Silvae
Statius, P. Papinius (Publius Papinius)
Statius, P. Papinius. Statius, Volume 1. Mozley, John Henry, editor. London: William Heinemann; New York: G.P. Putnam's Sons, 1928.
- ut vel Apelleo vultus signata colore,
- Phidiaca vel nata manu reddare dolenti.
- sic auferre rogis umbram conatur et ingens
- certamen cum Morte gerit curasque fatigat
- artificum inque omni te quaerit amare metallo.
- sed mortalis honos, agilis quem dextra laborat.
- nos tibi. laudati iuvenis rarissima coniunx,
- longa nec obscurum finem latura perenni
- temptamus dare iusta lyra. modo dexter Apollo
- quique venit iuncto mihi semper Apolline Caesar
- annuat: haud alio melius condere sepulcro.
- Sera quidem tanto struitur medicina dolori,
- altera cum volucris Phoebi rota torqueat annum;
- sed cum plaga recens et adhuc in vulnere primo
- nigra [*]() domus, miseram quis tunc [*]() accessus ad aurem
- coniugis orbati? tunc flere et scindere vestes
- et famulos lassare greges et vincere planctus
- Fataque et iniustos rabidis pulsare querelis
- caelicolas solamen erat. licet ipse levandos [*](nigra M: aegra Heinsius. )[*](miseram quis tunc Phillimore: quaestu miseramque M: questu miseram qui Macnaghten: quis tum miserandam Adrian. )
- ad gemitus silvis comitatus et amnibus Orpheus
- adforet atque omnis pariter matertera vatem,
- omnis Apollineus tegeret Bacchique sacerdos:
- nil cantus, nil fila deis pallentis A verni
- Eumenidumque audita comis mulcere valerent:
- tantus in attonito regnabat pectore luctus!
- nunc etiam ad planctus refugit iam plana cicatrix,
- dum canimus, gravibusque oculis uxorius instat
- imber, habentne pios etiamnum haec lumina fletus?
- mira fides! citius genetrix Sipyleia fertur [*]()
- exhausisse genas, citius Tithonida maesti
- deficient rores aut exsatiata fatiscet
- mater Achilleis hiemes adfrangere bustis.
- macte animi! notat ista deus, qui flectit habenas
- orbis et humanos propior Iove digerit actus,
- maerentemque videt: lectique arcana ministri!
- hinc etiam documenta capit, quod diligis umbram
- et colis exsequias. hic est castissimus ardor,
- hic amor a domino meritus censore probari.
- Nec mirum, si vos collato pectore mixtos
- iunxit inabrupta Concordia longa catena,
- illa quidem nuptumque prior taedasque marito
- passa alio, sed te ceu virginitate iugatum
- visceribus totis animaque amplexa fovebat;
- qualiter aequaevo sociatam palmite vitem
- ulmus amat miscetque nemus ditemque precatur
- autumnum et caris gaudet redimita racemis. [*](Sipyleia fertur s: si pelea fertur Mi Sipylea feretur Heinsius. )
- laudantur proavis seu [*]() pulchrae munere formae,
- quae morum caruere bonis, falsoque [*]() potentes
- laudis egent verae: tibi quamquam et origo niteret
- et felix species multumque optanda maritis,
- ex te maior honos, unum novisse cubile,
- unum secretis agitare sub ossibus ignem,
- illum nec Phrygius vitiasset raptor amorem
- Dulichiive proci nec qui fraternus adulter
- casta Mycenaeo conubia polluit auro.
- si Babylonos opes, Lydae si pondera gazae
- Indorumque dares Serumque Arabumque potentes
- divitias, mallet eum paupertate pudiea
- intemerata mori vitamque rependere famae,
- nec frons triste rigens nimiusque in moribus horror,
- sed simplex hilarisque fides et mixta pudori
- gratia, quod si anceps metus ad maiora vocasset,
- illa vel armiferas pro coniuge laeta catervas
- fulmineosque ignes mediique pericula ponti
- exciperet, melius, quod non adversa probarunt,
- quae tibi cura tori. quantus pro coniuge pallor!
- sed meliore via dextros tua vota marito
- promeruere deos. dum nocte dieque fatigas
- numina, dum cunctis supplex advolveris aris
- et mitem genium domini praesentis adoras.
- audita es. venitque gradu Fortuna benigne
- vidit quippe pii iuvenis navamque quietem
- intactamque fidem succinctaque pectora curis
- et vigiles sensus et digna evolvere tantas [*](proavis seu s: proavi seu M (Imhof keeps this and reads munera); proavis aut Heinsius. )[*](falsoque M: falsaeque Heinsius. )
- sobria corda vices, vidit, qui cuncta suorum
- novit et inspectis ambit latus omne ministris.
- nec mirum: videt ille ortus obitusque, quid auster,[*]()
- quid boreas hibernus agat, ferrique togaeque [*]()
- consilia atque ipsam mentem probat, ille subactis [*]()
- molem immensam umeris et vix tractabile pondus [*]()
- imposuit—nec enim numerosior altera sacra
- cura domo—. magnum late dimittere in orbem
- Romulei mandata ducis viresque modosque
- imperii tractare manu; quae laurus ab arcto,
- quid vagus Euphrates,quid ripa binominis Histri,
- quid Rheni vexilla ferant, quantum ultimus orbis
- cesserit et refugo circumsona gurgite Thyle—
- omnia nam laetas pila attollentia frondes,
- nullaque famosa signatur lancea penna—
- praeterea, fidos dominus si dividat enses,
- pandere quis centum valeat frenare, maniplos
- inter missus eques,[*]() quis praecepisse cohorti,
- quem deceat clari praestantior ordo tribuni,
- quisnam frenigerae signum dare dignior alae;
- mille etiam praenosse vices, an merserit agros [*](auster s: arctos M. )[*](togaeque Poni.: rotagae M. )[*](subactis Arantius: iubatis M: probatis Krohn. )[*](pondus Arantius: tempus M. Phillimore suspects damage to archetype at the ends of these four lines. )[*](maniplos intermissus eques M: maniplis intermixtus equos Salmasius: maniplo intermissus eques Medvig. )
- Nilus, an imbrifero Libye sudaverit austro;
- cunctaque si numerem, non plura interprete virga
- nuntiat ex celsis ales Tegeaticus astris
- quaeque cadit liquidas Iunonia virgo per auras
- et picturato pluviam ligat aera gyro
- quaeque tuas laurus volucri, Germanice, cursu
- Fama vehit praegressa diem tardumque sub astris