Epigrammata

Martial

Martial. M. Valerii Martialis Epigrammata. Heraeus, Wilhelm, editor; Borovskij, Jacobus, editor. Stuttgart: Teubner, 1925. Reprinted with corrections in 1976.

  1. Si vicina tibi Nomento rura coluntur,
  2. Ad villam moneo, rustice, ligna feras.
  1. Haec tibi brumali gaudentia frigore rapa
  2. Quae damus, in caelo Romulus esse solet.
  1. Ne tibi pallentes moveant fastidia caules,
  2. Nitrata viridis brassica fiat aqua.
  1. Fila Tarentini graviter redolentia porri
  2. Edisti quotiens, oscula clusa dato.
  1. Mittit praecipuos nemoralis Aricia porros:
  2. In niveo virides stipite cerne comas.
  1. Hos Amiternus ager felicibus educat hortis:
  2. Nursinas poteris parcius esse pilas.
  1. Mollis in aequorea quae crevit spina Ravenna,
  2. Non erit incultis gratior asparagis.
  1. Non habilis cyathis et inutilis uva Lyaeo,
  2. Sed non potanti me tibi nectar ero.
  1. Chia seni similis Baccho, quem Setia misit,
  2. Ipsa merum secum portat et ipsa salem.
  1. Si tibi Cecropio saturata Cydonea melle
  2. Ponentur, dicas: 'Haec melimela placent.'
  1. Poma sumus Cybeles: procul hinc discede, viator,
  2. Ne cadat in miserum nostra ruina caput.
  1. Sorba sumus, molles nimium tendentia ventres:
  2. Aptius haec puero, quam tibi, poma dabis.
  1. Aurea porrigitur Iani caryota Kalendis;
  2. Sed tamen hoc munus pauperis esse solet.
  1. Haec tibi quae torta venerunt condita meta,
  2. Si maiora forent cottana, ficus erat.
  1. Pruna peregrinae carie rugosa senectae
  2. Sume: solent duri solvere ventris onus.
  1. Caseus Etruscae signatus imagine Lunae
  2. Praestabit pueris prandia mille tuis.
  1. Si sine carne voles ientacula sumere frugi,
  2. Haec tibi Vestino de grege massa venit.
  1. Non quemcumque focum nec fumum caseus omnem,
  2. Sed Velabrensem qui bibit, ille sapit.
  1. Trebula nos genuit; commendat gratia duplex,
  2. Sive levi flamma, sive domamur aqua.
  1. Cum sit anus coniunx et sint tibi mortua membra,
  2. Nil aliud bulbis quam satur esse potes.
  1. Filia Picenae venio Lucanica porcae:
  2. Pultibus hinc niveis grata corona datur.
  1. Haec, quae Picenis venit subducta trapetis,
  2. Inchoat atque eadem finit oliva dapes.
  1. Aut Corcyraei sunt haec de frondibus horti,
  2. Aut haec Massyli poma draconis erant.
  1. Subripuit pastor quae nondum stantibus haedis
  2. De primo matrum lacte colustra damus.
  1. Lascivum pecus et viridi non utile Baccho
  2. Det poenas; nocuit iam tener ille deo.
  1. Candida si croceos circumfluit unda vitellos,
  2. Hesperius scombri temperet ova liquor.
  1. Lacte mero pastum pigrae mihi matris alumnum
  2. Ponat, et Aetolo de sue dives edat.
  1. Non tibi de Libycis tubures et apyrina ramis,
  2. De Nomentanis sed damus arboribus.
  1. Lecta suburbanis mittuntur apyrina ramis
  2. Et vernae tubures. Quid tibi cum Libycis?
  1. Esse putes nondum sumen: sic ubere largo
  2. Et fluit et vivo lacte papilla tumet.
  1. Si Libycae nobis volucres et Phasides essent,
  2. Acciperes, at nunc accipe chortis aves.
  1. Vilia maternis fueramus Persica ramis:
  2. Nunc in adoptivis Persica cara sumus.
  1. Picentina Ceres niveo sic nectare crescit,
  2. Ut levis accepta spongia turget aqua.
  1. Argentum atque aurum facilest laenamque togamque
  2. Mittere: boletos mittere difficilest.
  1. Cum me ficus alat, cum pascar dulcibus uvis,
  2. Cur potius nomen non dedit uva mihi?
  1. Rumpimus altricem tenero quae vertice terram
  2. Tubera, boletis poma secunda sumus.
  1. Texta rosis fortasse tibi vel divite nardo,
  2. At mihi de turdis facta corona placet.
  1. Tota quidem ponatur anas; sed pectore tantum
  2. Et cervice sapit: cetera redde coco.
  1. Cum pinguis mihi turtur erit, lactuca valebis:
  2. Et cocleas tibi habe. Perdere nolo famem.
  1. Cerretana mihi fiat vel missa licebit
  2. De Menapis: lauti de petasone vorent.
  1. Musteus est: propera, caros nec differ amicos.
  2. Nam mihi cum vetulo sit petasone nihil.
  1. Te fortasse magis capiat de virgine porca;
  2. Me materna gravi de sue volva capit.
  1. Niliacum ridebis holus lanasque sequaces,
  2. Inproba cum morsu fila manuque trahes.
  1. Aspice, quam tumeat magno iecur ansere maius!
  2. Miratus dices: 'Hoc, rogo, crevit ubi?'
  1. Tota mihi dormitur hiems et pinguior illo
  2. Tempore sum, quo me nil nisi somnus alit.
  1. Gaudet in effossis habitare cuniculus antris.
  2. Monstravit tacitas hostibus ille vias.
  1. Inter sapores fertur alitum primus
  2. Ionicarum gustus attagenarum.
  1. Pascitur et dulci facilis gallina farina,
  2. Pascitur et tenebris. Ingeniosa gula est.
  1. Ne nimis exhausto macresceret inguine gallus,
  2. Amisit testes. Nunc mihi gallus erit.
  1. Succumbit sterili frustra gallina marito.
  2. Hunc matris Cybeles esse decebat avem.
  1. Ponitur Ausoniis avis haec rarissima mensis:
  2. Hanc in piscina ludere saepe soles.
  1. Ne violes teneras periuro dente columbas,
  2. Tradita si Gnidiae sunt tibi sacra deae.
  1. Inguina torquati tardant hebetantque palumbi:
  2. Non edat hanc volucrem qui cupit esse salax.
  1. Galbina decipitur calamis et retibus ales,
  2. Turget adhuc viridi cum rudis uva mero.
  1. Pannonicas nobis numquam dedit Umbria cattas:
  2. Mavult haec dominae mittere dona Pudens.
  1. Miraris, quotiens gemmantis explicat alas,
  2. Et potes hunc saevo tradere, dure, coco?
  1. Dat mihi pinna rubens nomen, sed lingua gulosis
  2. Nostra sapit. Quid si garrula lingua foret?
  1. Argoa primum sum transportata carina:
  2. Ante mihi notum nil nisi Phasis erat.
  1. Ansere Romano quamvis satur Hannibal esset,
  2. Ipse suas numquam barbarus edit aves.
  1. Haec servavit avis Tarpei templa Tonantis.
  2. Miraris? Nondum fecerat illa deus.
  1. Turbabis versus nec littera tota volabit,
  2. Unam perdideris si Palamedis avem.
  1. Rustica sim an perdix, quid refert, si sapor idem est?
  2. Carior est perdix. Sic sapit illa magis.
  1. Dulcia defecta modulatur carmina lingua
  2. Cantator cycnus funeris ipse sui.
  1. Nomen habet magni volucris tam parva gigantis?
  2. Et nomen prasini Porphyrionis habet.
  1. Spirat in advecto, sed iam piger, aequore mullus;
  2. Languescit. Vivum da mare: fortis erit.
  1. Quae natat in Siculo grandis muraena profundo,
  2. Non valet exustam mergere sole cutem.
  1. Quamvis lata gerat patella rhombum,
  2. Rhombus latior est tamen patella.
  1. Ebria Baiano veni modo concha Lucrino:
  2. Nobile nunc sitio luxuriosa garum.
  1. Caeruleus nos Liris amat, quem silva Maricae
  2. Protegit: hinc squillae maxima turba sumus.
  1. Hic scarus, aequoreis qui venit adesus ab undis,
  2. Visceribus bonus est, cetera vile sapit.
  1. Princeps Niliaci raperis, coracine, macelli:
  2. Pellaeae prior est gloria nulla gulae.
  1. Iste licet digitos testudine pungat acuta,
  2. Cortice deposita mollis echinus erit.
  1. Sanguine de nostro tinctas, ingrate, lacernas
  2. Induis, et non est hoc satis, esca sumus.
  1. In Venetis sint lauta licet convivia terris,
  2. Principium cenae gobius esse solet.
  1. Laneus Euganei lupus excipit ora Timavi,
  2. Aequoreo dulces cum sale pastus aquas.
  1. Non omnis laudes pretiumque aurata meretur,
  2. Sed cui solus erit concha Lucrina cibus.
  1. Ad Palatinas acipensem mittite mensas:
  2. Ambrosias ornent munera rara dapes.
  1. Inter aves turdus, si quid me iudice certum est,
  2. Inter quadripedes mattea prima lepus.
  1. Qui Diomedeis metuendus saetiger agris
  2. Aetola cecidit cuspide, talis erat.
  1. Dente timetur aper, defendunt cornua cervum:
  2. Inbelles dammae quid, nisi praeda, sumus?
  1. Matutinarum non ultima praeda ferarum
  2. Saevos oryx constat quot mihi morte canum!
  1. Hic erat ille tuo domitus, Cyparisse, capistro.
  2. An magis iste tuus, Silvia, cervus erat?
  1. Dum tener est onager solaque lalisio matre
  2. Pascitur, hoc infans, sed breve nomen habet.
  1. Pendentem summa capream de rupe videbis
  2. Casuram speres; despicit illa canes.
  1. Delicium parvo donabis dorcada nato:
  2. Iactatis solet hanc mittere turba togis.
  1. Pulcher adest onager: mitti venatio debet
  2. Dentis Erythraei: iam removete sinus.
  1. Hoc tibi Campani sudavit baca Venafri:
  2. Unguentum quotiens sumis, et istud olet.
  1. Expirantis adhuc scombri de sanguine primo
  2. Accipe fastosum, munera cara, garum.
  1. Antipolitani, fateor, sum filia thynni:
  2. Essem si scombri, non tibi missa forem.
  1. Hoc tibi Thesei populatrix misit Hymetti
  2. Pallados a silvis nobile nectar apis.
  1. Cum dederis Siculos mediae de collibus Hyblae,
  2. Cecropios dicas tu licet esse favos.
  1. Gnosia Minoae genuit vindemia Cretae
  2. Hoc tibi, quod mulsum pauperis esse solet.
  1. Haec de vitifera venisse picata Vienna
  2. Ne dubites, misit Romulus ipse mihi.
  1. Attica nectareum turbatis mella Falernum.
  2. Misceri decet hoc a Ganymede merum.
  1. Hoc de Caesareis mitis vindemia cellis
  2. Misit, Iuleo quae sibi monte placet.
  1. Surrentina bibis? nec murrina picta nec aurum
  2. Sume: dabunt calices haec tibi vina suos.
  1. De Sinuessanis venerunt Massica prelis:
  2. Condita quo quaeris consule? Nullus erat.
  1. Pendula Pomptinos quae spectat Setia campos,
  2. Exigua vetulos misit ab urbe cados.
  1. Haec Fundana tulit felix autumnus Opimi.
  2. Expressit mustum consul et ipse bibit.
  1. Non sum de primo, fateor, Trifolina Lyaeo,
  2. Inter vina tamen septima vitis ero.
  1. Caecuba Fundanis generosa cocuntur Amyclis,
  2. Vitis et in media nata palude viret.
  1. Potabis liquidum Signina morantia ventrem?
  2. Ne nimium sistant, sit tibi parca sitis.
  1. Amphora Nestorea tibi Mamertina senecta
  2. Si detur, quodvis nomen habere potest.
  1. Tarraco, Campano tantum cessura Lyaeo,
  2. Haec genuit Tuscis aemula vina cadis.
  1. Nomentana meum tibi dat vindemia Bacchum:
  2. Si te Quintus amat, commodiora bibes.
  1. De Spoletinis quae sunt cariosa lagonis
  2. Malueris, quam si musta Falerna bibas.
  1. Marsica Paeligni mittunt turbata coloni:
  2. Non tu, libertus sed bibat illa tuus.
  1. Amphora Niliaci non sit tibi vilis aceti:
  2. Esset cum vinum, vilior illa fuit.
  1. Cum tua centenos expunget sportula civis,
  2. Fumea Massiliae ponere vina potes.
  1. Caeretana Nepos ponat, Setina putabis.
  2. Non ponit turbae, cum tribus illa bibit.
  1. Nobilis et lanis et felix vitibus Aulon
  2. Det pretiosa tibi vellera, vina mihi.
  1. Unguentum heredi numquam nec vina relinquas.
  2. Ille habeat nummos, haec tibi tota dato.
  1. Dat festinatas, Caesar, tibi bruma coronas:
  2. Quondam veris erat, nunc tua facta rosa est.
  1. Synthesibus dum gaudet eques dominusque senator
  2. Dumque decent nostrum pillea sumpta Iovem;
  3. Nec timet aedilem moto spectare fritillo,
  4. Cum videat gelidos tam prope verna lacus:
  5. Divitis alternas et pauperis accipe sortes:
  6. Praemia convivae dent sua quisque suo.
  7. 'Sunt apinae tricaeque et si quid vilius istis.'
  8. Quis nescit? vel quis tam manifesta negat?
  9. Sed quid agam potius madidis, Saturne, diebus,
  10. Quos tibi pro caelo filius ipse dedit?
  11. Vis scribam Thebas Troiamve malasve Mycenas?
  12. 'Lude,' inquis, 'nucibus'. Perdere nolo nuces.
  1. Quo vis cumque loco potes hunc finire libellum:
  2. Versibus explicitumst omne duobus opus.
  3. Lemmata si quaeris cur sint adscripta, docebo:
  4. Ut, si malueris, lemmata sola legas.
  1. Secta nisi in tenues essemus ligna tabellas,
  2. Essemus Libyci nobile dentis onus.
  1. Caede iuvencorum domini calet area felix,
  2. Quinquiplici cera cum datur altus honos.
  1. Languida ne tristes obscurent lumina cerae,
  2. Nigra tibi niveum littera pingat ebur.
  1. Tunc triplices nostros non vilia dona putabis,
  2. Cum se venturam scribet amica tibi.
  1. Esse puta ceras, licet haec membrana vocetur:
  2. Delebis, quotiens scripta novare voles.
  1. Nondum legerit hos licet puella,
  2. Novit quid cupiant Vitelliani.
  1. Quod minimos cernis, mitti nos credis amicae.
  2. Falleris: et nummos ista tabella rogat.
  1. Non est, munera quod putes pusilla,
  2. Cum donat vacuas poeta chartas.
  1. Seu leviter noto, seu caro missa sodali
  2. Omnes ista solet charta vocare suos.
  1. Hos nisi de flava loculos implere moneta
  2. Non decet: argentum vilia ligna ferant.
  1. Si quid adhuc superest in nostri faece locelli,
  2. Munus erit. Nihil est: ipse locellus erit.
  1. Cum steterit nullus vultu tibi talus eodem,
  2. Munera me dices magna dedisse tibi.
  1. Non sim talorum numero par tessera, dum sit
  2. Maior, quam talis, alea saepe mihi.
  1. Quae scit compositos manus improba mittere talos,
  2. Si per me misit, nil nisi vota feret.
  1. Hac mihi bis seno numeratur tessera puncto;
  2. Calculus hac gemino discolor hoste perit.
  1. Insidiosorum si ludis bella latronum,
  2. Gemmeus iste tibi miles et hostis erit.
  1. Alea parva nuces et non damnosa videtur;
  2. Saepe tamen pueris abstulit illa natis.
  1. Sortitus thecam calamis armare memento:
  2. Cetera nos dedimus, tu leviora para.
  1. Haec tibi erunt armata suo graphiaria ferro:
  2. Si puero dones, non leve munus erit.
  1. Lentiscum melius: sed si tibi frondea cuspis
  2. Defuerit, dentes pinna levare potest.
  1. Si tibi morosa prurigine verminat auris,
  2. Arma damus tantis apta libidinibus.
  1. Splendida ne madidi violent bombycina crines,
  2. Figat acus tortas sustineatque comas.
  1. Quid faciet nullos hic inventura capillos
  2. Multifido buxus quae tibi dente datur?
  1. Chattica Teutonicos accendit spuma capillos:
  2. Captivis poteris cultior esse comis.
  1. Si mutare paras longaevos cana capillos,
  2. Accipe Mattiacas—quo tibi calva?—pilas.
  1. Accipe quae nimios vincant umbracula soles:
  2. Sit licet et ventus, te tua vela tegent.
  1. In Pompeiano tecum spectabo theatro:
  2. Mandatus populo vela negare solet.
  1. Excipient apros expectabuntque leones,
  2. Intrabunt ursos, sit modo firma manus.
  1. Si deiecta gemas longo venabula rostro,
  2. Hic brevis ingentem comminus ibit aprum.
  1. Militiae decus hoc gratique erit omen honoris,
  2. Arma tribunicium cingere digna latus.
  1. Pugio, quem curva signat brevis orbita vena.
  2. Stridentem gelidis hunc Salo tinxit aquis.
  1. Pax me certa ducis placidos curvavit in usus.
  2. Agricolae nunc sum, militis ante fui.
  1. Cum fieret tristis solvendis auctio nummis,
  2. Haec quadringentis milibus empta fuit.
  1. Tondendis haec arma tibi sunt apta capillis;
  2. Unguibus hic longis utilis, illa genis.