Silvae

Statius, P. Papinius (Publius Papinius)

Statius, P. Papinius. Statius, Volume 1. Mozley, John Henry, editor. London: William Heinemann; New York: G.P. Putnam's Sons, 1928.

  1. invidet et velis adnubilat aura secundis,
  2. carpitur eximium Fato Priscilla decorem;
  3. qualiter alta comam silvarum gloria pinus
  4. seu Iovis igne malo seu iam radice soluta
  5. deficit et nulli spoliata remurmurat aurae,
  6. quid probitas aut casta fides, quid numina prosunt
  7. culta deum? furvae miseram circum undique leti
  8. vallavere plagae, tenduntur dura sororum
  9. licia et exacti superest pars ultima fili.
    10. [*](pulverea b. nube M: pulvereum Baehrens: in nube edd. )
  10. nil famuli coetus, nil ars operosa medentum
  11. auxiliata malis: comites tamen undique ficto
  12. spem simulant vultu, flentem notat illa maritum,
  13. ille modo infernae nequiquam flumina Lethes
  14. incorrupta rogat, nunc anxius omnibus aris
  15. inlacrimat signatque fores et pectore terget
  16. limina; nunc magni vocat exorabile numen
  17. Caesaris, heu durus fati tenor! estne quod illi
  18. non liceat? quantae poterant mortalibus annis
  19. accessisse morae, si tu, pater, omne teneres
  20. arbitrium? caeco gemeret Mors elusa barathro
  21. longius et vacuae posuissent stamina Parcae.
  22. Iamque cadunt vultus oculisque novissimus error
  23. obtunsaeque aures, nisi cum vox sola mariti
  24. noscitur; illum unum media de morte reversa
  25. mens videt, illum aegris circumdat fortiter ulnis
  26. immotas obversa genas, nec sole supremo
  27. lumina, sed dulci mavult satiare marito.
  28. tum sic unanimum moriens solatur amantem:
  29. ‘pars animae victura meae, cui linquere possim
  30. o utinam, quos dura mihi rapit Atropos, annos:
  31. parce, precor, lacrimis, saevo ne concute planctu
  32. pectora, nec crucia fugientem coniugis umbram.
  33. linquo equidem thalamos, salvo tamen ordine mortis,[*]()
  34. quod prior: exegi longa potiora senecta
  35. tempora; vidi omni pridem te flore nitentem,
  36. vidi altae propius propiusque accedere dextrae,
  37. non in te fatis, non iam caelestibus ullis
    38. [*](mortis s: mostis M: mestos Pol. (marg. note in Ex. Cors.): noctis Ed. Prin.: maestos Phillimore. )
  38. arbitrium: mecum ista fero. tu limite coepto
  39. tende libens sacrumque latus geniumque potentem
  40. inrequietus ama, nunc, quod cupis ipse iuberi,
  41. da Capitolinis aeternum sedibus aurum,
  42. quo niteat sacri centeno pondere vultus
  43. Caesaris et propriae signet cultricis amorem
  44. sic ego nec Furias nec deteriora videbo
  45. Tartara et Elysias felix admittar in oras.’
  46. haec dicit labens sociosque amplectitur artus
  47. haerentemque animam non tristis in ora mariti
  48. transtulit et cara pressit sua lumina dextra.
  49. At iuvenis magno flammatus pectora luctu
  50. nunc implet saevo viduos clamore penates,
  51. nunc ferrum laxare cupit, nunc ardua tendit
  52. in loca—vix retinent comites—. nunc ore ligato
  53. incubat amissae mersumque in corde dolorem
  54. saevus agit, qualis conspecta coniuge segnis [*]()
  55. Odrysius vates positis ad Strymona plectris
  56. obstupuit tristemque rogum sine carmine flevit,
  57. ille etiam erecte [*]() rupisset tempora vitae.
  58. ne tu Tartareum chaos incomitata subires,
  59. sed prohibet mens fida ducis mirandaque sacris
  60. imperiis et maior amor.Quis carmine digno
  61. exsequias et dona malae feralia pompae
  62. perlegat? omne illic stipatum examine longo
  63. ver Arabum Cilicumque fluit floresque Sabaei
  64. Indorumque arsura seges praereptaque templis
    65. [*](conspecta coniuge segnis M: conspecto coniugis igni Barth. )[*](erecte M: certe s: fractae Imhof. )
  65. tura Palaestinis, simul Hebraeique liquores
  66. Coryciaeque comae Cinyreaque germina: et altis
  67. ipsa toris Serum Tyrioque umbrata recumbit
  68. tegmine, sed toto spectatur in agmine coniunx
  69. solus;. in hunc magnae flectuntur lumina Romae
  70. ceu iuvenes natos suprema ad busta ferentem:
  71. is dolor in vultu, tantum crinesque genaeque
  72. noctis habent, illam tranquillo fine solutam
  73. felicemque vocant, lacrimas fudere marito.
  74. Est locus, ante urbem qua primum nascitur ingens
  75. Appia quaque Italo gemitus Almone Cybebe
  76. ponit et Idaeos iam non reminiscitur amnes,
  77. hic te Sidonio velatam molliter ostro
  78. eximius coniunx—nec enim fumantia busta
  79. clamoremque rogi potuit perferre—beato
  80. composuit. Priscilla, toro. nil longior aetas
  81. carpere, nil aevi poterunt vitiare labores
  82. siccatam [*]() membris: tantas venerabile marmor
  83. spirat opes. mox in varias mutata novaris
  84. effigies: hoc aere Ceres, hoc lucida Gnosis,
  85. illo Maia tholo,[*]() Venus hoc non improba saxo.
  86. accipiunt vultus haud indignata decoros
  87. numina: circumstant famuli consuetaque turba
  88. obsequiis, tunc rite tori mensaeque parantur
    89. [*](siccatam s: sic catum M: sic cautum Phillimore. )[*](tholo M: polo. loco edd: luto Baehrens. it, his eyes with grief. of Cybele, the Magna Mater, on March 27 th in the river Almo, a small tributary of the Tiber. )
  89. assiduae. domus ista, domus! quis triste sepulcrum
  90. dixerit? hae merito visa pietate mariti
  91. protinus exclames: ‘est hic, agnoseo, minister
  92. illius, aeternae modo qui sacraria genti
  93. condidit inque alio posuit sua sidera caelo.’
  94. sic, ubi magna novum Phario de litore puppis
  95. solvit iter iamque innumeros utrimque rudentes
  96. lataque veliferi porrexit brachia mali
  97. invasitque vias, it [*]() eodem angusta phaselos
  98. aequore et immensi partem sibi vindieat austri.
  99. Quid nunc immodicos, iuvenum lectissime, fletus
  100. corde foves longumque vetas exire dolorem?
  101. nempe times, ne Cerbereos Priscilla tremescat
  102. latratus? tacet ille piis! ne tardior adsit
  103. navita proturbetque vadis? vehit ille merentes
  104. protinus et manes placidus locat hospite cumba,
  105. praeterea, si quando pio laudata marito
  106. umbra venit, iubet ire faces Proserpina laetas
  107. egressasque sacris veteres heroidas antris
  108. lumine purpureo tristes laxare tenebras
  109. sertaque et Elysios animae praesternere flores,
  110. sic manes Priscilla subit; ibi supplice dextra
  111. pro te Fata rogat, reges tibi tristis Averni
  112. placat, ut expletis humani finibus aevi
  113. paeantem terras dominum iuvenemque relinquas
  114. ipse senex! certae iurant in vota sorores.
    115. [*](it Gevart: in M. )
  1. Rura meus Tyrrhena petit saltusque Tagetis
  2. Crispinus; nec longa mora est aut avia tellus,
  3. sed mea secreto velluntur pectora morsu,
  4. udaque turgentes impellunt lumina guttas,