Institutio Oratoria

si singulas corruptorum persequar formas. illud potius, quod est magis necessarium. duae sunt diversae opiniones, aliorum sententias solas paene spectantium, aliorum omnino damnantium; quorum mihi neutrum admodum placet. densitas earum obstat invicem;

ut in satis omnibus fructibusque arborum nihil ad iustam magnitudinem adolescere potest, quod loco in quem crescat caret, nec pictura, in qua nihil circumlitum est, eminet;— ideoque artifices etiam, cum plura in unam tabulam opera contulerunt, spatiis distinguunt, ne umbrae in corpora cadant.

facit res eadem concisam quoque orationem; subsistit enim omnis sententia, ideoque post eam utique aliud est initium. unde soluta fere

nequeant. praeter hoc etiam color ipse dicendi quamlibet claris, multis tamen ac variis velut maculis conspergitur. porro , ut adfert lumen clavus purpurae in loco insertus, [*]( adferent lumen clavus et purpurae, B (adferunt, Spading. ) ita certe neminem deceat intertexta pluribus notis vestis. quare ,

licet haec et nitere et aliquatenus exstare videantur, tamen et lumina illa non flammae, sed scintillis inter fumum emicantibus similia dixeris (quae ne apparent quidem, ubi tota lucet oratio, ut in sole sidera ipsa desinunt cerni); et, quae crebris parvisque conatibus se attollunt, inaequalia tantum et velut confragosa nec admirationem consequuntur eminentium et planorum gratiam perdunt.

hoc quoque accedit quod solas captanti sententias multas dicere necesse est leves, frigidas, ineptas. non enim potest esse dilectus, ubi numero laboratur. itaque videas et divisionem pro sententia poni et argumentum; sit tantum in clausula nec [*]( clausula nec male, Halm : clausula et male, B: clausulae calce, A. ) male pronuntietur. occidisti uxorem ipse adulter;

non ferrem te, etiamsi repudiasses, divisio est. vis scire, venenum esse amatorium? viveret homo, nisi illud bibisset, argumentum est.

huic quibusdam contrarium studium, qui fugiunt ac reformidant omnem hanc in dicendo voluptatem, nihil probantes nisi planum et humile et sine conatu. ita , dum timent, ne aliquando cadant, semper iacent. quod enim tantum in sententia bona crimen est? non causae prodest? non iudicem movet? non dicentem commendat?