Epigrammata
Martial
Martial. M. Valerii Martialis Epigrammata. Heraeus, Wilhelm, editor; Borovskij, Jacobus, editor. Stuttgart: Teubner, 1925. Reprinted with corrections in 1976.
- Nunc Tiburtinis cedite frigoribus.
- In tenebris luges amissum, Galla, maritum.
- Iam plorare pudet te, puto, Galla, virum.
- Flentibus Heliadum ramis dum vipera repit,
- Fluxit in obstantem sucina gutta feram:
- Quae dum miratur pingui se rore teneri,
- Concreto riguit vincta repente gelu.
- Ne tibi regali placeas, Cleopatra, sepulchro,
- Vipera si tumulo nobiliore iacet.
- Ardea solstitio Castranaque rura petantur
- Quique Cleonaeo sidere fervet ager,
- Cum Tiburtinas damnet Curiatius auras
- Inter laudatas ad Styga missus aquas.
- Nullo fata loco possis excludere: cum mors
- Venerit, in medio Tibure Sardinia est.
- Donasse amicum tibi ducenta, Mancine,
- Nuper superbo laetus ore iactasti.
- Quartus dies est, in schola poetarum
- Dum fabulamur, milibus decem dixti
- Emptas lacernas munus esse Pompullae,
- Sardonycha verum lineisque ter cinctum
- Duasque similes fluctibus maris gemmas
- Dedisse Bassam Caeliamque iurasti.
- Here de theatro, Pollione cantante,
- Cum subito abires, dum fugis, loquebaris,
- Hereditatis tibi trecenta venisse,
- Et mane centum, et post meridie centum.
- Quid tibi sodales fecimus mali tantum?
- Miserere iam, crudelis, et sile tandem.
- Aut, si tacere lingua non potest ista,
- Aliquando narra, quod velimus audire.
- Tibur in Herculeum migravit nigra Lycoris,
- Omnia dum fieri candida credit ibi.
- Dum petit a Baulis mater Caerellia Baias,
- Occidit insani crimine mersa freti.
- Gloria quanta perit vobis! haec monstra Neroni
- Nec iussae quondam praestiteratis, aquae.
- Iuli iugera pauca Martialis
- Hortis Hesperidum beatiora
- Longo Ianiculi iugo recumbunt:
- Lati collibus eminent recessus,
- Et planus modico tumore vertex
- Caelo perfruitur sereniore
- Et curvas nebula tegente valles
- Solus luce nitet peculiari;
- Puris leniter admoventur astris
- Celsae culmina delicata villae.
- Hinc septem dominos videre montis
- Et totam licet aestimare Romam,
- Albanos quoque Tusculosque colles
- Et quodcumque iacet sub urbe frigus,
- Fidenas veteres brevesque Rubras,
- Et quod virgineo cruore gaudet
- Annae pomiferum nemus Perennae.
- Illinc Flaminiae Salariaeque
- Gestator patet essedo tacente,
- Ne blando rota sit molesta somno,
- Quem nec rumpere nauticum celeuma
- Nec clamor valet helciariorum,
- Cum sit tam prope Mulvius sacrumque
- Lapsae per Tiberim volent carinae.
- Hoc rus, seu potius domus vocanda est,
- Commendat dominus: tuam putabis,
- Tam non invida tamque liberalis,
- Tam comi patet hospitalitate:
- Credas Alcinoi pios Penates
- Aut facti modo divitis Molorchi.
- Vos nunc omnia parva qui putatis,
- Centeno gelidum ligone Tibur
- Vel Praeneste domate pendulamque
- Uni dedite Setiam colono,
- Dum me iudice praeferantur istis
- Iuli iugera pauca Martialis.
- Oculo Philaenis semper altero plorat.
- Quo fiat istud quaeritis modo? lusca est.
- Egisti vitam semper, Line, municipalem,
- Qua nihil omnino vilius esse potest.
- Idibus et raris togula est excussa Kalendis
- Duxit et aestates synthesis una decem.
- Saltus aprum, campus leporem tibi misit inemptum,
- Silva gravis turdos exagitata dedit,
- Captus flumineo venit de gurgite piscis,
- Vina ruber fudit non peregrina cadus.
- Nec tener Argolica missus de gente minister,
- Sed stetit inculti rustica turba foci.
- Vilica vel duri conpressa est nupta coloni,
- Incaluit quotiens saucia vena mero.
- Nec nocuit tectis ignis, nec Sirius agris,
- Nec mersa est pelago nec fuit ulla ratis.
- Subposita est blando numquam tibi tessera talo,
- Alea sed parcae sola fuere nuces.
- Dic, ubi sit decies, mater quod avara reliquit.
- Nusquam est: fecisti rem, Line, difficilem.
- Praetorem pauper centum sestertia Gaurus
- Orabat cana notus amicitia,
- Dicebatque suis haec tantum deesse trecentis,
- Ut posset domino plaudere iustus eques.
- Praetor ait 'Scis me Scorpo Thalloque daturum,
- Atque utinam centum milia sola darem.'
- A pudet ingratae, pudet a male divitis arcae.
- Quod non das equiti, vis dare, praetor, equo?
- Invitas centum quadrantibus et bene cenas.
- Ut cenem invitor, Sexte, an ut invideam?
- Tu Setina quidem semper vel Massica ponis,
- Papyle, sed rumor tam bona vina negat:
- Diceris hac factus caelebs quater esse lagona.
- Nec puto nec credo, Papyle, nec sitio.
- Nihil Ammiano praeter aridam restem
- Moriens reliquit ultimis pater ceris.
- Fieri putaret posse quis, Marulline,
- Ut Ammianus mortuum patrem nollet?
- Quaero diu totam, Safroni Rufe, per urbem,
- Si qua puella neget: nulla puella negat.
- Tamquam fas non sit, tamquam sit turpe negare,
- Tamquam non liceat: nulla puella negat.
- Casta igitur nulla est? sunt castae mille: quid ergo
- Casta facit? non dat, non tamen illa negat.
- Exigis, ut donem nostros tibi, Quinte, libellos.
- Non habeo, sed habet bibliopola Tryphon.
- 'Aes dabo pro nugis et emam tua carmina sanus?
- Non' inquis 'faciam tam fatue.' Nec ego.
- Cum gravis extremas Vestinus duceret horas
- Et iam per Stygias esset iturus aquas,
- Ultima volventis oravit pensa sorores,
- Ut traherent parva stamina pulla mora,
- Iam sibi defunctus caris dum vivit amicis.
- Moverunt tetricas tam pia vota deas.
- Tunc largas partitus opes a luce recessit
- Seque mori post hoc credidit ille senem.
- Aspicis, inbelles temptent quam fortia dammae
- Proelia? tam timidis quanta sit ira feris?
- In mortem parvis concurrere frontibus ardent.
- Vis, Caesar, dammis parcere? mitte canes.
- O felix animo, felix, Nigrina, marito
- Atque inter Latias gloria prima nurus:
- Te patrios miscere iuvat cum coniuge census,
- Gaudentem socio participique viro.
- Arserit Euhadne flammis iniecta mariti,
- Nec minor Alcestin fama sub astra ferat:
- Tu melius: certo meruisti pignore vitae,
- Ut tibi non esset morte probandus amor.
- Milia misisti mihi sex bis sena petenti:
- Ut bis sena feram, bis duodena petam.
- Numquam divitias deos rogavi
- Contentus modicis meoque laetus:
- Paupertas, veniam dabis, recede.
- Causast quae subiti novique voti?
- Pendentem volo Zoilum videre.
- Condita cum tibi sit iam sexagensima messis
- Et facies multo splendeat alba pilo,
- Discurris tota vagus urbe, nec ulla cathedra est,
- Cui non mane feras inrequietus Have;
- Et sine te nulli fas est prodire tribuno,
- Nec caret officio consul uterque tuo;
- Et sacro decies repetis Palatia clivo
- Sigerosque meros Partheniosque sonas.
- Haec faciant sane iuvenes: deformius, Afer,
- Omnino nihil est ardalione sene.
- Hospes eras nostri semper, Matho, Tiburtini.
- Hoc emis. Inposui: rus tibi vendo tuum.
- Declamas in febre, Maron: hanc esse phrenesin
- Si nescis, non es sanus, amice Maron.
- Declamas aeger, declamas hemitritaeos:
- Si sudare aliter non potes, est ratio.
- 'Magna tamen res est.' Erras; cum viscera febris
- Exurit, res est magna tacere, Maron.
- Epigramma nostrum cum Fabulla legisset,
- Negare nullam quo queror puellarum,
- Semel rogata bisque terque neglexit
- Preces amantis. Iam, Fabulla, promitte:
- Negare iussi, pernegare non iussi.
- Hos quoque commenda Venuleio, Rufe, libellos,
- Inputet et nobis otia parva roga,
- Immemor et paulum curarum operumque suorum
- Non tetrica nugas exigat aure meas.
- Sed nec post primum legat haec summumve trientem,
- Sed sua cum medius proelia Bacchus amat.
- Si nimis est legisse duos, tibi charta plicetur