Silvae

Statius, P. Papinius (Publius Papinius)

Statius, P. Papinius. Statius, Volume 1. Mozley, John Henry, editor. London: William Heinemann; New York: G.P. Putnam's Sons, 1928.

et mea Romulei venient ad carmina patres,
tu deeris. Crispine, mihi, cuneosque per omnes
te meus absentem circumspectabit Achilles,
sed venies melior—vatum non irrita currunt
omina—. quique aquilas tibi nunc et castra recludit,
idem omnes perferre gradus cingique [*]() superbis
fascibus et patrias dabit insedisse curules.
Sed quis ab excelsis Troianae collibus Albae,

[*](late Waller: vitae M, vicis, vigiles, Vetti, viden has etc. edd. )

[*](speculas s: specula M. )

[*](cingique Pol.: cingitque M. called " tribuni laticlavii," as compared with " tr. angusti-clavii," who were knights (Suet. Otho, 10). This rank and that of " praefectus alae (equitum) " were often given to sons of senators (Suet. Oct. 38). Hence "clari" in v. 1. 97. This would be the first step (i. 173) in the senatorial career. )

unde suae iuxta prospectat moenia Romae
proximus ille deus, Fama velocior intrat
nuntius atque tuos implet, Crispine, penates?
dicebam certe: vatum non irrita currunt
auguria, en! ingens reserat tibi limen honorum
Caesar et Ausonii committit munia ferri.
vade,[*]() puer, tantisque enixus suffice donis,
felix, qui magno iam nunc sub praeside iuras
cuique sacer primum tradit Germanicus ensem!
non minus hoc, fortis quam si tibi panderet ipse
Bellipotens aquilas torvaque induceret ora
casside, vade alacer maioraque disce mereri!

Ipse malas vires et lamentabile carmen
Elysio de fonte mihi pulsumque sinistrae
da. genitor praedoete, lyrae. neque enim antra moveri
Delia nec solitam fas est impellere Cirrham
te sine. Corycia quicquid modo Phoebus in umbra,
quicquid ab Ismariis monstrabat collibus Euhan,
dedidici. fugere meos Parnasia crines
vellera, funestamque hederis inrepere taxum

[*](vade Pol.: unde M. )

extimui trepidamque—nefas!—arescere laurum.
certe ego, magnanimum qui facta attollere regum
ibam altum spirans Martemque aequare canendo.
quis sterili mea corda situ. quis Apolline merso
frigida damnatae praeduxit nubila menti?
stant circum attonitae vatem et nil dulce sonantes
nec digitis nec voce deae. dux ipsa silenti
fulta caput cithara, qualis post Orphea raptum
astitit, Hebre, tibi, cernens iam surda ferarum
agmina et immotos sublato carmine lucos.
At tu seu membris emissus in ardua tendens
fulgentesque plagas rerumque elementa recenses,
quis deus, unde ignes, quae ducat semita solem,
quae minuat Phoeben quaeque integrare latentem
causa queat, notique modos extendis Arati,
seu tu Lethaei secreto in gramine campi
concilia heroum iuxta manesque beatos.
Maeonium Ascraeumque senem, non segnior umbra
accolis alternumque sonas et carmina misces:
da vocem magno, pater, ingeniumque dolori,
nam me ter relegens caelo [*]() terque ora retexens
Luna videt residem nullaque Heliconide tristes
solantem curas; tuus ut mihi vultibus ignis
inrubuit cineremque oculis umentibus hausi,
vilis honos studiis, vix haec in munera solvo
primum animum, tacitisque situm depellere curis [*]()

[*](caelo M: caelum Heinsius. )

[*](tacitis curis M: tactis chordis Polster. poem was written three months after his father's death; still in any case he must have kept it by him for a long while before publishing it—if indeed the publication was not posthumous. )

nunc etiam labente manu nec lumine sicco
ordior adclinis tumulo, quo molle quiescis
iugera nostra tenens, ubi post Aeneia fata
stellatus Latiis ingessit montibus Albam
Ascanius, Phrygio dum pingues sanguine campos
odit et infaustae regnum dotale novercae.
hic ego te—nam Sicanii non mitius halat
aura croci, dites nec si tibi rara Sabaei
cinnama, odoratas nec Arabs decerpsit aristas—
inferiis cumulande sacris, te [*]() carmine plango
Pierio; sume o gemitus et vulnera nati
et lacrimas, rari quas umquam habuere parentes.
atque utinam fortuna mihi, dare manibus aras,
par templis opus, aeriamque educere molem,
Cyclopum scopulos ultra atque audacia saxa
Pyramidum, et magno tumulum praetexere luco!
illic et Siculi superassem dona sepulcri
et Nemees lucum et Pelopis solemnia trunci.
illic Oebalio non finderet aera disco
Graiorum vis nuda [*]() virum, non arva rigaret
sudor equum aut putri sonitum daret ungula fossa;
sed Phoebi simplex chorus, et frondentia vatum
praemia laudato, genitor, tibi rite ligarem.[*]()
ipse madens oculis, umbrarum animaeque sacerdos,

[*](inferiis cumulande sacris te Phillimore: inferni cum laudae laci M: inferiis eum laude datis et Krohn: inserui cum laude loci Doni., te conj. Markland. )

[*](nuda s: unda M: uncta Polster. )

[*](ligarem M: dicarem s, litarent Ellis. ecce levis summo de vertice visus Iuli fundere lumen apex, etc. )

praecinerem gemitum, cui te nec Cerberus omni
ore nec Orpheae quirent avertere leges.
atque ibi me [*]() moresque tuos et facta canentem
fors et magniloquo non posthabuisset Homero,
tenderet et torvo pietas aequare Maroni.
Cur magis incessat superos et aena sororum
stamina, quae tepido genetrix super aggere nati
orba sedet vel quae primaevi coniugis ignem
aspicit obstantesque manus turbamque tenentem
vincit in ardentem, liceat, moritura [*]() maritum?
maior et his forsan superos et Tartara pulsem [*]()
invidia: externis etiam miserabile visu
funus eat.[*]() sed nec modo se Natura dolenti
nec [*]() Pietas in iusta [*]() dedit; mihi limine primo
fatorum et viridi, genitor, ceu raptus ab aevo
Tartara dura subis. nec enim Marathonia virgo
parcius exstinctum saevorum crimine agrestum
fleverit Icarium, Phrygia quam turre cadentem
Astyanacta parens, laqueo quin illa supremo

[*](ibi me Heinsius: tibi M. )

[*](moritura M: modo itura Schrader, ruitura Heinsius. )

[*](maior et his pulsem Krohn: aliis M: at his Baehrens: ais Vollmer: ab his Phillimore, who reads pulset. )

[*](invidia: . . eat. edd.: invidia? eat? Phillimore. )

[*](nec M: sed Phillimore, bracketing nec modo to dedit. )

[*](in iusta Boxhorn: iniusta edd. his father is as one untimely dead, and that therefore this bitterness is added to the grief felt by natural affection; Erigone is an example of the same thing. She bewailed her )

inclusit gemitus: at te post funera magni
Hectoris Haemonio pudor est servisse marito.
Non ego, quas fati certus sibi morte canora
inferias praemittit olor nec rupe quod atra
Tyrrhenae volucres nautis praedulce minantur,
in patrios adhibebo rogos: non murmure trunco
quod gemit et durae queritur Philomela sorori:
nota nimis vati. quis non in funere cunctos
Heliadum ramos lacrimosaque germina dixit
et Phrygium silicem atque ausum contraria Phoebo
carmina nec fida [*]() gavisam Pallada buxo?
te Pietas oblita virum revocataque caelo
Iustitia et gemina plangat Facundia lingua
et Pallas doctique cohors Heliconia Phoebi,
quis labor Aonios seno pede ducere cantus [*]()
et quibus Arcadia carmen testudine mensis
cura lyrae [*]() nomenque fuit quosque orbe sub omni
ardua septena numerat Sapientia fama,
qui furias regumque domos aversaque caelo
sidera terrifico super intonuere cothurno,
et quis lasciva vires tenuare Thalia

[*](fida M: foeda Heinsius: bifida Phillimore. )

[*](cantus Barth: campos M: currere campos Heinsius. )

[*](cura lyrae Gronovius: cydalibem M. slave of Neoptolemus, son of Achilles after the death of her husband. Hector. was therefore glad when it betrayed Marsyas. The other )

dulce vel heroos gressu truncare tenores.[*]()
omnia namque animo complexus et omnibus auctor [*]()
qua fandi vis lata patet, sive orsa libebat
Aoniis vincire modis seu voce soluta
spargere et effreno nimbos aequare profatu.
Exsere semirutos subito de pulvere vultus,
Parthenope, crinemque adflato monte sepultum
pone super tumulos et magni funus alumni,
quo non Munichiae [*]() quicquam praestantius arces
doctaque Cyrene Sparteve animosa creavit.
si tu stirpe vacans famaeque [*]() obscura iaceres
nil gentile tenens, illo te eive probabas
Graiam atque Euboico maiorum sanguine duci.
ille [*]() tuis totiens praestabat [*]() tempora sertis,
cum stata laudato caneret quinquennia versu
ora supergressus Pylii senis [*]() oraque regis
Dulichii specieque comam subnexus utraque.[*]()
non tibi deformes obscuri sanguinis ortus
nec sine luce genus (quamquam fortuna parentum
artior expensis [*]()): etenim te divite ritu

[*](tenores Dom.: leones Vollmer: labores, lepores, etc. edd. )

[*](auctor Poni.: utor M. )

[*](Munichiae Pol.: moniciae M: Monichiae Heinsius: Monychiae Postgate. )

[*](vacans famaeque Baehrens: vetas famaeque M: nefas famaque Phillimore: vetus Poni. )

[*](ille M: illa Postgate. )

[*](praestabat Klter: prestat sed M: praestant se Vollmer. )

[*](senis s: gregis M, Klotz, Vollmer: regis Pylii conj. Postgate. )

[*](specieque utraque Poni.: speciemque utroque M, Vollmer, Klotz. )

[*](expensis Avantius: extensis M. )

ponere purpureos Infantia legit [*]() amictus
stirpis honore datos et nobile pectoris aurum.
protinus exorto dextrum risere sorores
Aonides, puerique chelyn summisit et ora
imbuit amne sacro iam tum mihi blandus Apollo.
nec simplex patriae decus, et natalis origo
pendet ab [*]() ambiguo geminae certamine terrae.
te de gente suum Latiis ascita colonis
Graia refert Hyele,[*]() gravidus [*]() qua puppe magister
excidit et mediis miser evigilavit in undis;
maior at inde suum longo probat ordine vitae
Parthenope ---[*]() Maeoniden aliaeque aliis natalibus urbes
diripiunt cunctaeque probant; non omnibus ille
verus, alit victos immanis gloria falsi.
atque ibi dum profers annos vitamque sanitas,
protinus ad patrii raperis certamina lustri
vix implenda viris, laudum festinus et audax [*]()
ingenii, stupuit primaeva ad carmina plebes
Euboea et natis te monstravere parentes.
inde frequens pugnae nulloque ingloria sacro
vox tua: non totiens victorem Castora gyro
nec fratrem caestu virides plausere [*]() Therapnae.

[*](legit M: adegit Dom. )

[*]( ab Barth: et M. )

[*](Hyele Heinsius: sele M: Velie s . )

[*](gravidus Ellis: gravis M: Graius s. )

[*](Lacuna recognized here by Markland, as there is no mention of Parthenope; no lacuna in MSS. )

[*](festinus et audax Lipsius: festina sed ut dux M. )

[*](plausere Doni.: clausero M. )

sin [*]() pronum vicisse domi: quid Achaea mereri
praemia nunc ramis Phoebi nunc gramine Lernae
nunc Athamantea protectum tempora pinu,
cum totiens lassata tamen nusquam avia frondes
abstulit aut alium tetigit Victoria crinem?
Hinc tibi vota patrum credi generosaque pubes
te monitore regi, mores et faeta priorum
discere, quis casus Troiae, quam tardus Ulixes,
quantus equos pugnasque virum decurrere versu
Maeonides quantumque pios ditarit agrestes
Aseraeus Siculusque senex, qua lege recurrat
Pindarieae vox flexa lyrae volucrumque precator
Ibyeus [*]() et tetricis Alcman cantatus Amyclis
Stesichorusque ferox saltusque ingressa viriles
non formidata temeraria Leueade [*]() Sappho,
quosque alios dignata chelys. tu pandere doctus
carmina Battiadae latebrasque Lycophronis arti [*]()
Sophronaque implicitum tenuisque arcana Corinnae.
sed quid parva loquor? tu par adsuetus Homero
ferre iugum senosque pedes aequare solutis
versibus et numquam passu breviore relinqui,
quid mirum, patria si te petiere relicta,
quos Lucanus ager, rigidi quos iugera Dauni,
quos Veneri plorata domus neglectaque tellus

[*](sin M: sit Doni. )

[*](Ibycus Pol.: Obsicus M. )

[*](Leucade Pol. (from some commentator unknown): calchide M. )

[*](arti Baehrens: ari M: atri s. parsley at Nemea, the pine-branch at Isthmus (Athamas was the father of Palaemon, who with his mother Ino was worshipped there; Lerna is in the neighbourhood of Nemea). some robbers who had ill-treated him. )

Alcidae vel quos e vertice Surrentino
mittit Tyrrheni speculatrix virgo profundi,
quos propiore sinu lituo remoque notatus
collis et Ausonii pridem laris hospita Cyme
quosque Dicarchei portus Baianaque mittunt
litora, qua mediis alte permixtus [*]() anhelat
ignis aquis et operta domos incendia servant?
sic ad Avernales scopulos et opaca Sibyllae
antra rogaturae veniebant undique gentes;
illa minas divum Parcarumque acta canebat
quamvis decepto vates non irrita Phoebo.
mox et Romuleam stirpem proceresque futuros
instruis inque patrum vestigia ducere perstas.
sub te Dardanius facis explorator opertae,
qui Diomedei celat penetralia furti,
crevit et inde sacrum didicit puer; arma probator [*]()
monstrasti Saliis [*]() praesagumque aethera certi [*]()
auguribus; cui Chalcidicum fas volvere carmen,
cur Phrygii lateat coma flaminis, et tua multum
verbera succincti formidavere Luperci.

[*](permixtus s: permissus M. )

[*](probator Ellis: probatur M: probatus Vollmer: probatis Baehrens. )

[*](monstrasti Saliis Lipsius: monstrastis aliis M. )

[*](certi Vollmer: certis M. Surrentum with the promontory of Minerva, Cape Misenum. chose to ask (i.e., as many years as there were grains in a handful of dust). )

Et nunc ex illo forsan grege gentibus alter
iura dat Eois, alter compescit Hiberas,
alter Achaemenium secludit Zeugmate Persen,
hi dites Asiae populos, hi Pontica frenant,
hi fora pacificis emendant fascibus, illi
castra pia statione tenent: tu laudis origo.
non tibi certassent iuvenilia fingere corda
Nestor et indomiti Phoenix moderator alumni
quique tubas acres lituosque audire volentem
Aeciden alio frangebat carmine Chiron.
Talia dum celebras, subitam civilis Erinys
Tarpeio de monte facem Phlegraeaque movit