Silvae

63. sic certe formaeque bonis animique meretur;
64. sive chelyn complexa petit seu voce paterna
[*](quamquam saevi M: quam—quam saevi—Pol. )[*](Trachinia s: intracia M. )[*](te Phillimore: et M, heu Dom. )
65. discendum Musis sonat et mea carmina flectit,
66. candida seu molli diducit brachia motu:
67. ingenium probitas artemque modestia vincit,
68. nonne leves pueros, non te, Cytherea, pudebit
69. hoc cessare decus? nec tantum Roma iugales
70. conciliare toros festasque accendere taedas
71. fertilis: et nostra generi tellure dabuntur,
72. non adeo Vesuvinus apex et flammea diri
73. montis hiems trepidas exhausit civibus urbes:
74. stant populisque vigent, hinc auspice condita Phoebo
75. tecta Dicarchei portusque et litora mundi
76. hospita: at hinc magnae tractus imitantia Romae
77. quae Capys advectis implevit moenia Teucris,
78. nostra quoque et propriis tenuis nec rara colonis
79. Parthenope, cui mite solum trans aequora vectae
80. ipse Dionaea [*]() monstravit Apollo columba.
81. Has ego te sedes—nam nec mihi barbara Thrace
82. nec Libye natale solum—transferre laboro,
83. quas et mollis hiems et frigida temperat aestas,
84. quas imbelle fretum torpentibus adluit undis,
85. pax secura locis et desidis otia vitae
86. et numquam turbata quies somnique peracti.
87. nulla foro rabies aut strictae in iurgia leges:
88. morum iura viris solum et sine fascibus aequum,
89. quid nunc magnificas species cultusque locorum
90. templaque et innumeris spatia interstincta columnis,
91. et geminam molem nudi tectique theatri
[*](Dionea columba Pol.: Dioneae columbae .M. )
92. et Capitolinis quinquennia proxima lustris,
93. quid laudem litus [*]() libertatemque Menandri,
94. quam Romanus honos et Graia licentia miscent?
95. nec desunt variae circa oblectamina vitae:
96. sive vaporiferas blandissima litora, Baias,
97. enthea fatidicae seu visere tecta Sibyllae
98. dulce sit Iliacoque iugum memorabile remo,
99. seu tibi Bacchei vineta madentia Gauri
100. Teleboumque domos, trepidis ubi dulcia nautis
101. lumina noctivagae tollit Pharus aemula lunae,
102. caraque non molli iuga Surrentina Lyaeo,
103. quae meus ante alios habitator Pollius auget,
104. Aenarumque [*]() lacus medicos Stabiasque renatas:
105. mille tibi nostrae referam telluris amores?
106. sed satis, hoc, coniunx, satis est dixisse: creavit
107. me tibi. me socium longos adstrinxit in annos,
108. nonne haec amborum genetrix altrixque videri
109. digna? sed ingratus qui plura adnecto tuisque
110. moribus indubito: venies, carissima coniunx.
111. praeveniesque etiam; sine me tibi ductor aquarum
112. Thybris et armiferi sordebunt tecta Quirini.
[*](litus M: lusus, risus, lites, ritus edd. )[*](Aenarumque Vollmer: Denarumque .V: Aenariaeque Dom.: Inarimesque Unger. )

Inveni librum. Marcelle carissime, quem pietati tuae dedicarem. Reor equidem aliter quam invocato numine maximi imperatoris nullum opusculum meum coepisse: sed hic liber tres habet . . [*]() se quam quod quarta ad honorem tuum pertinet. Primo autem septimum decimum Germanici nostri consulatum adoravi: secundo gratias egi sacratissimis eius epulis honoratus: tertio viam Domitianam miratus sum, qua gravissimam harenarum moram exemit. Cuius beneficio tu quoque maturius epistolam meam accipies, quam tibi in hoc libro a Neapoli scribo. Proximum est lyricum carmen ad Septimium Severum, iuvenem, uti scis. inter ornatissimos secundi ordinis, tuum quidem et condiscipulum, sed mihi citra [*]() hoc quoque ius artissime carum. Nam Vindicis nostri Herculem Epitrapezion secundum honorem, quem de me et de ipsis studiis meretur. [*](Lacuna recognized by Hahn. though none in MSS.: se quam quod M Pot. (from P): sequitur s. inserting quae after quarta: nisi quod quarta etc. s. sed nec hic aliter res habet se quam quod etc. Phillimore. Vollmer would fili the lacuna thas: (libellos in honorem eius. tum demum secuntur eelogae ad amicos: vides igitur te magis honorari non (potuis)se) quam quod etc.) [*]( citra Nohl: contra M.)

1. Laeta bis octonis accedit purpura factis
2. Caesaris insignemque aperit Germanicus annum
3. atque oritur eum sole novo, cum grandibus astris
4. clarius ipse nitens et primo maior Eoo.
5. exsultent leges Latiae. gaudete curules,
6. et septemgemino iactantior aethera pulset
7. Roma iugo. plusque ante alias Evandrius arces
8. collis ovet: subiere novi Palatia fasces,
9. et requiem bissenus [*]() honos precibusque receptis
10. curia Caesareum gaudet vicisse pudorem.
11. ipse etiam immensi reparator maximus aevi
12. attollit vultus et utroque a limine grates
13. Ianus agit, quem tu vicina Pace ligatum
[*](defendes, et, si videtur etc., M: defendes; haec, si videtur etc. conj. Phillimore: sed, si videtur etc. Vollmer, who transposes hunc defendes to between hactenus and sin minus. )[*](bissenus Stangius: bissextus M. )
14. omnia iussisti componere bella novique
15. in leges iurare fori, levat ecce supinas
16. hinc atque inde manus geminaque haec voce profatur:
17. ‘Salve, magne parens mundi, qui saecula mecum
18. instaurare paras, talem te cernere semper
19. mense meo tua Roma cupit; sic tempora nasci,
20. sic annos intrare decet, da gaudia fastis
21. continua: hos umeros multo sinus ambiat ostro
22. et properata tuae manibus praetexta Minervae,
23. aspicis ut templis alius nitor, altior aris [*]()
24. ignis et ipsa meae tepeant tibi sidera brumae?
25. moribus atque tuis gaudent turmaeque tribusque
26. purpureique patres, lucemque a consule ducit
27. omnis honos? quid tale. precor, prior annus habebat:
28. dic age, Roma potens, et mecum, longa Vetustas,
29. dinumera fastos nec parva exempla recense,
30. sed quae sola meus dignetur vincere Caesar.
31. ter Latio deciesque tulit labentibus annis
32. Augustus fasces, sed coepit sero mereri:
33. tu iuvenis praegressus avos. et quanta recusas,
34. quanta vetas! flectere tamen precibusque senatus
35. promittes hunc saepe diem. manet insuper ordo
36. longior, et totidem felix tibi Roma curules
37. terque quaterque dabit, mecum altera saecula condes,
38. et tibi longaevi renovabitur ara parentis 2:
39. mille tropaea feres, tantum permitte [*]() triumphos:
[*](aris M: astris Ml in marg. Pol. notes that P has both readings. )[*](parentis M: Tarenti Turnebus. )[*](permitte s: promitte M. )
40. restat Baetra novis, restat Babylona tributis
41. frenari; nondum gremio Iovis Indica laurus,
42. nondum Arabes Seresque rogant, nondum omnis honorem
43. annus habet, cupiuntque decem tua nomina menses.’
44. Sic Ianus clausoque libens se poste recepit,
45. tune omnes patuere dei laetoque dederunt
46. signa polo. longamque tibi. dux [*]() magne, iuventam
47. annuit atque suos promisit Iuppiter annos.

1. Regia Sidoniae convivia laudat Elissac.
2. qui magnum Aenean Laurentibus intulit arvis,
3. Alcinoique dapes mansuro carmine monstrat,
4. aequore qui multo reducem consumpsit Ulixem:
5. ast ego. cui sacrae Caesar nova gaudia cenae
6. nunc primum dominoque dedit consurgere mensa,
7. qua celebrem mea vota lyra. quas solvere grates
8. sufficiam? non, si pariter mihi vertice Iacto
9. nectat odoratas et Smyrna et Mantua lauros,
10. digna loquar, mediis videor discumbere in astris
[*](dux Markland: rex M. triumphs that he might have celebrated, cf. iv. 3. 159. the title of Germanicus, and later on. probably in 86, had the months September and October called Germanicus and Domitianus (Suet. Dom. 13). )
11. cum Iove et Iliaca porrectum sumere dextra
12. immortale merum! steriles transmisimus annos:
13. haec aevi mihi prima dies, hic limina vitae,
14. tene ego. regnator terrarum orbisque subacti
15. magne parens, te. spes hominum, te, cura deorum,
16. cerno iacens? datur haec iuxta, datur ora tueri
17. vina inter mensaeque et non adsurgere fas est?
18. Tectum augustum, ingens, non centum insigne columnis,
19. sed quantae superos caelumque Atlante remisso
20. sustentare queant. stupet hoc vicina Tonantis
21. regia, teque pari laetantur sede locatum
22. numina, nec magnum properes escendere caelum 1;
23. tanta patet moles effusaeque impetus aulae
24. liberior campo [*]() multumque amplexus operti
25. aetheros et tantum domino minor: ille penates
26. implet et ingenti genio iuvat, aemulus illic
27. mons Libys Iliacusque nitens et [*]() multa Syene
28. et Chios et glaucae certantia Doridi saxa
29. Lunaque portandis tantum suffecta columnis.
30. longa supra species: fessis vix culmina prendas
31. visibus auratique putes laquearia caeli.
32. hic eum Romuleos proceres trabeataque Caesar
33. agmina mille simul iussit discumbere mensis,
34. ipsa sinus accincta Ceres Bacchusque laborat
[*](nec magnum properes escendere caelum Gronovivs: excedere M: ne in m. pr. excedere c. Lundstroem. )[*](campo Pol.: campi M. )[*](Iliacusque nitens et. I hare filled the lacuna of the MSS. thus: Iliacusque nitet multa M, Nilaea Syene Slater, cumulata conj. Phillimore; others in various ways. magnum caelum. i.e. Olympus (22). Some edd. take nec properes " as " do not hasten. )
35. sufficere, aetherii felix sic orbita fluxit
36. Triptolemi; sic vitifero [*]() sub palmite nudos
37. umbravit colles et sobria rura Lyaeus.
38. Sed mihi non epulas Indisque innixa columnis
39. robora Maurorum famulasque ex ordine turmas,
40. ipsum, ipsum cupido tantum spectare vaeavit
41. tranquillam vultus et maiestate serena
42. mulcentem radios summittentemque modeste
43. fortunae vexilla suae; tamen ore nitebat
44. dissimulatus honos, talem quoque barbarus hostis
45. posset et ignotae conspectum agnoscere gentes.
46. non aliter gelida Rhodopes in valle recumbit
47. dimissis Gradivus equis; sic lubrica ponit
48. membra Therapnaea resolutus gymnade Pollux,
49. sic iacet ad Gangen Indis ululantibus Euhan,
50. sic gravis Alcides post horrida iussa reversus
51. gaudebat strato latus adclinare leoni,
52. parva loquor necdum aequo tuos, Germanice, vultus:
53. talis, ubi Oceani finem mensasque revisit
54. Aethiopum sacro diffusus nectare vultus
55. dux superum secreta iubet dare carmina Musas
56. et Pallenaeos Phoebum laudare triumphos.
57. Di tibi—namque animas saepe exaudire minores
58. dicuntur—patriae bis terque exire senectae
59. annuerint fines! rata numina miseris astris,
[*](vitifero M: uvifero Krohn. cultivate the grape. in India, for which see the Dionysiaca of Nonnus. usually called Phlegra. )
60. templaque des habitesque domos! saepe annua pandas
61. limina, saepe novo Ianum lictore salutes,
62. saepe coronatis iteres quinquennia lustris!
63. qua mihi felices epulas mensaeque dedisti
64. sacra tuae. talis longo post tempore venit
65. lux mihi. Troianae qualis sub collibus Albae,
66. cum modo Germanas acies modo Daca sonantem
67. proelia Palladio tua me manus induit auro.

1. Quis duri silicis gravisque ferri
2. immanis sonus aequori propinquum
3. saxosae latus Appiae replevit?
4. certe non Libycae sonant catervae
5. nec dux advena peierante bello
6. Campanos quatit inquietus agros,
7. nec frangit vada montibusque caesis
8. inducit Nero sordidas paludes,
9. sed qui limina bellicosa Iani
10. iustis legibus et foro coronat,
11. qui castae Cereri diu negata
12. reddit iugera sobriasque terras,
13. qui fortem vetat interire sexum
14. et censor prohibet mares adultos
15. pulchrae supplicium timere formae,
16. qui reddit Capitolio Tonantem
17. et Pacem propria domo reponit,
18. qui genti patriae futura semper
19. sancit lumina [*]() Flaviumque caelum 2:
20. hic segnis [*]() populi vias gravatus [*]()
21. et campos iter omne detinentes
22. longos eximit ambitus novoque
23. iniectu solidat graves harenas
24. gaudens Euboicae domum Sibyllae
25. Ganranosque sinus et aestuantes
26. septem montibus admovere Baias.
27. Hic quondam piger axe vectus uno
28. nutabat cruce pendula viator
29. sorbebatque rotas maligna tellus,
30. et plebs in mediis Latina campis
31. horrebat mala navigationis;
32. nec cursus agiles, sed impeditum
33. tardabant iter orbitae tacentes,[*]()
34. dum pondus nimium querens sub alta
35. repit languida quadrupes statera.
[*](lumina M: limina s, numina Buecheler. )[*](caelum Turnebus: calvum M, cultum, culmen, clivum, clavum (J. Ph. 13) edd. )[*](segnis s: senis M: caenis Gronorius. )[*](gravatus Heinsius: gravatas M. )[*](tacentes M: tenaces Davies. )
36. at nunc, quae solidum diem terebat,
37. horarum via facta vix duarum,
38. non tensae volucrum per astra pennae
39. nec velocius ibitis, carinae.
40. Hic primus labor incohare sulcos
41. et rescindere limites et alto
42. egestu penitus cavare terras;
43. mox haustas aliter replere fossas
44. et summo gremium parare dorso,
45. ne nutent sola, ne maligna sedes
46. det pressis dubium cubile saxis;
47. tunc umbonibus hinc et hinc coactis
48. et crebris iter alligare gomphis.
49. o quantae pariter manus laborant!
50. hi caedunt nemus exuuntque montes,
51. hi ferro scopulos trabesque levant;
52. illi saxa ligant opusque texunt