Epigrammata
Martial
Martial. M. Valerii Martialis Epigrammata. Heraeus, Wilhelm, editor; Borovskij, Jacobus, editor. Stuttgart: Teubner, 1925. Reprinted with corrections in 1976.
- Post Gaiumque Luciumque consedit.
- Illinc cucullo prospicit caput tectus
- Oculoque ludos spectat indecens uno.
- Et hinc miser deiectus in viam transit,
- Subsellioque semifultus extremo
- Et male receptus altero genu iactat
- Equiti sedere Lei+toque se stare.
- Quintus nostrorum liber est, Auguste, iocorum,
- Et queritur laesus carmine nemo meo,
- Gaudet honorato sed multus nomine lector,
- Cui victura meo munere fama datur.
- 'Quid tamen haec prosunt quamvis venerantia multos?'
- Non prosint sane, me tamen ista iuvant.
- Seria cum possim, quod delectantia malo
- Scribere, tu causa es, lector amice, mihi,
- Qui legis et tota cantas mea carmina Roma:
- Sed nescis, quanti stet mihi talis amor.
- Nam si falciferi defendere templa Tonantis
- Sollicitisque velim vendere verba reis,
- Plurimus Hispanas mittet mihi nauta metretas
- Et fiet vario sordidus aere sinus.
- At nunc conviva est comissatorque libellus,
- Et tantum gratis pagina nostra placet.
- Sed non et veteres contenti laude fuerunt,
- Cum minimum vati munus Alexis erat.
- 'Belle' inquis 'dixti: iuvat et laudabimus usque.'
- Dissimulas? facies me, puto, causidicum.
- Dum proavos atavosque refers et nomina magna,
- Dum tibi noster eques sordida condicio est,
- Dum te posse negas nisi lato, Gellia, clavo
- Nubere, nupsisti, Gellia, cistibero.
- Quod tibi Decembri mense, quo volant mappae
- Gracilesque ligulae cereique chartaeque
- Et acuta senibus testa cum Damascenis,
- Praeter libellos vernulas nihil misi,
- Fortasse avarus videar aut inhumanus,
- Odi dolosas munerum et malas artes:
- Imitantur hamos dona: namque quis nescit,
- Avidum vorata decipi scarum musca?
- Quotiens amico diviti nihil donat,
- O Quintiane, liberalis est pauper.
- Si qua fides veris, praeferri, maxime Caesar,
- Temporibus possunt saecula nulla tuis.
- Quando magis dignos licuit spectare triumphos?
- Quando Palatini plus meruere dei?
- Pulchrior et maior quo sub duce Martia Roma?
- Sub quo libertas principe tanta fuit?
- Est tamen hoc vitium, sed non leve, sit licet unum,
- Quod colit ingratas pauper amicitias.
- Quis largitur opes veteri fidoque sodali,
- Aut quem prosequitur non alienus eques?
- Saturnaliciae ligulam misisse selibrae
- Flammarisve togae scripula tota decem
- Luxuria est, tumidique vocant haec munera reges:
- Qui crepet aureolos, forsitan unus erit.
- Quatenus hi non sunt, esto tu, Caesar, amicus:
- Nulla ducis virtus dulcior esse potest.
- Iam dudum tacito rides, Germanice, naso,
- Utile quod nobis do tibi consilium.
- Si tecum mihi, care Martialis,
- Securis liceat frui diebus,
- Si disponere tempus otiosum
- Et verae pariter vacare vitae:
- Nec nos atria, nec domos potentum,
- Nec litis tetricas forumque triste
- Nossemus, nec imagines superbas;
- Sed gestatio, fabulae, libelli,
- Campus, porticus, umbra, Virgo, thermae,
- Haec essent loca semper, hi labores.
- Nunc vivit necuter sibi, bonosque
- Soles effugere atque abire sentit,
- Qui nobis pereunt et inputantur.
- Quisquam vivere cum sciat, moratur?
- Quintum pro Decimo, pro Crasso, Regule, Macrum
- Ante salutabat rhetor Apollodotus.
- Nunc utrumque suo resalutat nomine. Quantum
- Cura laborque potest! Scripsit et edidicit.
- Mane domi nisi te volui meruique videre,
- Sint mihi, Paule, tuae longius Esquiliae.
- Sed Tiburtinae sum proximus accola pilae,
- Qua videt anticum rustica Flora Iovem:
- Alta Suburani vincenda est semita clivi
- Et numquam sicco sordida saxa gradu,
- Vixque datur longas mulorum rumpere mandras
- Quaeque trahi multo marmora fune vides.
- Illud adhuc gravius, quod te post mille labores,
- Paule, negat lasso ianitor esse domi.
- Exitus hic operis vani togulaeque madentis:
- Vix tanti Paulum mane videre fuit.
- Semper inhumanos habet officiosus amicos:
- Rex, nisi dormieris, non potes esse meus.
- Herbarum fueras indutus, Basse, colores,
- Iura theatralis dum siluere loci.
- Quae postquam placidi censoris cura renasci
- Iussit et Oceanum certior audit eques,
- Non nisi vel cocco madida vel murice tincta
- Veste nites et te sic dare verba putas.
- Quadringentorum nullae sunt, Basse, lacernae,
- Aut meus ante omnis Cordus haberet equum.
- Hermes Martia saeculi voluptas,
- Hermes omnibus eruditus armis,
- Hermes et gladiator et magister,
- Hermes turba sui tremorque ludi,
- Hermes, quem timet Helius, sed unum,
- Hermes, cui cadit Advolans, sed uni,
- Hermes vincere nec ferire doctus,
- Hermes subpositicius sibi ipse,
- Hermes divitiae locariorum,
- Hermes cura laborque ludiarum,
- Hermes belligera superbus hasta,
- Hermes aequoreo minax tridente,
- Hermes casside languida timendus,
- Hermes gloria Martis universi,
- Hermes omnia solus et ter unus.
- 'Quadringenta tibi non sunt, Chaerestrate: surge,
- Lei+tus ecce venit: sta, fuge, curre, late.'
- Ecquis, io, revocat discedentemque reducit?
- Ecquis, io, largas pandit amicus opes?