Naturalis Historia

Pliny, the Elder

Pliny, the Elder, creator; Mayhoff, Karl Friedrich Theodor, 1841-1914, editor

Et de universitate quidem generis humani magna ex parte in relatione gentium diximus. neque enim ritus moresque nunc tractabimus[*](tractauimus F1R1u. -tamus F2va. S) innumeros[*](innume- ros ac F2R(?) G. -ros at D2. -ros D1. -ro//// F1. -ro sane u. -ri sunt Eaozv) ac totidem paene quot sunt coetus hominum, quaedam tamen haut[*](haut om.a. non va.H) omittenda duco maximeque longius ab[*](ad a. a F2va.S) mari degentium[*](degentum F2. denige////ū F1. -gendū d1a), in quibus prodigiosa aliqua et incredibilia multis visum iri haud dubito. quis enim Aethiopas ante quam cerneret credidit? aut quid[*](ac quid R. aut cui ozva. G) non miraculo est, cum primum[*](primo au) in notitiam venit? quam multa fieri non posse prius quam sunt[*](sint R(?)ova. D) facta iudicantur? naturae vero[*](natura uero F2. -urae ue F1) rerum vis atque[*](uis aut o) maiestas in omnibus momentis fide caret, si quis modo partes eius ac non totam complectatur animo. ne pavonis[*](pauonis ego. -nes ll.v. de siivmulari et plurali numeris promiscue iunctis cfr. Müller stil. p. 56 (Sillig ad XXX V 168).) ac tigrium pantherarumque

maculas et tot animalium picturas commemorem, parvum dictu, sed inmensum aestimatione, tot gentium sermones, tot linguae, tanta loquendi varietas, ut externus alieno paene non sit hominis vice! iam in facie vultuque nostro cum sint decem aut paulo plura membra, nullas duas in tot milibus[*](molibus F1a) hominum indiscretas effigies existere, quod ars nulla in paucis numero praestet adfectando! nec tamen ego[*](ergo F1R1au) in plerisque eorum obstringam fidem meam[*](mea F2d2v. m////F1. modo Rau) potiusque ad auctores relegabo[*](religabo au), qui dubiis reddentur omnibus, modo ne sit fastidio Graecos sequi, tanto maiore eorum diligentia vel cura vetustiore[*](uetustiora F1a).

[*]((16) cfr. Pl. XXX 13. Caes. BG VI 16. Mela III 18. —) Esse[*](Ecce o) Scytharum genera et quidem plura, quae corporibus humanis vescerentur, indicavimus. id ipsum incredibile[*](incredibili o. credibile a)[*](4,88) fortasse[*](an fortassis? cfr. nota ad XXXII 11. Fels p. 17), ni[*](ne Rao) cogitemus in medio orbe terrarum [ac[*](ab italia ac D2)[*](6,53) Sicilia[*](uncos ego posui) et Italia[*](et italia E2ov (J). Quoque et italia R2. om. rH. cfr. III 89. 59)] fuisse gentes huius monstri, Cyclopas et Laestrygonas, et nuperrime trans Alpis hominem immolari gentium earum more[*](mori Fa) solitum, quod paulum a mandendo abest.[*](Mela II 1. 2. Gell. IX 4, 6. Sol. 15, 20. 22. 23. Ael. IV 27. Herod. III 116. IV 13. 27.) sed[*](sed et ova.D) iuxta eos, qui sunt ad septentrionem versi, haut[*](aut Fa) procul ab ipso aquilonis exortu specuque eius dicto, quem locum Ges clithron[*](γῆς κλεῖθρον (Turn.) S. gesclithnon E2. -tron G. -ton rH. gesglithron v) appellant, produntur Arimaspi, quos diximus, uno oculo in fronte media insignes[*](insignis FaD). quibus adsidue[*](4,88) bellum esse[*](esse ne F) circa metalla[*](metallā F. -llum R) cum grypis[*](grypis (Gron.) S. -phis v. grifis R2o. cypris r), ferarum volucri[*](6,50) genere, quale vulgo traditur, eruente ex cuniculis aurum, mira cupiditate et feris custodientibus et Arimaspis rapientibus , multi, sed maxime inlustres Herodotuset Aristeas[*](5,1 aristeleas conesius o)

Proconnesius scribunt.[*]((3) Gell. ib. Aug. CD XVI 8. — (7) Baeton fr. 3 Mü.) super alios autem Anthropophagos Scythas in quadam convalle magna Imavi[*](imaue FR1. Timaui va.B) montis regio est quae vocatur Abarimon[*](abarmon a), in qua silvestres vivunt homines aversis post crura plantis, eximiae velocitatis, passim cum feris vagantes. hos in alio non spirare caelo ideoque ad finitimos reges non pertrahi neque ad Alexandrum Magnum pertractos Baeton[*](Beton ova.H) itinerum eius[*](eiusdem (eius Oa) alexandri oz) mensor prodidit.[*]((9) Mela II 13. 14. (Sol. 15, 3). Isigon. fr. 1 Mü. — Gell. ib. Sol. 15, 5. —) priores Anthropophagos, quos ad septentrionem esse diximus, decem dierum itinere supra Borysthenen amnem ossibus humanorum capitum bibere cutibusque cum capillo pro mantelibus[*](mantelibus R (?)B. -tili- bus d2o. antelibus a. bant- Fd1. balt- v) ante pectora uti Isigonus Nicaeensis[*](nicaeensis v. iceensis ll.uo). idem in Albania gigni quosdam glauca oculorum acie, a[*](a R2Verc. om.ruov) pueritia statim canos, qui noctu plus quam interdiu cernant. idem itinere dierum XIII[*](XIII TJ. tres- decim D2. tred- D. decim D1FR1 (excidit III post m). decem R2Eav) supra Borysthenen Sauromatas tertio die cibum capere semper.

[*](Strabo XIII 588. — Varro ap. Priscian. X 31 p. 524, 2 H. —) Crates Pergamenus in Hellesponto[*](hellespontos F. -tum ova.C) circa Parium genus hominum fuisse[*](fuisse tradit va. S), quos Ophiogenes vocat, serpentium ictus contactu[*](contactus F) levare solitos[*](solitus FR) et manu inposita venena extrahere corpori. Varro etiamnum[*](etiamnum RH. -nunc ov. etiannu Fa.an etiam tum?) esse paucos ibi, quorum salivae[*](saluare F) contra ictus serpentium medeantur[*](mediantur F. -dantur a. -dentur oz).[*](Agath. fr. 20 Mü. Ael. I 57. XVI 27. Nicand. fr. 32 Schn. Lucan. IX 893 sq. Sol. 27, 41. 42. cfr. Pl. VIII 93. XXVIII 30.)[*]((6) Herod. IV 173. Gell. XVI 11, 4 sq. —) similis et in Africa Psyllorum[*](psillorum ao) gens fuit, ut Agatharchides scribit, a Psyllo[*](a psillo o. ab syllo (sillo a) Fa) rege dicta, cuius sepulcrum inparte Syrtium Maiorum est.

horum corpori ingenitum fuit virus exitiale serpentibus et cuius odore[*](odori Fa) sopirent[*](soperient a) eas; mos[*](mox FR1a) vero liberos genitos protinus obiciendi saevissimis earum eoque genere pudicitiam coniugum experiendi, non profugientibus adulterino sanguine natos serpentibus. haec gens ipsa quidem prope internicione[*](internitione ll.o. -remtione va. C) sublata est a Nasamonibus, qui nunc eas tenent sedes. genus tamen hominum ex iis, qui profugerant aut cum pugnatum est afuerant[*](abfuerant ova. Brot. afuerat F. adf- a remanent FDal.), hodieque remanet in paucis. [*](Gell. ib. 1. 2. Sol. 2, 27. — (12) Ar. VIII 29, 607a 30. Nic. ther. 86. cfr. Pl. XXVIII 19. 35. — Calliph. FHG IV 352. Ar. fr. 606 Rose. Aug. CD XVI 8. —) simile et in Italia Marsorum genus[*](genus FozG(J). gentis RaS. -te v) durat, quos a Circae[*](cyrce a. -ces v. circes oBas.) filio ortos ferunt[*](ferunt ll.ov(S). feruant Dal.) et ideo inesse iis vim naturalem earn. et tamen omnibus hominibus contra serpentes inest venenum: ferunt[*](ferunt D1FE1a. -ntque rov) ictas[*](ictas FREov. -ta a. -tuus D2D. -tu dT.om.D1) saliva[*](saliuae dTD. -ue D) ut ferventis aquae contactu[*](contactu Tsozv(J). -tū ll.G(D)) fugere; quod si in fauces penetraverit, etiam mori, idque maxime humani ieiuni oris.

Supra Nasamonas confinesque illis Machlyas[*](machlyas R(?)G. maclyas roB. -lias v) androgynos esse utriusque naturae, inter se vicibus coeuntes[*](coeuntes R(?)v. -tibus ro), Calliphanes tradit. Aristoteles adicit dextram mammam iis virilem, laevam muliebrem esse. [*](Isig. fr. 2 Mü. Nymphod. fr. 23 Mü. Gell. IX 4, 8. cfr. Verg. B 7, 27.) in eadem Africa familias quasdam effascinantium Isigonus[*](isignonus F. isogonus opassim) et Nymphodorus[*](nunphodorus o. nimphodonus a. nimfodorus F. Mempho- va. Bas. add. tradunt D2ova. H(D)), quorum laudatione intereant probata[*](probata ll.v(G). prata C) , arescant[*](arescunt Fa) arbores, emoriantur [*](emoriuntur a) infantes. esse eiusdem generis in Triballis et Illyris[*](et Illyris v. cfr. Gellius. et illiris (-ricis o) E2oom. r)

adicit Isigonus, qui visu quoque effascinent[*](effascinant ao) interemantque[*](interaemantquae F. -rimantque rov) quos diutius intueantur, iratis praecipue oculis, quod eorum malum facilius sentire puberes[*](puberes d2ov. -bes Rd1. -bei au. -bey F); notabilius[*](notabile iis coni.Rh) esse quod pupillas binas in oculis[*](oculis ll.uov. del. S) singulis[*](singulis om.a) habeant[*](habeant v. -ant oculis ll.uS).[*](Sol. 1, 101. Apollon. FHG IV 310. Phylarch. fr. 68 Mi. cfr. Plut. qu. conv. V 7 p. 680c. — Damon FHG IV 376. —) huius generis et[*](et Ra(Rh)G. ef u. of F.om. v) feminas in Scythia[*](in scithia o. in- scitia ll.u), quae Bitiae[*](Bitiae De Sol. -tie R2. Bithyae B e St By z. om.R1. uitiae ruov) vocantur, prodit Apollonides. Phylarchus et in Ponto Thibiorum[*](Thibiorum B e Didymo (M Schmidtp. 370). tib- Rov. thyb- r) genus multosque alios eiusdem naturae, quorum notas[*](notae Fau) tradit in altero oculo geminam pupillam, in altero equi effigiem; eosdem praeterea non posse mergi, ne[*](nec ova.G) veste quidem degravatos. haut dissimile iis[*](his doD. id Fa) genus Pharmacum[*](pharnacum R(?)C cum Turn. adv. 24,42) in Aethiopia Damon, quorum sudor[*](prodidit Damon va. S) tabem contactis corporibus afferat[*](afferat ov. adf- R(?)Brot. eff- rD).[*](Cic. fr. phil. 19 Kl. —)feminas quidem omnes ubique visu nocere quae duplices pupillas habeant, Cicero quoque apud nos auctor est. adeo naturae, cum ferarum morem[*](morem o(R?)G. -re rv) vescendi humanis visceribus in homine genuisset , gignere etiam in toto corpore et in quorundam oculis quoque venena placuit, ne quid usquam mali esset quod in homine non esset.

[*](Sol. 2, 26. Varro ap. Serv. Aen. XI 787. Strabo V 226. Sil. It. V 175.) Haut procul urbe Roma in Faliscorum agro familiae sunt paucae quae vocantur Hirpi. hae[*](Hirpi.hae (Salm.) H. hyrpi hae R(?). hyrpiae du. hyrbiae F. yrpie a. hirpiae (-ie o) quae ov) sacrificio annuo, quod fit ad montem Soractem Apollini, super ambustam ligni struem ambulantes non aduruntur et ob id perpetuo senatus consulto [*](consult so) militiae omniumque aliorum munerum vacationem habent

[*](habent ov. -et ll,).[*]((2) Plut. Pyrr. 3 extr. Nepotiani epit. 24. cfr. Pl. XXVIII 34. —) quorundam corpori partes nascuntur ad aliqua[*](aliqua E2ov. -uam R2, aliaque E1au. -uam r) mirabiles , sicut Pyrro regi pollex in dextro pede, cuius[*](in cuius Fau) tactu lienosis[*](liniosis Fa) medebatur. hunc cremari cum reliquo corpore non potuisse tradunt conditumque loculo in templo.

[*](Ael. XVI 12. cfr. Pl. VIII 149 sq. — Sol. 52, 46. — (10) Strabo XV 694. Diod. XVII 90, 5. Arrian. h. Ind. 11, 7. Curt. IX 1, 10. — (11) Herod. III 98. Ctesias fr. 63. 57, 6 Mü. Pl. XVI 162. — —) Praecipue[*](Et praecipue a) India Aethiopumque tractus miraculis scatent. maxima in India gignuntur animalia. indicio sunt canes grandiores ceteris. arbores quidem tantae proceritatis traduntur [*](dist. S) , ut sagittis superiaci[*](superari va.H) nequeant—et[*](et (coni. S)J. e FR.om.D1. hec D2ao. haec Ed2in ras. v. hoc Rück) facit[*](facit — 9 abundantia damn. D) ubertas soli, temperies caeli, aquarum abundantia, si libeat credere, ut sub una fico[*](ficu adova. S. cfr. vol. IV p. 486 ad XXV 121) turmae condantur equitum—, harundines vero tantae proceritatis, ut singula internodia alveo navigabili ternos interdum homines ferant[*](ferunt FR).[*](Sol. 52, 25. 26. — Megasth. fr. 31 Mü.) multos ibi quina cubita constat longitudine[*](longitudinē R) excedere, non expuere, non capitis aut dentium [*](non dentium ova (Rh)G) aut oculorum ullo dolore adfici, raro[*](r&ro FRa) aliarum corporis partium: tam moderato solis vapore durari. philosophos eorum, quos gymnosophistas vocant, ab exortu ad occasum perstare[*](pstare E2TH. p???stare rv) contuentes solem inmobilibus oculis, ferventibus harenis toto die alternis pedibus insistere. in[*](in om.a) monte[*](montē FRa), cui nomen est Nulo[*](nulo D2R(?)EoH. nullo r. milo v), homines esse aversis[*](auersos RS) plantis octonos digitos in singulis[*](singulis pedibus d2ova. H) habentes auctor est Megasthenes;[*](Ctesias fr. 76. 84 Mi. (Hecat. fr. 265.) Gell. IX 4, 9. Sol. 52, 27–29. Aug. CD XVI 8.) in multis autem montibus genus hominum capitibus caninis ferarum pellibus velari, pro voce latratum edere[*](latrato medere Fa), unguibus

armatum[*](armatu a. -acū R1. -ari R2) venatu et aucupio vesci; horum supra centum viginti milia fuisse prodente se[*](prudente sae F. prodi- tur z. -duntur va. (Rh)G. cfr. VI 191) Ctesias[*](Ccesias o. Etesias Fa) scribit, et[*](et om.a d T o zva. (Rh)G) in quadam gente Indiae feminas semel in vita parere genitosque confestim canescere. idem[*](item va.S) hominum genus, qui Monocoli[*](monoculi ad. -oceoli o. -osceli R3va. H) vocarentur[*](uocantur a. -centur coni. S), siugulis cruribus, mirae pernicitatis ad saltum; eosdem[*](eosdem- que va.S) Sciapodas[*](sciapodas RTsH. -dis F. sciopadas d. -podas B. -pi- das v. scipiodas o. piaculis a) vocari, quod[*](qui ova.C) in maiore[*](maiore Rdv(S). -ri oG(J). calore Fa) aestu humi iacentes resupini umbra se pedum protegant. non longe eos a Trogodytis abesse, rursusque ab his occidentem versus[*](occidentem uersus ov. -te uersos FRa) quosdam sine cervice oculos in umeris habentes[*](habentis FRS).[*](Megasth. fr. 13 Mü. Ael. XVI 21. Ctesias fr. 57 Mü. — (14) Sol. 52, 32. —) sunt et satyri subsolanis[*](subter solanis a) Indorum montibus (Catarcludorum[*](catharcludorum EdoH. cartadulorum v. (κόρουδα vel κόλουνδα Ael.)) dicitur regio), pernicissimum[*](perniciosissimum a) animal, iam[*](iam ego. tam FdTu. tamquam asozv tum G(S). cum R (?)H) quadripedes[*](quadrupedes ovaS. -pes a), iam[*](iam ego. tam FdTausov. tum R (?) G. cfr. Wölffl. arch. II p. 245.241) recte currentes humana effigie; propter velocitatem nisi senes aut aegri non capiuntur. Choromandarum[*](Cho- ramnaeorum coni. H e Ctesia) gentem vocat Tauron [*](tauroni Fao) silvestrem, sine voce, stridoris horrendi, hirtis corporibus , oculis glaucis, dentibus caninis. Eudoxus[*](euduxus F. -doxius o) in meridianis Indiae viris plantas esse cubitales, feminis[*](feminas Fao) adeo parvas, ut Struthopodes[*](strutophodes Fao) appellentur[*](appel- lantur FR).[*](Megasth. fr. 33 Mü. Strabo XV 711. Gell. IX 4, 10. Aug. CD XVI 8.) Megasthenes gentem inter Nomadas Indos narium loco foramina tantum habentem, anguium modo loripedem, vocari Sciratas[*](Sciratas U 150. cfr. Ael. N A XVI 22. -ritas DRdEaD. scyr- FTv(H). Syrictas B. -istas z,om.o). ad extremos

fines Indiae ab oriente circa fontem Gangis Astomorum[*](asiomorum ad2in marg. -ornorum o) gentem sine ore, corpore toto hirtam vestiri frondium lanugine, halitu tantum[*](tantum om.o) viventem et odore, quem naribus trahant. nullum illis[*](illis alium cibū a) cibum nullumque potum[*](nullusque potus FR1a), radicum tantum[*](tantum radicum ova.S) florumque varios odores et silvestrium malorum, quae secum portant longiore itinere, ne desit olfactus; graviore paulo odore[*](paulo odore ov. odore paulo d2. om. ll) haut difficulter exanimari.[*](Hom. γ 3–6. (Hecat. fr. 266 Mü.)) super hos extrema in parte montium Trispithami[*](Trispithami H. -maei P. spithami TD. -maei v. sphithami R. -tami DEo. sphyt- F. psit- a. (excidit III post m: cfr. § 12)) Pygmaeique[*](que om. va. H) narrantur, ternas spithamas[*](spithamas v. ephi- Ra. ęphi- F. Phi- o) longitudine, hoc est ternos dodrantes, non excedentes , salubri caelo semperque vernante montibus ab aquilone oppositis, quos a gruibus infestari Homerus[*](humerus F.om.o) quoque prodidit. fama est[*](est quod o) insidentes arietum caprarumque dorsis armatos sagittis[*](armatu sagiatis (-acis a)Fa) veris tempore universo agmine ad mare descendere et ova pullosque earum alitum consumere; ternis expeditionem eam mensibus confici; aliter futuris gregibus non resisti[*](regibus non terrestri Fa). casas eorum luto pinnisque et ovorum putaminibus construi.[*](Ar. VIII 12, 597a8. — Isig. fr. 3 Mü. — Mela II 85. 32. — cfr. Pl. XXIX 121. —) Aristoteles in cavernis vivere Pygmaeos tradit[*](tradit isigonus d2. Isig- tradit va. G) , cetera de iis ut reliqui. Cyrnos Indorum genus Isigonus annis centenis quadragenis vivere[*](uiuere tradit D2D), item Aethiopas Macrobios[*](macrobius a. -byus F existimant DE2va.Bas.) et Seras existimat et qui Athon montem incolant[*](incolunt a), hos quidem, quia viperinis carnibus alantur; itaque nec capiti nec vestibus eorum noxia corpori inesse animalia.[*](Onesicr. fr. 25. Ctesias fr. 72. 84 Mü. Val. M. VIII 13 ext. 5. Sol. 52, 28.) Onesicritus, quibus locis Indiae umbrae non sint, corpora[*](corpori Fa) hominum cubitorum quinum et binorum palm

orum[*](binorum palmorum v. -narum -marum ll. J) existere, et vivere annos CXXX nec senescere, sed ut[*](ut ll. v. an in?) medio aevo mori. Crates Pergamenus Indos, qui centenos annos excedant, Gymnetas[*](gymnetas C e Strab. XV 719 init. -estos R1. -estas rv) appellat, non pauci Macrobios . Ctesias[*](Ecesias item o) gentem ex his, quae appelletur[*](appellatur ova.H) Pandae[*](Pandae ego coll. VI 76. -dare (-dere FE2)ll.o. -darae (U)J. -dore dH. -dorae v), in convallibus sitam annos ducenos vivere, in iuventa candido capillo,[*](Agatharch.: FHG III p. 195. Clitarch. fr. 14 Mü, — Megasth. fr. 33 Mü. —) qui in senectute nigrescat, contra alios quadragenos non excedere annos[*](excedet canos Fa), iunctos Macrobiis, quorum feminae semel pariant. idque et Agatharchides tradit, praeterea locustis eos ali et esse pernices. Mandorum[*](Mandrorum va.H. Pandarum coni. P. (cfr. Mandaei VI 64)) nomen iis[*](nominis Fa. nomen his (DE?)D) dedit Clitarchus, et Megasthenes trecentos quoque[*](quoque D. que ll.v) eorum vicos[*](uico Fa) adnumerat[*](adnume- rant E2z). feminas septimo aetatis anno parere, senectam[*](senectute R) quadragesimo accidere[*](anno accidere Rava.H).[*](Duris fr. 19 a Mü. — (15) Sol. 52, 31. — (17) Ctesias fr. 57, 31. Strabo XV 711. cfr. Pl. IV 95. — (19) cfr. Pl. VI 95. 97. — Clitarch. fr. 21a Mü.) Artemidorus in Taprobane [*](tapro- bani F. -na aova.S) insula[*](insulā Fva.C) longissimam vitam sine ullo corporis languore traduci. Duris[*](Duris G. uiros R2ov. iuris ru) Indorum quosdam cum feris coire mixtosque et semiferos esse partus. in Calingis[*](Calingis B. cfr. VI 64. col- (Quol- R)ll.o. -guis v) eiusdem Indiae gente[*](gente v. -tes FRo. esse gentes a) quinquennes concipere feminas, octavum vitae annum non excedere. et[*](an et alios ibi?) alibi cauda villosa homines nasci pernicitatis eximiae, alios auribus totos contegi.

Oritas[*](Oritas B. sor- ll.v) ab Indis Arabis[*](arabis ll.v(S). Arbis B. cfr. VI 109) fluvius disterminat. hi nullum[*](hi nullum d(?) H. ii nu-v. hinc ill- a. hinc ull- FR) alium[*](ciuium Fa) cibum novere quam piscium, quos unguibus dissectos sole torreant atque ita panem ex iis faciant[*](faciant H(S). -iunt ll.v(Brot.)), ut refert Clitarchus

.[*]((3) cfr. Pl. VI 190. —) Trogodytas super Aethiopiam velociores equis esse Pergamenus Crates, item Aethiopas octona cubita longitudine excedere; Syrbotas vocari gentem eam. Nomadum Aethiopum secundum flumen Astragum[*](astragum ll. v (H). -trapum z. -tapum B. cfr. V 53) ad septentrionem vergentium gens Menisminorum[*](maenisminorum (moen- R) F1R. -smorum F2. (Medimnorum coni.B e VI 190)) appellata abest[*](ē (pro abest) a) ab oceano dierum itinere viginti. animalium, quae cynocephalos[*](cynecepalos F1d. ceni- cep- a) vocamus , lacte vivit, quorum[*](quorum F(?)dR2v. quarum rD) armenta[*](armenta F2R2v. armata r) pascit maribus interemptis praeterquam[*](praeterquia F. -rq; a) subolis causa. in Africae solitudinibus hominum species obviae subinde fiunt momentoque evanescunt.

Haec atque talia ex hominum genere ludibria sibi, nobis miracula ingeniosa fecit natura. ex[*](ex R1U 151 et rv) singulis[*](singula R3ova.S) quidem quae facit[*](fecit Fau) in dies ac prope horas, quis enumerare valeat? ad detegendam eius potentiam satis sit inter prodigia posuisse gentes[*](om. R). hine ad confessa in[*](in om.F1R1a) homine pauca.

[*]((17) Ar. fr. 284 Rose ap. Strab. XV 695. Ar. G IV 4, 770a34. Col. III 8, 1. Sen. NQ III 25, 1. Sol. 1, 51. — (18) Sol. 1, 50. 51. — (20) Ar. VII 4, 584b33. Gell. X 2, 1. Dig. V 4, 3. XLVI 3, 36.)[*]((2) Trogus = Ar. fr. 284 Rose. Sol. 1, 51. —) Tergeminos nasci certum est Horatiorum[*](oratiorum Fava. L) Curiatiorumque [*](curatorum (om. que) F1a) exemplo. super[*](supra va.S) inter ostenta ducitur[*](ducitur duRh. adduc- E2v (D). dic- rG. cfr. n. luc.p.100) praeterquam in Aegypto, ubi fetifer potu Nilus amnis[*](amnis (atnis F1)ll.H. fantnis u. annis (Rh)G. om. v). proxime[*](pro- xime (-mae F1)FRov(H). -mis au(Rh)G) supremis[*](superis F1au) Divi Augusti Fausta quaedam e plebe Ostiae[*](Hostie o) duos mares, totidem[*](et totidem o. totidemque E2D) feminas enixa famem, quae consecuta est, portendit hand dubie. reperitur et[*](et om.a) in Peloponneso[*](peloponensu a. -esu r)quinos[*](quinos Sabell. ex Ar. binos ll.va.C(H)) quater enixa, maioremquepartem ex omni eius[*](omni eius F2R2E2v. omnibus r) vixisse partu.

et in Aegypto septenos uno[*](uno om.ova.(Rh) G) utero simul gigni auctor est Trogus.

[*]((3–5) Gell. IX 4,16. (Aug. CD XVI 8.) — cfr. Liv. XXVII 11, 5. Obseq. 108. — (5) Sol. 1, 52. cfr. Pl. XXXIV 91. Tatian. c. Graec. 55 p. 118 sq. Worth. —) Gignuntur et utriusque sexus quos hermaphroditos vocamus , olim androgynos vocatos et in prodigiis habitos, nunc vero in deliciis. Pompeius Magnus in ornamentis theatri mirabiles fama posuit effigies, ob id diligentius magnorum artificum ingeniis elaboratas, inter quas legitur Eutychis [*](Eutychis (B)H. cfr. Sol. -thy- cis R. -thicis Fd. -ticis a. -tyche C. -tice v) a XX liberis rogo inlata Trallibus[*](Trallibus C. trallis (ortum e trallib.) D2F1R2Eav. -llix R1. rallis D1. traxil- lis F2) , enixa[*](nixa F1a) XXX partus, [*](dist. U 152)Alcippe[*](alcippe v. -ilpe ll) elephantum. quamquam id inter ostenta est. namque et serpentem peperit inter initia Marsici belli[*](bellis F1Ea) ancilla, et[*](ancilla et F2S(D). -llae DF1d. lle R1. -lla R2v (J). an- chilles Ea. ach- z) multiformes pluribus modis inter monstra partus eduntur. [*](Obseq. 118. — (12) Claud. fr. 8 Peter. Phlegon mir. 34. —)Claudius Caesar scribit hippocentaurum in Thessalia natum eodem die interisse, et nos principatu eius adlatum illi ex Aegypto in[*](in egipto o) melle vidimus. est inter exempla in uterum protinus reversus infans Sagunti quo anno deleta ab Hannibale[*](annibale FRC) est.

[*]((17—p. 14, 4) Gell. IX 4, 15. — (21) Mucian. fr. 2 Brunn.)[*]((3) Auson. epigr. 64, 12. —)Ex feminis mutari in mares non est fabulosum. invenimus in annalibus P[*](P. G. C. ll. eras.E2v. Q. Gell.). Licinio Crasso C. Cassio Longino cos. Casini[*](cassini F2G. -no F1. caniso a) puerum factum ex virgine sub parentibus iussuque haruspicum deportatum in insulam desertam. Licinius Mucianus[*](mutianus Faova. H (passim)) prodidit visum a se[*](esse a se Gell.) Argis Arescontem[*](ariston- tem ll.ova.C), cui[*](cui — fuisse om.o) nomen Arescusae[*](arescuse F. -cus et a) fuisse[*](fuisset F2Gell. va.S) , nupsisse etiam[*](etiam om.o), mox barbam et

virilitatem provenisse uxoremque duxisse; eiusdem sortis et Zmyrnae[*](zmirne o. zimi- a. Smyrnae R3va.S) puerum a se[*](ad se F1a) visum. ipse in Africa vidi mutatum in marem nuptiarum die[*](die om.a. (die nuptiarum Gell.)) L. Consitium[*](consitium DFEaD. coss- Gell. conficium o. cossic- Rd(?)v) civem Thysdritanum[*](thisdritanum ao. tis- va. H) , vivebatque cum proderem haec[*](uiuebatque — haec ego e Gellio. om. ll. v).

[*](Ar. VII 4, 585a.1. 3, 583b24. G IV 6, 775a25. 12. probl. 894a11. — Ar. VII 3, 583b3. 4, 584a25. 33–38. — (16) ib. 584b5. cfr. Cens. DN 7, 7.—)[*](lac. indic. U 153; exciderunt fere Aristoteles tradit) .....editis geminis raram[*](raram (DE?)C. rarū FRav) esse aut puerperae aut puerperio praeterquam alteri vitam; si vero utriusque sexus editi sint gemini[*](editis in gemini Fa), rariorem utrique salutem. feminas celerius gigni quam mares, sicuti celerius senescere. saepius in utero moveri mares et in dextera fere geri parte, in laeva feminas[*](feminas a R. -ina F. -inas constat va.S).

Ceteris animantibus statum[*](statutum ova. G) et pariendi et partus gerendi[*](egrediendi ao. ege- rendi uva.C) tempus est; homo toto anno et incerto gignitur spatio, alius septimo mense, alius octavo et usque ad initia[*](initium RS) undecimi[*](undeci R1. decimi E2. decimi undecimique va.D) . ante septimum mensem haut umquam vitalis est. septimo non nisi pridie posterove pleniluni die aut interlunio[*](dist. U 153) concepti nascuntur.[*]((18) Varro ap. Gell. III 16, 9.) tralaticium[*](tralatium F1. -titium F2RH(J). transla- v) in Aegypto est et octavo gigni, iam quidem et in Italia tales partus esse vitales, contra priscorum opiniones. variant[*](uariantur R2) haec pluribus modis. Vistilia[*](uestilia D1E2va.J. cfr. Tac. ann. II 85), Gliti[*](gliti DF2aD. ///iti E1. glici R2. cliti F1. clici R1. cditi E2. C. Lici J. C. Herdicii v. cfr. mus. Rhen. XVIII p. 230) ac postea Pomponi atque Orfiti[*](orfici ad) clarissimorum civium coniunx[*](coniunx F2Rv(D). -iux rH is F. his rC), ex iis quattuor partus[*](partes a1. -res a2) enixa septimo

semper mense, genuit Suillium Rufum undecimo, Corbulone m[*](corbulonem (D?)v. -ne R2a. -no R1. -nae (a corbu- F2) F. -lione E) septimo, utrumque consulem, postea Caesoniam, Gai principis coniugem, octavo. [*](Ar. VII 10, 587b6. Cens. DN 11, 7. — (4. 5) Ar. VII 4, 584b 14. — (5) Masur. fr. 24 Huschke. cfr. Gell. III 16, 23. —)in quo mensum[*](mensium RavaS) numero genitis intra quadragensimum diem[*](diem om.F1a) maximus labor[*](clabos F1. gla- F2a), gravidis autem quarto et octavo mense, letalesque in iis abortus[*](abortus v. -tuus D. -tibus ll). Masu; rius auctor est L. Papirium[*](Papirium v e Gellio. papur- (parpur- R) ll) praetorem secundo herede lege agente bonorum possessionem contra eum dedisse, cum mater partum setredecim[*](se tredecim F2E2R (?)C. se dec- E2. sed sedec- DF1a. XIIII v) mensibus diceret[*](dicere F1a. (tulisse diceret Gell.)) tulisse, quoniam nullum certum tempus pariendi statutum[*](statutū DFRE2ad2v (D). -utum ei Gell. statum E1d1H) videretur.

[*](Sol. 1, 62–64. — (10) Ar. VII 4, 584a2 sq. — (12) Ar. ib. 584a13. — (15) ib. 583b4. — (19) ib. 585a27. 587a4. — (21) Gell. III 16, 24.) A conceptu decimo die dolores capitis, oculorum vertigines[*](uertiginis F.om.a) tenebraeque, fastidium in cibis, redundatio stomachi indices sunt hominis inchoati. melior color[*](colos dSJ) marem ferenti et facilior partus, motus in utero quadragensimo die. contraria[*](contra o) omnia in altero sexu, ingestabile onus, crurum et inguinis levis[*](leui F1au) tumor[*](humor o), primus autem XC[*](XCC R1. CX F1) die motus. sed plurimum[*](plurimis F1.-mi a) languoris[*](laboris oz) in utroque sexu capillum[*](capillo E2D. sed cfr. XXX 101) germinante partu et in plenilunio, quod tempus editos[*](edi- tus F1. et eductos a) quoque infantes praecipue infestat. adeoque incessus atque omne quicquid dici potest in gravida refert, ut salsioribus cibis usae carentem [*](carentes oz) unguiculis partum[*](partum om.F1a. -tus oz) edant et, si respiravere, difficilius enitantur[*](enitatur F1a) . oscitatio quidem in enixu[*](enix F1. -xa a1) letalis est, sicut sternuisse [*](sternuisse F2ov. -utasse R2z. renuisse, F1R1a) a coitu abortivum.