Analecta quidquid et canes reliquerunt.
- Nec esculenta sufficit gulae praeda,
- Mixto lagonam replet ad pedes vino.
- Haec per ducentas cum domum tulit scalas
- Seque obserata clusit anxius cella
- Gulosus ille, postero die vendit.
- Haec est illa dies, magni quae conscia partus
- Lucanum populis et tibi, Polla, dedit.
- Heu! Nero crudelis nullaque invisior umbra,
- Debuit hoc saltem non licuisse tibi.
- Vatis Apollinei magno memorabilis ortu
- Lux redit: Aonidum turba, favete sacris.
- Haec meruit, cum te terris, Lucane, dedisset,
- Mixtus Castaliae Baetis ut esset aquae.
- Phoebe, veni, sed quantus eras, cum bella tonanti
- Ipse dares Latiae plectra secunda lyrae.
- Quid tanta pro luce precer? Tu, Polla, maritum
- Saepe colas et se sentiat ille coli.
- Cum Iuvenale meo quae me committere temptas,
- Quid non audebis, perfida lingua, loqui?
- Te fingente nefas Pyladen odisset Orestes,
- Thesea Pirithoi destituisset amor,
- Tu Siculos fratres et maius nomen Atridas
- Et Ledae poteras dissociare genus.
- Hoc tibi pro meritis et talibus inprecor ausis,
- Ut facias illud, quod, puto, lingua, facis.
- Dulcia cum tantum scribas epigrammata semper
- Et cerussata candidiora cute,
- Nullaque mica salis nec amari fellis in illis
- Gutta sit, o demens, vis tamen illa legi!
- Nec cibus ipse iuvat morsu fraudatus aceti,
- Nec grata est facies, cui gelasinus abest.
- Infanti melimela dato fatuasque mariscas:
- Nam mihi, quae novit pungere, Chia sapit.
- Apollinarem conveni meum, Scazon;
- Et si vacabit—ne molestus accedas—,
- Hoc qualecumque, cuius aliqua pars ipse est,
- Dabis: haec facetum carmen inbuant aures.
- Si te receptum fronte videris tota,
- Noto rogabis ut favore sustentet.
- Quanto mearum, scis, amore nugarum
- Flagret: nec ipse plus amare te possum.
- Contra malignos esse si cupis tutus,
- Apollinarem conveni meum, Scazon.
- Tuscae glandis aper populator et ilice multa
- Iam piger, Aetolae fama secunda ferae,
- Quem meus intravit splendenti cuspide Dexter,
- Praeda iacet nostris invidiosa focis:
- Pinguescant madido laeti nidore penates
- Flagret et exciso festa culina iugo.
- Sed cocus ingentem piperis consumet acervum
- Addet et arcano mixta Falerna garo:
- Ad dominum redeas, noster te non capit ignis,
- Conturbator aper: vilius esurio.
- Sic Tiburtinae crescat tibi silva Dianae
- Et properet caesum saepe redire nemus,
- Nec Tartesiacis Pallas tua, Fusce, trapetis
- Cedat et inmodici dent bona musta lacus;
- Sic fora mirentur, sic te palatia laudent,
- Excolat et geminas plurima palma fores:
- Otia dum medius praestat tibi parva December,
- Exige, sed certa, quos legis, aure iocos.
- 'Scire libet verum? res est haec ardua.' Sed tu
- Quod tibi vis dici, dicere, Fusce, potes.
- Thestyle, Victoris tormentum dulce Voconi,
- Quo nemo est toto notior orbe puer,
- Sic etiam positis formosus amere capillis
- Et placeat vati nulla puella tuo:
- Paulisper domini doctos sepone libellos,
- Carmina Victori dum lego parva tuo.
- Et Maecenati, Maro cum cantaret Alexin,
- Nota tamen Marsi fusca Melaenis erat.
- Das Parthis, das Germanis, das, Caelia, Dacis,
- Nec Cilicum spernis Cappadocumque toros;
- Et tibi de Pharia Memphiticus urbe fututor
- Navigat, a rubris et niger Indus aquis;
- Nec recutitorum fugis inguina Iudaeorum,
- Nec te Sarmatico transit Alanus equo.
- Qua ratione facis, cum sis Romana puella,
- Quod Romana tibi mentula nulla placet?
- Raucae chortis aves et ova matrum
- Et flavas medio vapore Chias
- Et fetum querulae rudem capellae
- Nec iam frigoribus pares olivas
- Et canum gelidis holus pruinis
- De nostro tibi missa rure credis?
- O quam, Regule, diligenter erras!
- Nil nostri, nisi me, ferunt agelli.
- Quidquid vilicus Umber aut colonus
- Aut rus marmore tertio notatum
- Aut Tusci tibi Tusculive mittunt,
- Id tota mihi nascitur Subura.
- Attice, facundae renovas qui nomina gentis
- Nec sinis ingentem conticuisse domum,
- Te pia Cecropiae comitatur turba Minervae,
- Te secreta quies, te sophos omnis amat.
- At iuvenes alios fracta colit aure magister
- Et rapit inmeritas sordidus unctor opes.
- Non pila, non follis, non te paganica thermis
- Praeparat, aut nudi stipitis ictus hebes,
- Vara nec in lento ceromate bracchia tendis,
- Non harpasta vagus pulverulenta rapis,
- Sed curris niveas tantum prope Virginis undas,
- Aut ubi Sidonio taurus amore calet.
- Per varias artes, omnis quibus area servit,
- Ludere, cum liceat currere, pigritia est.
- Sordidior caeno cum sit toga, calceus autem
- Candidior prima sit tibi, Cinna, nive:
- Deiecto quid, inepte, pedes perfundis amictu?
- Collige, Cinna, togam; calceus ecce perit.
- Quo possit fieri modo, Severe,
- Ut vir pessimus omnium Charinus
- Unam rem bene fecerit, requiris?
- Dicam, sed cito. Quid Nerone peius?
- Quid thermis melius Neronianis?
- Non deest protinus, ecce, de malignis,
- Qui sic rancidulo loquatur ore:
- 'Quid tu tot domini deique nostri
- Praefers muneribus?' Neronianas
- Thermas praefero balneis cinaedi.
- Inguina succinctus nigra tibi servos aluta
- Stat, quotiens calidis tota foveris aquis.
- Sed meus, ut de me taceam, Laecania, servos
- Iudaeum nuda sub cute pondus habet,
- Sed nudi tecum iuvenesque senesque lavantur.
- An sola est servi mentula vera tui?
- Ecquid femineos sequeris, matrona, recessus,
- Secretusque tua, cunne, lavaris aqua?
- Cum pluvias madidumque Iovem perferre negaret
- Et rudis hibernis villa nataret aquis,
- Plurima, quae posset subitos effundere nimbos,
- Muneribus venit tegula missa tuis.
- Horridus, ecce, sonat Boreae stridore December:
- Stella, tegis villam, non tegis agricolam.
- Nosti mortiferum quaestoris, Castrice, signum?
- Est operae pretium discere theta novum:
- Exprimeret quotiens rorantem frigore nasum,
- Letalem iuguli iusserat esse notam.
- Turpis ab inviso pendebat stiria naso,
- Cum flaret madida fauce December atrox:
- Collegae tenuere manus; quid plura requiris?
- Emungi misero, Castrice, non licuit.
- Tantus es et talis, nostri Polypheme Severi,
- Ut te mirari possit et ipse Cyclops.
- Sed nec Scylla minor. Quod si fera monstra duorum
- Iunxeris, alterius fiet uterque timor.
- Discursus varios vagumque mane
- Et fastus et have potentiorum
- Cum perferre patique iam negaret,
- Coepit fingere Caelius podagram.
- Quam dum volt nimis adprobare veram
- Et sanas linit obligatque plantas
- Inceditque gradu laborioso,
- —Quantum cura potest et ars doloris!—
- Desi=t fingere Caelius podagram.
- Hic iacet ille senex Augusta notus in aula,
- Pectore non humili passus utrumque deum;
- Natorum pietas sanctis quem coniugis umbris
- Miscuit: Elysium possidet ambo nemus.
- Occidit illa prior viridi fraudata iuventa:
- Hic prope ter senas vixit Olympiadas.
- Sed festinatis raptum tibi credidit annis,
- Aspexit lacrimas quisquis, Etrusce, tuas.
- Cosmicos esse tibi, Semproni Tucca, videris:
- Cosmica, Semproni, tam mala, quam bona sunt.
- Muneribus cupiat si quis contendere tecum,
- Audeat hic etiam, Castrice, carminibus.
- Nos tenues in utroque sumus vincique parati:
- Inde sopor nobis et placet alta quies.
- Tam mala cur igitur dederim tibi carmina, quaeris?
- Alcinoo nullum poma dedisse putas?
- Primum est, ut praestes, si quid te, Cinna, rogabo;