Epigrammata

Martial

Martial. M. Valerii Martialis Epigrammata. Heraeus, Wilhelm, editor; Borovskij, Jacobus, editor. Stuttgart: Teubner, 1925. Reprinted with corrections in 1976.

  1. Hesterna tibi nocte dixeramus,
  2. Quincunces puto post decem peractos,
  3. Cenares hodie, Procille, mecum.
  4. Tu factam tibi rem statim putasti
  5. Et non sobria verba subnotasti
  6. Exemplo nimium periculoso:
  7. Μισῶ μνάμονα συμπόταν, Procille.
  1. Hesterno fetere mero qui credit Acerram,
  2. Fallitur: in lucem semper Acerra bibit.
  1. Fama refert nostros te, Fidentine, libellos
  2. Non aliter populo quam recitare tuos.
  3. Si mea vis dici, gratis tibi carmina mittam:
  4. Si dici tua vis, hoc eme, ne mea sint.
  1. Chirurgus fuerat, nunc est vispillo Diaulus.
  2. Coepit quo poterat clinicus esse modo.
  1. Hos tibi, Phoebe, vovet totos a vertice crines
  2. Encolpos, domini centurionis amor,
  3. Grata Pudens meriti tulerit cum praemia pili.
  4. Quam primum longas, Phoebe, recide comas,
  5. Dum nulla teneri sordent lanugine voltus
  6. Dumque decent fusae lactea colla iubae;
  7. Utque tuis longum dominusque puerque fruantur
  8. Muneribus, tonsum fac cito, sero virum.
  1. Non amo te, Sabidi, nec possum dicere quare:
  2. Hoc tantum possum dicere, non amo te.
  1. Amissum non flet cum sola est Gellia patrem,
  2. Si quis adest, iussae prosiliunt lacrimae.
  3. Non luget quisquis laudari, Gellia, quaerit,
  4. Ille dolet vere, qui sine teste dolet.
  1. Incustoditis et apertis, Lesbia, semper
  2. Liminibus peccas nec tua furta tegis,
  3. Et plus spectator quam te delectat adulter
  4. Nec sunt grata tibi gaudia si qua latent.
  5. At meretrix abigit testem veloque seraque
  6. Raraque Submemmi fornice rima patet.
  7. A Chione saltem vel ab Iade disce pudorem:
  8. Abscondunt spurcas et monumenta lupas.
  9. Numquid dura tibi nimium censura videtur?
  10. Deprendi veto te, Lesbia, non futui.
  1. Versus scribere me parum severos
  2. Nec quos praelegat in schola magister,
  3. Corneli, quereris: sed hi libelli,
  4. Tamquam coniugibus suis mariti,
  5. Non possunt sine mentula placere.
  6. Quid si me iubeas talassionem
  7. Verbis dicere non talassionis?
  8. Quis Floralia vestit et stolatum
  9. Permittit meretricibus pudorem?
  10. Lex haec carminibus data est iocosis,
  11. Ne possint, nisi pruriant, iuvare.
  12. Quare deposita severitate
  13. Parcas lusibus et iocis rogamus,
  14. Nec castrare velis meos libellos.
  15. Gallo turpius est nihil Priapo.
  1. Si, Lucane, tibi vel si tibi, Tulle, darentur
  2. Qualia Ledaei fata Lacones habent,
  3. Nobilis haec esset pietatis rixa duobus,
  4. Quod pro fratre mori vellet uterque prior,
  5. Diceret infernas et qui prior isset ad umbras:
  6. 'Vive tuo, frater, tempore, vive meo.'
  1. Ventris onus misero, nec te pudet, excipis auro,
  2. Basse, bibis vitro: carius ergo cacas.
  1. Quem recitas meus est, o Fidentine, libellus:
  2. Sed male cum recitas, incipit esse tuus.
  1. Si quis erit raros inter numerandus amicos,
  2. Quales prisca fides famaque novit anus,
  3. Si quis Cecropiae madidus Latiaeque Minervae
  4. Artibus et vera simplicitate bonus,
  5. Si quis erit recti custos, mirator honesti
  6. Et nihil arcano qui roget ore deos,
  7. Si quis erit magnae subnixus robore mentis:
  8. Dispeream, si non hic Decianus erit.
  1. Qui ducis vultus et non legis ista libenter,
  2. Omnibus invideas, livide, nemo tibi.
  1. Urbanus tibi, Caecili, videris.
  2. Non es, crede mihi. Quid ergo? verna,
  3. Hoc quod transtiberinus ambulator,
  4. Qui pallentia sulphurata fractis
  5. Permutat vitreis, quod otiosae
  6. Vendit qui madidum cicer coronae,
  7. Quod custos dominusque viperarum,
  8. Quod viles pueri salariorum,
  9. Quod fumantia qui tomacla raucus
  10. Circumfert tepidis cocus popinis,
  11. Quod non optimus urbicus poeta,
  12. Quod de Gadibus improbus magister,
  13. Quod bucca est vetuli dicax cinaedi.
  14. Quare desine iam tibi videri,
  15. Quod soli tibi, Caecili, videris,
  16. Qui Gabbam salibus tuis et ipsum
  17. Posses vincere Tettium Caballum.
  18. Non cuicumque datum est habere nasum:
  19. Ludit qui stolida procacitate,
  20. Non est Tettius ille, sed caballus.
  1. Coniugis audisset fatum cum Porcia Bruti
  2. Et subtracta sibi quaereret arma dolor,
  3. 'Nondum scitis' ait 'mortem non posse negari?
  4. Credideram, fatis hoc docuisse patrem.'
  5. Dixit et ardentis avido bibit ore favillas.
  6. I nunc et ferrum, turba molesta, nega.
  1. Bis tibi triceni fuimus, Mancine, vocati
  2. Et positum est nobis nil here praeter aprum,
  3. Non quae de tardis servantur vitibus uvae
  4. Dulcibus aut certant quae melimela favis,
  5. Non pira quae longa pendent religata genesta
  6. Aut imitata brevis Punica grana rosas,
  7. Rustica lactantes nec misit Sassina metas
  8. Nec de Picenis venit oliva cadis:
  9. Nudus aper, sed et hic minimus qualisque necari
  10. A non armato pumilione potest.
  11. Et nihil inde datum est; tantum spectavimus omnes:
  12. Ponere aprum nobis sic et harena solet.
  13. Ponatur tibi nullus aper post talia facta,
  14. Sed tu ponaris cui Charidemus apro.
  1. Lascivos leporum cursus lususque leonum
  2. Quod maior nobis charta minorque gerit
  3. Et bis idem facimus, nimium si, Stella, videtur
  4. Hoc tibi, bis leporem tu quoque pone mihi.
  1. Edita ne brevibus pereat mihi cura libellis,
  2. Dicatur potius Τὸν δ' ἀπαμειβόμενοσ.
  1. Cum dicis 'Propero, fac si facis,' Hedyle, languet
  2. Protinus et cessat debilitata Venus.
  3. Expectare iube: velocius ibo retentus.
  4. Hedyle, si properas, dic mihi, ne properem.
  1. Nuper erat medicus, nunc est vispillo Diaulus:
  2. Quod vispillo facit, fecerat et medicus.
  1. Rictibus his tauros non eripuere magistri,
  2. Per quos praeda fugax itque reditque lepus;
  3. Quodque magis mirum, velocior exit ab hoste
  4. Nec nihil a tanta nobilitate refert.
  5. Tutior in sola non est cum currit harena,
  6. Nec caveae tanta conditur ille fide.
  7. Si vitare canum morsus, lepus inprobe, quaeris,
  8. Ad quae confugias ora leonis habes.
  1. Vir Celtiberis non tacende gentibus
  2. Nostraeque laus Hispaniae,
  3. Videbis altam, Liciniane, Bilbilin,
  4. Equis et armis nobilem,
  5. Senemque Caium nivibus, et fractis sacrum
  6. Vadaveronem montibus,
  7. Et delicati dulce Boterdi nemus,
  8. Pomona quod felix amat.
  9. Tepidi natabis lene Congedi vadum
  10. Mollesque Nympharum lacus,
  11. Quibus remissum corpus adstringes brevi
  12. Salone, qui ferrum gelat.
  13. Praestabit illic ipsa figendas prope
  14. Voberca prandenti feras.
  15. Aestus serenos aureo franges Tago
  16. Obscurus umbris arborum;
  17. Avidam rigens Derceita placabit sitim
  18. Et Nutha, quae vincit nives.
  19. At cum December canus et bruma impotens
  20. Aquilone rauco mugiet,
  21. Aprica repetes Tarraconis litora
  22. Tuamque Laletaniam.
  23. Ibi inligatas mollibus dammas plagis
  24. Mactabis et vernas apros
  25. Leporemque forti callidum rumpes equo,
  26. Cervos relinques vilico.
  27. Vicina in ipsum silva descendet focum
  28. Infante cinctum sordido.
  29. Vocabitur venator et veniet tibi
  30. Conviva clamatus prope.
  31. Lunata nusquam pellis et nusquam toga
  32. Olidaeque vestes murice;
  33. Procul horridus Liburnus et querulus cliens,
  34. Imperia viduarum procul;
  35. Non rumpet altum pallidus somnum reus,
  36. Sed mane totum dormies.
  37. Mereatur alius grande et insanum sophos:
  38. Miserere tu felicium
  39. Veroque fruere non superbus gaudio,
  40. Dum Sura laudatur tuus.
  41. Non inpudenter vita quod relicum est petit,
  42. Cum fama quod satis est habet.
  1. Si tibi Mistyllos cocus, Aemiliane, vocatur,
  2. Dicatur quare non Taratalla mihi?
  1. Non facit ad saevos cervix, nisi prima, leones.
  2. Quid fugis hos dentes, ambitiose lepus?
  3. Scilicet a magnis ad te descendere tauris
  4. Et quae non cernunt frangere colla velint.
  5. Desperanda tibi est ingentis gloria fati:
  6. Non potes hoc tenuis praeda sub hoste mori.
  1. Commendo tibi, Quintiane, nostros—
  2. Nostros dicere si tamen libellos
  3. Possum, quos recitat tuus poeta—:
  4. Si de servitio gravi queruntur,
  5. Adsertor venias satisque praestes,
  6. Et, cum se dominum vocabit ille,
  7. Dicas esse meos manuque missos.
  8. Hoc si terque quaterque clamitaris,
  9. Inpones plagiario pudorem.
  1. Una est in nostris tua, Fidentine, libellis
  2. Pagina, sed certa domini signata figura,
  3. Quae tua traducit manifesto carmina furto.
  4. Sic interpositus villo contaminat uncto
  5. Urbica Lingonicus Tyrianthina bardocucullus,
  6. Sic Arretinae violant crystallina testae,
  7. Sic niger in ripis errat cum forte Caystri,
  8. Inter Ledaeos ridetur corvus olores,
  9. Sic ubi multisona fervet sacer Atthide lucus,
  10. Inproba Cecropias offendit pica querellas.
  11. Indice non opus est nostris nec iudice libris,
  12. Stat contra dicitque tibi tua pagina 'Fur es.'
  1. Si quid, Fusce, vacas adhuc amari—
  2. Nam sunt hinc tibi, sunt et hinc amici—,
  3. Unum, si superest, locum rogamus,
  4. Nec me, quod tibi sim novus, recuses:
  5. Omnes hoc veteres tui fuerunt.
  6. Tu tantum inspice qui novus paratur
  7. An possit fieri vetus sodalis.
  1. Vota tui breviter si vis cognoscere Marci,
  2. Clarum militiae, Fronto, togaeque decus,
  3. Hoc petit, esse sui nec magni ruris arator,
  4. Sordidaque in parvis otia rebus amat.
  5. Quisquam picta colit Spartani frigora saxi
  6. Et matutinum portat ineptus Have,
  7. Cui licet exuviis nemoris rurisque beato
  8. Ante focum plenas explicuisse plagas
  9. Et piscem tremula salientem ducere saeta
  10. Flavaque de rubro promere mella cado?
  11. Pinguis inaequales onerat cui vilica mensas
  12. Et sua non emptus praeparat ova cinis?
  13. Non amet hanc vitam quisquis me non amat, opto,
  14. Vivat et urbanis albus in officiis.
  1. Continuis vexata madet vindemia nimbis:
  2. Non potes, ut cupias, vendere, copo, merum.
  1. Qualem, Flacce, velim quaeris nolimve puellam?
  2. Nolo nimis facilem difficilemque nimis.
  3. Illud quod medium est atque inter utrumque probamus:
  4. Nec volo quod cruciat, nec volo quod satiat.
  1. Milia pro puero centum me mango poposcit:
  2. Risi ego, sed Phoebus protinus illa dedit.
  3. Hoc dolet et queritur de me mea mentula secum
  4. Laudaturque meam Phoebus in invidiam.
  5. Sed sestertiolum donavit mentula Phoebo
  6. Bis decies: hoc da tu mihi, pluris emam.
  1. Dat Baiana mihi quadrantes sportula centum.
  2. Inter delicias quid facit ista fames?
  3. Redde Lupi nobis tenebrosaque balnea Grylli:
  4. Tam male cum cenem, cur bene, Flacce, laver?
  1. Intres ampla licet torvi lepus ora leonis,
  2. Esse tamen vacuo se leo dente putat.
  3. Quod ruet in tergum vel quos procumbet in armos,
  4. Alta iuvencorum volnera figet ubi?
  5. Quid frustra nemorum dominum regemque fatigas?
  6. Non nisi delecta pascitur ille fera.
  1. Verona docti syllabas amat vatis,
  2. Marone felix Mantua est,
  3. Censetur Aponi Livio suo tellus
  4. Stellaque nec Flacco minus,
  5. Apollodoro plaudit imbrifer Nilus,
  6. Nasone Paeligni sonant,
  7. Duosque Senecas unicumque Lucanum
  8. Facunda loquitur Corduba,
  9. Gaudent iocosae Canio suo Gades,
  10. Emerita Deciano meo:
  11. Te, Liciniane, gloriabitur nostra
  12. Nec me tacebit Bilbilis.
  1. Casta nec antiquis cedens Laevina Sabinis
  2. Et quamvis tetrico tristior ipsa viro
  3. Dum modo Lucrino, modo se permittit Averno,
  4. Et dum Baianis saepe fovetur aquis,
  5. Incidit in flammas: iuvenemque secuta relicto
  6. Coniuge Penelope venit, abi=t Helene.
  1. Ut recitem tibi nostra rogas epigrammata. Nolo.
  2. Non audire, Celer, sed recitare cupis.
  1. Bella es, novimus, et puella, verum est,
  2. Et dives, quis enim potest negare?
  3. Sed cum te nimium, Fabulla, laudas,
  4. Nec dives neque bella nec puella es.
  1. Cum dixi ficus, rides quasi barbara verba
  2. Et dici ficos, Laetiliane, iubes.
  3. Dicemus ficus, quas scimus in arbore nasci,
  4. Dicemus ficos, Caeciliane, tuos.
  1. Erras, meorum fur avare librorum,
  2. Fieri poetam posse qui putas tanti,
  3. Scriptura quanti constet et tomus vilis:
  4. Non sex paratur aut decem sophos nummis.
  5. Secreta quaere carmina et rudes curas,
  6. Quas novit unus scrinioque signatas
  7. Custodit ipse virginis pater chartae,
  8. Quae trita duro non inhorruit mento.
  9. Mutare dominum non potest liber notus.
  10. Sed pumicata fronte si quis est nondum
  11. Nec umbilicis cultus atque membrana,
  12. Mercare: tales habeo; nec sciet quisquam.
  13. Aliena quisquis recitat et petit famam,
  14. Non emere librum, sed silentium debet.
  1. 'Liber homo es nimium', dicis mihi, Ceryle, semper.
  2. In te qui dicit, Ceryle, liber homo est?
  1. Quidquid agit Rufus, nihil est nisi Naevia Rufo.
  2. Si gaudet, si flet, si tacet, hanc loquitur.
  3. Cenat, propinat, poscit, negat, innuit: una est
  4. Naevia; si non sit Naevia, mutus erit.
  5. Scriberet hesterna patri cum luce salutem,
  6. 'Naevia lux' inquit 'Naevia lumen, have.'
  7. Haec legit et ridet demisso Naevia voltu.
  8. Naevia non una est: quid, vir inepte, furis?
  1. Coepit, Maxime, Pana quae solebat,
  2. Nunc ostendere Canium Tarentos.
  1. Vade salutatum pro me, liber: ire iuberis
  2. Ad Proculi nitidos, officiose, lares.
  3. Quaeris iter, dicam. Vicinum Castora canae
  4. Transibis Vestae virgineamque domum;
  5. Inde sacro veneranda petes Palatia clivo,
  6. Plurima qua summi fulget imago ducis.
  7. Nec te detineat miri radiata colossi
  8. Quae Rhodium moles vincere gaudet opus.
  9. Flecte vias hac qua madidi sunt tecta Lyaei
  10. Et Cybeles picto stat Corybante tholus.
  11. Protinus a laeva clari tibi fronte Penates
  12. Atriaque excelsae sunt adeunda domus.
  13. Hanc pete: ne metuas fastus limenque superbum:
  14. Nulla magis toto ianua poste patet,
  15. Nec propior quam Phoebus amet doctaeque sorores.
  16. Si dicet 'Quare non tamen ipse venit?',
  17. Sic licet excuses 'Quia qualiacumque leguntur
  18. Ista, salutator scribere non potuit.'
  1. Laevia sex cyathis, septem Iustina bibatur,
  2. Quinque Lycas, Lyde quattuor, Ida tribus.
  3. Omnis ab infuso numeretur amica Falerno,
  4. Et quia nulla venit, tu mihi, Somne, veni.
  1. Nostris versibus esse te poetam,
  2. Fidentine, putas cupisque credi?
  3. Sic dentata sibi videtur Aegle
  4. Emptis ossibus Indicoque cornu;
  5. Sic quae nigrior est cadente moro,
  6. Cerussata sibi placet Lycoris.
  7. Hac et tu ratione qua poeta es,
  8. Calvus cum fueris, eris comatus.
  1. Nullus in urbe fuit tota qui tangere vellet
  2. Uxorem gratis, Caeciliane, tuam,
  3. Dum licuit: sed nunc positis custodibus ingens
  4. Turba fututorum est: ingeniosus homo es.
  1. Moechus erat: poteras tamen hoc tu, Paula, negare.
  2. Ecce vir est: numquid, Paula, negare potes?
  1. Dimidium donare Lino quam credere totum
  2. Qui mavolt, mavolt perdere dimidium.
  1. O mihi curarum pretium non vile mearum,
  2. Flacce, Antenorei spes et alumne laris,
  3. Pierios differ cantusque chorosque sororum;
  4. Aes dabit ex istis nulla puella tibi.
  5. Quid petis a Phoebo? nummos habet arca Minervae;
  6. Haec sapit, haec omnes fenerat una deos.
  7. Quid possunt hederae Bacchi dare? Pallados arbor
  8. Inclinat varias pondere nigra comas.
  9. Praeter aquas Helicon et serta lyrasque dearum
  10. Nil habet et magnum, sed perinane sophos.
  11. Quid tibi cum Cirrha? quid cum Permesside nuda?
  12. Romanum propius divitiusque forum est.
  13. Illic aera sonant: at circum pulpita nostra
  14. Et steriles cathedras basia sola crepant.
  1. Pulchre valet Charinus, et tamen pallet.
  2. Parce bibit Charinus, et tamen pallet.
  3. Bene concoquit Charinus, et tamen pallet.
  4. Sole utitur Charinus, et tamen pallet.