Thebais

Statius, P. Papinius (Publius Papinius)

Statius, P. Papinius. Statius, Volumes 1-2. Mozley, John Henry, editor. London: William Heinemann; New York: G.P. Putnam's Sons, 1928.

  2. signa nec Arctoos ausim spirare [*]() triumphos
  3. bisque iugo Rhenum, bis adactum legibus Histrum
  4. et coniurato deiectos vertice Dacos
  5. aut defensa prius vix pubescentibus annis
  6. bella Iovis teque, o [*]() Latiae decus addite famae,
  7. quem nova mature [*]() subeuntem exorsa parentis
  8. aeternum sibi Roma cupit, licet artior omnis
  9. limes agat stellas et te plaga lucida caeli,
  10. Pleiadum Boreaeque et hiulci fulminis expers,
  11. sollicitet, licet ignipedum frenator equorum
  12. ipse tuis alte radiantem crinibus arcum
  13. imprimat aut magni cedat tibi Iuppiter aequa
  14. parte poli, maneas hominum contentus habenis,
  15. undarum terraeque potens, et sidera dones.
  16. tempus erit, cum Pierio [*]() tua fortior oestro
  17. facta canam: nunc tendo chelyn satis arma referre
  18. Aonia et geminis sceptrum exitiale tyrannis
  19. nec furiis post fata modum flammasque rebelles
  20. seditione rogi tumulisque carentia regum
  21. funera et egestas alternis mortibus urbes,
  22. caerula cum rubuit Lernaeo sanguine Dirce
  23. et Thetis arentes adsuetum stringere ripas
  24. horruit ingenti venientem Ismenon acervo.
  25. quem prius heroum, Clio, dabis? immodicum irae
    26. [*](spirare, P l, Heinsius, Bentley: sperare Prω. )[*](teque o P (with u written over the first e): tuque o ω, tuque ut Lachmann. )[*](mature Lachmann: maturi Pω. )[*](Pierio P (laurigero written over by a later hand): laurigero ω. and Dacians, and to the part he took in the fighting on the Capitol between Flavians and Vitellians in A.D. 69. )
  27. Tydea? laurigeri subitos an vatis hiatus?
  28. urget et hostilem propellens caedibus amnem
  29. turbidus Hippomedon, plorandaque bella protervi
  30. Arcados atque alio Capaneus horrore canendus.
  31. Impia iam merita scrutatus lumina dextra
  32. merserat aeterna damnatum nocte pudorem
  33. Oedipodes longaque animam sub morte [*]() tenebat,
  34. illum indulgentem tenebris imaeque recessu
  35. sedis inaspectos caelo radiisque penates
  36. servantem tamen adsiduis circumvolat alis
  37. saeva dies animi, scelerumque in pectore Dirae,
  38. tunc vacuos orbes, crudum ac miserabile vitae
  39. supplicium, ostentat caelo manibusque cruentis
  40. pulsat inane solum saevaque ita voce precatur:
  41. ‘di, sontes animas angustaque Tartara poenis
  42. qui regitis, tuque umbrifero Styx livida fundo,
  43. quam video, multumque mihi consueta vocari
  44. adnue. Tisiphone, perversaque vota secunda:
  45. si bene quid merui, si me de matre cadentem
  46. fovisti gremio et traiectum vulnere plantas
  47. firmasti, si stagna peti Cirrhaea bicorni
  48. interfusa iugo, possem cum degere falso
  49. contentus Polybo, trifidaeque in Phocidos arto
  50. longaevum implicui regem secuique frementis
    51. [*](morte P: nocte ω. that he was guilty of parricide and incest. Statius has in mind the Virgilian "nox atra caput circumvolat" Aen. vi.866 (cf, also Hor. S. ii. 1. 58), but here it is the "saeva dies " that hovers round. but to beat on the earth was a recognized way of summoning infernal deities. )
  52. ora senis, dum quaero patrem, si Sphingos iniquae
  53. callidus ambages te praemonstrante resolvi,
  54. si dulces furias et lamentabile matris
  55. conubium gavisus ini noctemque nefandam
  56. saepe tuli natosque tibi, seis ipsa, paravi,
  57. mox avidus poenae digitis eaedentibus ultro
  58. incubui miseraque oculos in matre reliqui:
  59. exaudi, si digna precor quaeque ipsa furenti
  60. subiceres. orbum visu regnisque carentem [*]()
  61. non regere aut dictis maerentem flectere adorti,
  62. quos genui quocumque toro; quin ecce superbi
  63. —pro dolor!—et nostro iamdudum in funere reges
  64. insultant tenebris gemitusque odere paternos,
  65. hisne etiam funestus ego? et videt ista deorum
  66. ignavus genitor? tu saltem debita vindex
  67. huc ades et totos in poenam ordire nepotes.[*]()
  68. indue quod madidum tabo diadema cruentis
  69. unguibus abripui, votisque instincta paternis
  70. i media in fratres, generis consortia ferro
  71. dissiliant. da, Tartarei regina barathri,
  72. quod cupiam vidisse nefas, nec tarda sequetur
  73. mens iuvenum; modo digna veni,[*]() mea pignora nosces.’
  74. Talia dicenti crudelis diva severos
  75. advertit vultus, inamoenum forte sedebat
  76. Coeyton iuxta, resolutaque vertice crines
  77. lambere sulpureas permiserat anguibus undas,
  78. ilicet igne Iovis lapsisque citatior astris
  79. tristibus exsiluit ripis: discedit inane
    80. [*](carentem PL: parentem ω. )[*](totos in poenam, nepotes Pω: poenam in totos Baehreas, penates Ed. Parmensis. )[*](modo digna veni Pω: modo dira Lachmann: modo diva Mueller: mens iuvenum, me digna: veni Garrod conj. )
  81. vulgus et occursus dominae pavet; illa per umbras
  82. et caligantes animarum examine campos
  83. Taenariae limen petit inremeabile portae,
  84. sensit adesse Dies, piceo Nox obvia nimbo
  85. lucentes turbavit equos; procul arduus Atlas
  86. horruit et dubia caelum cervice remisit,
  87. arripit extemplo M alea e de valle resurgens
  88. notum iter ad Thebas: neque enim velocior ullas
  89. itque reditque vias cognatave Tartara mavult,
  90. centum illi stantes umbrabant ora cerastae,
  91. turba minax [*]() diri capitis; sedet intus abaetis
  92. ferrea lux oculis, qualis per nubila Phoebes
  93. Atracia rubet arte labor; suffusa veneno
  94. tenditur ac sanie gliscit cutis; igneus atro
  95. ore vapor, quo longa sitis morbique famesque
  96. et populis mors una venit; riget horrida tergo
  97. palla, et caerulei redeunt in pectora nodi:
  98. Atropos hos atque ipsa novat Proserpina cultus,
  99. tunc geminas quatit ira manus: haec igne rogali
  100. fulgurat, haec vivo manus aera verberat hydro.
  101. Ut stetit, abrupta qua plurimus arce Cithaeron
  102. occurrit caelo, fera sibila crine virenti
  103. congeminat. signum terris, unde omnis Achaei
  104. ora maris late Pelopeaque regna resultant,
  105. audiit et medius caeli Parnassos et asper
  106. Eurotas, dubiamque iugo fragor impulit Oeten
    107. [*](minax Lachmann: minor Pω. to be an entrance to the underworld. half of the crowd of snakes, or as the small fry, compared with the big snake in the Fury's hand (113). and witches, cf, iii. 140. )
  108. in latus, et geminis vix fluctibus obstitit Isthmos.
  109. ipsa suum genetrix curvo delphine vagantem
  110. abripuit frenis gremioque Palaemona pressit.
  111. Atque ea Cadmeo praeceps ubi culmine primum
  112. constitit adsuetaque infecit nube penates,
  113. protinus adtoniti fratrum sub pectore motus,
  114. gentilesque animos subiit furor aegraque laetis
  115. invidia atque parens odii metus, inde regendi
  116. saevus amor, ruptaeque vices iurisque secundi
  117. ambitus impatiens, et summo dulcius unum [*]()
  118. stare loco. sociisque comes discordia regnis.
  119. sic ubi delectos per torva armenta iuvencos
  120. agricola imposito sociare adfectat aratro,
  121. illi indignantes, quis nondum vomere multo
  122. ardua nodosos cervix descendit in armos,
  123. in diversa trahunt atque aequis vincula laxant
  124. viribus et vario confundunt limite sulcos:
  125. haud secus indomitos praeceps discordia fratres
  126. asperat. alterni placuit sub legibus anni
  127. exsilio mutare ducem, sic iure maligno
  128. fortunam transire iubent, ut sceptra tenentem
  129. foedere praecipiti semper novus angeret heres,
  130. haec inter fratres pietas erat, haec mora pugnae
  131. sola nec in regem perduratura secundum,
  132. et nondum crasso laquearia fulva [*]() metallo,
  133. montibus aut alte Grais effulta nitebant
  134. atria, congestos satis explicitura clientes:
  135. non impacatis regum advigilantia somnis
  136. pila, nec alterna ferri statione gementes
  137. excubiae nec cura mero committere gemmas
  138. atque aurum violare cibis: sed nuda potestas
    139. [*](unum Pω: uno P: uni Heinsius. )[*](fulva Pω: fulta Mueller. )
  140. armavit fratres, pugna est de paupere regno.
  141. dumque uter angustae squalentia iugera Dirces
  142. verteret aut Tyrii solio non altus ovaret
  143. exsulis ambigitur, periit ius fasque bonumque
  144. et vitae mortisque pudor, quo tenditis iras,
  145. a, miseri r quid si peteretur crimine tanto
  146. limes uterque poli, quem Sol emissus Eoo
  147. cardine, quem portu vergens prospectat Hibero,
  148. quasque procul terras obliquo sidere tangit
  149. avius [*]() aut borea gelidas madidive tepentes
  150. igne noti? non si Phrygiae Tyriaeque sub unum
  151. convertentur opes. loca dira arcesque nefandae
  152. suffecere odio, furiisque immanibus emptum
  153. Oedipodae sedisse loco.
  154. Iam sorte carebat [*]() dilatus Polynieis honos, quis tunc tibi, saeve,
  155. quis fuit ille dies, vacua cum solus in aula
  156. respiceres ius omne tuum cunctosque minores,
  157. et nusquam par stare caput? iam murmura serpunt
  158. plebis Echioniae, tacitumque a principe vulgus
  159. dissidet, et, qui mos populis, venturus amatur.
  160. atque aliquis, cui mens humili laesisse veneno
  161. summa nec impositos umquam cervice volenti
  162. ferre duces, hancne Ogygiis, ait, ‘aspera rebus
  163. fata tulere vicem, totiens mutare timendos
  164. alternoque iugo dubitantia subdere colla?
  165. partiti versant populorum fata manuque
    166. [*](avius ω: aut notus P. )[*](carebat Pω: cadebat Bernartius. )
  167. fortunam fecere levem, semperne vicissim
  168. exsulibus servire dabor? tibi. summe deorum
  169. terrarumque sator, sociis hanc addere mentem
  170. sedit? an inde vetus Thebis extenditur omen,
  171. ex quo Sidonii nequiquam blanda iuvenci
  172. pondera Carpathio iussus sale quaerere Cadmus
  173. exsul Hyanteos invenit regna per agros,
  174. fraternasque acies fetae telluris hiatu
  175. augurium seros dimisit ad usque nepotes ':
  176. cernis, ut erectum torva sub fronte [*]() minetur
  177. saevior adsurgens dempto consorte potestas,
  178. quas gerit ore minas, quanto premit omnia fastu!
  179. hicne umquam privatus erit? tamen ille precanti
  180. mitis et adfatu bonus et patientior aequi.
  181. quid mirum? non solus erat. nos vilis in omnis
  182. prompta manus casus, domino cuicumque parati,
  183. qualiter hinc gelidus Boreas, hinc nubifer Eurus
  184. vela trahunt, nutat mediae fortuna carinae,
  185. —heu dubio suspensa metu tolerandaque nullis
  186. aspera sors populis!—hic imperat, ille minatur.’
  187. At Iovis imperio rapidi super atria caeli
  188. lectus concilio divum convenerat ordo
  189. interiore polo. spatiis hinc omnia iuxta,
  190. primaeque occiduaeque domus et fusa sub omni
  191. terra atque unda die. mediis sese arduus infert
  192. ipse deis, placido quatiens tamen omnia vultu,
  193. stellantique locat solio: nec protinus ausi
  194. caelicolae, veniam donec pater ipse sedendi
    195. [*](sub fronte Pω: cervice D. )
  196. tranquilla iubet esse manu. mox turba vagorum
  197. semideum et summis cognati nubibus Amnes
  198. et compressa metu servantes murmura Venti
  199. aurea tecta replent, mixta convexa deorum
  200. maiestate tremunt, radiant maiore sereno
  201. culmina et arcano florentes lumine postes.
  202. postquam iussa quies siluitque exterritus orbis,
  203. incipit ex alto—grave et immutabile sanctis
  204. pondus adest verbis, et vocem fata sequuntur—:
  205. ‘terrarum delicta nec exsaturabile [*]() Diris
  206. ingenium mortale queror, quonam usque nocentum
  207. exigar in poenas? taedet saevire corusco
  208. fulmine, iam pridem Cyclopum operosa fatiscunt
  209. bracchia et Aeoliis desunt incudibus ignes,
  210. atque adeo tuleram falso rectore solutos
  211. Solis equos, caelumque rotis errantibus uri.
  212. et Phaethontea mundum squalere favilla,
  213. nil actum, neque tu valida quod cuspide late
  214. ire per inlicitum pelago, germane, dedisti,
  215. nunc geminas punire domos, quis sanguinis auctor
  216. ipse ego, descendo. Perseos alter in Argos
  217. scinditur, Aonias fluit hic ab origine Thebas.
  218. mens cunctis imposta manet 2: quis funera Cadmi
  219. nesciat et totiens excitam a sedibus imis
  220. Eumenidum bellasse aciem, mala gaudia matrum
  221. erroresque feros nemorum et reticenda deorum
  222. crimina? vix lucis spatio, vix noctis abactae
    223. [*](exsaturabile P: also D, with exsatiabile written over: exsuperabile ω. )[*](imposta manet Pω: infausta, infesta, etc., edd: movet B Guyet: manet D with movet written over. the dragon's teeth. crimes committed by or against the gods. The latter mean- )
  224. enumerare queam mores gentemque profanam.
  225. scandere quin etiam thalamos hic impius heres
  226. patris et immeritae gremium incestare parentis
  227. appetiit, proprios—monstrum 1!—revolutus in ortus,
  228. ille tamen superis aeterna piacula solvit
  229. proiecitque diem, nec iam amplius aethere nostro
  230. vescitur; at nati—facinus sine more!—cadentes
  231. calcavere oculos, iam, iam rata vota tulisti,
  232. dire senex! meruere tuae, meruere tenebrae
  233. ultorem sperare Iovem, nova sontibus arma
  234. iniciam regnis, totumque a stirpe revellam
  235. exitiale genus, belli mihi semina sunto
  236. Adrastus socer et superis adiuncta sinistris
  237. conubia, hanc etiam poenis incessere gentem
  238. decretum; neque enim arcano de pectore fallax
  239. Tantalus et saevae periit iniuria mensae.’
  240. Sic pater omnipotens, ast illi saucia dictis
  241. flammato versans inopinum corde dolorem
  242. talia Iuno refert: ‘mene, o iustissime divum,
  243. me bello certare iubes? scis, semper ut arces
  244. Cyclopum magnique Phoroneos inclyta fama
  245. sceptra viris opibusque iuveni, licet improbus illic
  246. custodem Phariae somno letoque iuvencae
  247. exstinguas, saeptis et turribus aureus intres.
  248. mentitis ignosco toris: illam odimus urbem.
    249. [*](monstrum D Scaliger: monstro Pω. )
  250. quam vultu confessus adis, ubi conscia magni
  251. signa tori tonitrus agis et mea fulmina torques,
  252. facta luant Thebae: cur hostes eligis Argos?
  253. quin age. si tanta est thalami discordia sancti,
  254. et Samon et veteres armis exscinde Mycenas.
  255. verte solo Sparten, cur usquam sanguine festo
  256. coniugis ara tuae, cumulo cur turis Eoi
  257. laeta calet? melius votis Mareotica fumant
  258. Coptos et acrisoni lugentia flumina Nili.
  259. quod si prisca luunt auctorum crimina gentes
  260. subvenitque tuis sera haec sententia curis,
  261. percensere aevi senium, quo tempore tandem
  262. terrarum furias abolere et saecula retro
  263. emendare sat est: iamdudum ab sedibus illis
  264. incipe, fluctivaga qua praeterlabitur unda
  265. Sicanios longe relegens Alpheos amores.
  266. Arcades hic tua—nec pudor est—delubra nefastis
  267. imposuere locis, illic Mavortius axis
  268. Oenomai Geticoque pecus stabulare sub Haemo
  269. dignius, abruptis etiamnum inhumata procorum
  270. reliquiis trunca ora rigent, tamen hic tibi templi
  271. gratus honos, placet Ida nocens mentitaque manes
  272. Creta tuos. me Tantaleis consistere terris,[*]()
    273. [*](terris Q: tectis P: regnis D: considere regnis Heinsius. )
  274. quae tandem invidia est? belli deflecte tumultus
  275. et generis miseresce tui. sunt impia late
  276. regna tibi, melius generos passura nocentes.’
  277. Finierat precibus miscens convicia Iuno.
  278. at non ille gravis dictis, quamquam aspera motu,
  279. reddidit haec: ‘equidem haud rebar te mente secunda
  280. laturam, quodcumque tuos, licet aequus, in Argos
  281. consulerem, neque me, si detur copia, fallit
  282. multa super Thebis Bacchum ausuramque Dionen
  283. dicere, sed nostri reverentia ponderis obstat,
  284. horrendos etenim latices, Stygia aequora fratris
  285. obtestor, mansurum atque inrevocabile verbum.[*]()
  286. nil fore, quod dictis flectar! quare impiger alis [*]()
  287. portantes praecede notos. Cyllenia proles,
  288. aera per liquidum regnisque inlapsus opacis
  289. dic patruo: superas senior se adtollat ad auras
  290. Laius, exstinctum nati quem vulnere nondum
  291. ulterior Lethes accepit ripa profundi
  292. lege Erebi; ferat hic diro mea iussa nepoti:
  293. germanum exsilio fretum Argolicisque tumentem
  294. hospitiis, quod sponte cupit, procul impius aula
  295. arceat, alternum regni infitiatus honorem,
  296. hinc causae irarum, certo reliqua ordine ducam.’
  297. Paret Atlantiades dictis genitoris et inde
  298. summa pedum propere plantaribus inligat alis,
  299. obnubitque comas et temperat astra galero.
    300. [*](verbum Scriverius: verum Pω. )[*](alis Gruter: ales Pω. )
  301. tum dextrae virgam inseruit, qua pellere dulces
  302. aut suadere iterum somnos, qua nigra subire
  303. Tartara et exsanguis animare adsueverat umbras,
  304. desiluit, tenuique exceptus inhorruit [*]() aura.
  305. nec mora, sublimis raptim per inane volatus
  306. carpit et ingenti designat nubila gyro.
  307. Interea patriis olim vagus exsul ab oris
  308. Oedipodionides furto deserta pererrat
  309. Aoniae, iamiamque animi [*]() male debita regna
  310. concipit, et longum signis cunctantibus annum
  311. stare gemit, tenet una dies noctesque recursans
  312. cura virum, si quando humilem decedere regno
  313. germanum et semet Thebis opibusque potitum
  314. cerneret; hac aevum cupiat pro luce [*]() pacisci,
  315. nunc queritur ceu tarda fugae dispendia, sed mox
  316. attollit flatus ducis et sedisse superbus
  317. deiecto iam fratre putat: spes anxia mentem
  318. extrahit et longo consumit gaudia voto.
  319. tune sedet Inachias urbes Danaeiaque arva
  320. et caligantes abrupto sole Mycenas
  321. ferre iter impavidum, seu praevia ducit Erinys,
  322. seu fors illa viae. sive hae immota vocabat
  323. Atropos. Ogygiis ululata furoribus antra
  324. deserit et pingues Baccheo sanguine colles,
  325. inde plagam, qua molle sedens in plana Cithaeron
  326. porrigitur lassumque inclinat ad aequora montem,
    327. [*](inhorruit in D has " perstrepit " written above it. )[*](animi Mueller: animis Pω: animus Q Baehrens. )[*](luce Pω: laude Q (luce above). )
  328. praeterit, hinc arte scopuloso in limite pendens
  329. infames Scirone petras Scyllaeaque rura
  330. purpureo regnata seni mitemque Corinthon
  331. linquit et in mediis audit duo litora campis
  332. Iamque per emeriti surgens confinia Phoebi
  333. Titanis late, mundo subvecta silenti,
  334. rorifera gelidum tenuaverat aera biga:
  335. iam pecudes volucresque tacent, iam Somnus avaris
  336. inrepsit curis pronusque ex aethere nutat,
  337. grata laboratae referens oblivia vitae,
  338. sed nec puniceo rediturum nubila caelo
  339. promisere iubar, nec rarescentibus umbris
  340. longa repercusso nituere crepuscula Phoebo:
  341. densior a terris et nulli pervia flammae
  342. subtexit nox atra polos, iam claustra rigentis
  343. Aeoliae percussa sonant, venturaque rauco
  344. ore minatur hiemps, venti transversa frementes
  345. confligunt axemque emoto cardine vellunt,
  346. dum caelum sibi quisque rapit; sed plurimus Auster
  347. inglomerat noctem, tenebrosa volumina torquens,
  348. defunditque imbres, sicco quos asper hiatu
  349. praesolidat Boreas; nec non abrupta tremiscunt
  350. fulgura, et attritus subita face rumpitur aether,
  351. iam Nemea,[*]() iam Taenariis contermina lucis
  352. Arcadiae capita alta madent; ruit agmine magno
  353. Inachus et gelidas surgens Erasmus in undas.[*]()
    354. [*](Nemea ω: Nemeae P. )[*](gelidas surgens E. in undas gelidas ω: vergens P: in undas P: ad arctos Pcω: surgens BD: gelida s. E. in unda Mueller. )
  355. pulverulenta prius ealeataque flumina nullae
  356. aggeribus tenuere morae, stagnoque refusa est
  357. funditus et veteri spumavit Lerna veneno.
  358. frangitur omne nemus, rapiunt antiqua procellae
  359. bracchia silvarum, nullisque aspecta per aevum
  360. solibus umbrosi patuere aestiva Lycaei.
  361. ille tamen, modo saxa iugis fugientia ruptis
  362. miratus, modo nubigenas e montibus amnes
  363. aure [*]() pavens passimque insano turbine raptas
  364. pastorum pecorumque domos, non segnius amens
  365. incertusque viae per nigra silentia vastum
  366. haurit iter; pulsat metus undique et undique frater,
  367. ac velut hiberno deprensus navita ponto,
  368. cui neque Temo piger neque amico sidere monstrat
  369. Luna vias, medio caeli pelagique tumultu
  370. stat rationis inops, iamiamque aut saxa malignis
  371. exspectat submersa vadis aut vertice acuto
  372. spumantes scopulos erectae incurrere prorae:
  373. talis opaca legens nemorum Cadmeius heros
  374. adcelerat, vasto metuenda umbone ferarum
  375. excutiens stabula, et prono virgulta refringit
  376. pectore; dat stimulos animo vis maesta timoris,
  377. donec ab Inachiis victa caligine tectis
  378. emicuit lucem devexa in moenia fundens
  379. Larisaeus apex. illo spe concitus omni
  380. evolat, hinc celsae Iunonia templa Prosymnae
  381. laevus habens, hinc Herculeo signata vapore
  382. Lernaei stagna atra vadi, tandemque reclusis
    383. [*](aure Pω: ire Lachmann. )
  384. infertur portis, actutum regia cernit
  385. vestibula: hic artus imbri ventoque rigentes
  386. proicit ignotaeque adclinis postibus aulae
  387. invitat tenues ad dura cubilia somnos.
  388. Rex ibi tranquille, medio de limite vitae
  389. in senium vergens, populos Adrastus habebat,
  390. dives avis et utroque Iovem de sanguine ducens,
  391. hic sexus melioris inops, sed prole virebat
  392. feminea, gemino natarum pignore fultus.
  393. cui Phoebus generos—monstrum exitiabile dictu!
  394. mox adaperta fides—fato [*]() ducente canebat
  395. saetigerumque suem et fulvum adventare leonem,
  396. id volvens non ipse pater, non docte futuri
  397. Amphiarae vides, etenim vetat auctor Apollo,
  398. tantum in corde sedens aegrescit cura parenti.
  399. Ecce autem antiquam fato Calydona relinquens
  400. Olenius [*]() Tydeus—fraterni sanguinis illum
  401. conscius horror agit—eadem sub nocte sopora
  402. lustra terit, similesque notos dequestus et imbres,
  403. infusam tergo glaciem et liquentia nimbis
  404. ora comasque gerens subit uno tegmine, cuius
  405. fusus humo gelida partem prior hospes habebat,
  406. hic vero ambobus rabiem fortuna cruentam
  407. adtulit: haud passi sociis defendere noctem
  408. culminibus, paulum alternis in verba minasque
  409. cunctantur; mox ut iactis sermonibus irae
  410. intumuere satis, tum vero erectus uterque
  411. exsertare umeros undamque lacessere pugnam,
  412. celsior ille gradu procera in membra simulque
    413. [*](fato P: aevo ω. )[*](Olenius Pω: Oenius D: Oeneus Heinsius. )
  414. integer annorum, sed [*]() non et viribus infra
  415. Tydea fert animus, totosque infusa per artus
  416. maior in exiguo regnabat corpore virtus,
  417. iam crebros ictus ora et cava tempora circum
  418. obnixi ingeminant, telorum aut grandinis instar
  419. Riphaeae, flexoque genu vacua ilia fundunt.
  420. non aliter quam Pisaeo sua lustra Tonanti
  421. cum redeunt crudisque virum sudoribus ardet
  422. pulvis; at hinc teneros caveae dissensus ephebos
  423. concitat, exclusaeque exspectant praemia matres:
  424. sic alacres odio nullaque cupidine laudis
  425. accensi incurrunt, scrutatur et intima vultus
  426. unca manus penitusque oculis cedentibus intrat.[*]()
  427. forsan et accinctos lateri—sic ira ferebat—
  428. nudassent enses, meliusque hostilibus armis
  429. lugendus fratri, iuvenis Thebane, iaceres,
  430. ni rex, insolitum clamorem et pectore ab alto
  431. stridentes gemitus noctis miratus in umbris,
  432. movisset gressus, magnis cui sobria curis
  433. pendebat somno iam deteriore senectus,
  434. isque ubi progrediens numerosa luce per alta
  435. atria dimotis adverso limine claustris
  436. terribilem dictu faciem, lacera ora putresque
  437. sanguineo videt imbre genas: ‘quae causa furoris,
  438. externi iuvenes—neque enim meus audeat istas
  439. civis in usque manus—, quisnam implacabilis ardor
  440. exturbare odiis tranquilla silentia noctis?
  441. usque adeone angusta dies et triste, parumper
  442. pacem animo somnumque pati? sed prodite tandem,
  443. unde orti, quo fertis iter, quae iurgia? nam vos
    444. [*](sed Pω: nec Priscian.)[*]( intrat P: instat ω. ἀλλὰ μαχητής (of Tydeus, Il. v. 801). )
  445. haud humiles tanta ira docet, generisque superbi
  446. magna per effusum clarescunt signa cruorem.’
  447. Vix ea, cum mixto clamore obliqua tuentes
  448. incipiunt una: ‘rex o mitissime Achivum,
  449. quid verbis opus? ipse undantis sanguine vultus
  450. aspicis?’ haec passim turbatis vocis amarae
  451. confudere sonis: inde orsus in ordine Tydeus
  452. continuat: ‘maesti cupiens solacia casus
  453. monstriferae Calydonis opes Acheloiaque arva
  454. deserui; vestris haec me ecce in finibus ingens
  455. nox operit, tecto caelum prohibere quis iste
  456. arcuit? an quoniam prior haec ad limina forte
  457. molitus gressus? pariter stabulare bimembres
  458. Centauros unaque ferunt Cyclopas in Aetna
  459. composites, sunt et rabidis iura insita monstris
  460. fasque suum: nobis sociare [*]() cubilia terrae—
  461. sed quid ego? aut hodie spoliis gavisus abibis,
  462. quisquis es. his, aut me, si non effetus oborto
  463. sanguis hebet luctu, magni de stirpe creatum
  464. Oeneos et Marti non degenerare paterno
  465. accipies.’ " nec nos animi nec stirpis egentes—"
  466. ille refert contra, sed mens sibi conscia fati
  467. cunctatur proferre patrem, tunc mitis Adrastus:
  468. ‘immo agite, et positis, quas nox inopinaque suasit
  469. aut virtus aut ira, minis succedite tecto,
  470. iam pariter coeant animorum in pignora dextrae.
  471. non haec incassum divisque absentibus acta;
  472. forsan et has venturus amor praemiserit iras,
    473. [*](suum nobis Pω suum ut nobis Garrod: nobis sociare Pω: sociae novisse Postgate: binos sociare Housman: norunt sociare Baehrens. Housman brackets as parenthesis sunt suum, Garrod sunt nobis. )
  474. ut meminisse iuvet.’ nec vana voce locutus
  475. fata senex, siquidem hanc perhibent per [*]() vulnera iunctis
  476. isse [*]() fidem, quanta partitum extrema protervo
  477. Thesea Pirithoo, vel inanem mentis Oresten
  478. opposito rabidam Pylade vitasse Megaeram.
  479. tunc quoque mulcentem dictis corda aspera regem
  480. iam faciles, ventis ut decertata residunt
  481. aequora, laxatisque diu tamen aura superstes
  482. immoritur velis, passi subiere penates.
  483. Hic primum lustrare oculis cultusque virorum
  484. telaque magna vacat: tergo videt huius inanem
  485. impexis utrimque iubis horrere leonem,
  486. illius in speciem, quem per Teumesia tempe
  487. Amphitryoniades fractum iuvenalibus annis [*]()
  488. ante Cleonaei vestitus proelia monstri,
  489. terribiles contra saetis ac dente recurvo
  490. Tydea per latos umeros ambire laborant
  491. exuviae, Calydonis honos, stupet omine tanto
  492. defixus senior, divina oracula Phoebi
  493. agnoscens monitusque datos vocalibus antris,
  494. obtutu gelida ora premit, laetusque per artus
  495. horror iit; sensit manifesto numine ductos
  496. adfore, quos nexis ambagibus augur Apollo
  497. portendi generos, vultu fallente ferarum,
  498. ediderat. tunc sic tendens ad sidera palmas:
  499. ‘nox, quae terrarum caelique amplexa labores
  500. ignea multivago transmittis sidera lapsu,
    501. [*](per P: post ω.)[*]( isse Gruter: esse Pω. )[*](annis PB: armis ω: annis D (with armis above). )
  502. indulgens reparare animum, dum proximus aegris
  503. infundat Titan agiles animantibus ortus,
  504. tu mihi perplexis quaesitam erroribus ultro
  505. advehis alma fidem veterisque exordia fati
  506. detegis: adsistas operi tuaque omina firmes.
  507. semper honoratam dimensis orbibus anni
  508. te domus ista colet; nigri tibi, diva, litabunt
  509. electa cervice greges, lustraliaque exta
  510. lacte novo perfusus edet Vulcanius ignis.
  511. salve prisca fides tripodum obscurique recessus!
  512. deprendi. Fortuna, deos!’ sic fatus, et ambos
  513. innectens manibus tecta interioris [*]() ad aulae
  514. progreditur. canis etiamnum altaribus ignes
  515. sopitum cinerem et tepidi libamina sacri
  516. servabant; adolere focos epulasque recentes
  517. instaurare iubet, dictis parere ministri
  518. certatim adcelerant; vario strepit icta tumultu
  519. regia: pars ostro tenues auroque sonantes
  520. emunire toros alteque inferre tapetas,
  521. pars teretes levare manu ac disponere mensas.
  522. ast alii tenebras et opacam vincere noctem
  523. adgressi tendunt auratis vincula lychnis.
  524. his labor inserto torrere exsanguia ferro
  525. viscera caesarum pecudum, his cumulare canistris
  526. perdomitam saxo Cererem; laetatur Adrastus
  527. obsequio fervere domum. Iamque ipse superbis
  528. fulgebat stratis solioque effultus eburno.
  529. parte alia iuvenes siccati vulnera lymphis
  530. discumbunt, simul ora notis foedata tuentur
    531. [*](interioris Schrader: ulterioris Pω. )
  532. inque vicem ignoscunt. tunc rex longaevus Acasten—
  533. natarum haec altrix eadem et fidissima custos
  534. lecta sacrum iustae Veneri occultare pudorem—
  535. imperat acciri tacitaque immurmurat aure.[*]()
  536. Nec mora praeceptis, cum protinus utraque virgo
  537. arcano egressae thalamo: mirabile visu,
  538. Pallados armisonae pharetrataeque ora Dianae
  539. aequa ferunt, terrore minus, nova deinde pudori
  540. visa virum facies: pariter pallorque ruborque
  541. purpureas hausere genas, oculique verentes
  542. ad sanctum rediere patrem, postquam ordine mensae
  543. victa fames, signis perfectam auroque nitentem
  544. Iasides pateram famulos ex more poposcit,
  545. qua Danaus libare deis seniorque Phoroncus
  546. adsueti, tenet haec operum caelata figuras:
  547. aureus [*]() anguicomam praesecto Gorgona collo
  548. ales habet, iamiamque vagas—ita visus 3—in auras
  549. exsilit; illa graves oculos languentiaque ora
  550. paene movet vivoque etiam pallescit in auro.
  551. hinc Phrygius fulvis venator tollitur alis,
  552. Gargara desidunt surgenti et Troia recedit,
  553. stant maesti comites, frustraque sonantia lassant
  554. ora canes umbramque petunt et nubila latrant.
  555. hanc undante mero fundens vocat ordine cunctos
  556. caelicolas, Phoebum ante alios, Phoebum omnis ad aram
    557. [*](tacitaque aure Pω: tacitaeque auri Klotz: taciteque auri Deipser: tacitoque ore Koestlin. )[*](aureus Pω: Perseus Bentley. )[*](ita visus Pω: gavisus D. "pallor" (its natural use), and with "rubor" (for "suffuses "). )
  558. laude ciet comitum famulumque evineta pudica
  559. fronde manus, cui festa dies largoque refecti
  560. ture vaporatis lucent altaribus ignes.
  561. ‘Forsitan, o iuvenes, quae sint ea sacra quibusque
  562. praecipuum causis Phoebi obtestemur honorem’
  563. rex ait, ‘exquirant animi, non inscia suasit
  564. relligio, magnis exercita cladibus olim
  565. plebs Argiva litant; animos advertite, pandam.
  566. postquam caerulei sinuosa volumina monstri,
  567. terrigenam Pythona deus septem orbibus atris
  568. amplexum Delphos squamisque annosa ferentem
  569. robora, Castaliis dum fontibus ore trisuleo
  570. fusus hiat nigro sitiens alimenta veneno,
  571. perculit, absumptis numerosa in vulnera telis,
  572. Cirrhaeique dedit centum per iugera campi
  573. vix tandem explieitum, nova deinde piacula caedis
  574. perquirens nostri tecta haud opulenta Crotopi
  575. attigit, huic primis et pubem ineuntibus annis
  576. mira decore pios [*]() servabat nata penates
  577. intemerata toris, felix, si Delia numquam
  578. furta nec occultum Phoebo sociasset amorem!
  579. namque ut passa deum Nemeaei ad fluminis undam,
  580. bis quinos plena eum fronte resumeret orbes
  581. Cynthia, sidereum Latonae feta nepotem
  582. edidit; ac poenae metuens—neque enim ille coactis
  583. donasset thalamis veniam pater—avia rura
  584. eligit ae natum saepta inter ovilia furtim
  585. montivago pecoris custodi mandat alendum.
  586. non tibi digna, puer, generis cunabula tanti
    587. [*](pios Bentley: pio Pω. )
  588. gramineos dedit herba toros et vimine querno
  589. texta domus; clausa arbutei sub cortice libri
  590. membra tepent, suadetque leves cava fistula somnos,
  591. et pecori commune solum, sed fata nec illum
  592. concessere larem: viridi nam caespite terrae
  593. proiectum temere et patulo caelum ore trahentem
  594. dira canum rabies, morsu depasta cruento,
  595. dissicit. hic vero attonitas ut nuntius aures
  596. matris adit, pulsi ex animo genitorque pudorque
  597. et metus: ipsa ultro saevis plangoribus amens
  598. tecta replet, vacuumque ferens velamine pectus
  599. occurrit confessa patri; nec motus et atro
  600. imperat—infandum!—cupientem occumbere leto.
  601. sero memor thalami maestae solacia morti,
  602. Phoebe, paras monstrum infandis Acheronte sub imo
  603. conceptum Eumenidum thalamis, cui virginis ora
  604. pectoraque; aeternum stridens a veitice surgit
  605. et ferrugineam frontem discriminat anguis.
  606. haec tum dira lues nocturno squalida passu
  607. inlabi thalamis, animasque a stirpe recentes
  608. abripere altricum gremiis morsuque cruento
  609. devesei et multum patrio pinguescere luctu,
  610. haud tulit armorum praestans animique [*]() Coroebus
  611. seque ultro lectis iuvenum, qui robore primi
  612. famam posthabita faciles extendere vita,
  613. obtulit, illa novos ibat populata penates
  614. portarum in bivio—lateri duo corpora parvum
  615. dependent, et iam unca manus vitalibus haeret
  616. ferratique ungues tenero sub corde tepescunt—:
  617. obvius huic, latus omne virum stipante corona,
    618. [*](animique Pω: animisque D. )
  619. fit [*]() iuvenis, ferrumque ingens sub pectore duro
  620. condidit, atque imas animae mucrone corusco
  621. scrutatus latebras tandem sua monstra profundo
  622. reddit habere Iovi. iuvat ire et visere iuxta
  623. liventes in morte oculos uterique nefandam
  624. proluviem et crasso squalentia pectora tabo,
  625. qua nostrae cecidere animae, stupet Inacha pubes,
  626. magnaque post lacrimas etiamnum gaudia pallent.
  627. hi trabibus duris, solacia vana dolori,
  628. proterere exanimos artus asprosque molares
  629. deculcare genis: nequit iram explere potestas,
  630. illam et nocturno circum stridore volantes
  631. impastae fugistis aves, rabidamque canum vim
  632. oraque sicca ferunt trepidorum inhiasse luporum,
  633. saevior in miseros, fatis ultricis ademptae
  634. Delius insurgit, summaque biverticis umbra
  635. Parnassi residens arcu crudelis iniquo
  636. pestifera arma iacit, camposque et celsa Cyclopum
  637. tecta superiecto nebularum incendit amictu,
  638. labuntur dulces animae, Mors fila Sororum
  639. ense metit captamque tenens fert manibus urbem,
  640. quaerenti, quae causa, duci, quis ab aethere laevus
  641. ignis et in totum regnaret Sirius annum,
  642. idem auctor Paean rursus iubet ire cruento
  643. inferias monstro iuvenes, qui caede potiti,
  644. fortunate animi longumque in saecula digne
  645. promeriture diem! non tu pia degener arma
  646. occulis aut certae trepidas occurrere morti.
    647. [*](fit P: it ω. )
  648. comminus ora ferens Cirrhaei in limine templi
  649. constitit et sacras ita vocibus asperat iras:
  650. ‘non missus, Thymbraee, tuos supplexve penates
  651. advenio: mea me pietas et conscia virtus
  652. has egere vias. ego sum, qui caede subegi,
  653. Phoebe, tuum mortale nefas, quem nubibus atris
  654. et squalente die, nigra quem tabe sinistri
  655. quaeris, inique, poli. quodsi monstra effera magnis
  656. cara adeo superis, iacturaque vilior orbi
  657. mors hominum et saevo tanta inclementia caelo est,
  658. quid meruere Argi? me, me, divum optime, solum
  659. obiecisse caput fatis praestabat, an illud
  660. lene [*]() magis cordi, quod desolata domorum
  661. tecta vides, ignique datis cultoribus omnis
  662. lucet [*]() ager? sed quid fando tua tela manusque
  663. demoror? exspectant matres, supremaque fiunt
  664. vota mihi. satis est: merui, ne parcere velles.
  665. proinde move pharetras arcusque intende sonoros
  666. insignemque animam leto demitte; sed illum,
  667. pallidus Inachiis qui desuper imminet Argis,
  668. dum morior, dispelle globum.’ Sors aequa merentes
  669. respicit, ardentem tenuit reverentia caedis
  670. Letoiden, tristemque viro submissus honorem
  671. largitur vitae; nostro mala nubila caelo
  672. diffugiunt, at tu stupefacti a limine Phoebi
  673. exoratus abis. inde haec stata sacra quotannis
  674. sollemnes recolunt epulae, Phoebeaque placat
    675. [*](lene Pω: laeve Gronovius: saeve Bentley: an illud lene? Garrod. )[*](lucet Pω: luget Heinsius. )
  676. templa novatus honos, has forte invisitis aras
  677. vos quae progenies? quamquam Calydonius Oeneus
  678. et Parthaoniae, si dudum certus ad aures
  679. clamor iit, tibi iura domus, tu pande, quis Argos
  680. advenias, quando hae variis sermonibus horae.’
  681. Deiecit maestos extemplo Ismenius heros
  682. in terram vultus, taciteque ad Tydea laesum
  683. obliquare oculos; tum longa silentia movit:
  684. ‘non super hos divum tibi sum quaerendus honores,
  685. unde genus, quae terra mihi, quis defluat ordo
  686. sanguinis antiqui: piget inter sacra fateri,
  687. sed si praecipiant miserum cognoscere curae,
  688. Cadmus origo patrum, tellus Mavortia Thebe,
  689. est genetrix Iocasta mihi.’ tum motus Adrastus
  690. hospitiis—agnovit enim:—‘quid nota recondis?
  691. scimus’ ait, ‘nec sic aversum fama Mycenis
  692. volvit iter. regnum et furias oculosque pudentes
  693. novit et Arctois si quis de solibus horret
  694. quique bibit Gangen aut nigrum occasibus intrat
  695. Oceanum, et si quos incerto litore Syrtes
  696. destituunt. ne perge queri casusque priorum
  697. adnumerare tibi: nostro quoque sanguine multum
  698. erravit pietas, nec culpa nepotibus obstat.
  699. tu modo dissimilis rebus mereare secundis
  700. excusare tuos. et iam temone supino
  701. languet Hyperboreae glacialis portitor Ursae.
  702. fundite vina focis, servatoremque parentum
  703. Letoiden votis iterumque iterumque canamus.
  705. Phoebe parens, seu te Lyciae Patarea nivosis
  706. exercent dumeta iugis, seu rore pudico
  707. Castaliae flavos amor est tibi mergere crines,
  708. seu Troiam Thymbraeus habes, ubi fama volentem
  709. ingratis Phrygios umeris subiisse molares,
  710. seu iuvat Aegaeum feriens Latonius umbra
  711. Cynthus et adsiduam pelago non quaerere Delon:
  712. tela tibi longeque feros lentandus in hostes
  713. arcus, et aetherii dono cessere parentes
  714. aeternum florere genas, tu doctus iniquas
  715. Parcarum praenosse manus fatumque quod ultrast
  716. et summo placitura Iovi, quis letifer annus,
  717. bella quibus populis, quae mutent sceptra cometae,
  718. tu Phryga submittis citharae, tu matris honori
  719. terrigenam Tityon Stygiis extendis harenis;
  720. te viridis Python Thebanaque mater ovantem
  721. horruit in pharetris, ultrix tibi torva Megaera
  722. iciunum Phlegyan subter cava saxa iacentem
  723. aeterno premit accubitu dapibusque profanis
  724. instimulat, sed mixta famem fastidia vincunt:
  725. adsis, o memor hospitii, Iunoniaque arva
  726. dexter ames, seu te roseum Titana vocari
  727. gentis Achaemeniae ritu, seu praestat Osirin
  728. frugiferum, seu Persei sub rupibus antri
  729. indignata sequi torquentem cornua Mithram.’
    v.1.p.394
  1. Interea gelidis Maiā satus aliger umbris
  2. iussa gerens magni remeat Iovis; undique pigrae
  3. ire vetant nubes et turbidus implicat aer.
  4. nec zephyri rapuere gradum, sed foeda silentis
  5. aura poli. Styx inde novem circumflua campis,[*]()
  6. hinc obiecta vias torrentum incendia cludunt.
  7. pone senex trepida succedit Laius umbra
  8. vulnere tardus adhuc; capulo nam largius illi
  9. transabiit animam [*]() cognatis ictibus ensis
  10. impius, et primas Furiarum pertulit iras;
  11. it tamen et medica firmat vestigia virga,
  12. tum steriles luci possessaque manibus arva
  13. et ferrugineum nemus adstupet, ipsaque Tellus
  14. miratur patuisse retro, nec livida tabes
  15. invidiae functis quamquam et iam lumine cassis
  16. defuit, unus ibi ante alios, cui laeva voluntas
  17. semper et ad superos—hinc et gravis exitus aevi—
  18. insultare malis rebusque aegrescere laetis,
  19. ‘vade " ait, " o felix, quoscumque vocaris in usus,
  20. seu Iovis imperio, seu maior adegit Erinys
  21. ire diem contra, seu te furiata sacerdos
  22. Thessalis arcano iubet emigrare sepulcro,
  23. heu dulces visure polos solemque relictum
    24. [*](campis Pω: ripis Bentley. )[*](animam P: costas ω. )
    v.1.p.396
  24. et virides terras et puros fontibus amnes,
  25. tristior has iterum tamen intrature tenebras.’
  26. illos ut caeco recubans in limine sensit
  27. Cerberus atque omnes [*]() capitum subrexit hiatus
  28. saevus et intranti populo; iam nigra tumebat
  29. colla minax, iam sparsa solo turbaverat ossa,
  30. ni deus horrentem Lethaeo vimine mulcens
  31. ferrea tergemino domuisset lumina somno.
  32. Est locus—Inachiae dixerunt Taenara gentes—,
  33. qua formidatum Maleae spumantis in auras
  34. it caput et nullos admittit culmine visus,
  35. stat sublimis apex ventosque imbresque serenus
  36. despicit et tantum fessis insiditur astris.
  37. illic exhausti posuere cubilia venti,
  38. fulminibusque iter est 2; medium cava nubila montis
  39. insumpsere latus, summos nec praepetis alae
  40. plausus adit colles, nec rauca tonitrua pulsant.[*]()
  41. ast ubi prona dies, longos super aequora fines
  42. exigit atque ingens medio natat umbra profundo,
  43. interiore sinu frangentia litora curvat
  44. Taenaros, expositos non audax scandere [*]() fluctus,
  45. illic Aegaeo Neptunus gurgite fessos
  46. in portum deducit equos, prior haurit harenas
  47. ungula, postremi solvuntur in aequora pisces,
  48. hoc, ut fama, loco pallentes devius umbras
  49. trames agit nigrique Iovis vacua atria ditat
  50. mortibus. Arcadii perhibent si vera coloni,
    51. [*](atque omnes Pω: aeque Unger, alte Lachmann: anguicomus Koch. )[*](iter est Pω: quies conj. Postgate. )[*](ll. 37-40 omitted by Pω though Inserted In the margin by another hand In PBQ. Elsewhere in Statius tonitrus is masculine. )[*](frangentia scandere Pω: scandentia frangere Koestlin (cf. Prop. iv. 1. 125): scindere Kohlmann (but cf. Ach. i. 449). )
    v.1.p.398
  51. stridor ibi et gemitus poenarum, atroque tumultu
  52. fervet ager; saepe Eumenidum vocesque manusque
  53. in medium sonuere diem, Letique [*]() triformis
  54. ianitor agricolas campis auditus abegit.
  55. Hac et tunc fusca volucer deus obsitus umbra
  56. exsilit ad superos, infernaque nubila vultu
  57. discutit et vivis adflatibus ora serenat.
  58. inde per Arcturum mediaeque silentia Lunae
  59. arva super populosque meat. Sopor obvius illi
  60. Noctis agebat equos, trepidusque adsurgit honori
  61. numinis et recto decedit limite caeli,
  62. inferior volat umbra deo, praereptaque noscit
  63. sidera principiumque sui; iamque ardua Cirrhae
  64. pollutamque suo despectat Phocida busto.
  65. ventum erat ad Thebas; gemuit prope limina nati
  66. Laius et notos cunctatus inire penates,
  67. ut vero et celsis suamet [*]() iuga nixa columnis
  68. vidit et infectos etiamnum sanguine currus,
  69. paene retro turbatus abit: nec summa Tonantis
  70. iussa nec Arcadiae retinent spiramina virgae.
  71. Et tunc forte dies noto signata Tonantis
  72. fulmine, praerupti cum te, tener Euhie, partus
  73. transmisere patri. Tyriis ea causa colonis
  74. insomnem ludo certatim educere noctem
  75. suaserat; effusi passim per tecta, per agros,
  76. serta inter vacuosque mero crateras anhelum
  77. proflabant sub luce deum; tunc plurima buxus
    78. [*](Letique Pω: Lethesque Friesemann. )[*](suamet Pω: sedem et L. by the lightning of Jove, and lodged in his father's thigh till he was ripe for birth. )
    v.1.p.400
  78. aeraque taurinos sonitu vincentia pulsus.[*]()
  79. ipse etiam gaudens nemorosa per avia sanas
  80. impulerat matres Baccho meliore Cithaeron;
  81. qualia per Rhodopen rabido convivia coetu
  82. Bistones aut mediae ponunt convallibus Ossae.
  83. illis semianimum pecus excussaeque leonum
  84. ore dapes, et lacte novo domuisse furorem [*]()
  85. luxus: at Ogygii si quando adflavit Iacchi
  86. saevus odor, tunc saxa manu, tunc pocula pulchrum
  87. spargere et immerito sociorum sanguine fuso
  88. instaurare diem festasque reponere mensas.
  89. Nox ea, cum tacita volucer Cyllenius aura
  90. regis Echionii stratis adlapsus, ubi ingens
  91. fuderat Assyriis exstructa tapetibus alto
  92. membra toro. pro gnara nihil mortalia fati
  93. corda sui! capit ille dapes, habet ille soporem,
  94. tunc senior quae iussus agit, neu falsa videri
  95. noctis imago queat, longaevi vatis opacos
  96. Tiresiae vultus vocemque et vellera nota
  97. induitur, mansere comae propexaque mento
  98. canities pallorque suus, sed falsa cucurrit
  99. infula per crines, glaucaeque innexus olivae
  100. vittarum provenit honos: dehinc tangere ramo
  101. pectora et has visus fatorum expromere voces:
  102. ‘non somni tibi tempus, iners, qui nocte sub alta,
  103. germani secure, iaces, ingentia dudum
  104. acta vocant rerumque graves, ignave, paratus,
  105. tu, veluti magnum si [*]() iam tollentibus austris
    106. [*](taurinos sonitu vincentia pulsus Pω (ducentia AT with vincentia written over): Tyrrhenos sonitus vincentia pulsu Laehmann. )[*]( furorem P: cruorem ω.)[*]( si ω: se P. the Assyrian, proverbial for luxury (Juv. x. 362). )
    v.1.p.402
  106. Ionium nigra iaceat sub nube magister
  107. immemor armorum versantisque aequora clavi,
  108. cunctaris. iamque ille novis—scit Fama—superbit
  109. conubiis viresque parat, quis regna capessat,
  110. quis neget, inque tua senium sibi destinat aula.
  111. dant animos socer augurio fatalis Adrastus
  112. dotalesque Argi, nec non in foedera vitae
  113. pollutus placuit fraterno sanguine Tydeus.
  114. hinc tumor, et longus fratri promittens exsul,
  115. ipse deum genitor tibi me miseratus ab alto
  116. mittit: habe Thebas, caecumque cupidine regni
  117. ausurumque eadem germanum expelle, nec ultra
  118. fraternos inhiantem obitus sine fidere coeptis
  119. fraudibus aut Cadmo dominas inferre Mycenas.’
  120. Dixit, et accedens—etenim iam pallida turbant
  121. sidera lucis equi—ramos ac vellera fronti
  122. deripuit, confessus avum, dirique nepotis
  123. incubuit stratis, iugulum mox caede patentem
  124. nudat et undanti perfundit vulnere somnum,
  125. illi rupta quies, attollit membra foroque
  126. eripitur [*]() plenus monstris, vanumque cruorem
  127. excutiens simul horret avum fratremque requirit,
  128. qualis ubi audito venantum murmure tigris
  129. horruit in maculas somnosque excussit inertes;
  130. bella cupit laxatque genas et temperat ungues,
  131. mox ruit in turmas natisque alimenta cruentis
    132. [*](eripitur P: erigitur ω. )
    v.1.p.404
  132. spirantem fert ore virum: sic excitus ira
  133. ductor in absentem consumit proelia fratrem.
  134. Et iam Mygdoniis elata cubilibus alto
  135. dispulerat [*]() caelo gelidas Aurora tenebras,
  136. rorantes excussa comas multumque sequenti
  137. sole rubens; illi roseus per nubila seras
  138. advertit flammas alienumque aethera tardo
  139. Lucifer exit equo, donec pater igneus orbem
  140. impleat atque ipsi radios vetet esse sorori:
  141. cum senior Talaionides nec longa morati
  142. Dircaeusque gradum pariterque Acheloius heros
  143. corripuere toris, illos post verbera fessos
  144. exceptamque hiemem cornu perfuderat omni
  145. Somnus; at Inachio tenuis sub pectore regi
  146. tracta quies, dum mente deos inceptaque versat
  147. hospitia, et quae sint generis adscita repertis
  148. fata movet, postquam mediis in sedibus aulae
  149. congressi inque vicem dextras iunxere locumque,
  150. quo serere arcanas aptum atque evolvere curas,
  151. insidunt, prior his dubios compellat Adrastus:
  152. ‘egregii iuvenum, quos non sine numine regnis
  153. invexit nox dextra meis, quibus ipse per imbres
  154. fulminibus mixtos intempestumque Tonantem
  155. has meus usque domos vestigia fecit Apollo,
  156. non equidem obscurum vobis plebique Pelasgae
  157. esse rear, quantis conubia nostra procorum
  158. turba petant studiis; geminae mihi namque, nepotum
  159. laeta Ades, aequo pubescunt sidere natae,
  160. quantus honos quantusque pudor, ne credite patri,
    161. [*](dispulerat Lachmann: impulerat Pio. Phrygia; Mygdonia was a part of Phrygia. at Thebes, Achelous a river in Aetolia. )
    v.1.p.406
  161. et super hesternas licuit cognoscere mensas,
  162. has tumidi solio et late dominantibus armis
  163. optavere viri—longum enumerare Pheraeos
  164. Oebaliosque duces—et Achaea per oppida matres
  165. spem generis, nec plura tuus despexerat Oeneus
  166. foedera Pisaeisque socer metuendus habenis.
  167. sed mihi nec Sparta genitos nec ab Elide missos
  168. iungere fas generos: vobis hic sanguis et aulae
  169. cura meae longo promittitur ordine fati.
  170. di bene, quod tales stirpemque animosque venitis,
  171. ut responsa iuvent: hic durae tempore noctis
  172. partus honos, haec illa venit post verbera merces.’
  173. Audierant, fixosque oculos per mutua paulum
  174. ora tenent, visique inter sese ordine fandi
  175. cedere, sed cunctis Tydeus audentior actis
  176. incipit: ‘o quam te parcum in praeconia famae
  177. mens agitat matura tuae, quantumque ferentem
  178. fortunam virtute domas! cui cedat Adrastus
  179. imperiis? quis te solio Sicyonis avitae
  180. excitum infrenos componere legibus Argos
  181. nesciat? atque utinam his manibus permittere gentis,
  182. Iuppiter aeque, velis, quas Doricus alligat intus [*]()
  183. Isthmos et alterno quas margine submovet infra!
  184. non fugeret diras lux intercisa Mycenas,
  185. saeva nec Eleae gemerent certamina valles,[*]()
  186. Eumenidesque aliis aliae sub regibus, et quae
    187. [*](intus P: undis ω. )[*](After this line Duebner, Mueller, Kohlmann and Postdate recognize a lacuna; it seems sufficient to understand fuissent in 186. to a chariot-race, and slew them when they lost. )
    v.1.p.408
  187. tu potior, Thebane, queri: nos vero volentes
  188. expositique animis.’ sic interfatus et alter
  189. subicit: ‘anne aliquis soceros accedere tales
  190. abnuat? exsulibus quamquam patriaque fugatis
  191. nondum laeta Venus, tamen omnis corde resedit
  192. tristitia, adfixique animo cessere dolores.
  193. nec minus haec laeti trahimus solacia, quam si
  194. praecipiti convulsa noto prospectet amicam
  195. puppis humum, iuvat ingressos felicia regni
  196. omina, quod superest fati vitaeque laborum
  197. fortuna transire tua.’ nec plura morati
  198. consurgunt, dictis impensius aggerat omne
  199. promissum Inachius pater, auxilioque futurum
  200. et patriis spondet reduces inducere regnis.
  201. Ergo alacres Argi, fuso rumore per urbem
  202. advenisse duci generos primisque hymenaeis
  203. egregiam Argian nec formae laude secundam
  204. Deipylen tumida iam virginitate iugari,
  205. gaudia mente parant; socias it Fama per urbes,
  206. finitimisque agitatur agris procul usque Lycaeos
  207. Partheniosque super saltus Ephyraeaque rura
  208. nec minus Ogygias eadem dea turbida Thebas
  209. insilit, haec totis perfundit moenia pinnis
  210. Labdaciumque ducem praemissae consona nocti
  211. territat; hospitia et thalamos et foedera regni
  212. permixtumque genus—quae tanta licentia monstro,
  213. quis furor?—et iam [*]() bella canit.
    214. [*](furor? et iam Lachmann: furor est iam Pω. )
    v.1.p.410
  214. Diffuderat Argos exspectata dies: laeto regalia coetu
  215. atria complentur, species est cernere avorum
  216. comminus et vivis certantia vultibus aera.
  217. tantum ausae perferre manus! pater ipse bicornis
  218. in laevum prona nixus sedet Inachus urna;
  219. hunc tegit Iasiusque senex placidusque Phoroneus,
  220. et bellator Abas' indignatusque Tonantem
  221. Acrisius nudoque ferens caput ense Coroebus,
  222. torvaque iam Danai facinus meditantis imago;
  223. exin mille duces, foribus tum [*]() immissa superbis
  224. unda fremit volgi, procerum manus omnis et alto
  225. quis propior de rege gradus, stant ordine primi.
  226. interior sacris calet et sonat aula tumultu
  227. femineo; casta matrem [*]() cinxere corona
  228. Argolides, pars virginibus circum undique fusae
  229. foedera conciliant nova solanturque timorem,
  230. ibant insignes vultuque habituque verendo
  231. candida purpureum fusae super ora pudorem
  232. deiectaeque genas; tacite subit ille supremus
  233. virginitatis amor, primaeque modestia culpae
  234. confundit vultus; tunc ora rigantur honestis
  235. imbribus, et teneros lacrimae iuvere parentes.
  236. non secus ac supero pariter si cardine lapsae
  237. Pallas et asperior Phoebi soror, utraque telis,
  238. utraque torva genis flavoque in vertice nodo,
  239. illa suas Cyntho comites agat, haec Aracyntho;
    240. [*](tum Baehrens: cum Pω.)[*]( matrem PKQ: matrum ω. )
    v.1.p.412
  240. tunc, si fas oculis, non umquam longa tuendo
  241. expedias, cui maior honos, cui gratior, aut plus
  242. de Iove. mutatosque velint transumere cultus,
  243. et Pallas deceat pharetras et Delia cristas.
  244. Certant laetitia superosque in vota fatigant
  245. Inachidae, quae cuique domus sacrique facultas.
  246. hi fibris animaque litant. hi caespite nudo.
  247. nec minus auditi, si mens accepta, merentur [*]()
  248. ture deos, fractisque obtendunt limina silvis,
  249. ecce metu subito—Lachesis sic dura iubebat—
  250. impulsae mentes, excussaque gaudia patri,
  251. et turbata' dies. innuptam limine [*]() adibant
  252. Pallada, Monychiis cui non Argiva per urbes
  253. posthabita est Larissa iugis: hic more parentum
  254. Iasides. thalamis ubi casta adolesceret aetas,
  255. virgineas libare comas primosque solebant
  256. excusare toros, celsam subeuntibus arcem
  257. in gradibus summi delapsus culmine templi,
  258. Arcados Euhippi spolium, cadit aereus orbis,
  259. praemissasque faces, festum nubentibus ignem,
  260. obruit, eque adytis simul exaudita remotis
  261. nondum ausos firmare gradum tuba terruit ingens,
  262. in regem conversi omnes formidine prima,
  263. mox audisse negant; cunctos tamen omina rerum
  264. dira movent, variisque metum sermonibus augent.
  265. nec mirum: nam tum infaustos donante marito
    266. [*](merentur P: meretur ω. )[*](innuptam limine Pω: innupto in limine Garrod conj. )
    v.1.p.414
  266. ornatus, Argia, geris dirumque monile
  267. Harmoniae. longa est series, sed [*]() nota malorum
  268. persequar, unde novis tam saeva potentia donis.
  269. Lemnius haec, ut prisca fides, Mavortia longum
  270. furta dolens, capto postquam nil obstat amori
  271. poena nec ultrices castigavere catenae,
  272. Harmoniae dotale decus sub luce iugali
  273. struxerat. hoc, docti quamquam maiora, laborant
  274. Cyclopes, notique operum Telchines amica
  275. certatim iuvere manu; sed plurimus ipsi
  276. sudor, ibi arcano florentis igne zmaragdos
  277. cingit et infaustas percussum adamanta figuras
  278. Gorgoneosque orbes Siculaque incude relictos
  279. fulminis extremi cineres viridumque draconum
  280. lucentes a fronte iubas; hic flebile germen
  281. Hesperidum et dirum Phrixei velleris aurum;
  282. tum varias pestes raptumque interplicat atro
  283. Tisiphones de crine ducem, et quae pessima ceston
  284. vis probat; haec circum spumis lunaribus ungit
  285. callidus atque hilari perfundit cuncta veneno.
  286. non hoc Pasithea blandarum prima sororum,
  287. non Decor Idaliusque puer, sed Luctus et Irae
    288. [*](sed Pω: et Baehrens, who with most edd. punctuates after malorum, whence Lachmann condemned 268. contrived. It was fitted with chains which closed upon Venus and Mars as they lay together on the bed. (See Horn. Od. viii. 266 f.) Harmonia was the daughter of Venus and Mars. sun when turned into poplars, but he calls them Hesperides (as being in the west) instead of Heliades. )
    v.1.p.416
  288. et Dolor et tota pressit Discordia dextra.
  289. prima fides operi. Cadmum comitata iacentem
  290. Harmonia versis in sibila dira querellis
  291. Illyricos longo suleavit pectore campos.
  292. improba mox Semele vix dona nocentia collo
  293. induit, et fallax intravit limina Iuno.
  294. teque etiam, infelix, perhibent, locasta. decorum
  295. possedisse nefas; vultus hac laude [*]() colebat,
  296. heu quibus, heu placitura toris! post longior ordo.
  297. tunc donis Argia nitet vilisque sororis
  298. ornatus sacro praeculta supervenit auro.
  299. viderat hoc coniunx perituri vatis et aras
  300. ante omnis epulasque trucem secreta coquebat
  301. invidiam, saevis detur si quando potiri
  302. cultibus. heu nihil auguriis adiuta propinquis.
  303. quos optat gemitus, quantas cupit impia clades!
  304. digna quidem, sed quid miseri decepta mariti
  305. arma, quid insontes nati meruere furores?
  306. Postquam regales epulas et gaudia vulgi
  307. bisseni clusere dies. Ismenius heros
  308. respicere ad Thebas iamque et sua quaerere regna,
  309. quippe animum subit illa dies. qua, sorte benigna
  310. fratris, Echionia steterat privatus in aula,
  311. respiciens descisse [*]() deos trepidoque tumultu
  312. dilapsos comites, nudum latus omne fugamque
    313. [*](laude Pω: fraude Garrod, luce Baehrens. )[*](descisse ω: discsse P (ci from ce, i.e. discess(iss)e). )
    v.1.p.418
  313. fortunae, namque una soror producere tristis
  314. exsulis ausa vias; etiam hanc in limine primo
  315. liquerat et magna lacrimas incluserat ira.
  316. tunc quos excedens hilares, quis cultus iniqui
  317. praecipuus ducis, et profugo quos ipse notarat
  318. ingemuisse sibi, per noctem ae luce sub omni
  319. digerit: exedere animum dolor iraque demens
  320. et, qua non gravior mortalibus addita curis,
  321. spes, ubi longa venit, talem sub pectore nubem
  322. consilii volvens Dircen Cadmique negatas
  323. adparat ire domos, veluti dux taurus amata
  324. valle carens. pulsum solito quem gramine vietor
  325. iussit ab erepta longe mugire iuvenca,
  326. cum profugo placuere tori cervixque recepto
  327. sanguine magna redit fractaeque in pectora quercus,[*]()
  328. bella cupit pastusque et capta armenta reposcit
  329. iam pede, iam cornu melior—pavet ipse reversum
  330. victor, et attoniti vix agnovere magistri—:
  331. non alias tacita iuvenis Teumesius iras
  332. mente acuit, sed fida vias arcanaque coniunx
  333. senserat; utque toris primo complexa iacebat
  334. aurorae pallore virum, ‘quos, callide, motus
  335. quamve fugam moliris?’ ait ‘nil transit amantes.
  336. sentio, pervigiles acuunt suspiria questus,
  337. numquam in pace sopor, quotiens haec ora natare
  338. fletibus et magnas latrantia [*]() pectora curas
    339. [*](in pectora quercus PB (with vires written over): in pectore ω, vires DKS. vires Q (with quercus written over). )[*](latrantia PES: iactantia ω. )
    v.1.p.420
  339. admota deprendo manu? nil foedere rupto
  340. conubiisve super moveor viduaque iuventa,
  341. etsi crudus amor necdum post flammea toti
  342. intepuere tori: tua me, properabo fateri.
  343. angit, [*]() amate, [*]() salus, tune incomitatus, inermis
  344. regna petes poterisque tuis decedere Thebis,
  345. si neget? atque illum sollers deprendere semper
  346. fama duces tumidum narrat raptoque superbum
  347. difficilemque tibi: necdum consumpserat [*]() annum,
  348. me quoque nunc vates, nunc exta minantia divos
  349. aut avium lapsus aut turbida noctis imago
  350. terret, et a! memini, numquam mihi falsa per umbras
  351. Iuno venit, quo tendis iter? ni conscius ardor
  352. ducit et ad Thebas melior socer.’ hic breve tandem
  353. risit Echionius iuvenis tenerumque dolorem
  354. coniugis amplexu solatus et oscula maestis
  355. tempestiva genis posuit lacrimasque repressit;
  356. ‘solve metus animo, dabitur, mihi crede, merentum
  357. consiliis tranquilla dies; te fortior annis
  358. nondum cura decet, sciat haec Saturnius olim
  359. fata parens, oculosque polo demittere si quos
  360. Iustitia et rectum terris defendere curat:
  361. fors aderit lux illa tibi, qua moenia cernes
  362. coniugis et geminas ibis regina per urbes.’
  363. Sic ait, et caro raptim se limine profert.
  364. Tydea iam socium coeptis, iam pectore fido
    365. [*](angit Pω: tangit Bentley. )[*](amate KC: amata Pω. )[*](consumpserat Pω: consumpserit Heinsius. )
    v.1.p.422
  365. aequantem ruras—tantus post iurgia mentes
  366. vinxit amor—socerumque adfatur tristis Adrastum.
  367. fit mora consilio, cum multa moventibus una
  368. iam potior cunctis sedit sententia, fratris
  369. pertemptare fidem tutosque in regna precando
  370. explorare aditus, audax ea munera Tydeus
  371. sponte subit: nec non et te, fortissime gentis
  372. Aetolum, multum lacrimis conata morari
  373. Deipyle. sed iussa patris tutique regressus
  374. legato iustaeque preces vicere sororis.
  375. Iamque emensus iter silvis ac litore durum,
  376. qua Lernaea palus ambustaque sontibus alte
  377. intepet hydra vadis, et qua vix carmine raro
  378. longa sonat Nemee nondum pastoribus ausis,
  379. qua latus Eoos Ephyres quod vergit ad curos
  380. Sisyphiique sedent portus irataque terrae
  381. curva Palaemonio secluditur unda Lechaeo.[*]()
  382. hinc praeterveetus Nisum et te, mitis Eleusin,
  383. laevus abit,[*]() iamque arva gradu Teumesia et arces
  384. intrat Agenoreas; ibi durum Eteoclea cernit
  385. sublimem solio saeptumque horrentibus armis.
  386. iura ferus populo trans legem ac tempora regni
  387. iam fratris de parte dabat: sedet omne paratus
  388. in facinus queriturque fidem tam sero reposci.
  389. Constitit in mediis—ramus manifestat olivae
  390. legatum—causasque viae nomenque rogatus
    391. [*](Lechaeo PDN: liceo ω: cf. Silv. ii. 2. 35. )[*](abit PB: habet (i orer e) Q: habet ω. )
    v.1.p.424
  391. edidit: utque rudis fandi pronusque calori
  392. semper erat, iustis miscens tamen aspera coepit:
  393. ‘si tibi plana fides et dicti cura maneret
  394. foederis, ad fratrem completo iustius anno
  395. legatos hinc ire fuit teque ordine certo
  396. fortunam exuere et laetum descendere regno,
  397. ut vagus ille diu passusque haud digna per urbes
  398. ignotas pactae tandem succederet aulae.
  399. sed quia dulcis amor regni blandumque potestas.
  400. posceris: astriferum iam velox circulus orbem
  401. torsit et amissae redierunt montibus umbrae,
  402. ex quo frater inops ignota per oppida tristes
  403. exsul agit casus; et te iam tempus aperto
  404. sub Iove ferre dies terrenaque frigora membris
  405. ducere et externos submissum ambire penates.
  406. pone modum laetis; satis ostro dives et auro
  407. conspicuus tenuem germani pauperis annum
  408. risisti; moneo, regnorum gaudia temet
  409. dedoceas patiensque fugae mereare reverti.’
  410. Dixerat, ast illi tacito sub pectore dudum
  411. ignea corda fremunt, iacto velut aspera saxo
  412. comminus erigitur serpens, cui subter inanes
  413. longa sitis latebras totumque agitata per artus
  414. convocat in fauces et squamea colla venenum:
  415. ‘cognita si dubiis fratris mihi iurgia signis
  416. ante forent nec clara odiorum arcana paterent,
  417. sufficeret vel sola fides, qua [*]() torvus et [*]() illum
  418. mente gerens.[*]() ceu saepta novus iam moenia laxet
    419. [*](qua Klotz: quam Pω: quod Postgate. )[*](torvus et ω: servo sed P. )[*](gerens Pω: geris DN. )
    v.1.p.426
  419. fossor et hostiles inimicent classica turmas,
  420. praefuris. in medios si comminus orsa tulisses
  421. Bistonas aut refugo pallentes sole Gelonos,
  422. parcior eloquio et medii reverentior aequi
  423. inciperes. neque te furibundae crimine mentis
  424. arguerim: mandata refers, nunc omnia quando
  425. plena minis, nec sceptra fide nec pace sequestra
  426. poscitis, et propior capulo manus, haec mea regi
  427. rgolico, nondum aequa tuis, vice dicta reporta:
  428. quae sors iusta mihi, quae non indebitus annis
  429. sceptra dicavit honos, teneo longumque tenebo,
  430. te penes Inachiac dotalis regia dono
  431. coniugis, et Danaae—quid enim maioribus actis [*]()
  432. invideam?—cumulentur opes, felicibus Argos
  433. auspiciis Lernamque regas; nos horrida Dirces
  434. pascua et Euboicis artatas fluctibus oras,
  435. non indignati miserum dixisse parentem
  436. Oedipoden: tibi larga—Pelops et Tantalus auctor!—
  437. nobilitas, propiorque fluat de sanguine iuncto
  438. Iuppiter, anne feret luxu consueta paterno
  439. hunc regina larem? nostrae cui iure sorores
  440. anxia pensa trahant, longo quam sordida luctu
  441. mater et ex imis auditus forte tenebris
  442. offendat sacer ille senex! iam pectora volgi
  443. adsuevere iugo: pudet heu! plebisque patrumque,
  444. ne totiens incerta ferant mutentque gementes
    445. [*](actis Pω: aulis Madvig. Jove than that of Oedipus. )
    v.1.p.428
  445. imperia et dubio pigeat parere tyranno.
  446. non parcit populis regnum breve; respice, quantus
  447. horror et attoniti nostro in discrimine cives!
  448. hosne ego, quis certa est sub te duce poena, relinquam?
  449. iratus, germane, venis, fac velle: nec ipsi,
  450. si modo notus amor meritique est gratia, patres
  451. reddere regna sinent.’ non ultra passus et orsa
  452. iniecit mediis sermonibus obvia: ‘reddes,"
  453. ingeminat, " reddes: non si te ferreus agger
  454. ambiat aut triplices alio tibi carmine muros
  455. Amphion auditus agat, nil tela nec ignes
  456. obstiterint, quin ausa luas nostrisque sub armis
  457. captivo moribundus humum diademate pulses,
  458. tu merito; ast horum miseret, quos sanguine viles
  459. coniugibus natisque infanda ad proelia raptos
  460. proicis excidio, bone rex. o quanta Cithaeron
  461. funera sanguineusque vadis, Ismene, rotabis!
  462. haec pietas, haec magna fides! nec crimina gentis
  463. mira equidem duco: sic primus sanguinis auctor
  464. incestique patrum thalami; sed fallit origo:
  465. Oedipodis [*]() tu solus eras,[*]() haec praemia morum
  466. ac sceleris, vidente, feres! nos poscimus annum;
  467. sed moror.’ haec audax etiamnum in limine retro [*]()
  468. vociferans iam tunc impulsa per agmina praeceps
  469. evolat. Oeneae vindex sic ille Dianae
  470. erectus saetis et aduncae fulmine malae,
    471. [*](Oedipodis Jortin: Oedipodes Pω. )[*](eras P: eris Deipser. )[*](retro ω: regis P. )
    v.1.p.430
  471. cum premeret Pelopea phalanx, saxa obvia volvens
  472. fractaque perfossis arbusta Acheloia ripis,
  473. iam Telamona solo, iam stratum Ixiona linquens
  474. te, Meleagre, subit: ibi [*]() demum cuspide lata
  475. haesit et obnixo ferrum laxavit [*]() in armo.
  476. talis adhuc trepidum linquit Calydonius heros
  477. concilium infrendens. ipsi ceu regna negentur,
  478. festinatque vias ramumque precantia olivae
  479. abicit, attonitae tectorum e limine summo
  480. aspectant matres, saevoque infanda precantur
  481. Oenidae tacitoque simul sub pectore regi.
  482. Nec piger ingenio scelerum fraudisque nefandae
  483. rector eget. iuvenum fidos, lectissima bello
  484. corpora, nunc pretio, nunc ille hortantibus ardens
  485. sollicitat dictis, nocturnaque proelia saevus
  486. instruit, et sanctum populis per saecula nomen
  487. legatum insidiis tacitoque invadere ferro—
  488. quid regnis non vile?—cupit, quas quaereret artes,
  489. si fratrem, Fortuna, dares! o caeca nocentum
  490. consilia! o semper timidum scelus! exit in unum
  491. plebs ferro iurata caput; ceu castra subire
  492. apparet aut celsum crebri arietis ictibus [*]() urbis
  493. inclinare latus: densi sic agmine facto
  494. quinquaginta altis funduntur in ordine portis,
  495. macte animi, tantis dignus qui credens armis!
  496. Fert via per dumos propior, qua calle latenti
  497. praecelerant densaeque legunt compendia silvae.
    498. [*](ibi ω: tibi P. )[*](laxavit P: lassavit Madvig. )[*](crebri arietis ictibus Unger: crebris arietibus Pω. )
    v.1.p.432
  498. lecta dolis sedes: gemini procul urbe malignis
  499. faucibus urgentur colles, quos umbra superni [*]()
  500. montis et incurvis claudunt iuga frondea silvis—
  501. insidias natura loco caecamque latendi
  502. struxit opem—mediasque arte secat aspera rupes
  503. semita, quam subter campi devexaque latis
  504. arva iacent spatiis, contra importuna crepido,
  505. Oedipodioniae domus alitis; hic fera quondam
  506. pallentes erecta genas suffusaque tabo
  507. lumina, concretis infando sanguine plumis
  508. relliquias amplexa virum semesaque nudis
  509. pectoribus stetit ossa premens visuque tremendo [*]()
  510. conlustrat campos, si quis concurrere dictis
  511. hospes inexplicitis aut comminus ire viator
  512. audeat et dirae commercia iungere linguae;
  513. nec mora, quin acuens exsertos protinus ungues
  514. liventesque manus strictosque [*]() in vulnera [*]() dentes
  515. terribili adplausu circum hospita surgeret ora;
  516. et latuere doli, donec de rupe cruenta
  517. heu! simili deprensa viro, cessantibus alis,
  518. tristis inexpletam scopulis adfligeret alvum,
  519. monstrat silva nefas: horrent vicina iuvenci
  520. gramina, damnatis avidum pecus abstinet herbis;
  521. non Dryadum placet umbra choris, non commoda sacris
  522. Faunorum, diraeque etiam fugere volucres
  523. prodigiale nemus. tacitis huc gressibus acti
    524. [*](quos superni Pω: quas superne Mueller: quos superne Garrod. )[*](tremendo Mueller: frementi P: trementi ω. )[*](strictosque Housman: fractosque Pω. )[*](in vulnera PN: in vulnere ω. xi. 522 sq., but Statius has made it obscure and difficult: " colles urgentur faucibus " seems to be merely an inversion )
    v.1.p.434
  524. deveniunt peritura cohors, hostemque superbum
  525. adnixi iaculis et humi posita arma tenentes
  526. exspectant densaque nemus statione coronant.
  527. Coeperat umenti Phoebum subtexere palla
  528. Nox et caeruleam terris infuderat umbram,
  529. ille propinquabat silvis et ab aggere celso
  530. scuta virum galeasque videt rutilare comantis.
  531. qua laxant rami nemus adversaque sub umbra
  532. flammeus aeratis lunae tremor errat in armis,
  533. obstipuit visis, ibat tamen; horrida tantum
  534. spicula et inclusum capulo tenus admovet ensem,
  535. ac prior unde, viri, quidve occultata in armis?
  536. non humili terrore rogat, nec reddita [*]() contra
  537. vox. fidamque negant suspecta silentia pacem,
  538. ecce autem vasto Chthonii contorta lacerto.
  539. quo duce freta cohors, fuscas intervolat auras
  540. hasta; sed audenti deus et fortuna recessit.
  541. per tamen Olenii tegimen suis atraque saetis
  542. terga super laevos umeros vicina emori
  543. effugit et viduo iugulum ferit inrita ligno,
  544. tunc horrere comae sanguisque in corda gelari.
  545. huc ferus atque illuc animum pallentiaque ira
  546. ora ferens—nec tanta putat sibi bella parari—:
  547. ‘ferte gradum contra campoque erumpite aperto!
  548. quis timor audendi. quae tanta ignavia? solus,
  549. solus in arma voco.’ neque in his mora: quos ubi plures.
  550. quam ratus, innumeris videt excursare latebris,
  551. hos prodire [*]() iugis, illos e vallibus imis
  552. crescere, nec paucos campo, totumque sub armis
  553. conlucere iter, ut clausas indagine profert
  554. in medium vox prima feras, quae sola medendi
    555. [*](reddita ω: credita P. )[*](prodire ω: deire P: cf. vi. 519. )
    v.1.p.436
  555. turbata ratione via est, petit ardua dirae
  556. Sphingos et abscisis infringens cautibus lineas
  557. exsuperat iuga dira manus, scopuloque potitus,
  558. unde procul tergo metus et via prona nocendi,
  559. saxum ingens, quod vix plena cervice gementes
  560. vertere humo valeant murisque [*]() inferre iuvenci,
  561. rupibus evellit; dein toto sanguine nixus
  562. sustinet, immanem quaerens librare ruinam,
  563. qualis in adversos Lapithas erexit inanem
  564. magnanimus cratera Pholus. stupet obvia leto
  565. turba superstantem atque emissi turbine montis
  566. obruitur; simul ora virum, simul arma manusque
  567. fractaque commixto sederunt pectora ferro,
  568. quattuor hic adeo disiecti mole sub una
  569. congemuere, fuga tremefactum protinus agmen
  570. excutitur coeptis, neque enim temnenda iacebant
  571. funera: fulmineus Dorylas, quem regibus ardens
  572. aequabat virtus, Martisque e semine Theron
  573. terrigenas confisus avos, nec vertere cuiquam
  574. frena secundus Halys, sed tune pedes occubat arvis,
  575. Pentheumque trahens nondum te Phaedimus aequo,
  576. Bacche, genus, quorum ut subitis exterrita fatis
  577. agmina turbatam vidit laxare catervam,
  578. quae duo sola manu gestans adelinia monti
  579. fixerat, intorquet iacula et fugientibus addit,
  580. mox in plana libens, nudo ne in pectore tela
  581. inciderent, saltu praeceps defertur et orbem,
  582. quem procul oppresso vidit Therone volutum,
  583. corripuit, tergoque et vertice tegmina nota
    584. [*](valeant murisque Kooten: murisque valent Pω. )
    v.1.p.438
  584. saeptus et hostili propugnans pectora parma
  585. constitit, inde iterum densi glomerantur in unum
  586. Ogygidae firmantque gradum; trahit ocius ensem
  587. Bistonium Tydeus, Mavortia munera magni
  588. Oeneos, et partes pariter divisus in omnes
  589. hos obit atque illos ferroque micantia tela
  590. decutit; impediant numero seque ipsa vicissim .
  591. arma premunt, nec vis conatibus ulla, sed ipsae
  592. in socios errare manus et corpora turba
  593. involvi prolapsa sua; manet ille ruentes
  594. angustus telis et inexpugnabilis obstat,
  595. non aliter—Getieae si fas est credere Phlegrae—
  596. armatum immensus Briarcus stetit aethera contra,
  597. hinc Phoebi pharetras, hinc torvae Pallados anguis,
  598. inde Pelethroniam praefixa cuspide pinum
  599. Martis, at hinc lasso mutata [*]() Pyracmone temnens
  600. fulmina, cum toto nequiquam obsessus Olympo
  601. tot queritur cessare manus: non segnior ardet
  602. huc illuc clipeum obiectam, seque ipse recedens
  603. circuit, interdum trepidis occurrit et instat
  604. spicula devellens, clipeo quae plurima toto
  605. fixa tremunt armantque virum saepe aspera passum
  606. volnera, sed nullum vitae in secreta receptum
  607. nee mortem sperare valet.[*]() rotat ipse furentem
  608. Deilochum, comitemque illi iubet ire sub umbras
  609. Phegea sublata minitantem bella securi
  610. Dircaeumque Gyan et Echionium Lycophontem.
    611. [*](mutata Pω: motata Lachmann. )[*](valet Pω: valens, iubet, vacat edd. )
    v.1.p.440
  611. iam trepidi sese quaerunt numerantque, nec idem
  612. caedis amor, tantamque dolent rarescere turbam.
  613. Ecce Chromis Tyrii demissus origine Cadmi—
  614. hunc utero quondam Dryope Phoenissa gravato
  615. rapta repente choris onerisque oblita ferebat,
  616. dumque trahit prensis taurum tibi cornibus, Euhan,
  617. procidit impulsus nimiis conatibus infans—
  618. tunc audax iaculis et capti pelle leonis
  619. pinea nodosae quassabat robora clavae
  620. increpitans: ‘unusne, viri, tot caedibus unus
  621. ibit ovans Argos? vix credet fama reverso!
  622. heus socii, nullaene manus, nulla arma valebunt?
  623. haec regi promissa, Cydon, haec, Lampe, dabamus?’
  624. dum clamat, subit ore cavo Teumesia coruus,
  625. nec prohibent fauces; atque illi voce repleta
  626. intercepta natat prompto in sanguine lingua.
  627. stabat adhuc, donec transmissa morte per artus
  628. labitur immorsaque cadens obmutuit hasta.
  629. vos quoque, Thespiadae, cur infitiatus honora
  630. arcuerim [*]() fama? fratris moribunda levabat
  631. membra solo Periphas—nil indole clarius illa
  632. nec pietate fuit—, laeva marcentia colla
  633. sustentans dextraque latus; singultibus artum
  634. exhaurit thoraca dolor, nec vincla coercent
  635. undantem fletu galeam, eum multa gementi
  636. pone gravis curvas perfringit lancea costas.
    637. [*](arcuerim K: arguerim Pω. )
    v.1.p.442
  637. exit et in fratrem, cognataque pectora telo [*]()
  638. conserit; ille oculos etiamnum [*]() in luce natantes
  639. sistit et aspecta germani morte resolvit.
  640. at cui vita recens et adhuc in vulnere vires
  641. hos tibi complexus, haec dent ait oscula nati.
  642. procubuere pares fatis, miserabile votum
  643. mortis, et alterna clauserunt lumina dextra.
  644. Protinus idem ultro iaculo parmaque Menoeten
  645. proterrebat agens trepidis vestigia retro
  646. passibus urgentem. donec defecit iniqua
  647. lapsus humo, pariterque manus distraetus in ambas
  648. orat et a iugulo nitentem sustinet hastam:
  649. ‘parce per has stellis interlabentibus umbras,
  650. per superos noctemque tuam; sine, tristia Thebis
  651. nuntius acta feram vulgique per ora paventis
  652. contempto te rege canam: sic inrita nobis
  653. tela cadant, nullique tuum penetrabile ferro
  654. pectus, et optanti victor reveharis amico.’
  655. dixerat, ille nihil vultu mutatus ‘inanes
  656. perdis’ ait ‘lacrimas, et tu, ni fallor, iniquo
  657. pollicitus mea colla duci: nunc arma diemque
  658. proice; quid timidae sequeris compendia vitae?
  659. bella manent.’ simul haec, et crassum sanguine telum
  660. iam redit; ille super dictis infensus amaris
  661. prosequitur victos: ‘non haec trieterica vobis
  662. nox patrio de more venit, non orgia Cadmi
  663. cernitis aut avidas Bacchum scelerare parentes,
  664. nebridas et fragiles thyrsos portare putastis
    665. [*](telo Pω: ferro Schol. iii. 152: leto Nauke. )[*](etiamnum ω: et adhuc P: tenui iam Garrod, who cp. Sil. Il. ii. 122. )
    v.1.p.444
  665. imbellem ad sonitum maribusque incognita veris
  666. foeda Celaenaea committere proelia buxo?
  667. hic aliae caedes, alius furor: ite sub umbras,
  668. o timidi paucique!’ haec intonat; ast tamen illi
  669. membra negant, lassusque ferit praecordia sanguis,
  670. iam sublata manus cassos defertur in ictus,
  671. tardatique gradus, clipeum nec sustinet umbo
  672. mutatum [*]() spoliis,[*]() gelidus cadit imber anhelo
  673. pectore, tum crines ardentiaque ora cruentis
  674. roribus et taetra morientum aspargine manant:
  675. ut leo, qui campis longe custode fugato
  676. Massylas depastus oves, ubi sanguine multo
  677. luxuriata fames cervixque et tabe gravatae
  678. consedere iubae, mediis in caedibus adstat
  679. aeger, hians victusque cibis; nec iam amplius irae
  680. crudescunt: tantum vacuis ferit aera malis
  681. molliaque eiecta delambit vellera lingua.
  682. Ille etiam Thebas spoliis et sanguine plenus
  683. isset et attonitis sese populoque ducique
  684. ostentasset ovans, ni tu, Tritonia virgo,
  685. flagrantem multaque operis caligine plenum
  686. consilio dignata virum: ‘sate gente superbi
  687. Oeneos, absentes cui dudum vincere Thebas
  688. adnuimus, iam pone modum nimiumque secundis
  689. parce deis: huic una fides optanda labori,
  690. fortuna satis usus abi.’ restabat acerbis
  691. funeribus socioque gregi non sponte superstes
    692. [*](mutatum Pω: nutantem Lachmann. )[*](spoliis Pω: spiclis conj. Alton. suggests spiclis for spoliis. The spoils are apparently regarded as carried on the shield, spiclis (darts) would refer to the missiles sticking in the shield, flung by his enemies. )
    v.1.p.446
  692. Haemonides—ille haec praeviderat. omina doctus
  693. aeris [*]() et nulla deceptus ab alite—Maeon,
  694. nec veritus prohibere ducem, sed fata monentem
  695. privavere fide. vita miserandus inerti
  696. damnatur; trepido Tydeus immitia mandat:
  697. ‘quisquis es Aonidum, quem crastina munere nostro
  698. manibus exemptum mediis Aurora videbit,
  699. haec iubeo perferre duci: cinge aggere portas,
  700. tela nova, fragiles aevo circum inspice muros,
  701. praecipue stipare viros densasque memento
  702. multiplicare acies! fumantem hunc aspice late
  703. ense meo campum: tales in bella venimus.’
  704. Haec ait, et meritae pulchrum tibi. Pallas, honorem
  705. sanguinea de strage parat, praedamque iacentem
  706. comportat gaudens ingentiaque acta recenset.
  707. quercus erat tenerae iam longum oblita iuventae
  708. aggere camporum medio, quam plurimus ambit
  709. frondibus incurvis et crudo robore cortex.
  710. huic leves galeas perfossaque vulnere crebro
  711. inserit arma ferens, huic truncos ictibus enses
  712. subligat et tractas membris spirantibus hastas,
  713. corpora tunc atque arma simul cumulata superstans
  714. incipit—oranti nox et iuga longa resultant—:
  715. ‘diva ferox, magni decus ingeniumque parentis,
  716. bellipotens, cui torva genis horrore decoro
  717. cassis et asperso crudescit sanguine Gorgon,
  718. nec magis ardentes Mavors hastataque pugnae
  719. impulerit Bellona tubas, huic adnue sacro,