Epigrammata
Martial
Martial. M. Valerii Martialis Epigrammata. Heraeus, Wilhelm, editor; Borovskij, Jacobus, editor. Stuttgart: Teubner, 1925. Reprinted with corrections in 1976.
- Iam senior Ladon Tiberinae nauta carinae
- Proxima dilectis rura paravit aquis.
- Quae cum saepe vagus premeret torrentibus undis
- Thybris et hiberno rumperet arva lacu,
- Emeritam puppem, ripa quae stabat in alta,
- Inplevit saxis obposuitque vadis.
- Sic nimias avertit aquas. Quis credere posset?
- Auxilium domino mersa carina tulit.
- Nemo nova caluit sic inflammatus amica,
- Flagravit quanto Laurus amore pilae.
- Sed qui primus erat lusor dum floruit aetas,
- Nunc postquam desi=t ludere, prima pila est.
- Octobres age sentiat Kalendas
- Facundi pia Roma Restituti:
- Linguis omnibus et favete votis;
- Natalem colimus, tacete lites.
- Absit cereus aridi clientis,
- Et vani triplices brevesque mappae
- Expectent gelidi iocos Decembris.
- Certent muneribus beatiores:
- Agrippae tumidus negotiator
- Cadmi municipes ferat lacernas;
- Pugnorum reus ebriaeque noctis
- Cenatoria mittat advocato;
- Infamata virum puella vicit,
- Veros sardonychas, sed ipsa tradat;
- Mirator veterum senex avorum
- Donet Phidiaci toreuma caeli;
- Venator leporem, colonus haedum,
- Piscator ferat aequorum rapinas.
- Si mittit sua quisque, quid poetam
- Missurum tibi, Restitute, credis?
- Omnes persequeris praetorum, Cotta, libellos;
- Accipis et ceras. Officiosus homo es.
- Iuno labor, Polyclite, tuus et gloria felix,
- Phidiacae cuperent quam meruisse manus,
- Ore nitet tanto, quanto superasset in Ide
- Iudice convictas non dubitante deas.
- Iunonem, Polyclite, suam nisi frater amaret,
- Iunonem poterat frater amare tuam.
- Quid vellis vetulum, Ligeia, cunnum?
- Quid busti cineres tui lacessis?
- Tales munditiae decent puellas
- —Nam tu iam nec anus potes videri—;
- Istud, crede mihi, Ligeia, belle
- Non mater facit Hectoris, sed uxor.
- Erras, si tibi cunnus hic videtur,
- Ad quem mentula pertinere desi=t.
- Quare si pudor est, Ligeia, noli
- Barbam vellere mortuo leoni.
- Omnes eunuchos habet Almo nec arrigit ipse:
- Et queritur, pariat quod sua Polla nihil.
- Marri, quietae cultor et comes vitae,
- Quo cive prisca gloriatur Atina,
- Has tibi gemellas barbari decus luci
- Conmendo pinus ilicesque Faunorum
- Et semidocta vilici manu structas
- Tonantis aras horridique Silvani,
- Quas pinxit agni saepe sanguis aut haedi,
- Dominamque sancti virginem deam templi,
- Et quem sororis hospitem vides castae
- Martem mearum principem Kalendarum,
- Et delicatae laureum nemus Florae,
- In quod Priapo persequente confugit.
- Hoc omne agelli mite parvuli numen
- Seu tu cruore sive ture placabis:
- 'Ubicumque vester Martialis est,' dices,
- 'Hac, ecce, mecum dextera litat vobis
- Absens sacerdos; vos putate praesentem
- Et date duobus quidquid alter optabit.'
- Si prior Euganeas, Clemens, Helicaonis oras
- Pictaque pampineis videris arva iugis,
- Perfer Atestinae nondum vulgata Sabinae
- Carmina, purpurea sed modo culta toga.
- Ut rosa delectat, metitur quae pollice primo,
- Sic nova nec mento sordida charta iuvat.
- Non mea Massylus servat pomaria serpens,
- Regius Alcinoi nec mihi servit ager,
- Sed Nomentana securus germinat hortus
- Arbore, nec furem plumbea mala timent.
- Haec igitur media quae sunt modo nata Subura
- Mittimus autumni cerea poma mei.
- Infantem tibi vir, tibi, Galla, remisit adulter.
- Hi, puto, non dubie se futuisse negant.
- Saepe loquar nimium gentes quod, Avite, remotas,
- Miraris, Latia factus in urbe senex,
- Auriferumque Tagum sitiam patriumque Salonem
- Et repetam saturae sordida rura casae.
- Illa placet tellus, in qua res parva beatum
- Me facit et tenues luxuriantur opes:
- Pascitur hic, ibi pascit ager; tepet igne maligno
- Hic focus, ingenti lumine lucet ibi;
- Hic pretiosa fames conturbatorque macellus,
- Mensa ibi divitiis ruris operta sui;
- Quattuor hic aestate togae pluresve teruntur,
- Autumnis ibi me quattuor una tegit.
- I, cole nunc reges, quidquid non praestat amicus
- Cum praestare tibi possit, Avite, locus.
- Dum levis arsura struitur Libitina papyro,
- Dum murram et casias flebilis uxor emit,
- Iam scrobe, iam lecto, iam pollinctore parato
- Heredem scripsit me Numa: convaluit.
- Addat cum mihi Caecubum minister
- Idaeo resolutior cinaedo,
- Quo nec filia cultior nec uxor
- Nec mater tua nec soror recumbit,
- Vis spectem potius tuas lucernas
- Aut citrum vetus Indicosque dentes?
- Suspectus tibi ne tamen recumbam,
- Praesta de grege sordidaque villa
- Tonsos, horridulos, rudes, pusillos
- Hircosi mihi filios subulci.
- Perdet te dolor hic: habere, Publi,
- Mores non potes hos et hos ministros.
- Si Romana forent haec Socratis ora, fuissent
- Iulius in Saturis qualia Rufus habet.
- Quid, stulte, nostris versibus tuos misces?
- Cum litigante quid tibi, miser, libro?
- Quid congregare cum leonibus volpes
- Aquilisque similes facere noctuas quaeris?
- Habeas licebit alterum pedem Ladae,
- Inepte, frustra crure ligneo curres.
- Elysio redeat si forte remissus ab agro
- Ille suo felix Caesare Gabba vetus,
- Qui Capitolinum pariter Gabbamque iocantes
- Audierit, dicet: 'Rustice Gabba, tace.'
- Qua factus ratione sit requiris,
- Qui numquam futuit, pater Philinus?
- Gaditanus, Avite, dicat istud,
- Qui scribit nihil et tamen poeta est.
- Municipes Augusta mihi quos Bilbilis acri
- Monte creat, rapidis quem Salo cingit aquis,
- Ecquid laeta iuvat vestri vos gloria vatis?
- Nam decus et nomen famaque vestra sumus,