Institutio Oratoria

Quintilian

Quintilian. Institutio Oratoria, Volume 1-4. Butler, Harold Edgeworth, editor. Cambridge, Mass; London: Harvard University Press, William Heinemann Ltd., 1920-1922.

simplex est sic rogare,

  1. sed vos qui tandem? quibus aut venistis ab oris?
Figuratum autem, quotiens non sciscitandi gratia
v7-9 p.378
adsumitur, sed instandi, quid enim tuus ille, Tubero, destrictus in acie Pharsalica gladius agebat? et, quousque tandem abutere, Catilina, patientia nostra? et, patere tua consilia non sentis? et totus denique hic locus.

quanto enim magis ardet quam si diceretur, diu abuteris patientia nostra, et patent tua consilia. interrogamus etiam quod negari non possit, dixitne tandem causam C. Fidiculanius Falcula? aut ubi respondendi difficilis est ratio, ut vulgo uti solemus, quo modo?

qui fieri potest? aut invidiae gratia, ut Medea apud Senecam, quas peti terras iubes? aut miserationis, ut Sinon apud Vergilium,

  1. heu quae me tellus, inquit, quae me aequora possunt
  2. accipere ?
aut instandi et auferendae dissimulationis, ut Asinius, audisne ? furiosum, inquam, non inofficiosum testamentum reprehendimus.

totum hoc plenum est varietatis; nam et indignationi convenit:

  1. et quisquam numen Iunonis adoret?
v7-9 p.380
et admirationi:
  1. quid non mortalia pectora cogis,
  2. auri sacra fames?

est interim acrius imperandi genus:

  1. non arma expedient totaque ex urbe sequentur?
et ipsi nosmet rogamus, quale est illud Terentianum quid igitur faciam?

est aliqua etiam in respondendo figura, cum aliud interroganti ad aliud, quia sic utilius sit, occurritur, tum augendi criminis gratia, ut testis in reum rogatus, an ab reo fustibus vapulasset, et innocens, inquit; tum declinandi, quod est frequentissimum: quaero , an occideris hominem; respondetur, latronem ; An fundum occupaveris; respondetur, meum .

ut confessionem praecedat defensio, ut apud Vergilium in Bucolicis dicenti,

  1. non ego te vidi Damonis, pessime, caprum
  2. excipere insidiis?
occurritur:
  1. an mihi cantando victus non redderet ille?
Cui est confinis dissimulatio,

non alibi quam in risu

v7-9 p.382
posita ideoque tractata suo loco. nam serio si fiat, pro confessione est. ceterum et interrogandi se ipsum et respondendi sibi solent esse non ingratae vices, ut Cicero pro Ligario, apud quem igitur hoc dico? nempe apud eum, qui, cum hoc sciret, tamen me, antequam vidit, rei publicae reddidit.

aliter pro Caelio ficta interrogatione: dicet aliquis, Haec igitur est tua disciplina? sic tu instituis adulescentis? et totus locus. deinde : ego , si quis, iudices, hoc robore animi atque hac indole virtutis ac continentiae fuit, et cetera. cui diversum est, cum alium rogaveris, non exspectare responsum sed statim subiicere: domus tibi deerat? at habebas; pecunia superabat? at egebas. quod schema quidam per suggestionem vocant.