Silvae

Statius, P. Papinius (Publius Papinius)

Statius, P. Papinius. Statius, Volume 1. Mozley, John Henry, editor. London: William Heinemann; New York: G.P. Putnam's Sons, 1928.

  1. quae modo Marcomanos post horrida bella vagosque
  2. Sauromatas Latio non est dignata triumpho.
  3. Iamque in fine dies et inexorabile pensum
  4. deficit, hic maesti pietas me poscit Etrusci,
  5. qualia nec Siculae moderantur carmina rupes
  6. nec fati iam certus olor saevique marita
  7. Tereos. heu quantis lassantem brachia vidi
  8. planctibus et prono fusum super oscula vultu!
  9. vix famuli comitesque tenent, vix arduus ignis
  10. summovet. haud aliter gemuit per Sunia [*]() Theseus
  11. litora,[*]() qui falsis deceperat Aegea velis.
  12. tunc immane gemens foedatusque ora tepentes
    13. [*](per Sunia Polster: periuria M: per inania Bursian: per Ionia Phillimore. )[*](litora M: litore s, and keep periuria. Italy and founded Arpi in Apulia. against Dacians and Marcomanni about 88, Sarmatian war, probably successful but no triumph, 92. )
  13. adfatur cineres: ‘cur nos, fidissime, linquis
  14. Fortuna redeunte, pater? modo numina magni
  15. praesidis atque breves superum placavimus iras,
  16. nec frueris tantique orbatus muneris usu
  17. ad manes, ingrate, fugis, nec flectere Parcas
  18. ut placare malae datur aspera numina Lethes?
  19. felix, cui magna patrem cervice vehenti
  20. sacra Mycenaeae patuit reverentia flammae!
  21. quique tener saevis genitorem Scipio Poenis
  22. abstulit et Lydi pietas temeraria Lausi.
  23. ergo et Thessalici coniunx pensare mariti
  24. funus et immitem potuit Styga vincere supplex
  25. Thracius? hoc quanto melius pro patre liceret!
  26. non totus rapiere tamen, nec funera mittam
  27. longius; hic manes, hic intra tecta tenebo:
  28. tu custos dominusque laris, tibi cuncta tuorum
  29. parebunt; ego rite minor semperque secundus
  30. assiduas libabo dapes et pocula sacris
  31. manibus effigiesque colam; te lucida saxa,
  32. te similem doctae referet mihi linea cerae,
  33. nunc ebur et fulvum vultus mutabitur aurum,
  34. inde viam morum longaeque examina vitae
  35. adfatusque pios monituraque somnia poscam.’
  36. Talia dicentem genitor dulcedine laeta
  37. audit et immites lente descendit ad umbras
  38. verbaque dilectae fert narraturus Etruscae.
  39. Salve supremum, senior mitissime patrum,
  40. supremumque vale, qui numquam sospite nato
  41. triste chaos maestique situs patiere sepulcri.
  42. semper odoratis spirabunt floribus arae,
  43. semper et Assyrios felix bibet urna liquores
  44. et lacrimas, qui maior honos, hic sacra litabit
  45. manibus eque tua tumulum tellure levabit,
  46. nostra quoque exemplo meritus tibi carmina sancit
  47. hoc etiam gaudens cinerem donasse sepulcro.
  1. Ite, comae, facilemque precor transcurrite pontum,
  2. ite coronato recubantes molliter auro;
  3. ite, dabit cursus mitis Cytherea secundos
  4. placabitque notos, fors et de puppe timenda
  5. transferet inque sua ducet super aequora concha.
  6. accipe laudatos, iuvenis Phoebeie, crines,
  7. quos tibi Caesarem donat puer, accipe laetus
  8. intonsoque ostende patri, sine dulce nitentes
  9. comparet atque diu fratris putet esse Lyaei.
  10. forsan et ipse comae numquam labentis honorem
  11. praemetet atque alio clusum tibi ponet in auro.
  12. Pergame, pinifera multum felicior Ida!
    13. [*](EARINI Pol.: IERINI M. )
  13. illa licet sacrae placeat sibi nube [*]() rapinae
  14. —nempe dedit superis illum, quem turbida semper
  15. Iuno videt refugitque manum nectarque recusat—,
  16. at tu grata deis pulchroque insignis alumno
  17. misisti Latio, placida quem fronte ministrum
  18. Iuppiter Ausonius pariter Romanaque Iuno
  19. aspiciunt et uterque probant, nec tanta potenti
  20. terrarum domino divum sine mente voluptas.
  21. Dicitur Idalios Erycis de vertice lucos
  22. dum petit et molles agitat Venus aurea cygnos,
  23. Pergameas intrasse domos, ubi maximus aegris
  24. auxiliator adest et festinantia sistens
  25. fata salutifero mitis deus incubat angui.
  26. hic puerum egregiae praeclarum sidere formae
  27. ipsius ante dei ludentem conspicit aras.
  28. ac primum subita paulum decepta figura
  29. natorum de plebe putat; sed non erat illi
  30. arcus et ex umeris nullae fulgentibus umbrae.
  31. miratur puerile decus vultumque comasque
  32. aspiciens tune Ausonias ait ‘ibis ad arces,
  33. neglectus Veneri? tu sordida tecta iugumque
  34. servitii vulgare feres? procul absit: ego isti,
  35. quem meruit, formae dominum dabo. vade age mecum,
  36. vade, puer: ducam volucri per sidera curru
  37. donum immane duci; nec te plebeia manebunt
  38. iura: Palatino famulus deberis amori, nil ego,
  39. nil, fateor, toto tam dulce sub orbe aut vidi
  40. aut genui, cedet tibi Latmius [*]() ultro
    41. [*](nube M: laude Markland: pube Koestlin. )[*](Latmius Dom.: lamus M. )
  41. Sangariusque puer quemque irrita fontis imago
  42. et sterilis consumpsit amor. te caerula Nais
  43. mallet et adprensa traxisset fortius urna.
  44. tu, puer, ante omnis; solus formosior ille,
  45. cui daberis.’ sic orsa leves secum ipsa per auras
  46. tollit olorinaque iubet considere biga.
  47. nec mora. iam Latii montes veterisque penates
  48. Evandri, quos mole nova pater inclitus orbis
  49. excolit et summis aequat Germanicus astris.
  50. tunc propior iam cura deae, quae forma capillis
  51. optima, quae vestis roseos accendere vultus
  52. apta, quod in digitis, collo quod dignius aurum.
  53. norat caelestis oculos ducis ipsaque taedas
  54. iunxerat et plena dederat conubia dextra:
  55. sic ornat crines, Tyrios sic fundit amictus,
  56. dat radios ignemque suum. cessere priores
  57. deliciae famulumque greges; hic pocula magno
  58. prima duci murrasque graves crystallaque portat
  59. candidiore manu: crescit nova gratia Baccho.
  60. Care puer superis, qui praelibare verendum
  61. nectar et ingentem totiens contingere dextram
  62. electus, quam nosse Getae, quam tangere Persae
  63. Armeniique Indique petunt! o sidere dextro
  64. edite, multa tibi divum indulgentia favit!
  65. olim etiam, ne prima genas lanugo nitentes
  66. carperet et pulchrae fuscaret gratia formae,
  67. ipse deus patriae celsam trans aequora liquit
  68. Pergamon. haud ulli puerum mollire potestas
  69. credita, sed tacita iuvenis Phoebeius arte
  70. leniter haud ullo concussum vulnere corpus [*]()
  71. de sexu transire iubet, tamen anxia curis
  72. mordetur puerique timet Cytherea dolores,
  73. nondum pulchra ducis clementia coeperat ortu
  74. intactos servare mares; nunc frangere sexum
  75. atque hominem mutare nefas, gavisaque solos
  76. quos genuit natura videt, nec lege sinistra
  77. ferre timent famulae natorum pondera matres.
  78. Tu quoque nunc iuvenis, genitus si tardius esses,
  79. umbratusque genas et adultos fortior artus,
  80. non unum gaudens Phoebea ad limina munus
  81. misisses; patrias nunc solus crinis ad oras
  82. naviget. hunc multo Paphie saturabat amomo,
  83. hunc nova tergemina pectebat Gratia dextra;
  84. huic et purpurei cedet coma saucia Nisi,
  85. et quam Sperchio tumidus servabat Achilles.
  86. ipsi, cum primum niveam praecerpere frontem
  87. decretum est umerosque manu nudare nitentes,
  88. adcurrunt teneri Paphia cum matre volucres
  89. expediuntque comas et Serica pectore ponunt
  90. pallia, tunc iunctis crinem incidere sagittis
  91. atque auro gemmisque locant, rapit ipsa cadentem
  92. mater et arcanos iterat Cytherea liquores.[*]()
  93. tunc puer e turba, manibus qui forte supinis
  94. nobile gemmato speculum portaverat auro,
  95. ‘hoc quoque demus," ait; " patriis nec gratius ullum
  96. munus erit templis ipsoque potentius auro.
    97. [*](corpus s: corpeus M, and Pol. (from P), whence Phillimore suspects corpus cum vulnere carpens. )[*](arcanos liquores M: arcano saturat liquore Schrader. )
  97. tu modo fige aciem et vultus hic usque relinque.’
  98. sic ait et speculum reclusit imagine rapta.
  99. At puer egregius tendens ad sidera palmas,
  100. ‘his mihi pro donis, hominum mitissime custos,
  101. si merui, longa dominum renovare iuventa
  102. atque orbi servare velis! hoc sidera mecum,
  103. hoc undae terraeque rogant, eat, oro, per annos
  104. Iliacos Pyliosque simul, propriosque penates
  105. gaudeat et secum Tarpeia senescere templa.’
  106. sic ait et motas miratur Pergamos aras.
  1. Quid mihi maesta dic, sociis quid noctibus, uxor,
  2. anxia pervigil! ducis suspiria cura?
  3. non metuo ne laesa fides aut pectore in isto
  4. alter amor; nullis in te datur ire sagittis
  5. —audiat infesto licet hoc Rhamnusia vultu—,non
  6. datur, et si egomet patrio de litore raptus
  7. quattuor emeritis per bella, per aequora lustris
  8. errarem, tu mille procos intacta fugares,
  9. non intersectas commenta retexere telas,
  10. sed sine fraude palam, thalamosque armata negasses.
  11. dic tamen, unde alta [*]() mihi fronte et nubila vultus?
  12. anne quod Euboicos fessus remeare penates
  13. auguror et patria senium componere terra?
    14. [*](ECLOGA AD UXOREM s: VIA DOMITIANA M: AD CLAUDIAM s Ed. Prin. )[*](alta M: alia Aldine. )
  14. cur hoc triste tibi? certe lascivia corde [*]()
  15. nulla nec aut rapidi mulcent te proelia Circi
  16. aut intrat sensus clamosi turba theatri;
  17. sed probitas et opaca quies et sordida numquam gaudia.
  18. Quas autem comitem te rapto per undas?
  19. quamquam et si gelidas irem mansurus ad Arctos
  20. vel super Hesperiae vada caligantia Thyles
  21. aut septemgemini caput haud penetrabile Nili,
  22. hortarere vias. etenim tua—nempe benigna
  23. quam mihi sorte Venus iunctam florentibus annis
  24. servat et in senium—, tua, quae me vulnere primo
  25. intactum thalamis et adhuc iuvenile vagantem
  26. fixisti, tua frena libens docilisque recepi,
  27. et semel insertas non mutaturus habenas
  28. usque premo, tu me nitidis Albana ferentem
  29. dona comis sancteque indutum Caesaris auro
  30. visceribus complexa tuis sertisque dedisti
  31. oscula anhela meis; tu, cum Capitolia nostrae
  32. infitiata lyrae, saevum ingratumque dolebas [*]()
  33. mecum victa Iovem; tu procurrentia primis
  34. carmina nostra sonis totasque in murmure noctes
  35. aure rapis vigili; longi tu sola laboris
  36. conscia, cumque tuis crevit mea Thebais annis,
  37. qualem te nuper Stygias prope raptus ad umbras,
  38. cum iam Lethaeos audirem comminus amnes,
  39. aspexi, tenuique oculos iam morte cadentes,
  40. scilicet exhausti Lachesis mihi tempora fati
    41. [*](corde M: cordi Dom. )[*](dolebas Dom.: doleres M: dolere Krohn. in music and poetry, at one of which Statius was victorious. It was a great disappointment that he failed at )
  41. te tantum miserata dedit, superique potentes
  42. invidiam timuere tuam. post ista propinquum
  43. nunc iter optandosque sinus comes ire moraris?
  44. heu ubi nota fides totque explorata per usus,
  45. qua veteres Latias Graias heroidas aequas?
  46. isset ad Iliacas—quid enim deferret amantes?—
  47. Penelope gavisa domos, si passus Ulixes:
  48. questa est Aegiale, questa est Meliboea relinqui,
  49. et quam—quam saevi!—[*]() fecerunt maenada planctus.
  50. nec minor his tu nosse Iidem vitamque maritis
  51. dedere, sic certe cineres umbramque priorem
  52. quaeris adhuc, sic exsequias amplexa canori
  53. coniugis ingentes iterasti pectore planctus,
  54. iam mea. nec pietas alia est tibi curaque natae,
  55. sic et mater amas, sic numquam corde recedit
  56. nata tuo, fixamque animi penetralibus imis
  57. nocte dieque tenes, non sic Trachinia [*]() nidos
  58. Alcyone, vernos non sic Philomela penates
  59. circuit amplectens animamque in pignora transfert.
  60. te [*]() nunc illa tenet, viduo quod sola cubili
  61. otia iam pulchrae terit infecunda iuventae.
  62. sed venient, plenis venient conubia taedis.