Epigrammata
Martial
Martial. M. Valerii Martialis Epigrammata. Heraeus, Wilhelm, editor; Borovskij, Jacobus, editor. Stuttgart: Teubner, 1925. Reprinted with corrections in 1976.
- Illi December longus et madens bruma
- Clususque fornix triste frigus extendat:
- Vocet beatos clamitetque felices,
- Orciniana qui feruntur in sponda.
- At cum supremae fila venerint horae
- Diesque tardus, sentiat canum litem
- Abigatque moto noxias aves panno.
- Nec finiantur morte supplicis poenae,
- Sed modo severi sectus Aeaci loris,
- Nunc inquieti monte Sisyphi pressus,
- Nunc inter undas garruli senis siccus
- Delasset omnis fabulas poetarum:
- Et cum fateri Furia iusserit verum,
- Prodente clamet conscientia 'Scripsi.'
- Felices, quibus urna dedit spectare coruscum
- Solibus Arctois sideribusque ducem.
- Quando erit ille dies, quo campus et arbor et omnis
- Lucebit Latia culta fenestra nuru?
- Quando morae dulces longusque a Caesare pulvis
- Totaque Flaminia Roma videnda via?
- Quando eques et picti tunica Nilotide Mauri
- Ibitis, et populi vox erit una 'Venit'?
- Nympharum pater amniumque, Rhene,
- Quicumque Odrysias bibunt pruinas,
- Sic semper liquidis fruaris undis,
- Nec te barbara contumeliosi
- Calcatum rota conterat bubulci;
- Sic et cornibus aureis receptis
- Et Romanus eas utraque ripa:
- Traianum populis suis et urbi,
- Thybris te dominus rogat, remittas.
- Nubere Paula cupit nobis, ego ducere Paulam
- Nolo: anus est. Vellem, si magis esset anus.
- Undenis pedibusque syllabisque
- Et multo sale nec tamen protervo
- Notus gentibus ille Martialis
- Et notus populis—quid invidetis?—
- Non sum Andraemone notior caballo.
- Cum tu, laurigeris annum qui fascibus intras,
- Mane salutator limina mille teras,
- Hic ego quid faciam? quid nobis, Paule, relinquis,
- Qui de plebe Numae densaque turba sumus?
- Qui me respiciet, dominum regemque vocabo?
- Hoc tu—sed quanto blandius!—ipse facis.
- Lecticam sellamve sequar? nec ferre recusas,
- Per medium pugnas et prior ire lutum.
- Saepius adsurgam recitanti carmina? tu stas
- Et pariter geminas tendis in ora manus.
- Quid faciet pauper, cui non licet esse clienti?
- Dimisit nostras purpura vestra togas.
- Nil aliud loqueris, quam Thesea Pirithoumque,
- Teque putas Pyladi, Calliodore, parem.
- Dispeream, si tu Pyladi praestare matellam
- Dignus es aut porcos pascere Pirithoi.
- 'Donavi tamen' inquis 'amico milia quinque
- Et lotam, ut multum, terve quaterve togam.'
- Quid, quod nil unquam Pyladi donavit Orestes?
- Qui donat quamvis plurima, plura negat.
- Aemiliae gentes et Apollineas Vercellas
- Et Phaethontei qui petis arva Padi,
- Ne vivam, nisi te, Domiti, dimitto libenter,
- Grata licet sine te sit mihi nulla dies:
- Sed desiderium tanti est, ut messe vel una
- Urbano releves colla perusta iugo.
- I precor et totos avida cute combibe soles,—
- O quam formosus, dum peregrinus eris!
- Et venies albis non cognoscendus amicis
- Livebitque tuis pallida turba genis.
- Sed via quem dederit, rapiet cito Roma colorem,
- Niliaco redeas tu licet ore niger.
- Ducit ad auriferas quod me Salo Celtiber oras,
- Pendula quod patriae visere tecta libet,
- Tu mihi simplicibus, Mani, dilectus ab annis
- Et praetextata cultus amicitia,
- Tu facis; in terris quo non est alter Hiberis
- Dulcior et vero dignus amore magis.
- Tecum ego vel sicci Gaetula mapalia Poeni
- Et poteram Scythicas hospes amare casas.
- Si tibi mens eadem, si nostri mutua cura est,
- In quocumque loco Roma duobus erit.
- Cum cathedrata litos portet tibi raeda ministros
- Et Libys in longo pulvere sudet eques,
- Strataque non unas cingant triclinia Baias
- Et Thetis unguento palleat uncta tuo,
- Candida Setini rumpant crystalla trientes,
- Dormiat in pluma nec meliore Venus:
- Ad nocturna iaces fastosae limina moechae,
- Et madet, heu, lacrimis ianua surda tuis,
- Urere nec miserum cessant suspiria pectus.
- Vis dicam, male sit cur tibi, Cotta? bene est.
- Cedere de nostris nulli te dicis amicis.
- Sed, sit ut hoc verum, quid, rogo, Crispe, facis?
- Mutua cum peterem sestertia quinque, negasti,
- Non caperet nummos cum gravis arca tuos.
- Quando fabae nobis modium farrisve dedisti,
- Cum tua Niliacus rura colonus aret?
- Quando brevis gelidae missa est toga tempore brumae?
- Argenti venit quando selibra mihi?
- Nil aliud video, quo te credamus amicum,
- Quam quod me coram pedere, Crispe, soles.
- Dotatae uxori cor harundine fixit acuta,
- Sed dum ludit Aper: ludere novit Aper.