Silvae

33. Troilon Haemoniae deprendit lancea dextrae.
34. qualis eras! procul en cunctis puerisque virisque
35. pulchrior et tantum domino minor! illius unus
36. ante decor, quantum praecedit clara minores
37. luna faces quantumque alios premit. Hesperos ignes.
[*](diesque M: decusque Peyrared: deisque Dom. )[*](hominem M: homo enim Macnaghten. by Pliny (N.II. x. 122) as being given a fine funeral. The stag is that of Silvia (Aen. xii. 475). )
38. non tibi femineum vultu decus oraque supra
39. mollis honos, quales dubiae post crimina formae
40. de sexu transire iubent, torvoque virilis
41. gratia; nec petulans acies blandique severo
42. igne oculi, qualis, bellus iam casside, visu [*]()
43. Parthenopaeus erat; simplexque horrore decoro
44. crinis, et obsessae nondum primoque micantes
45. flore genae: talem Ledaeo gurgite pubem
46. educat Eurotas, teneri sic integer aevi
47. Elin adit primosque Iovi puer adprobat annos,
48. nam pudor unde novae menti [*]() tranquillaque morum
49. temperies teneroque animus maturior aevo,
50. carmine quo repetisse [*]() queam? saepe ille volentem
51. castigabat enim studioque altisque iuvabat
52. consiliis; tecum tristisque hilarisque nec umquam
53. ille suus vultumque tuo sumebat ab ore:
54. dignus et Haemonium Pyladen praecedere fama
55. Cecropiamque fidem, sed laudum terminus esto,
56. quem fortuna sinit: non mente fidelior aegra
57. speravit tardi reditus Eumaeus Ulixis.
58. Quis deus aut quisnam tam tristia vulnera casus
59. eligit? unde manus Fatis tam certa nocendi?
60. o quam divitiis censuque exutus opinio
[*](bellus iam casside visu Krohn: bellis i. c. v. M: casside missa Pol.: demissa casside visu Slater. )[*](novae Skutsch: notae M: menti M2: mentis M: unde notem, ingenuae edd. )[*](repetisse Postqate: potasse M; par esse Saftien: pensasse s etc. manhood. Others take "crimina dubiae formae " as " the crime that causes ambiguous appearance " (crime, because forbidden by Domitian, cf. iii. 4. 73, iv. 3. 13). )
61. fortior, Urse, fores! si vel fumante ruina
62. ructassent dites Vesuvina incendia Locroe
63. seu Pollentinos mersissent flumina saltus
64. seu Lucanus Acir [*]() seu Thybridis impetus altas
65. in dextrum torsisset aquas, paterere serena
66. fronte deos; sive alma fidem messesque negasset
67. Cretaque Cyreneque et qua tibi cumque beato
68. larga redit Fortuna sinu. sed gnara dolorum
69. Invidia infelix animi vitalia vidit
70. laedendique vias. vitae modo cardine [*]() adultae
71. nectere temptabat iuvenum pulcherrimus ille
72. cum tribus Eleis unam trieterida lustris.
73. attendit torvo tristis Rhamnusia vultu,
74. ac primum implevitque toros oculisque nitorem
75. addidit ac solito sublimius ora levavit,
76. heu! misero letale favens. seseque videndo
77. torsit et invidia [*]() mortemque amplexa iacenti
78. iniecit nexu [*]() carpsitque immitis adunca
79. ora verenda manu. quinto vix Phosphoros ortu [*]()
80. rorantem sternebat equum: iam litora duri
81. saeva. Philete. senis, durumque Acheronta videbas,
82. quo domini clamate sono! non saevius atros
83. nigrasset planctu genetrix tibi salva [*]() lacertos,
84. nec pater; et certe qui vidit funera frater
[*](Acir Madcig: ager M. )[*](cardine Gronovius: carmen M, defended by Ellis, J. Ph. 13. )[*](invidia M: invidiam Heinsius: invidit Ellis. )[*](nexu Schwartz: nexus M. )[*](quinto ortu Schrader: quinta hora M. )[*](salva Polster: saeva M. destroyed by an eruption (not, of course, of Vesuvius). )
85. erubuit vinci, sed nec servilis adempto
86. ignis: odoriferos exhausit flamma Sabaeos
87. et Cilicum messes, Phariaeque exempta volucri
88. cinnama et Assyrio manantes gramine sucos
89. et domini fletus: hos tantum hausere favillae,
90. hos bibit usque rogus; nec quod tibi Setia canos
91. restinxit cineres, gremio nec lubricus ossa
92. quod vallavit onyx, miseris acceptius umbris
93. quam gemitus, sed et ipse iuvat 1? quid terga dolori,
94. Urse, damus? quid damna foves et pectore iniquo
95. vulnus amas? ubi nota reis facundia raptis?
96. quid caram crucias tam saevis luctibus umbram?
97. eximius licet ille animi meritusque doleri:
98. solvisti, subit ille pios carpitque quietem
99. Elysiam clarosque illic fortasse parentes
100. invenit; aut illi per amoena silentia Lethes
101. forsan Avernales adludunt undique mixtae
102. Naides, obliquoque notat Proserpina vultu.
103. pone, precor, questus; alium tibi Fata Phileton,
104. forsan et ipse dabit moresque habitusque decoros
105. monstrabit gaudens similemque docebit amorem.[*]()
[*](iuvat M: iubet, vetat edd. )[*](amorem s: amori M: amari s. )

1. Lucani proprium diem frequentet,
2. quisquis collibus Isthmiae Diones
3. docto pectora concitatus oestro
4. pendentis bibit ungulae liquorem.
5. ipsi, quos penes est honor canendi,
6. vocalis citharae repertor Arcas
7. et tu Bassaridum rotator Euhan
8. et Paean et Hyantiae sorores,
9. laetae purpureas novate vittas,
10. crinem comite, candidamque vestem
11. perfundant hederae recentiores.
12. docti largius evagentur amnes,
13. et plus Aoniae virete silvae,
14. et, si qua patet aut [*]() diem recepit,
15. sertis mollibus expleatur umbra.
16. centum Thespiacis odora lucis
17. stent altaria victimaeque centum,
18. quas Dirce lavat aut alit Cithaeron:
19. Lucanum canimus, favete linguis,
20. vestra est ista dies, favete, Musae,
21. dum qui vos geminas tulit per artes,
22. et vinctae pede vocis et solutae.
23. Romani colitur chori sacerdos.
[*](patet aut m: pater aut L: patera ut M: patulam Markland.: Patareus noni. Verrall. Pegasus, which Statius here places on the Isthmus; he seems to confuse it with Pirene, the spring at Corinth (cf. Tlteb. iv. 60). Pirene was also connected with the Pegasus story, see Pindar. Ol. 13. 60. It is not clear what Dione (Venus) has to do with the Isthmus. )
24. Felix—heu nimis!—et beata tellus,
25. quae pronos Hyperionis meatus
26. summis Oceani vides in undis
27. stridoremque rotae cadentis audis,
28. quae Tritonidi [*]() fertiles Athenas
29. unctis, Baetica, provocas trapetis:
30. Lucanum potes imputare terris!
31. hoc plus quam Senecam dedisse mundo
32. aut dulcem generasse Gallionem.
33. attollat refluos in astra fontes
34. Graio nobilior Melcte Baetis 2;
35. Baetim, Mantua, provocare noli.
36. Natum protinus atque humum per ipsam
37. primo murmure dulce vagientem
38. blando Calliope sinu recepit,
39. tum primum posito remissa luctu
40. longos Orpheos exuit dolores
41. et dixit: ‘puer o dicate Musis,
42. longaevos cito transiture vates,
43. non tu flumina nec greges ferarum
44. nec plectro Getieas movebis ornos,
45. sed septem iuga Martiumque Thybrim
46. et doctos equites et eloquente
47. cantu purpureum trabes senatum,
48. nocturnas alii Phrygum ruinas
49. et tardi reducis vias Ulixis
50. et puppem temerariam Minervae,
51. trita vatibus orbita, sequantur:
52. tu carus Latio memorque gentis
53. carmen fortior exseris togatum.
54. ac primum teneris adhuc in annis
[*](Tritonidi Bentley: tritonide M. )[*](Melcte Petis M: m & eleb & is L. )
55. hides [*]() Hectora Thessalosque currus
56. et supplex Priami potentis aurum,
57. et sedes reserabis inferorum,
58. ingratus Nero dulcibus theatris
59. et noster tibi proferetur Orpheus.
60. dices culminibus Remi vagantis
61. infandos domini nocentis ignes.
62. hinc castae titulum decusque Pollae-
63. iocunda dabis adlocutione.
64. mox coepta generosior iuventa
65. albos ossibus Italis Philippos
66. et Pharsalica bella detonabis,
67. convulsum [*]() ducis inter arma divi,
68. libertate gravem pia Catonem
69. et gratum popularitate Magnum.
70. tu Pelusiaci scelus Canopi
71. deflebis pius et Pharo cruenta
72. Pompeio dabis altius sepulcrum.
73. haec primo iuvenis canes sub aevo,
74. ante annos Culicis Maroniani.
75. cedet Musa rudis ferocis Enni
76. et docti furor arduus Lucreti,
77. et qui per freta duxit Argonautas,
78. et qui corpora prima transfigurat.
79. quid maius loquar? ipsa te Latinis
80. Aeneis venerabitur canentem.
81. nec solum dabo carminum nitorem,
[*](ludes L: laudes M1: laudas m. )[*](convulsum Slater: quo fulmen LM, et Dom., quod Markland. Troy, (ii.) A Catachthonion, or Journey to the Underworld, (iii.) A Praise of Nero, (iv.) The Story of Orpheus, (v.) a de- )
82. sed taedis genialibus dicabo
83. doctam atque ingenio tuo decoram,
84. qualem blanda Venus daretque Iuno
85. forma, simplicitate, comitate,
86. censu, sanguine, gratia, decore,
87. et vestros hymenaeon ante postes
88. festis cantibus ipsa personabo.
89. o saevae nimium gravesque Parcae!
90. o numquam data longa fata summis!
91. cur plus, ardua, casibus patetis?
92. cur saeva vice magna non senescunt?
93. sic natum Nasamonii Tonantis
94. post ortus obitusque fulminatos
95. angusto Babylon premit sepulcro.
96. sic fixum Paridis manu frementis [*]()
97. Peliden Thetis horruit cadentem.
98. sic ripis ego murmurantis Hebri
99. non mutum caput Orpheos sequebar.
100. sic et tu—rabidi nefas tyranni!—iussus
101. praecipitem subire Lethen,
102. dum pugnas canis arduaque voce
103. das solacia grandibus sepulcris,
104. —o dirum scelus! o scelus!—tacebis.’
105. sic fata est leviterque decidentes
106. abrasit lacrimas nitente plectro.
107. At tu, seu rapidum poli per axem
108. Famae curribus arduis levatus,
109. qua surgunt animae potentiores,
[*](frementis s: prementis LM. neque te decora neque tuis virtutibus. of the Libyan god Ammon (= Jupiter). )
110. terras despicis et sepulcra rides;
111. seu pacis merito nemus reclusi
112. felix Elysii tenes in oris,
113. quo Pharsalica turba congregatio,
114. et te nobile carmen insonantem
115. Pompei comitantur et Catones,
116. seu [*]() magna sacer et superbus umbra
117. noscis [*]() Tartaron et procul noeentum
118. audis verbera pallidumque visa
119. matris lampade respicis Neronem,
120. adsis lucidus et vocante Polla
121. unum, quaeso, diem deos silentum
122. exores: solet hoc patere limen
123. ad nuptas redeuntibus maritis.
124. haec te non thiasis procax dolosis
125. falsi numinis induit figura,
126. ipsum sed colit et frequentat ipsum
127. imis altius insitum medullis,
128. ac solacia vana [*]() subministrat
129. vultus, qui simili notatus auro
130. stratis praenitet incubatque somno
131. securae. procul hinc abite, Mortes:
132. haec vitae genialis est origo.
133. cedat luctus atrox genisque manent
134. iam dulces lacrimae dolorque festus,
135. quicquid fleverat ante, nunc adoret.
[*](seu Heinsius: tu LM: dum Bursian. )[*](noscis Haupt: nescis LM. )[*](vana L M: vera Baehrens. Protesilaus, who was allowed to return to his wife for one day. Laodamia venerated her husband in the form of )

Tibi certe, Polli dulcissime et hac cui tam fideliter inhaeres quiete dignissime. non habeo diu probandam libellorum istorum temeritatem, cum scias multos ex illis in sinu tuo subito natos et hanc audaciam stili nostri frequenter expaveris, quotiens in illius facundiae tuae penetrali seductus altius litteras intro et in omnes a te studiorum sinus ducor. Securus itaque tertius hic silvarum nostrarum liber ad te mittitur. Habuerat quidem te secundus testem sed hic habet auctorem. Nam primum limen eius Hercules Surrentinus aperit, quem in litore tuo consecratum, statim ut videram, his versibus adoravi. Sequitur libellus, quo splendidissimum et mihi iucundissimum iuvenem, Maecium Celerem, a sacratissimo imperatore missum ad legionem Syriacam, quia sequi non poteram, sic prosecutus sum. Merebatur et Claudi Etrusci mei pietas aliquod ex studiis nostris solacium, cum lugeret veris—quod iam

1. Intermissa tibi renovat, Tirynthie, sacra
2. Pollius et causas designat desidis anni,
3. quod coleris maiore tholo, nec litora pauper
4. nuda tenes tectumque vagis habitabile nautis,
5. sed nitidos postes Graisque effulta metallis
6. culmina, ceu taedis iterum lustratus honesti
7. ignis ab Oetaea conscendens aethera flamma,
8. vix oculis animoque fides, tune ille reclusi
[*](iam rarissimum Baehrens: amarissimum M: rarissimum )[*](scis Vollmer: scit M. )
9. liminis et parvae custos inglorius arae?
10. unde haec aula recens fulgorque inopinus agresti
11. Alcidae? sunt fata deum, sunt fata locorum!
12. o velox pietas! steriles hic nuper harenas,
13. adsparsum pelago montis latus hirtaque dumis
14. saxa nec ulla pati faciles vestigia terras
15. cernere erat. quaenam subito fortuna rigentes
16. ditavit scopulos? Tyrione haec moenia plectro
17. an Getica venere lyra? stupet ipse labores
18. annus, et angusti bisseno limite menses
19. longaevum mirantur opus. deus attulit arces
20. erexitque suas atque obluctantia saxa
21. summovit nitens et magno pectore montem
22. reppulit: immitem credas iussisse novercam.
23. Ergo age. seu patrios liber iam legibus Argos
24. incolis et mersum tumulis Eurysthea calcas,
25. sive tui solium Iovis et virtute parata
26. astra tenes, haustumque tibi succincta beati
27. nectaris excluso melior Phryge porrigit Hebe:
28. huc ades et genium templis nascentibus infer,
29. non te Lenia nocens nec pauperis arva Molorchi
30. nec formidatus Nemees ager antraque poscunt
31. Thracia nec Pharii polluta altaria regis,
32. sed felix simplexque domus fraudumque malarum
33. inscia et hospitibus superis dignissima sedes,
34. pone truces arcus agmenque immite pharetrae
35. et regum multo perfusum sanguine robur,
36. instratumque umeris dimitte ingentibus [*]() hostem:
[*](rigentibus Gerart: gerentibus M: ingentibus Markland. )
37. hic tibi Sidonio celsum pulvinar acantho
38. texitur et signis crescit torus asper eburnis.
39. pacatus mitisque veni nec turbidus ira
40. nec famulare timens, sed quem te Maenalis Auge
41. confectum thiasis et multo fratre madentem
42. detinuit qualemque vagae post crimina noctis
43. Thespius obstupuit, totiens socer, hic tibi festa
44. gymnas, et insontes iuvenum sine caestibus [*]() irae
45. annua veloci peragunt certamina lustro.
46. hic templis inscriptus avo gaudente sacerdos
47. parvus adhuc similisque tui. cum prima
48. novercae monstra manu premeres atque exanimata doleres.
49. Sed quaenam subiti, veneranda, exordia templi,
50. dic age, Calliope; socius tibi grande sonabit
51. Alcides tensoque modos mutabitur arcu.
52. Tempus erat. caeli cum torrentissimus axis
53. incumbit terris ictusque Hyperione multo
54. acer anhelantes incendit Sirius agros,
55. iamque dies aderat, profugis cum regibus aptum
56. fumat Aricinum Triviae nemus et face multa
57. conscius Hippolyti splendet lacus; ipsa coronat
58. emeritos Diana canes et spicula terget
59. et tutas sinit ire feras, omnisque pudicis
[*](caestibus M: testibus s: caedibus Markland. The jovial and amatory character of the god is a common theme of ancient literature. of Zeus. iv. 8 is addressed. Diana in her precinct by the lake. The lake of Nemi is )
60. Itala terra focis Hecateidas excedit idus.
61. ast ego, Dardaniae quamvis sub collibus Albae
62. rus proprium magnique ducis mihi munere currens
63. unda domi curas mulcere aestusque levare
64. sufficerent, notas Sirenum nomine rupes
65. facundique larem Polli non hospes habebam,
66. assidue moresque viri pacemque novosque
67. Pieridum flores intactaque carmina discens.
68. forte diem Triviae dum litore ducimus udo
69. angustasque fores adsuetaque tecta gravati
70. frondibus et patula defendimus arbore soles,
71. delituit caelum et subitis lux candida cessit
72. nubibus ac tenuis graviore favonius austro
73. immaduit; qualem Libyae Saturnia nimbum
74. attulit, Iliaco dum dives Elissa marito
75. donatur testesque ululant per devia nymphae.
76. diffugimus. festasque dapes redimitaque vina
77. abripiunt famuli: nec quo convivia migrent,
78. quamvis innumerae gaudentia rura superne
79. insedere domus et multo culmine dives
80. mons nitet: instantes sed proxima quaerere nimbi
81. suadebant laesique fides reditura sereni.
82. stabat dicta sacri tenuis casa nomine templi
83. et magnum Alciden humili lare parva premebat,
84. fluctivagos nautas scrutatoresque profundi
85. vix operire capax, huc omnis turba coimus,
86. huc epulae ditesque tori coetusque ministrum
87. stipantur nitidaeque cohors gratissima Pollae.
88. non cepere fores, angustaque deficit aedes.
89. erubuit risitque deus dilectaque Polli
90. corda subit blandisque virum complectitur ulnis.
91. ‘tune," inquit. " largitor opum, qui mente profusa
92. tecta Dicarchei pariter iuvenemque replesti
93. Parthenopen? nostro qui tot fastigia monti,
94. tot virides lucos, tot saxa imitantia vultus
95. aeraque, tot scripto viventes lumine ceras
96. fixisti? quid enim ista domus, quid terra, priusquam
97. te gauderet, erat? longo tu tramite nudos
98. texisti scopulos, fueratque ubi semita tantum,
99. nunc tibi distinctis stat porticus alta columnis,
100. ne sorderet iter. curvi tu litoris ora
101. clausisti calidas gemina testudine nymphas.
102. vix opera enumerem; mihi pauper et indigus uni
103. Pollius: et tales hilaris tamen intro penates
104. et litus, quod pandis, amo. sed proxima sedem
105. despicit ei tacite ridet mea limina Iuno.
106. da templum dignasque tuis conatibus aras.