Epigrammata

Martial

Martial. M. Valerii Martialis Epigrammata. Heraeus, Wilhelm, editor; Borovskij, Jacobus, editor. Stuttgart: Teubner, 1925. Reprinted with corrections in 1976.

  1. Iam tanti tibi non fuit redire.
  1. Martis alumne dies, roseam quo lampada primum
  2. Magnaque siderei vidimus ora dei,
  3. Si te rure coli viridisque pudebit ad aras,
  4. Qui fueras Latia cultus in urbe mihi:
  5. Da veniam, servire meis quod nolo Kalendis,
  6. Et qua sum genitus, vivere luce volo.
  7. Natali pallere suo, ne calda Sabello
  8. Desit; et ut liquidum potet Alauda merum,
  9. Turbida sollicito transmittere Caecuba sacco;
  10. Atque inter mensas ire, redire suas;
  11. Excipere hos illos, et tota surgere cena
  12. Marmora calcantem frigidiora gelu:
  13. Quae ratio est, haec sponte sua perferre patique,
  14. Quae te si iubeat rex dominusque, neges?
  1. Versus et breve vividumque carmen
  2. In te ne faciam, times, Ligurra,
  3. Et dignus cupis hoc metu videri.
  4. Sed frustra metuis cupisque frustra.
  5. In tauros Libyci ruunt leones,
  6. Non sunt papilionibus molesti.
  7. Quaeras, censeo, si legi laboras,
  8. Nigri fornicis ebrium poetam,
  9. Qui carbone rudi putrique creta
  10. Scribit carmina, quae legunt cacantes.
  11. Frons haec stigmate non meo notanda est.
  1. Antiqui rex magne poli mundique prioris,
  2. Sub quo pigra quies nec labor ullus erat,
  3. Nec regale nimis fulmen nec fulmine digni,
  4. Scissa nec ad Manes, sed sibi dives humus:
  5. Laetus ad haec facilisque veni sollemnia Prisci
  6. Gaudia: cum sacris te decet esse tuis.
  7. Tu reducem patriae sexta, pater optime, bruma
  8. Pacifici Latia reddis ab urbe Numae.
  9. Cernis, ut Ausonio similis tibi pompa macello
  10. Pendeat et quantus luxurietur honos?
  11. Quam non parca manus largaeque nomismata mensae,
  12. Quae, Saturne, tibi pernumerentur opes?
  13. Utque sit his pretium meritis et gratia maior,
  14. Et pater et frugi sic tua sacra colit.
  15. At tu sancte—tuo sic semper amere Decembri—
  16. Hos illi iubeas saepe redire dies.
  1. Uncto Corduba laetior Venafro,
  2. Histra nec minus absoluta testa,
  3. Albi quae superas oves Galaesi
  4. Nullo murice nec cruore mendax,
  5. Sed tinctis gregibus colore vivo:
  6. Dic vestro, rogo, sit pudor poetae,
  7. Nec gratis recitet meos libellos.
  8. Ferrem, si faceret bonus poeta,
  9. Cui possem dare mutuos dolores.
  10. Corrumpit sine talione caelebs,
  11. Caecus perdere non potest quod aufert:
  12. Nil est deterius latrone nudo:
  13. Nil securius est malo poeta.
  1. Vincentem roseos facieque comaque ministros
  2. Cinna cocum fecit. Cinna, gulosus homo es.
  1. Formosa Phyllis nocte cum mihi tota
  2. Se praestitisset omnibus modis largam,
  3. Et cogitarem mane quod darem munus,
  4. Utrumne Cosmi, Nicerotis an libram,
  5. An Baeticarum pondus acre lanarum,
  6. An de moneta Caesaris decem flavos:
  7. Amplexa collum basioque tam longo
  8. Blandita, quam sunt nuptiae columbarum,
  9. Rogare coepit Phyllis amphoram vini.
  1. Bis quinquagenis domus est tibi milibus empta,
  2. Vendere quam summa vel breviore cupis.
  3. Arte sed emptorem vafra corrumpis, Amoene,
  4. Et casa divitiis ambitiosa latet.
  5. Gemmantes prima fulgent testudine lecti,
  6. Et Maurusiaci pondera rara citri;
  7. Argentum atque aurum non simplex Delphica portat;
  8. Stant pueri, dominos quos precer esse meos.
  9. Deinde ducenta sonas, et ais non esse minoris.
  10. Instructam vili vendis, Amoene, domum.
  1. Maiae Mercurium creastis Idus,
  2. Augustis redit Idibus Diana,
  3. Octobres Maro consecravit Idus.
  4. Idus saepe colas et has et illas,
  5. Qui magni celebras Maronis Idus.
  1. Matutine cliens, urbis mihi causa relictae,
  2. Atria, si sapias, ambitiosa colas.
  3. Non sum ego causidicus, nec amaris litibus aptus,
  4. Sed piger et senior Pieridumque comes;
  5. Otia me somnusque iuvant, quae magna negavit
  6. Roma mihi: redeo, si vigilatur et hic.
  1. Sic tanquam tabulas scyphosque, Paule,
  2. Omnes archetypos habes amicos.
  1. Lintea ferret Apro vatius cum vernula nuper
  2. Et supra togulam lusca sederet anus
  3. Atque olei stillam daret enterocelicus unctor,
  4. Udorum tetricus censor et asper erat:
  5. Frangendos calices effundendumque Falernum
  6. Clamabat, biberet quod modo lotus eques.
  7. A sene sed postquam patruo venere trecenta,
  8. Sobrius a thermis nescit abire domum.
  9. O quantum diatreta valent et quinque comati!
  10. Tunc, cum pauper erat, non sitiebat Aper.
  1. Nil non, Lygde, mihi negas roganti:
  2. At quondam mihi, Lygde, nil negabas.
  1. Iugera mercatus prope busta latentis agelli
  2. Et male compactae culmina fulta casae,
  3. Deseris urbanas, tua praedia, Pannyche, lites
  4. Parvaque, sed tritae praemia certa togae.
  5. Frumentum, milium tisanamque fabamque solebas
  6. Vendere pragmaticus, nunc emis agricola.
  1. Heredem tibi me, Catulle, dicis.
  2. Non credam, nisi legero, Catulle.
  1. Dum tibi Niliacus portat crystalla cataplus,
  2. Accipe de circo pocula Flaminio.
  3. Hi magis audaces, an sunt qui talia mittunt
  4. Munera? Sed gemmis vilibus usus inest:
  5. Nullum sollicitant haec, Flacce, toreumata furem,
  6. Et nimium calidis non vitiantur aquis.
  7. Quid, quod securo potat conviva ministro,
  8. Et casum tremulae non timuere manus?
  9. Hoc quoque non nihil est, quod propinabis in istis,
  10. Frangendus fuerit si tibi, Flacce, calix.
  1. Festinat Polytimus ad puellas;
  2. Invitus puerum fatetur Hypnus;
  3. Pastas glande natis habet Secundus;
  4. Mollis Dindymus est, sed esse non vult;
  5. Amphion potuit puella nasci.
  6. Horum delicias superbiamque
  7. Et fastus querulos, Avite, malo,
  8. Quam dotis mihi quinquies ducena.
  1. Amphora vigesis, modius datur aere quaterno.
  2. Ebrius et crudus, nil habet agricola.
  1. Multis dum precibus Iovem salutat
  2. Stans summos resupinus usque in ungues
  3. Aethon in Capitolio pepedit.
  4. Riserunt homines, sed ipse divom
  5. Offensus genitor, trinoctiali
  6. Adfecit domicenio clientem.
  7. Post hoc flagitium misellus Aethon,
  8. Cum vult in Capitolium venire,
  9. Sellas ante petit Paterclianas
  10. Et pedit deciesque viciesque.
  11. Sed quamvis sibi caverit crepando,
  12. Compressis natibus Iovem salutat.
  1. Nil in te scripsi, Bithynice. Credere non vis
  2. Et iurare iubes? Malo satis facere.
  1. Donavi tibi multa, quae rogasti;
  2. Donavi tibi plura, quam rogasti:
  3. Non cessas tamen usque me rogare.
  4. Quisquis nil negat, Atticilla, fellat.
  1. Ne laudet dignos, laudat Callistratus omnes.
  2. Cui malus est nemo, quis bonus esse potest?
  1. Brumae diebus feriisque Saturni
  2. Mittebat Umber aliculam mihi pauper;
  3. Nunc mittit alicam: factus est enim dives.
  1. Effugere in thermis et circa balnea non est
  2. Menogenen, omni tu licet arte velis.
  3. Captabit tepidum dextra laevaque trigonem,
  4. Inputet acceptas ut tibi saepe pilas.
  5. Colliget et referet laxum de pulvere follem,
  6. Et si iam lotus, iam soleatus erit.
  7. Lintea si sumes, nive candidiora loquetur,
  8. Sint licet infantis sordidiora sinu.
  9. Exiguos secto comentem dente capillos
  10. Dicet Achilleas disposuisse comas.
  11. Fumosae feret ipse propin de faece lagonae,
  12. Frontis et umorem colliget usque tuae.
  13. Omnia laudabit, mirabitur omnia, donec
  14. Perpessus dicas taedia mille 'Veni!'
  1. Derisor Fabianus hirnearum,
  2. Omnes quem modo colei timebant
  3. Dicentem tumidas in hydrocelas,
  4. Quantum nec duo dicerent Catulli,
  5. In thermis subito Neronianis
  6. Vidit se miser, et tacere coepit.
  1. Nolueram, Polytime, tuos violare capillos,
  2. Sed iuvat hoc precibus me tribuisse tuis.
  3. Talis eras, modo tonse Pelops, positisque nitebas
  4. Crinibus, ut totum sponsa videret ebur.
  1. Pediconibus os olere dicis.
  2. Hoc si, sicut ais, Fabulle, verum est:
  3. Quid tu credis olere cunnilingis?
  1. Triginta tibi sunt pueri totidemque puellae:
  2. Una est nec surgit mentula. Quid facies?
  1. Bis Cotta soleas perdidisse se questus,
  2. Dum neglegentem ducit ad pedes vernam,
  3. Qui solus inopi praestat et facit turbam,
  4. Excogitavit—homo sagax et astutus—
  5. Ne facere posset tale saepius damnum:
  6. Excalceatus ire coepit ad cenam.
  1. Tongilianus habet nasum: scio, non nego. Sed iam
  2. Nil praeter nasum Tongilianus habet.
  1. Quod lana caput alligas, Charine,
  2. Non aures tibi, sed dolent capilli.
  1. Pro sene, sed clare, votum Maro fecit amico,
  2. Cui gravis et fervens hemitritaeos erat,
  3. Si Stygias aeger non esset missus ad umbras,
  4. Ut caderet magno victima grata Iovi.
  5. Coeperunt certam medici spondere salutem.
  6. Ne votum solvat, nunc Maro vota facit.
  1. Communis tibi cum viro, Magulla,
  2. Cum sit lectulus et sit exoletus,
  3. Quare, dic mihi, non sit et minister.
  4. Suspiras; ratio est, times lagonam.
  1. Saepe rogare soles, qualis sim, Prisce, futurus,
  2. Si fiam locuples simque repente potens.
  3. Quemquam posse putas mores narrare futuros?
  4. Dic mihi, si fias tu leo, qualis eris?
  1. Qua moechum ratione basiaret
  2. Coram coniuge, repperit Fabulla.
  3. Parvum basiat usque morionem;
  4. Hunc multis rapit osculis madentem
  5. Moechus protinus, et suis repletum
  6. Ridenti dominae statim remittit.
  7. Quanto morio maior est maritus!
  1. Scribebamus epos; coepisti scribere: cessi,
  2. Aemula ne starent carmina nostra tuis.
  3. Transtulit ad tragicos se nostra Thalia coturnos:
  4. Aptasti longum tu quoque syrma tibi.
  5. Fila lyrae movi Calabris exculta Camenis:
  6. Plectra rapis nobis, ambitiose, nova.
  7. Audemus saturas: Lucilius esse laboras.
  8. Ludo levis elegos: tu quoque ludis idem.
  9. Quid minus esse potest? epigrammata fingere coepi:
  10. Hinc etiam petitur iam mea palma tibi.
  11. Elige, quid nolis—quis enim pudor, omnia velle?—
  12. Et si quid non vis, Tucca, relinque mihi.
  1. Musseti pathicissimos libellos,
  2. Qui certant Sybariticis libellis,
  3. Et tinctas sale pruriente chartas
  4. Instanti lege Rufe; sed puella
  5. Sit tecum tua, ne talassionem
  6. Indicas manibus libidinosis
  7. Et fias sine femina maritus.
  1. Cum tibi nota tui sit vita fidesque mariti,
  2. Nec premat ulla tuos sollicitetve toros,
  3. Quid quasi paelicibus torqueris inepta ministris,
  4. In quibus et brevis est et fugitiva Venus?
  5. Plus tibi quam domino pueros praestare probabo:
  6. Hi faciunt, ut sis femina sola viro;
  7. Hi dant quod non vis uxor dare. 'Do tamen,' inquis,
  8. 'Ne vagus a thalamis coniugis erret amor.'
  9. Non eadem res est: Chiam volo, nolo mariscam:
  10. Ne dubites quae sit Chia, marisca tua est.
  11. Scire suos fines matrona et femina debet:
  12. Cede sua pueris, utere parte tua.
  1. Uxor cum tibi sit puella, qualem
  2. Votis vix petat inprobus maritus,
  3. Dives, nobilis, erudita, casta,
  4. Rumpis, Basse, latus, sed in comatis,
  5. Uxoris tibi dote quos parasti.
  6. Et sic ad dominam reversa languet
  7. Multis mentula milibus redempta;
  8. Sed nec vocibus excitata blandis,
  9. Molli pollice nec rogata surgit.
  10. Sit tandem pudor, aut eamus in ius.
  11. Non est haec tua, Basse: vendidisti.
  1. Baetis olivifera crinem redimite corona,
  2. Aurea qui nitidis vellera tinguis aquis;
  3. Quem Bromius, quem Pallas amat; cui rector aquarum
  4. Albula navigerum per freta pandit iter:
  5. Ominibus laetis vestras Instantius oras
  6. Intret, et hic populis ut prior annus eat.
  7. Non ignorat, onus quod sit succedere Macro:
  8. Qui sua metitur pondera, ferre potest.
  1. Ne toga cordylis et paenula desit olivis
  2. Aut inopem metuat sordida blatta famem,
  3. Perdite Niliacas, Musae, mea damna, papyros:
  4. Postulat, ecce, novos ebria bruma sales.
  5. Non mea magnanimo depugnat tessera telo,
  6. Senio nec nostrum cum cane quassat ebur:
  7. Haec mihi charta nuces, haec est mihi charta fritillus:
  8. Alea nec damnum nec facit ista lucrum.
  1. Nasutus sis usque licet, sis denique nasus,
  2. Quantum noluerat ferre rogatus Atlans,
  3. Et possis ipsum tu deridere Latinum:
  4. Non potes in nugas dicere plura meas,
  5. Ipse ego quam dixi. Quid dentem dente iuvabit
  6. Rodere? carne opus est, si satur esse velis.
  7. Ne perdas operam: qui se mirantur, in illos
  8. Virus habe, nos haec novimus esse nihil.
  9. Non tamen hoc nimium nihil est, si candidus aure,
  10. Nec matutina si mihi fronte venis.
  1. Omnis in hoc gracili Xeniorum turba libello
  2. Constabit nummis quattuor empta tibi.
  3. Quattuor est nimium? poterit constare duobus,
  4. Et faciet lucrum bybliopola Tryphon.
  5. Haec licet hospitibus pro munere disticha mittas,
  6. Si tibi tam rarus, quam mihi, nummus erit.
  7. Addita per titulos sua nomina rebus habebis:
  8. Praetereas, si quid non facit ad stomachum.
  1. Serus ut aetheriae Germanicus imperet aulae
  2. Utque diu terris, da pia tura Iovi.
  1. Cerea quae patulo lucet ficedula lumbo,
  2. Cum tibi sorte datur, si sapis, adde piper.
  1. Nos alicam, poterit mulsum tibi mittere dives.
  2. Si tibi noluerit mittere dives, emes.
  1. Si spumet rubra conchis tibi pallida testa,
  2. Lautorum cenis saepe negare potes.
  1. Inbue plebeias Clusinis pultibus ollas,
  2. Ut satur in vacuis dulcia musta bibas.
  1. Accipe Niliacam, Pelusia munera, lentem:
  2. Vilior est alica, carior illa faba.
  1. Nec dotes similae possis numerare nec usus,
  2. Pistori totiens cum sit et apta coco.
  1. Mulio quod non det tacituris, accipe, mulis.
  2. Haec ego coponi, non tibi dona dedi.
  1. Tercentum Libyci modios de messe coloni
  2. Sume, suburbanus ne moriatur ager.
  1. Ut sapiant fatuae, fabrorum prandia, betae,
  2. O quam saepe petet vina piperque cocus!
  1. Cludere quae cenas lactuca solebat avorum,
  2. Dic mihi, cur nostras inchoat illa dapes?