Silvae

Statius, P. Papinius (Publius Papinius)

Statius, P. Papinius. Statius, Volume 1. Mozley, John Henry, editor. London: William Heinemann; New York: G.P. Putnam's Sons, 1928.

  1. sic vatem maerere suum! iam, mater, amatos
  2. indulge thalamos, noster comes ille piusque
  3. signifer; armiferos poterat memorare labores
  4. claraque facta virum et torrentes sanguine campos,
  5. sed tibi plectra dedit mitisque incedere vates
  6. maluit et nostra laurum subtexere myrto.
  7. hic iuvenum lapsus suaque aut externa revolvit
  8. vulnera; pro! quanta est Paphii reverentia, mater,
  9. numinis: hic nostrae deflevit fata columbae.’
  10. Finierat 1; tenera matris cervice pependit
  11. blandus et admotis tepefecit pectora pennis,
  12. illa refert vultu non aspernata rogari:
  13. ‘grande quidem rarumque viris, quos ipsa probavi.
  14. Pierius votum iuvenis cupit, hanc ego formae
  15. egregium mirata decus, cui gloria patrum
  16. et generis certabat honos, tellure cadentem
  17. excepi fovique sinu nec colla genasque
    18. [*](finierat s: emis erat M. finis erat Pol. defeated in a race. death of a dove (a bird sacred to Venus): the parallel of )
  18. contere nec pingui crinem deducere amomo
  19. cessavit mea, nate, manus, mihi dulcis imago
  20. prosiluit. celsae procul aspice frontis honores
  21. suggestumque comae. Latias metire quid ultra
  22. emineat matres: quantum Latonia nymphas
  23. virgo premit quantumque egomet Nereidas exsto.
  24. haec et caeruleis mecum consurgere digna
  25. fluctibus et nostra potuit considere concha;
  26. et si flammigeras potuisset scandere sedes
  27. hasque intrare domos, ipsi erraretis, Amores.
  28. huic quamvis census dederim largita beatos,
  29. vincit opes animo, querimur iam Seras avaros
  30. angustum spoliare nemus Clymenaeaque deesse
  31. germina nec virides satis inlacrimare sorores,
  32. vellera Sidonio iam pauca rubescere tabo
  33. raraque longaevis nivibus crystalla gelari.
  34. huic Hermum fulvoque Tagum decurrere limo,
  35. —nec satis ad cultus—huic Inda monilia Glaucum
  36. Proteaque atque omnem Nereida quaerere iussi,
  37. hanc si Thessalicos vidisses, Phoebe, per agros
  38. erraret secura Daphne, si in [*]() litore Naxi
  39. Theseum iuxta foret haec conspecta cubile,
  40. Gnosida desertam profugus liquisset et Euhan.
  41. quod nisi me longis placasset Iuno querelis,
  42. falsus huic pennas et cornua sumeret aethrae
  43. rector, in hanc vero [*]() cecidisset Iuppiter auro.
    44. [*](Daphne, si in Baehrens: dafnes in M, Daphne, sin Phill. )[*](vero M: verso Herzoy, alio, fulvo, pluvio Markland, iterum Burmann. )
  44. sed dabitur iuveni, cui tu, mea summa potestas,
  45. nate. cupis, thalami quamvis iuga ferre secundi
  46. saepe neget maerens, ipsam iam cedere sensi
  47. inque vicem tepuisse viro.’Sic fata levavit
  48. sidereos artus thalamique egressa superbum
  49. limen Amyclaeos ad frena citavit olores.
  50. iungit Amor laetamque vehens per nubila matrem
  51. geminato temone sedet, iam Thybridis arces
  52. Iliaeae: pandit nitidos domus alta penates
  53. claraque gaudentes plauserunt limina cygni.
  54. digna deae sedes, nitidis nec sordet ab astris.
  55. hic Libycus Phrygiusque silex, hic dura Laconum
  56. saxa virent. hic flexus onyx et concolor alto
  57. vena mari rupesque nitent. quis purpura saepe
  58. Oebalis et Tyrii moderator livet aeni.
  59. pendent innumeris fastigia nixa columnis,
  60. robora Dalmatico lucent satiata metallo.
  61. excludunt radios silvis demissa vetustis
  62. frigora, perspicui vivunt in marmore fontes.
  63. nec servat natura vices: hic Sirius alget,
  64. bruma tepet versumque domus sibi temperat annum.
  65. Exsultat visu tectisque potentis alumnae
  66. non secus alma Venus, quam si Paphon aequore ab alto
  67. Idaliasque domos Erycinaque templa subiret.
  68. tunc ipsam solo reclinem adfata cubili:
  69. ‘Quonam hic usque sopor vacuique modestia lecti,
  70. o mihi Laurentes inter dilecta puellas?
  71. quis morum fideique modus? numquamne virili
  72. summittere iugo? veniet iam tristior aetas.
  73. exerce formam et fugientibus utere donis,
  74. non ideo tibi tale decus vultusque superbos
  75. meque dedi, viduos ut transmittare per annos
  76. ceu non cara mihi. satis o nimiumque priores
  77. despexisse procos, etenim hic tibi sanguine toto
  78. deditus unam omnes inter miratur amatque
  79. nec formae nec stirpis egens, nam docta per urbem
  80. carmina qui iuvenes, quae non didicere puellae?
  81. hunc et bissenos—sic indulgentia pergat
  82. praesidis Ausonii—cernes attollere fasces
  83. ante diem; certe iam nunc Cybeleia movit
  84. limina et Euboicae carmen legit ille Sibyllae,
  85. iamque parens Latius, cuius praenoscere mentem
  86. fas mihi, purpureos habitus iuvenique curule
  87. indulgebit ebur Dacasque—haec [*]() gloria maior—
  88. exuvias laurosque dabit celebrare recentes.
  89. ergo age, iunge toros atque otia deme iuventae,
  90. quas ego non gentes, quae non face corda iugavi 2?
  91. alituum pecudumque mihi durique ferarum
    92. [*](haec Otto et M. )[*](iugavi Dom.: iugali M. Some edd, support MSS. here, and explain by ellipse. )
  92. non renuere greges, ipsum in conubia terrae
  93. aethera, eum pluviis rarescunt nubila, solvo,
  94. sic rerum series mundique revertitur aetas,
  95. unde novum Troiae decus ardentumque deorum
  96. raptorem, Phrygio si non ego iuncta marito,
  97. Lydius unde meos iterasset Thybris Iulos?
  98. quis septemgeminae posuisset moenia Romae
  99. imperii Latiale caput, nisi Dardana furto
  100. cepisset Martem, nec me prohibente, sacerdos?’
  101. His mulcet dictis tacitaeque [*]() inspirat honorem [*]()
  102. conubii, redeunt animo iam dona precesque
  103. et lacrimae vigilesque viri prope limina questus,
  104. Asteris et vatis totam cantata per urbem,
  105. Asteris ante dapes, nocte Asteris, Asteris ortu,
  106. quantum non clamatus Hylas, iamque aspera coepit
  107. flectere corda libens et iam sibi dura videri.
  108. Macte toris. Latios inter placidissime vates,
  109. quod durum permensus iter coeptique labores [*]()
  110. prendisti portus, nitidae [*]() sic transfuga Pisae
  111. amnis in externos longe flammatus amores
  112. flumina demerso trahit intemerata canali.
  113. donec Sicanios tandem prolatus anhelo
    114. [*](tacitaeque Vollmer: tacitoque M. )[*](honorem M: amorem s. )[*](labores Maenaghten: laboris M. )[*](nitidae s: nitiade M: viduae Pii HI i more: tumidae Dom. )
  114. ore bibat fontes; miratur dulcia Nais
  115. oscula nec credit pelago venisse maritum.
  116. Quis tibi tunc alacri caelestum in munere claro,
  117. Stella, dies, quanto salierunt pectora voto,
  118. dulcia cum dominae dexter conubia vultus
  119. adnuit! ire polo nitidosque errare per axes
  120. visus. Amyclaeis minus exsultavit harenis
  121. pastor ad Idaeas Helena veniente carinas;
  122. Thessala nec talem viderunt Pelea Tempe,
  123. cum Thetin Haemoniis Chiron accedere terris
  124. erecto prospexit equo. quam longa morantur
  125. sidera! quam segnis votis Aurora mariti!
  126. At procul ut Stellae thalamos sensere parari
  127. Letous vatum pater et Semeleius Euhan,
  128. hic movet Ortygia, movet hic rapida agmina Nysa.
  129. huic Lycii montes gelidaeque umbracula Thymbrae
  130. et Parnase, sonas 1; illi Pangaea resultant
  131. Ismaraque et quondam genialis litora Naxi.
  132. tunc caras iniere fores comitique canoro
  133. hic chelyn, hic flavam maculoso nebrida tergo,
  134. hic thyrsos, hic plectra ferunt; hic enthea lauro
  135. tempora, Minoa crinem premit ille corona.
  136. Vixdum emissa dies, et iam socialia praesto
  137. omina, iam festa fervet domus utraque pompa.
  138. fronde virent postes, effulgent compita flammis,
  139. et pars immensae gaudet celeberrima Romae.
    140. [*](Parnase sonas Doni.: Parnasis honos M: Parnasis hiems Schwartz. which Bacchus is always connected; there was a tradition that he wore it for sorrow after the death of Ariadne (Theon on Aratus, Phaen. 71). )
  140. omnis honos, cuncti veniunt ad limina fasces,
  141. omnis plebeio teritur praetexta tumultu:
  142. hinc eques, hinc iuvenum coetu [*]() stola mixta laborat.
  143. felices utrosque vocant, sed in agmine, plures
  144. invidere viro. iamdudum poste reclinis
  145. quaerit Hymen thalamis intactum dicere carmen,
  146. quo vatem mulcere queat, dat Iuno verenda
  147. vincula et insignit gemina [*]() Concordia taeda.
  148. hic fuit ille dies: noctem canat ipse maritus!
  149. quantum nosse licet, sic victa sopore doloso
  150. Martia fluminea posuit latus Ilia ripa;
  151. non talis niveos tinxit [*]() Lavinia vultus,
  152. cum Turno spectante rubet: non Claudia talis
  153. respexit populos mota iam virgo carina.
  154. Nunc opus. Aonidum comites tripodumque ministri,
  155. diversis certare modis: eat enthea vittis
  156. atque hederis redimita cohors, ut pollet ovanti
  157. quisque lyra. sed praecipui, qui nobile gressu
  158. extremo fraudatis opus. date carmina festis
  159. digna toris, hunc ipse Coo plaudente Philetas
  160. Callimachusque senex Umbroque Propertius antro
  161. ambissent laudare diem, nec tristis in ipsis
  162. Naso Tomis divesque foco lucente Tibullus.
  163. Me certe non unus amor simplexque canendi
    164. [*](iuvenum coetu Bernartius: iuvenum questus hasta (hasta crased by Ml): in iuvenumque aestu Postgate, hic iuvenum vestis Pilis, cf. Phillimore, Pref, to Silvae, p. xx. )[*](insignit gemina Phillimore: insigni geminat M. )[*](tinxit Guyet: strinxit M. )
  164. causa trahit: tecum similes iunctaeque Camenae,
  165. Stella, mihi, multumque pares bacchamur ad aras
  166. et sociam doctis haurimus ab amnibus undam;
  167. at te nascentem gremio mea prima recepit
  168. Parthenope, dulcisque solo tu gloria nostro
  169. reptasti. nitidum consurgat ad aethera tellus
  170. Eubois et pulchra tumeat Sebethos alumna;
  171. nec sibi sulpureis Lucrinae Naides antris
  172. nec Pompeiani placeant magis otia Sarni.
  173. Heia age, praeclaros Latio properate nepotes,
  174. qui leges, qui castra regant,[*]() qui carmina ludant.
  175. acceleret partu decimum bona Cynthia mensem,
  176. sed parcat Lucina precor: tuque ipse parenti
  177. parce, puer, ne mollem uterum, ne stantia laedas
  178. pectora; cumque tuos tacito natura recessu
  179. formarit vultus, multum de patre decoris,
  180. plus de matre feras, at tu, pulcherrima forma
  181. Italidum, tandem merito possessa marito,
  182. vincla diu quaesita fove: sic damna decoris
  183. nulla tibi; longae [*]() viridis sic flore iuventae
  184. perdurent vultus,-tardeque haec forma senescat.
    185. [*](regant Pol.: legant M. )[*](longae s: longe M. See Slater's note, ad loc. Sebethos was the name of a small stream flowing past Naples. )
  1. Cernere facundi Tibur glaciale Vopisci
  2. si quis et inserto geminos Aniene penates
  3. aut potuit sociae commercia noscere ripae
  4. certantesque sibi dominum defendere villas,
  5. illum nec calido latravit Sirius astro,
  6. nec gravis aspexit Nemeae frondentis alumnus:
  7. talis hiems tectis, frangunt sic improba solem
  8. frigora, Pisaeumque domus non aestuat annum.
  9. Ipsa manu tenera tecum scripsisse Voluptas [*]()
  10. tunc Venus Idaliis unxit fastigia sucis
  11. permulsitque comis blandumque reliquit honorem
  12. sedibus, et volucres vetuit discedere natos.
  13. O longum memoranda dies! quae mente reporto
  14. gaudia, quam lassos per tot miracula visus!
  15. ingenium quam mite solo! quae forma beatis
  16. ante [*]() manus artemque locis! non largius usquam