Silvae

Statius, P. Papinius (Publius Papinius)

Statius, P. Papinius. Statius, Volume 1. Mozley, John Henry, editor. London: William Heinemann; New York: G.P. Putnam's Sons, 1928.

  1. proelia, sacrilegis lucent Capitolia taedis,[*]()
  2. et Senonum furias Latiae sumpsere cohortes,
  3. vix requies flammae necdum rogus ille deorum
  4. siderat, excisis cum tu solacia templis
  5. impiger et multum facibus velocior ipsis
  6. conciliis ore pio captivaque fulmina defies,
  7. mirantur Latii proceres ultorque deorum
  8. Caesar, et e medio divum pater annuit igni.
  9. iamque et flere pio Vesuvina incendia cantu
  10. mens erat et gemitum patriis impendere damnis,
  11. cum pater exemptum terris ad sidera montem
  12. sustulit et late miseras deiecit in urbes.
  13. Me quoque vocales lucos Boeotaque [*]() tempe
    14. [*](taedis s: rhedis M. )[*](Boeotaque Baehrens: biota- or luotaque M: Inoaque etc. edd. )
  14. pulsantem, cum stirpe tua descendere dixi,
  15. admisere deae: nec enim mihi sidera tantum
  16. aequoraque et terras, quae mos debere parenti,
  17. sed decus hoc quodcumque lyrae primusque dedisti
  18. non vulgare loqui et famam sperare sepulcro.
  19. qualis cras. Latios quotiens ego carmine patres
  20. mulcerem felixque tui spectator adesses
  21. muneris! heu quali confusus gaudia fletu
  22. vota piosque metus inter laetumque pudorem!
  23. quam tuus ille dies. quam non mihi gloria maior!
  24. talis Olympiaca iuvenem cum spectat harena
  25. qui genuit, plus ipse ferit, plus corde sub alto
  26. caeditur; attendunt cunei, spectatur Achaeis [*]()
  27. ille magis, crebro dum lumina pulveris haustu
  28. obruit et prensa vovet exspirare corona.
  29. ei mihi quod tantum patrias ego vertice frondes
  30. solaque Chalcidicae Cerealia dona coronae
  31. te sub teste tuli! qualem te Dardanus Albae
  32. vix cepisset ager, si per me serta tulisses
  33. Caesarea donata manu! quod subdere robur
  34. illa dies, quantum potuit dempsisse senectae!
  35. nam quod me mixta quercus non pressit oliva,
  36. et fugit speratus honos: quam [*]() dulce parentis
  37. invia [*]() Tarpei caperes! te nostra magistro
  38. Thebais urgebat priscorum exordia vatum;
  39. tu cantus stimulare meos, tu pandere facta
    40. [*](Achaeis Imhof: achates M: Acestes Dom. )[*](quam Baehrens: qua M. )[*](invia Ellis: invida M. Naples; for "patrias" cf. note on iv. 8. 45. not joined to the olive-wreath of the Alban contest, see note )
  40. heroum bellique modos positusque locorum
  41. monstrabas. labat incerto mihi limite cursus
  42. te sine et orbatae caligant vela carinae.
  43. nec solum larga memet pietate fovebas:
  44. talis et in thalamos, una tibi cognita taeda
  45. conubia, unus amor. certe seiungere matrem
  46. iam gelidis nequeo bustis: te sentit habetque,
  47. te videt et tumulos ortuque obituque salutat,
  48. ut Pharios aliae ficta pietate dolores
  49. Mygdoniosque colunt et non sua funera plorant.
  50. Quid referam expositos servato pondere mores?
  51. quae pietas, quam vile lucrum, quae cura pudoris,
  52. quantus amor recti? rursumque, ubi dulce remitti,
  53. gratia quae dictis? animo quam nulla senectus?
  54. his tibi pro meritis famam laudesque benignas
  55. iudex [*]() cura deum nulloque e vulnere tristem
  56. concessit, raperis. genitor, non indigus aevi,
  57. non nimius, trinisque decem quinquennia lustris
  58. iuncta ferens, sed me pietas numerare dolorque
  59. non sinit, o Pylias aevi transcendere metas
  60. et Teucros aequare senes, o digne videre
  61. me similem! sed nec leti tibi ianua tristis:
  62. quippe leves causae, nec segnis labe senili
  63. exitus instanti praemisit membra sepulcro,
  64. sed te torpor iners et mors imitata quietem
  65. explicuit falsoque tulit sub Tartara somno,
  66. quos ego tunc gemitus.—comitum manus anxia
  67. vidit, vidit et exemplum genetrix gavisaque novit—
    68. [*](iudex M: vindex Aldine. )
  68. quae lamenta tuli! veniam concedite, manes,
  69. fas dixisse, pater: non tu mihi plura dedisses.
  70. felix ille patrem vacuis circumdedit ulnis:
  71. vellet et Elysia quamvis in sede locatum
  72. abripere et Danaas iterum portare per umbras;
  73. temptantem et vivos molitum in Tartara gressus
  74. detulit infernae vates longaeva Dianae;
  75. sic chelyn Odrysiam pigro transmisit Averno
  76. causa minor, sic Thessalicis Admetus in oris:
  77. si lux [*]() una retro Phylaceida rettulit umbram,
  78. cur nihil exoret, genitor, chelys aut tua manes
  79. aut mea? fas mihi sic patrios contingere vultus,
  80. fas iunxisse manus, et lex quaecumque sequatur.
  81. At vos, umbrarum reges Ennaeaque [*]() Iuno,
  82. si laudanda precor, taedas auferte comasque
  83. Eumenidum; nullo sonet asper ianitor ore,
  84. Centauros Hydraeque greges Scyllaeaque monstra
  85. aversae celent valles, umbramque senilem
  86. invitet ripis, discussa plebe, supremus
  87. vector et in media componat molliter alga.
  88. ite, pii manes Graiumque examina vatum,
  89. inlustremque animam Lethaeis spargite sertis
  90. et monstrate nemus, quo nulla inrupit Erinys.
  91. in quo falsa dies caeloque simillimus aer.
  92. inde tamen venias, melior qua porta malignum
  93. cornea vincit ebur, somnique in imagine monstra,
    94. [*](si lux Heinsius: silua M: sic lux Vollmer. Lacuna before this line acc. to Postgate. )[*](Ennaeaque Gronovius: aecneaque D: Aetnaeaque Pol. the darkness of the night when the Greeks took Troy; he embraced his phantom in the underworld. )
  94. quae solitus, sic sacra Numae ritusque colendos
  95. mitis Aricino dictabat nympha sub antro,
  96. Scipio sic plenos Latio Iove ducere somnos
  97. creditur Ausoniis, sic [*]() non sine Apolline Sylla
  1. Crimine quo merui, iuvenis placidissime divum,
  2. quove errore miser, donis ut solus egerem,
  3. Somne, tuis? tacet omne pecus volucresque feraeque
  4. et simulant fessos curvata cacumina somnos,
  5. nec trucibus fluviis idem sonus; occidit horror
  6. aequoris, et terris maria adclinata quiescunt.
  7. septima iam rediens Phoebe mihi respicit aegras
  8. stare genas; totidem Oetaeae Paphiaeque revisunt [*]()
  9. lampades et totiens nostros Tithonia questus
  10. praeterit et gelido spargit miserata flagello.
  11. unde ego sufficiam? non si mihi lumina mille,
  12. quae sacer alterna tantum statione tenebat
  13. Argus et haud umquam vigilabat corpore toto.
  14. at nunc heu! si aliquis longa sub nocte puellae
  15. brachia nexa tenens ultro te, Somne. repellit,
  16. inde veni nec te totas infundere pennas
  17. luminibus compello meis—hoc turba precetur
  18. laetior—: extremo me tange cacumine virgae,
  19. sufficit, aut leviter suspenso poplite transi.
    20. [*](sic Sudhaus: nec M. )[*](revisunt Poni.: revisent M: renident Baehrens. )
  1. Me miserum! neque enim verbis solemnibus ulla
  2. incipiam nunc [*]() Castaliae vocalibus undis
  3. invisus Phoeboque gravis, quae vestra, sorores,
  4. orgia, Pieriae, quas incestavimus aras?
  5. dicite, post poenam liceat commissa fateri.
  6. numquid inaccesso posui vestigia lueo?
  7. num vetito de fonte bibi? quae culpa, quis error
  8. quem luimus tantus [*]()? morientibus ecce lacertis
  9. viscera nostra tenens animamque avellitur infans,
  10. non de stirpe quidem nec qui mea nomina ferret
  11. oraque; non fueram genitor, sed cernite fletus
  12. liventesque genas et credite planetibus orbi:
  13. orbus ego. huc patres et aperto pectore matres
  14. conveniant; cineremque oculis et crimina ferto,
  15. si qua sub uberibus plenis ad funera natos
  16. ipsa gradu labente tulit madidumque cecidit
  17. pectus et ardentes restinxit lacte favillas.[*]()
  18. quisquis adhuc tenerae signatum flore iuventae
  19. immersit cineri iuvenem primaque iacentis
  20. serpere crudeles vidit lanugine flammas,
  21. adsit et alterno mecum clamore fatiscat:
  22. vincetur lacrimis, et te, Natura, pudebit.
  23. tanta mihi feritas, tanta est insania luctus,
  24. hoc quoque cum nitor ter [*]() dena luce peracta
  25. adclinis tumulo et planctus [*]() in carmina verto
    26. [*](nunc Seriverius: nec M. )[*](tantus Pol.: tantis M. )[*](favillas Dom.: papillas M. )[*](nitor ter Gronovius: ni ter M. )[*](tumulo et planctus Krohn: tumul nctus M. )
  26. discordesque modos et [*]() singultantia verba [*]()
  27. molior: orsa lyrae vis [*]() est atque ira tacendi
  28. impatiens, sed nec solitae mihi vertice laurus
  29. nec fronti vittatus honos, en taxea marcet
  30. silva comis, hilaresque hederas plorata cupressus
  31. excludit ramis; nec eburno pollice chordas
  32. pulso, sed incertam digitis errantibus amens
  33. scindo chelyn. iuvat heu, iuvat inlaudabile carmen
  34. fundere et incompte miserum nudare [*]() dolorem,
  35. sic merui? sic me cantuque habituque nefastum
  36. aspiciant superi? pudeat Thebasque novumque
  37. Aeaciden? nil iam placidum manabit ab ore?
  38. ille ego qui—quotiens!—blande matrumque patrumque
  39. vulnera, qui viduos potui mulcere dolores,
  40. ille ego lugentum mitis solator, acerbis
  41. auditus tumulis et descendentibus umbris,
  42. deficio medieasque manus fomentaque quaero
  43. vulneribus, sed summa, meis. nunc tempus, amici,
  44. quorum ego manantes oculos et saucia tersi
  45. pectora: reddite opem. saevas exsolvite grates.
  46. nimirum cum vestra modis ego funera maestis [*]()
  47. increpitans: ‘qui damna doles aliena, repone
  48. infelix lacrimas et tristia carmina serva.’
  49. verum erat: absumptae vires et copia fandi
  50. nulla mihi, dignumque nihil mens fulmine tanto
  51. repperit: inferior vox omnis et omnia sordent
    52. [*](modos et s: m M. )[*](verba M: acerba Phillimore. )[*](lyrae vis Krohn: ly . . M: lyra vox Davies. Most edd. punctuate after molior: Phillimore lyra: satis est. )[*](nudare Markland: laudare M. )[*]( vestra modis maestis Klotz (but in his edition he follows M): vestra domus maestus M. Baehrens recognized lacuna after 46, so all edd. )
  52. verba, ignosce, puer: tu me caligine maesta
  53. obruis. a! durus,[*]() viso si vulnere carae
  54. coniugis invenit caneret quod Thracius Orpheus
  55. dulce sibi, si busta Lini complexus Apollo
  56. non tacuit, nimius fortasse avidusque doloris
  57. dicor et in lacrimis iustum excessisse pudorem?
  58. quisnam autem gemitus lamentaque nostra reprendis 2?
  59. o nimium felix, nimium crudelis et expers
  60. imperii, Fortuna, tui, qui dicere legem
  61. fletibus aut fines audet censere dolendi!
  62. incitat heu! planctus: potius fugientia ripas
  63. flumina detineas rapidis aut ignibus obstes,
  64. quam miseros lugere vetes. tamen ille severus,
  65. quisquis is est, nostrae cognoscat vulnera causae.
  66. Non ego mercatus Pharia de puppe loquaces
  67. delicias [*]() doctumque sui convicia Nili
  68. infantem, lingua nimium [*]() salibusque protervum,
  69. dilexi: meus ille, meus. tellure cadentem
  70. aspexi atque unctum genitali carmine fovi
  71. poscentemque novas tremulis ululatibus auras
  72. inserui vitae, quid plus tribuere parentes?
  73. quin alios ortus libertatemque sub ipsis
  74. uberibus tibi. parve, dedi, cum [*]() munera nostra
  75. rideres ingratus adhuc properaverit ille,
  76. sed merito properabat, amor, ne perderet ullum
  77. libertas tam parva diem. nonne horridus inde [*]()
  78. invidia superos iniustaque Tartara pulsem?
    79. [*](durus Pol.: duro M. )[*](reprendis Pol. . rependis M, Pol. (from P). )[*](delicias Auantius: aedituas M. )[*](nimium Markland: sumam M: eximium Waller. )[*](cum Pol.: heu M. )[*](ullum, inde Baehrens: ora. M. )
  79. nonne gemam te, care puer? quo sospite natos
  80. non cupii, primo genitum quem protinus ortu
  81. implicui fixique [*]() mihi, cui verba sonosque
  82. monstravi questusque et vulnera caeca resolvi,[*]()
  83. reptantemque solo demissus ad oscula nostra
  84. erexi, blandoque sinu iam iamque cadentes [*]()
  85. exsopire [*]() genas dulcesque accersere somnos.
  86. cui nomen vox prima meum ludusque tenebo
  87. risus, et a nostro veniebant gaudia vultu.
  1. lumina: Nestorei mitis prudentia Crispi
  2. et Fabius Veiento—potentem signat utrumque
  3. purpura, ter memores implerunt nomine fastos—
  4. et prope Caesareae confinis Acilius aulae.