Naturalis Historia

Pliny, the Elder

Pliny, the Elder, creator; Mayhoff, Karl Friedrich Theodor, 1841-1914, editor

[*]((cfr. Plin. VIII 109). Diosc. II 26. schol. Nicand. ther. 565. Aelian. VI 34. Isid. XII 2, 21.) spectabili[*](specta- bilis d(?)Ev. a. S.) naturae potentia , in iis quoque, quibus et in terris victus est, sicut[*](ficut BS. fic et E. ficut et rv.) fibris[*](febris VVaRRa.), quos castoras[*](catoras V. castores v. a. S.) vocant et castorea[*](uocantef; caftorea B.) testes eorum. amputari hos ab ipsis, cum capiantur, negat Sextius diligentissimus medicinae, quin immo parvos esse substrictosque

[*](et p. 58, 1 substructosque VVaRRad.) et adhaerentes[*](adhaerentef B2Radv(D). -tif rS.) spinae, nec adimi sine vita animalis posse; adulterari[*](adultarari B1.) autem renibus eiusdem, qu sint[*](fint VVaRRav. funt BEdS. (dem qui funt grandes Bin ras.).) grandes, cum veri testes parvi admodum reperiantur praeterea[*](preterea B.locus adhuc corruptus videtir; ex- spectaveris potius ne vesicam quidem (sc. communem) esse, cum sint gemini folliculi ... in iis inveniri sqq. cfr. Diosc.) ne vesicas quidem esse,[*](Diosc. II 26.) cum sint geminae, quod nulli[*](nulli Bdv. -lla r.) animalium; in iis[*](iif Bv. his rC.) folliculis[*](folliculof B2.) inveniri liquorem[*](liquorum VVaR.) et adservari [*](adseruari B1Ra (?)v. -re E. seruari VVaRdTf. obferuari B2 (ob in ras.). cfr. § 31 extr. 79.) sale[*](fale/// B.); itaque inter probationes falsi[*](falfi V.) esse folliculos[*](folliculif B1.) geminos ex uno nexu dependentes, quod ipsum corrumpi fraude conicientium cummim[*](ci//mi//num B2. gummim T. -mi d(?) v. a. S.) cum[*](pū R. phum V.) sanguine aut Hammoniacum , quoniam Hammoniaci[*](quoniam hammoniaci om.B.) coloris[*](colores Va. -re D.) esse debeant[*](debent B2. add. tunicis B e Diosc.) circumdati , liquore veluti mellis cerosi, odore[*](odores Va. -ris [grauis] v. a. H.) graves, gustu amaro et acri, friabiles[*](fr//agilef B2 (g in ras.).). efficacissimi e Ponto Galatiaque, mox Africa.[*](Diosc. II 26. (Scribon. 10). eupor. I 11. 10. Pl. iun. 91, 23. Diosc. eupor. I 15. Celsus III 20. (cfr. infra § 132).) sternumenta[*](fternutamenta B2(man.rec.)dv. a. H.) olfactu movent[*](mouenti B. -te S.). somnum conciliant cum rosaceo et peucedano peruncto capite et per[*](et perpoti B1. -rloto B2 (l in ras.).) se poti ex aqua, ob id phreneticis utiles; iidem[*](idem BVVaD. item RRadbv.) lethargicos odoris[*](an odore?) suffitu[*](fufflatu B2(man. rec.)D. cfr. § 124.) excitant[*](exulant B.) volvarumque[*](uuluarumque VVav. a. S. ani- morumque B2.) exanimationes vel subditu[*](fubditu B1VaRaS. -to VRd. -ti bv. fubito B2.), ac[*](ac B1ES. a B2. et rv.) menses[*](mefef B1Va. meffef V. mentef B2.) et[*](ac d(?)v. a. S.) secundas[*](fecundas fcient B2.) cient II drachmis cum puleio ex aqua poti.[*](Diosc. II 26. (Scribon. 101).—Diosc. eupor. II 40. 41.) medentur et vertigini, opisthotono[*](opistho- tuno VVaRRa. -otonis d(?)v. a. S.), tremulis, spasticis[*](fpafmaticif B2.),
nervorum vitiis, ischiadicis[*](schiadicis (sci- Va) VVaRRa. ///fchiaticif B2 (ti in ras.).), stomachicis, paralyticis, perunctis omnibus, vel triti[*](tritisB2.) ad crassitudinem mellis cum semine viticis[*](unicis VR. uitiis b1. uitisB2.) ex aceto[*](& aceto BVVa.) ac rosaceo. sic et contra comitiales sumpti, poti vero contra inflationes, tormina[*](tormenta ueneni B2 (t et i in ras.).), venena. differentia[*](differentif (f in ras.) ta//men (men in ras.) contra cętera (c et t in ras.) eft B2D.) tantum contra genera est mixturae, quippe adversus [*](aduerfū B2.) scorpiones ex vino bibuntur, adversus phalangia[*](phalangiae (om. et) B1. fphalangiae mors' (hoc in marg.) B2.) et araneos[*](// araneof B1. ara- neas E. //& ranę B2.) ex mulso ita, ut vomitione[*](uomitione dv. -tiones VVaRRaE. -ti//// B1. -tu B2.) reddantur[*](////////antur B1. eiciantur B2.) aut ut contineantur [*](aut ut contineantur om.B. (retin- v. a. S.).) cum ruta, adversus chalcidas cum myrtite[*](myrto (o in ras.) B2.), adversus cerasten et presteras[*](presteras bv. -sicras dT. praesi- (persi- V) VVaRRa. praeftem B.an prestera?) cum panace[*](panacea E.) aut ruta ex vino, adversus ceteras serpentes cum vino. dari binas drachmas [*](datis (t in ras.) binif drachmif B2.) satis[*](fatif B1. Scitif (ci in ras.) B2. satis est rv.); eorum, quae adiciantur, singulas[*](fingulif B2.).[*](Diosc. II 26. eupor. II 141. Nicand. al. 307. (cfr. Scribon. 192).—cfr. Diosc. eupor. I 60. Gels. VI 7, 8.) auxiliantur privatim contra viscum[*](uifum V.) ex aceto, adversus aconitum ex lacte aut aqua, adversus helleborum[*](helleborum v(J). ell- ll.C.) album ex aqua mulsa nitroque. medentur et dentibus infusi cum oleo triti in aurem, a cuius parte doleant[*](dolori BdS. -re VR. -ribus bv.), aurium dolori melius, si cum meconio[*](meconto VR.). claritatem[*](claritate B.) visus[*](uifuuf B1D. usus V.) faciunt cum melle Attico[*](antico V. -iquo R.) inunctis[*](inunctif B1VT. -ti//B2. -ti rv. cfr. XXV 143. 144.). cohibent singultus ex aceto. urina quoque fibri[*](fibri dbv. febri r.) resistit venenis et ob id in antidota additur. adservatur[*](obferuatur B2.) autem optume in sua vesica, ut aliqui existumant.

[*](Isid. XII 6, 56.—(Aristot. h. a. VIII 17 § 113).) Geminus similiter victus in aquis[*](in aquis om.B.) terraque

et[*](& Bv(S). in V.om. rH.)[*](dist. H) testudinum effectusque par[*](pari B2v. a. H(SJ).), honore habendo vel proptes excellens in usu pretium figuraeque[*](figuraeque BVRdTfS. natu- B. fiturae quae uero E figuraeque uera v.) proprietatem. sunt ergo testudinum genera terrestres, marinae[*](marinaeue VRdf.an recte? cfr XVIII 78. Müller de stilo p. 68. 69.), lutariae[*](lutoriaę B2.) et[*](et om.Ev. a. C.) quae in dulci aqua vivunt. has quidam e[*](e BRdv. a V.om.EB.) Graecis emydas appellant.

[*](Diosc. II 97. cfr. Nicand. ther. 700. (Diosc. eupor. I. 115. 155. 157). Diosc. eupor. I 41.) Terrestrium carnes suffitionibus[*](suffitionibus RdTG. suffict- VE. fuffect- B. suffus- v.) propriae[*](proprieque V.) magicisque[*](magifq. B.) artibus[*](artvbuf B2.) refutandis[*](refutantif B1. refotandif B2.) et contra venena salutares produntum plurimae in Africa. hae ibi[*](hae//ibi B. (fuit aut haec ibi aut hae ubi, ut distingui possit in Africa hae, ubi).) amputato capite pedibusque pro antidoto dari dicuntur et e[*](et e J. cfr. § 45. 58. /////e B1. et et V. et ex Rd(?)v(D). et E. hę B2S.) iure in cibo[*](cibof B.) sumptae[*](sumpta et E.) stru mas[*](struma VR.) discutere, lienes tollere, item comitiales morbos sanguis earum claritatem visus[*](uifuuf B1D.) facit, discutit[*](discutit ego. om. ll. v. cfr. § 70. XXVIII 94 extr.) suffusiones[*](fuffufionef B1dS. -oni B2D(cum seqq. non apte iungens et contra usum Plinii num. plurali utentis). -onesque REv. suffucansque V.) oculorum[*](oculorum tollit v. a. D.). et[*](et om.R.) contra serpentium omnium et araneorum ac simlilium[*](similia/// R.) et ranarum[*](& ranarum BEv(S) om. rH.) venena auxiliatur[*](an auxiliantur (sc. testudines)?) servato[*](seruatur V1. -tus V2.) san guine in farina pilulis factis et, cum opus sit, in vino datis. felle testudinum cum Attico[*](antico R. arantico Vf.) melle glaucomata in ungui prodest.[*](Pl. iun. 67 1. 2. Marc. 34, 22.) scorpionum plagae instillant[*](instillant ego. -ari ll.v.). tegiment cinis vino et oleo subactus pedum rimas ulceraque[*](ulcerafq. B1.) sanat squamae[*](squama E.) e[*](e dv. ef B. et VE. as R.) summa[*](imma V.) parte derasae et in potu datae vene

rem cohibent. eo magis hoc mirum, quoniam totius tegimenti [*](mirum tamen totius regimenti V.) farina accendere[*](accidere B1. accendente V.) traditur libidinem. urinam aliter earum quam in vesica[*](uefica// B. -cis VTfH.) dissectarum inveniri posse non arbitror et inter ea[*](inter ea ll. G. intra eam v. interanea D. locus fortasse nondum sanatus.) esse[*](esse del. G.) hoc[*](hęc B2v. a. G(D).) quoque, quae[*](quoque quae BS. -que a r. -que v. -que esse quae G.) portentose[*](portentosa bv. a. S. -nt vfe B2.) Magi[*](magi BdG. magis r(v praem. a).) demonstrant[*](demonftrant BD. -tret VR. -trent dG. -tratur bv.), adversus aspidum ictus[*](ictuuf B1D.) singularem[*](singularem J. -are VRdbG. (-are remedium v). -aris S. -ariore B1. -arior ē B2.), efficaciorem [*](efficaciorem (-ati- V) B1VJ. -aciore RbG. -acior (-atior d) eft B2dv(S).) tamen, ut aiunt, cimicibus admixtis. ova[*](uua B. dua V.) durata inlinuntur strumis et ulceribus frigore aut adustione factis. sorbentur in stomachi doloribus.

[*](Seren. 110. 39.)Marinarum carnes admixtae ranarum carnibus contra salamandras praeclare auxiliantur, neque est[*](est om.BSJ.) testudine aliud salamandrae adversius[*](aduerfiuf B3 (fiuf in marg.) dv. -fi//f B2. -sus r.). sanguine[*](sanguine dbv. -nem r.) alopeciarum inanitas et porrigo omniaque capitis ulcera curantur; inarescere eum oportet lenteque ablui[*](albui B1.). instillatur et dolori aurium cum lacte mulierum. adversus morbos comitiales manditur cum polline frumenti, miscetur autem sanguinis[*](sanguis v. a. S.) heminis[*](tribus ll.v.) III aceti hemina.[*](Diosc. II 97. eupor. I 18. (cfr. infra § 112 extr.).) datur[*](datur—17 hemina BS. om. ll.v.) et suspiriosis, sed tum[*](tum J. cum BS.) hemina vini[*](uini B2v(S). uino rH.) additur[*](additur BS. -to VRdTH. -ta Ev. (an sed cum hemina uini. manditur his et?).); his et cum hordeacea farina, aceto quoque admixto, ut sit quod devoretur fabae magnitudine; et haec[*](& haec BS. haec rv.) singula et matutina[*](matutino J cum vet. Dal.) et vespera[*](uefpere B2. -rtina R(?)Ev. a. S.) dantur, dein post aliquot[*](aliquod B1.) dies bina[*](bina BVRdTH. die E.del. v.) vespera[*](uefpere B2.). comitialibus[*](comitatibuf B1. sōnianti- B2.) instillatur[*](inftilletur B2.) ore

diducto[*](diducto BG. -cis VR. deductis Ev.);[*](dist. J coll. 112.) iis[*](iif B1S. hiif B2. his VRG. is D. om.E. labris his v.), qui modice corripiantur[*](corripiatur V. conrumpantur E.) spasmo, cum castoreo clystere infunditur[*](infundetur B2.).[*](Diosc. II 96. eupor. I 18.—Pl. iun. 94, 14. 15.) quod si dentes ter[*](per Ev. a. H. de mendo cfr. XXX 64.) annis[*](annis VRfMüller emend. V 10. -no dT(?)H. -nos EG. -num v. minif B.an heminis? cfr. XXVIII 127. 91. 130. XXVI 88. XXI 26. XX 227 al.) colluantus[*](coluantur B1J. solu- B2.) testudinum sanguine, immunes a dolore[*](dolere BV. fiunt dv. a. S.) fiant. et anheli tus[*](anhelituuf B1D.) discutit quasque orthopnoeas vocant; ad has in po lenta[*](polenta// B.) datur. fel testudinum claritatem[*](claritatem— 10. 11 testudinis inBiterata exstant (Ba).) oculorum facit cicatrices[*](cicatref Ba.) extenuat, tonsillas sedat et anginas et omnia oris vitia, privatim nomas[*](no//taf B2. (nomaf B1Ba).) ibi, item testium[*](tertium R. teftibuf BBa. atentium (arden- v) testium Ev. a. H.). naribus in litum comitiales erigit attollitque[*](adtullitque (-uli- R) VR.). idem cum vernatione[*](gubernatione B2. (cum uernat- B1Ba).) anguium aceto admixto[*](admixto om.Ba.) unice purulentis auribus prodest quidam bubulum fel admiscent decoctarum[*](decoctarum ego. -rumue ll.S. -rumque d(?)v.) carnium testudinis [*](teftudinum B1 (errore iterationis; -inif BaB2).) suco[*](sucum d(?)v.), addita aeque vernatione[*](ueneratione VR.) anguium; sed vino[*](uinū V.) testudinem[*](testudi- num R.) excocunt. oculorum utique vitia omnia fel inunctum cum melle emendat, suffusiones etiam marinae fel[*](fel BVEG(S). felle RdT(?)H. felle uel v.) cum fluviatilis sanguine et lacte. capillus mulierum inficitur felle[*](felle BV (ad praecedd. relatum) G(S). fel et bv. fel RdT(?)H.). contra salamandras vel sucum decoctae bibisse satis est.

Tertium genus testudinum est in caeno et paludibus viventium. latitudo his et in[*](et in BES. in Vv. et RdT.) dorso pectori similis nec[*](ne VR.) convexo[*](conuerso E.) curvata[*](incurua Ev. a. H.) calice, ingrata visu[*](ufu// B.). ex hac[*](an hoc (sc. genere) et sic infra quoque detrahit idem (sc. genus) felle?) quoque

tamen aliqua contingunt auxilia[*](auxiliares namque VRd.). tres namque in succensa sarmenta coiectae[*](coniecta (-tae v) et Ev. a. G.) dividentibus se tegumentis[*](sed tegumenti VR.) rapiuntur[*](rapiuntur om.E.), tum evolsae carnes earum cocuntur in congio aquae sale modice[*](modici B1.) addito; ita decoctarum[*](ita decoctarum ita B1.) ad tertias partes sucus paralysim[*](paralyfī B2dv. -fi (-lisi R) r (an recte?).) et articularios[*](articulariuf B1. -lor??? B2.) morbos sentientibus bibitur. detrahit idem[*](item R(?)v. a. S. (fel, pituitas JD).) fel pituitas[*](p&uitaf B1.) sanguinemque vitiatum. sistitur ab eo remedio alvus aquae frigidae potu[*](putu V. potus R.).

E quarto genere testudinum, quae sunt in amnibus[*](mani- buf B. omni- Vd.), divolsarum pinguia[*](pinguia ll.v(S). -ui Ven.(G).) cum aizoo[*](aizoo B1v. -zo/// B2. -zo r.) herba tunsa[*](tunfa BES. tusa dv. tus VR. -so G.) admixto unguento et semine[*](an unguento e semine? cfr. XXI 22. 127.) lili[*](lili fi B1VRJ. lili bS. -lii dv. li//ni (npartim in ras.) B2.), si ante accessiones[*](acces- siones si dG.) perunguantur[*](perunguatur B1. -guntur v. a. G.) aegri praeter caput, mox convoluti calidam aquam bibant, quartanis liberare[*](liberare VRS. -ri rv.) dicuntur. hanc testudinem XV luna capi oportere[*](oportet// (t in ras.) B2S.), ut plus pinguium reperiatur, verum aegrum[*](aegrum om.B.) XVI[*](XIII V.) luna perungui. ex eodem genere testudinum sanguis instillatus cerebro[*](cerebro ll.dfH. crebro Tv. -ros C.) capitis dolores sedat, item strumas.[*](Isid. XII 6, 56.) sunt qui testudinum sanguinem cultro aereo[*](aeneo B2 (sic semper).) supinarum capitibus praecisis excipi novo fictili iubeant[*](iulbeant Bbv(S). -ent rH.), ignem sacrum cuiuscumque generis sanguine[*](fan- guinem BV.) inlini, item capitis ulcera[*](ulcere V.) manantia[*](manantia BS. -ia et rv(D). cfr. Müller de stilo p. 39.), verrucas. iidem[*](idem Bv. a. C(D). item TG.) promittunt testudinum omnium fimo panos discuti; et, quod[*](quod BIsid. om. rdbS. licet v.) incredibile dictu[*](dictum b.om. Isid.) sit[*](fit VRdv. eft BIsid. situm b.del. S. cfr. XI 11. X 87. XXVIII 67 al.),

aliqui tradunt tardius ire navigia testudinis pedem dextrum vehentia.

Hinc deinde[*](hinde inde V.) in[*](in om.BV.) morbos digeremus aquatilia[*](aquatilia—4 ignoremus om.B.), non quia ignoremus[*](ignoremus v (perspicua omissionis causa). -ramus VRdED. sed cfr. II 64. VI 194. VIII 13, aliter XV 134. grauiorem E.) gratiorem esse universitatem animalium maiorisque[*](& B.) miraculi[*](miraculis VR.), sed hoc utilius est vitae, contributa[*](contribute V.) habere remedia[*](media Vd.), cum aliud alii[*](ali B1D.) prosit, aliud alibi[*](alibei B1 (ut videtur).) facilius inveniatur.

Venenatum mel diximus ubi nasceretur. auxilio est piscis aurata in cibo. vel si ex melle [*](21,74 sqq.) sincero fastidium cruditasve, quae fit[*](fit Rdv. a. S.) gravissima, incidat testudinem circumcisis pedibus, capite, cauda[*](caudam V.) decoctam antidotum esse auctor est Pelops[*](auctorē pelobs R.), scincum Apelles, quid[*](quid BdTES. qui rv.) esset scincus diximus, saepius vero quantum vene [*](8, 91 sqq.) ficii[*](ueneficii RdfH. -cif B1. -ci D -cium v. . . . . ficium E. beneficii B2. -ci V.) in menstruis mulierum.[*](Diosc. II 24. eupor. II 126.) contra ea omnia auxiliatur[*](auxiliantur VR2. -lientur R1.),[*](28, 119) ut diximus[*](dimus V.), mullus, item contra pastinacam[*](paftinacam Bbv. -cas rD) et scor [*](7, 64 al.) piones terrestres marinosque et dracones, phalangia[*](phalangia d. pal- B1VRb. et phal- v.spalangiasB2cfr. Müller de stilo p. 69.) in[*](28, 82) litus sumptusve in cibo, eiusdem recentis e capite[*](in capite B.) cinis contra omnia venena, privatim contra fungos. mala medio camenta inferri negant posse aut certe nocere stella marina volpino[*](uolpina B1.) sanguine inlita et adfixa[*](adfixi R.) limini superiori aut clavo aereo ianuae.[*](Diosc. II 33) draconis marini[*](marinis V.) scorpionumque ictus carnibus earum inpositis, item araneorum morsus sanan tur. in summa contra omnia venena vel potu vel ictu ve morsu noxia sucus earum e[*](e VRdTfH. de B. et b. ex v. cfr. § 58. 92.) iure decoctarum[*](de//coctarum B.) efficacissi mus habetur.

Sunt et servatis[*](feruati B.) piscibus[*](picibuf B1. p//cib//if B2. pedibus b.) medicinae, salsamentorumque[*](fala- mentorumq. B1.) cibus[*](concuffif B.) prodest a serpente percussis et[*](set V.) contra bestiarum ictus[*](ictuuf B1D.) mero subinde hausto ita, ut per satiem[*](per fatiem (vel fatietatem) ego. cfr. VIII 209. per//////etam B1. per fe etiam B2S. per superna J. ad uesperam rv.) cibus vomitione reddatur, peculiariter a chalcide[*](chal- cide Ev. -cidi B. -cetide r.), ceraste[*](ceraftę B2.) aut quas sepas vocant aut elope[*](helope VTfv. a. B. -lape B. cfr. Nic. ther. 490.), dipsade percussis. contra scorpionem largius sumi, sed non evomi, salsamenta prodest ita, ut sitis toleretur[*](toleretur d(?)v. col- E. toll- r.); et[*](ea E.) inponere plagis eadem convenit. contra crocodilorum quidem morsus non aliud[*](aliut B1.) praesentius[*](praeftantiuf B2.) habetur. privatim contra presteris[*](praefterif B1. praet- R.) morsum sarda prodest. inponuntur salsamenta et contra canis rabiosi;[*](Diosc. II 33. Pl. iun. 84, 22 (cfr. 86, 2).—Diosc. II 15. eeupor. II 125.) vel si non sint ferro ustae plagae corporaque clysteribus exinanita, hoc per se sufficit. et contra draconem marinum ex aceto inponuntur. idem et[*](et ex v. a. G.) cybio[*](cybi E. -ii G.) effectus[*](perfectus E. prof- v. a. H.). draco quidem marinus ad spinae suae, qua ferit[*](quae (que R) fecerit VR.), venenum ipse inpositus vel cerebro poto[*](poto egocum Cornario. cfr. Diosc. eup. toti B(E?). toto rv.) prodest.

[*](Diosc. II 28. eupor. II 157. (Nicand. al. 563).) Ranarum marinarum ex vino et aceto decoctarum sucus contra venena bibitur, et contra ranae rubetae venenum [*](dist. ego.) et contra salamandras vel[*](uel om.d(?)v. a. S.) e[*](e om.Bv. a. H(D). ef R.) fluviatilibus[*](fluuiatilil//iū B2. -tilium D. -tiles v. a. H. an uel e fluuiatilibus ut glossema delendum?); si[*](et si VRE.) carnes edantur iusve decoctarum sorbeatur, prosunt et[*](et om.VR.) contra leporem marinum et contra serpentes supra dictos[*](dictas R(?)v. a. S.), contra scorpiones ex vino. Democritus quidem tradit, si quis extrahat[*](trahat Vf. si quis extrahat om.R.) ranae viventi[*](uiuen- tis VRTf.cfr. § 133 et nota ad XXX 98.) linguam, nulla alia corporis parte

adhaerente, ipsaque[*](aqua VRdv. a. G.) dimissa in aquam inponat supra cordis palpitationem mulieri dormienti, quaecumque[*](quicunque R.) interrogaverit , vera responsuram. addunt etiamnum alia Magi[*](magi om.B.), quae si vera sint[*](sunt Vd(?)v. a. S.), multo utiliores vitae existumentur ranae quam leges; namque harundine transfixis[*](tranffixif a BS. -xa rv. -xa a J.) a natura per os[*](pos R.) si surculus in menstruis defigatur[*](defiguratur R.) a[*](a om.BS.) marito, adulterorum[*](adulteriorum R(?)G.) taedium fieri.[*](Isid. XII 6, 58.) carnibus earum vel[*](uel del. H. nassis uel S cum vet. Dal.) in hamum[*](hamo (del. in) v. a. H.) additis[*](redditif B.) praecipue purpuras[*](per purpuraf B1. per puraf B2.) adlici certum est. iocur ranae geminum esse dicunt abicique[*](obiicique VRd(?)v. a. S. cfr. § 51.) formicis oportere; eam partem, quam adpetant[*](adpetat B1.), contra venena omnia esse pro antidoto. sunt quae in vepribus tantum vivunt, ob id rubetarum nomine, ut diximus, quas Graeci φρύνους[*](φρύνουςconi. S. phrynuus dD. -nu. cif (phrin- B1) B. -nos VRv. prinuus E.) vocant, grandissimae[*](grauissimae R. -me V.)[*](8,110) cunctarum, geminis veluti cornibus, plenae veneficiorum. mira de iis[*](iif BS. his rv.) certatim tradunt auctores: inlatis in populum silentium fieri; ossiculo, quod sit in dextro latere, in aquam ferventem deiecto refrigerari[*](refrigerare VR.) vas nec[*](non E.) postea fervere nisi exempto, id inveniri[*](id ininueniri B1.) abiecta[*](obiecta v. a. S. cfr. § 50.) rana[*](nam (pro rana) E.) formicis carnibusque erosis[*](rosis Vd.), singula in oleum[*](oleum (-eom R1) ll.dTfv(J). solium B.) addi[*](addt??? B2.); esse[*](effe B. et esse rv.) in sinistro latere quo deiecto[*](quod iecto V.) fervere videatur[*](uid&ur B.), apocynon[*](apoci non B1.) vocari[*](uocant B2 (t in ras., n supra scr.).), canum impetus[*](impetuuf BD.) eo cohiberi, amorem concitari et iurgia addito in potionem[*](potione VRd.), venerem adalligato[*](adalligato dTS. -tum rv.) stimulari[*](stimulare v. a. J.), rursus e dextro[*](a dextro Vbv. a. S.) latere refrigerari ferventia[*](feruentem vet. Dal.); hoc et quartanas sanari adalligato in pellicula agnina recenti aliasque febris, amorem
inhiberi[*](inhibere B1.). ex[*](ex BS. ea r. eo v.) isdem[*](ifdem BJ. iisd- S. id- VR. item db. item ex v.) his ranis lien[*](lien Bv. -nē r. lien/////ē d.) contra venena, quae fiant ex ipsis, auxiliatur, iocur[*](iocur B1ES. iecur B2. om. rH. cor v.) vero etiam efficacius.

[*](Diosc. II 12. (Nicand. ther. 605).) Est[*](est om.R(?)v. a. S. et dT.) colubra[*](colobra V. -lubera B1. -ber est v. a. H.) in aqua vivens. huius adipem[*](adipe VdT.) et fel[*](felle dT.) habentes[*](habentef B2v. -tis rS.) qui crocodilos[*](crocodillof B2.) venentur mire adiuvari dicunt, nihil contra belua audente[*](beluas audentesB2.), efficacius etiamnum, si herba potamogiton[*](potam cogiton B1. pota in coitu B2.) misceatur.—Cancri fluviatiles[*](fluuialis VR.) triti potique ex aqua recentes seu cinere adservato contra venena omnia prosunt, privatim contra scorpionum ictus cum lacte asinino[*](afininof B1.), si[*](fi BS. uel si rv(D).) n sit, caprino aut quocumque; addi et vinum oportet.[*]((cfr. Colum. VI 17, 1).—Diosc. II 12. de ven. 30. περὶ ἰοβ. 2.) necant eos triti cum ocimo admoti[*](admoto B1.). eadem vis contra venenatorum omnium[*](nimium VR.) morsus, privatim scytalen[*](scytalem R. feyt- B. scit- Vd.) et angues[*](ungues E. agies VR.) et contra leporem marinum ac ranam rubetam. cinis eorum servatus prodest pavore potus periclitantibus ex canis[*](et canif B2.) rabiosi morsu[*](morsibus Vd(?)v. a. S.). quidam adiciunt Gentianam et dant in vino, et si[*](& fi BS. aut fi dT. nam fi r(?)v.) iam pavor occupaverit, pastillos vino subactos devorandos[*](sub- acto sed uorandos VR.) ita praecipiunt.[*]((cfr. Plin. XX 120). Isid. XII 6, 17. 51.—(cfr. Plin. IX 99. Aelian. var. hist. I 7).) decem vero cancris cum ocimi manipulo adligatis[*](adalligatif B1v. a. G. allig- B2.) omnes, qui ibi sint, scorpiones ad eum locum coituros Magi dicunt, et cum ocimo ipsos cineremve eorum percussis inponunt. minus in omnibus his marini[*](marinif B1.) prosunt. Thrasyllus[*](traxyllus V. -xillus RVerc.) auctor est nihil aeque adversari serpentibus quam cancros; sues percussas[*](per- cuffof (om. hoc) B.) hoc pabulo sibi mederi; cum sol sit in cancro, serpentes torqueri.—Ictibus scorpionum carnes et fluviatilium

coclearum resistunt crudae[*](caudae B.) vel coctae. quidam ob id salsas quoque adservant. inponunt[*](inponuntur B2D. -ntque dT.) et plagis ipsis.—Coracini pisces Nilo quidem peculiares sunt, sed[*](fed Bv(S). sed et rH.) nos haec omnibus terris demonstramus. carnes eorum adversus scorpiones valent inpositae.—Inter venena piscium sunt porci marini spinae in dorso, cruciatu magno laesorum. remedio est limus ex reliquiis[*](reliquiis ego. -quo (liquo R) ll.v (mutatum ex corrupto reliquus). cfr. IX 93. XXXIV 43. 171. an potius liquore?) piscium eorum corporis[*](corporū R. -re d(?)v.).

[*](Pl. iun. 85, 27.) Canis[*](carnes VR.) rabidi morsibus[*](morsum VR. -su d(?)v. a. J.) potum expavescentibus faciem perungunt adipe vituli marini, efficacius, si medulla hyaenae et oleum e[*](oleum e Verc.(J). -um ll.v(S). oleo e H. cfr. § 53.) lentisco[*](lentifcinū B2S.) et cera misceantur[*](misceantur vet. Dal. -eatur ll.v. cfr. CFW Müller p. 8 not. 2.). murenae morsus ipsarum capitis cinere sanantur.[*](cfr. Aelian. XIV 20.—Diosc. eupor. II 149. de ven. 6. Pl. iun. 108, 13. 14.) et pastinaca contra suum ictum[*](ictus VR.) remedio est cinere suo ex aceto inlito vel alterius. cibi causa extrahi debet ex dorso eius quidquid croco simile est[*](an sit? cfr. Frobeen p. 37.) caputque totum; et hanc[*](haec D e coni. J.) autem et omnia testacea modice colluunt[*](col- luunt ego. collui in ll. v. de dativo cibis cfr. XII 29. XIX 48. XXII 58. 35. 16. IX 178. XVIII 122. XIX 73. 93. XXX 45. XV 25. XXIX 65, de cibo XXI 125. XXV 169. 3. XXVIII 107. XI 130. XXI 90; praeterea CFW Müller p. 23. 25.) cibis, quia saporis gratia perit. e lepore marino veneficium[*](beneficium B2.) restingunt [*](reftituunt B2. restringunt v. a. C.) poti hippocampi. contra dorycnium echini[*](eicini VR. chini B1) maxime prosunt, et iis[*](iis dv. if BED. ii R. hic V.), qui sucum carpathi[*](carpathi EVen.(S). -thii Lugd. -phati BVRTv. a. B. -pati dBrot. cum B. -pasi P e Diosc. de ven. 13.) biberint, praecipue e[*](e BES. om. rH. eius v.) iure sumpti[*](sumpto dTv. a. S.). et cancri marini decocti ius[*](ius Rdbv(J). us V.om.BS.) contra dorycnium

efficax habetur, peculiariter vero contra leporis marini venena.

[*](Pl. iun. 108, 14. 15.—Diphil. ap. Athen. III 42 p. 92a. Xenocrates 36. (cfr. Colum. VIII 16, 7).—cfr. Plin. II 109. IX 160.) Et ostrea adversantur isdem[*](ifdem (iisd- H) nec BH. idem ne VRd1T. idem uide- tur nec d2bv.), nec potest videri satis dictum esse de iis[*](iif Bv(S). his rC.), cum palma mensarum[*](palam mefarum B.) diu iam[*](deuiam V. diuitum dTH.) tribuatur[*](attribuatur dTH.) illis[*](illi B.). gaudent dulcibus aquis et ubi plurumi influ ant[*](influant ego. -uunt ll.v) amnes; ideo[*](ideo om.VRdTH.) pelagia[*](pe- lagi B2.) parva et rara sunt. gignuntur tamen et in petrosis carentibusque aquarum dulcium adventu , sicut circa Grynium[*](grinium VR.) et Myrinam[*](murinam B.). grandescunt sideris quidem ratione maxime, ut in natura aquatilium diximus, sed privatim circa initia aestatis multo lacte [*](9,96) praegnatia[*](praegnatia B1J. -antia rv.) atque[*](adque B.) ubi sol penetret[*](penetret et V.) in vada. haec videtur causa[*](causa ista VR.), quare minora in alto[*](alio VR. aliis locis v. a.(P)H.) reperiantur[*](reperiuntur VRdTv. a. C.); opacitas cohibet incrementum, et tristitia minus adpetunt cibos. variantur[*](uariatur B1. -iant VRv. a. S.) coloribus, rufa Hispaniae, fusca Illyrico, nigra et carne et testa Cerceis[*](cerceif B1VD. cfr. § 62. circeif B2Ev(J). -ceiis R(?)C.), praecipua vero habentur in quacumque gente[*](ingete V. -ta R.) spissa nec saliva sua lubrica, crassitudine potius spectanda[*](expectanda VR.) quam latitudine, neque in lutosis[*](lutofif BS. -to rv.) capta[*](capita B1V. -te R.) neque in harenosis, sed solido[*](folida B.) vado, spondylo[*](fpondyli B2.) brevi atque non carnoso, nec fibris[*](febris VR.) laciniosa[*](laci- nosa Vd. -so R. -nioso v. a. S. lucinos E.) ac tota in alvo.[*](cfr. Plin. IX 169.) addunt peritiores notam[*](natam B1. nat???a B2.) ambiente[*](ambiente dv. -igente E. -ientem r.) purpureo[*](purpureosB2.) crine[*](crinef B2. -nea VR.) fibras[*](fribraf (vel fimb- B1) B1V.), eoque argumento generosa interpretantur calliblephara ea[*](calli- blephara ea coni. J. -pharata dVerc.(Brot.). -phara B(S). -brepharata B. callibiae (-bia v) pharata (par- Ev) r v. a. B.) appellantes

. gaudent et peregrinatione transferrique in[*](in om.VRE.) ignotas, aquas. sic Brundisina[*](brundisiana (brud- V) VRdG.) in Averno compasta[*](com- pofita B. contra ista Ev. a. B.) et suum reti nere sucum et a Lucrino adoptare creduntur.

Haec sint dicta de corpore; dicemus et de[*](et de—5 litora (dicemus?) om.E.) nationibus ne fraudentur[*](fraudetur R.) gloria sua litora, sed dicemus aliena linguas quaeque peritissima huius censurae in nostro aevo fuit[*](an fit (vel fuerit)?) sunt ergo Muciani verba, quae subiciam: Cyzicena maiora Lucrinis, dulciora Brittannicis, suaviora[*](sua- uiore R.) Medullis[*](medullif B(VE?)D. -ulis H. -uliis J. dulcis R. edulis dv.), acriora Ephesis[*](ephefif BD. -iis S. et pthisis E. aethesis V. -hisis R. Lepticis v.), pleniora Iliciensibus[*](ilicienfibuf BJ coll. III 19. licen- r. Lucen- v.) sicciora Coryphantenis[*](coryphatenis Vv. a. B. coriph- R. -phamthenis E.), teneriora Histricis[*](istricis Rd(?)v. a. J. histricis candidiora om.B.), candidiora Cerceiensibus[*](cer- ceiensibus (circ- dv) D. -ceiesibus VR. -cienfibuf B. certe- ientibus E.). sed[*](sed—12 est Plinio tribuit H, sed—16 essent Muciano J.) his neque dulciora neque teneriora ulla esse compertum est. in[*](in om.B.) Indico mari Alexandri rerum auctores pedalia inveniri prodidere, nec non[*](non v. noxi B. nos r.) inter nos nepotis[*](Nepotis Fröhner mus. Rhen. 47, 295.) cuiusdam nomenclatura [*](nomenclatura VRS. -tora b. -tor d(?)v(J). -creatura B.cfr. II 19. III 2. XXI 52.) tridacna appellavit, tantae amplitudinis[*](magnitudinis VR.) intellegi cupiens, ut ter mordenda essent.

[*](cfr. Diphil. ap. Athen. III 40 p. 90cd Seren. 315.— Mnesith. ap. Athen. III 43 p. 92b.—Pl.iun. 51, 1–3.—id. 24, 10–12 (cfr. 6). Marc. 10, 75.) Dos[*](dos del.B2. om.b.) eorum medica[*](medicina B2. in med- v. a. H.) hoc[*](hoc om.VR.) in loco tota dicetur[*](toto adicetur B1.): stomachum unice reficiunt, fastidiis medentur, addiditque[*](additque VRE.) luxuria frigus obrutis nive, summa montium et maris ima miscens[*](mariffima B1V. 20 molliunt v. a. S.). emolliunt alvum leniter. eademque[*](eademque BES. -quoque VRdH. -dem Tv.) cocta cum mulso

tenesmo[*](tenafmo B2v. a. G. -nuissimo VR.), qui sine[*](sint VR.) exulceratione sit[*](sit Ev. fint B. s id VR.), liberant. vesicarum ulcera[*](ulceri B2.) quoque repurgant[*](repugnant B2E.). cocta[*](cocta om.E.) in conchis suis, uti clusa[*](clavfa B2dfv. a. S. electae Pl.iun.) invenerint[*](inuenerint BD. uen- rv.), mire destillationibus prosunt.[*](Pl. iun. 29, 1. Seren. 277 (cfr. 119).) testae[*](certae E.) ostreorum cinis uvam[*](uum B1. aluum B2.) sedat et tonsillas admixto melle, eodem modo parotidas, panos mammarumque duritias, capitum ulcera ex aqua cutemque mulierum extendit; inspergitur[*](fpergitur B1E. fpar- B2.) et[*](p& (pro et) B. p&rif B2. an per se?) ambustis . et dentifricio placet. pruritibus quoque et eruptionibus pituitae ex aceto medetur. crudae si tundantur[*](torridantur B.), strumas sanant et perniones[*](fantef pernionef B1.) pedum.

[*](Nicand. ther. 845.—(cfr. Plin. XIII 136). Th. H. IV 6, 5.) Purpurae quoque contra venena prosunt. et algam maris[*](magif B.) theriacen esse[*](e se VE.) Nicander[*](nica der B.) tradit. plura eius genera, ut[*](ut BVdS. uti R(?)Ev(J).) diximus, longo folio et[*](et ll.J. et alia S. et latiore v.) rubente, latiore[*](latiore dES. -ra r. om. v.) alia [*](26,103) vel[*](alia uel BVdEJ. uel S. aliaue R(?)v.) crispo. laudatissima quae in Creta insula iuxta terram in petris[*](imp&rif B.) nascitur, tinguendis etiam lanis, ita colorem alligans, ut elui postea non possit. e vino[*](et uino VR.) iubet eam dari.

[*](Diosc. II 3.—II 28.—Pl. iun. 16, 7–9. Marc. 7, 11.) Alopecias replet hippocampi[*](thipocampi V. hippocampi nisi E. -pinus v. a. H.) cinis nitro et adipe suillo mixtus[*](mixtuf B1bv. -tif r.) aut sincerus ex aceto, praeparat[*](praeparat ll. G(S). -rant v(H).) autem saepiarum[*](fepiarum B1v. a. S. fcep- B2 (sic ubique).) crustae farina medicamentis cutem; replet[*](replet Bbv(S). om. rH.) et muris marini cinis cum oleo, item echini cum carnibus suis[*](trium ll.v.) cremati, fel scorpionis marini, ranarum quoque III, si vivae in olla[*](uiulae B1. niolae B2. (oliuae Ven.).) concrementur[*](concremetur VR. crementur b.), cinis cum melle, melius cum pice liquida. capillum denigrant sanguisugae, quae

in vino nigro diebus XXXX[*](XXXX ego. XXX B. XL RdTv(Brot.). cfr. Pl. iun. et Marc. LX (VE?)G(J).) computuere[*](computuere S. cfr. XIII 86 (M).-potuere B1. -putruere rv(D).).[*](Pl. iun. 16, 7–9. Marc. 7, 11. (cfr. Plin. XXIX 109). —Pl. iun. 13, 15. 16. Marc. 4, 10.) alii[*](ali B1.) in aceti sextariis[*](duobus ll.v.) II sanguisugarum sextarium in[*](in om.BVd.) vase plumber putrescere iubent totidem diebus, mox inlini in sole Sornatius tantam[*](tantum V.) vim hanc tradit, ut, nisi oleum ore contineant qui[*](qui dbv(D). que B1VR. quę B2S. cfr. XXIX 109.) tinguent[*](tinguent BS. cfr. XXIX 131. -unt rv(D).), dentes quoque suco[*](fuco ego. om. ll. v.) earum[*](earum ll.S. eor- d(?)v.) de nigrari dicat.—Capitis ulceribus muricum vel purpura rum testae cinis cum melle utiliter[*](utiliter BE2v(J). (ante cum melle d). utitur liter E1. om. rS.) inlinitur, conchyliorum vel, si non uratur[*](uratur VR (sc. testa). urantur rv.), farina ex aqua, doloribus castoreum cum peucedano et rosaceo.

[*](Diosc. II 94. Marc. 8, 105.—(cfr. Diosc. II 96). Aristot. h. a. II 15 § 68. Menand. ap. Aelian. XIII 4 (Meineke com. Gr. fragm. IV p. 79). Oppian. II 202. Isid. XII 6, 35.—Marc. 8, 155.) Omnium piscium fluviatilium marinorumque adipes [*](adeps dTv. a. S.) liquefacti[*](lique- factis (-uaef- V) VR. -tus dTv. a. S.) sole[*](fole BdTH. oleo rv.) admixto melle oculorum claritati plurimum conferunt[*](comferunt B. confert dv. a. S.), item castoreum cum melle. callionymi[*](callionymi B1v. -onū d. calionimi VR. calopon- B2. calyonm b.cfr. § 77.) fel cicatrices sanat et carnes oculorum supervacuas[*](fuperum quaf B.) consumit . nulli hoc piscium copiosius, ut existumavit Menander quoque in comoediis[*](comoediif B2dv. -dif rD.). idem piscis et uranoscopos vocatur ab oculo, quem in capite habet.[*](Diosc. II 14. Marc. 8, 133.—Diosc. II 24. Isid. XII 6, 25.—Diosc. II 20. Marc. 8, 173. (cfr. infra § 135).—cfr. Diosc. II 8.) et coracini fel excitat visum, et marini scorpionis rufi cum oleo vetere aut melle Attico incipientes suffusiones[*](suffusionis R.) discutit; inungui ter oportet intermissis diebus. eadem[*](eodem VR.) ratio[*](ratione B2.) albugines oculorum tollit. mullorum cibo aciem oculorum hebetari tradunt[*](habetur id radunt VR.). lepus marinus ipse quidem venenatus est, sed

cinis eius in palpebris pilos inutiles evolsos cohibet[*](cohibet et R(?)v. a. S.). ad hunc usum utilissimi minimi, item pectunculi salsi triti cum cedria, ranae[*](arane R. et ranae G.), quas diopetas[*](dio- petas Brot.(D). -tes G. -ph&af B. diphitas R1dTf. (diphthi- v. a. B). -thas VR2. tyimphitas b. dryphytas B.) et calamitas vocant[*](an uocant, ut?); earum sanguis[*](sanguis earum VRdv. a. S.) cum lacrima vitis[*](uitis si v. a. S.) evolso[*](aeuul- sos V. euulsas R.) pilo[*](pilos VR.) palpebris inlinatur.[*](Pl. iun. 21, 4–6. Marc. 8, 158.—Diosc. II 23.) tumorem[*](tumorū R.) oculorum ruboremque saepiae[*](faepię B1. fcepię B2.) cortex cum lacte mulieris[*](mulierif BEv(S). -rum rdTfH.) inlitus sedat et per se scabritias emendat; invertunt ita genas[*](idage- nas VR. ita (itaque v) genas id agentes d(?)v. a. S. id agentes genas J.) et medicamentum auferunt post paulum[*](paululum Vf.) rosaceoque[*](que del.B2.) inungunt et pane inposito mitigant . eodem cortice[*](eadem nocte E. nocte. Eadem v. a. H.) et nyctalopes[*](nictalopes E. niciato (& add.R) peces VR.) curantur, in farinam[*](farina v. a. H.) trito[*](trita Bv. a. H. -tae E.) ex[*](et ex d(?) v. a. D.) aceto inlito. extrahit et squamas[*](fquaf B1.) eius cinis. [*](Diosc. II 23.)cicatrices oculorum cum melle sanat, pterygia cum sale et[*](pterygia cum sale et om.E.) cadmia singulis drachmis, emendat et albugines iumentorum [*](oculorum iumentorum d(?)v. a. S e Diosc.). aiunt[*](adiciunt bv. a. H.) et[*](ex B2.) ossiculo[*](asiculo VRd.) eius genas[*](gene B2b.), si terantur[*](tergantur B2.), sanari. echini ex aceto epinyctidas[*](epinyptidaf B.) tollunt. eundem comburi cum viperinis pellibus ranisque et cinerem[*](cinere BV.) aspergi potionibus[*](potionibuf B1. cfr. XII 78. XX 147. (XXIII 43). -oni B2 (bur eraso) rv.) iubent Magi[*](magisB2. cfr. § 34.), claritatem visus[*](uifuuf B1D.) promittentes.[*](Diosc. II 92.) ichthyocolla[*](icthyocolla B (sic semper). cfr. § 119. icty- V.) appellatur piscis, cui glutinosum est corium. idem[*](idemque R(?)v. a. S.) nomen glutino eius; hoc epinyctidas tollit. quidam ex ventre, non e corio, fieri dicunt ichthyocollam[*](Icthyocolla ut B2. ichthyocollant (icty- V) VR.), ut glutinum taurinum.
laudatur Pontica, candida et carens venis squamisque et quae[*](et quare VRd.) celerrime liquescit[*](liquo VRd.an liquescat? (de mendo cfr. XXXIV 161).). madescere autem debet concisa in aqua aut aceto nocte ac die, mox tundi marinis lapidibus , ut facilius liquescat. utilem eam et[*](in (pro et) VRdv. a. S.) capitis dolorbus adfirmant et tetanis[*](tetalis R1. tertianif B. tetanothris Ven. cum B e Diosc., sed cfr. § 84. tetanicis v.).[*](Seren. 195. Marc, 8, 51.) ranae dexter[*](dextre B2. -tro d(?)v. a. S.) oculus dextri, sinister[*](sinistro v. a. S.) laevi[*](laeue B2. -uus v. a. S.), suspensi e[*](et B2VR.) collo nativi[*](collo natui V. col latiui B. pannor??? B2.) coloris panno lippatudines [*](lippitudinis R.) sanant[*](sanant bv sanat r. an suspensus (= ns;) ... sanat?); quod si per coitum lunae[*](lunae BS coll. LX 56. 78. XVIII 324. ranae rv.) eruantur, albginem quoque, adalligati similiter in putamine[*](putamini R.) ovi. rel - quae carnes inpositae suggillationem rapiunt. cancri etiam oculos adalligatos[*](oculo adalligationes (-to dT) VRdT.) collo mederi lippitudini[*](lippitudine R.) dicunt.[*](cfr. infra § 122. Isid. XII 6, 58. Marc. 8, 183.—(cfr. infra § 136). Diosc. II 28. (cfr. eupor. I 52).) est parva rana in harundinetis et herbis maxime vivens, muta ac sine voce, viridis, si forte hauriatur, ventres[*](uentres om.E.) boum[*](bouum B.) distendens . huius corporis umorem derasum specillis[*](specilis VR. -cialivf B2. penicillis v. a. G. cfr. nota ad XXIX 115.) claritatem oculis inunctis narrant adferre. et[*](et om.VRdv. a. D (ipsasque v. a. S).) ipsas carnes doloribus oculorum superponunt. ranas XV[*](XVI VRdTf.cfr. § 136.) coiectas[*](coiectaf B1J. coni- rv.) in fictile novum iuncis[*](iunctif B1E. uncif B2.) configunt quidam[*](quidam om.E.) sucoque earum, qui ita effluxeris, admiscent vitis[*](uiti saluat (-ue E) VRE.del. v. a. H.) albae lacrimam atque[*](lacrima emanat quae E. -mae quae ex alba uite emanat v. a. H.) ita palpebras emendant , inutilibus pilis exemptis acu instillantes hunc[*](hanc VR.) sucum in vestigia evolsorum.[*](Marc. 8, 184.) Meges psilotrum[*](pilotrum VRd. fil- B.cfr. § 135.) palpebrarum faciebat in aceto enecans[*](acete ne- cans VR.) putrescentes et ad[*](ad VRdTfH. om.BEv.) hoc[*](huc E.) utebatus
multis[*](in multis Tv. a. G.) variisque per aquationes autumni[*](auctumni B1. augt- B2.) nascentibus. idem praestare sanguisugarum cinis ex aceto inlitus putatur— comburi eas oportet in novo vaso[*](uafo B1. -fe rv.)—, idem thynni[*](thynni BS (Reinesius coll. § 135). theni VE. teni R. cheni v. taeniae B.) iocur[*](iecur B2(sic semper)v. a. S. iocon VR.) siccatum pondere[*](podere B1.) $X$ III cum oleo cedrino[*](credrino B1.) perunctis pilis VIII[*](nouem ll.v) mensibus.

[*](Cels. VI 7, 1.—Pl. iun. 17, 13. 14.) Auribus utilissimum batiae[*](ba- tiae (baci- R) ll.dfv(H). -ti B.) piscis fel recens, sed et[*](f& & B.) inveteratum[*](in uetere VR.)nitro[*](nitro ego. cfr. XXXI 111 (117). uitro B. uino rv. de mendo cfr. XXXIV 123.), item bacchi[*](bacchi B1H. -huf B2. bachi Ev. a. B. bauhi VR. banchi B.), quem quidam mizyenem[*](mizyenem BD. mizena E. -ziaen R. mytyaen V. myzyon d. myxona B ex Athenaeo. myzem v. mizyen coni. J.) vocant[*](ubeant VR.), item[*](idem VR.) callionymi[*](cal- lionymi v. caeli- ll.) cum rosaceo[*](roseo VR.cfr. nota ad XXVI 111.) infusum vel castoreum cum papaveris suco. vocant et in mari peduculos[*](pediculos dTv(H). -dunculos G.) eosque tritos instillari ex aceto auribus iubent. et per se[*](et per fe ll. an operire? cfr. Marc. 9, 14. 37. 73. 112. 115.) et[*](& BS. om. rv.) conchylio infecta[*](infecto B.) lana magnopere prodest; quidam aceto et nitro madefaciunt[*](madeficiunt B1.).[*](Pl. iun. 17, 8–12. Marc. 9, 14. 112.—Pl. iun. 17, 15–17. 14. 15. Marc. 9, 112. 9, 6.—Pl. iun. 20, 6–8. Marc. 15, 40.) sunt qui[*](suntque VR. -que qui d(?) v. a. S.) praecipue contra omnia[*](omnium B.) aurium vitia laudent[*](audent B.) gari[*](gari B2dbv. grari r.) excellentis cyathum, mellis dimidio amplius, aceti cyathum[*](dimidio—cyathum om.B.) in calice novo leni[*](lento VRd. -ta bv. a. S.) pruna decoquere subinde spuma pinnis[*](apinnif B1. apenn- B2.) detersa[*](de terra V.) et, postquam desierit spumare,, tepidum infundere. si[*](si om.R.) tumeant aures[*](tumeat auris VR.), coriandri suco prius mitigandas iidem[*](idem BD.) praecipiunt. ranarum adips instillatus statim dolores tollit. cancrorum fluviatilium[*](fluuia- ium B2.) sucus[*](sucū VR.) cum farina hordeacea[*](hordeaeea dv. -cia B2VRbD. hordia- B1.) aurium volneribus

efficacissime prodest. parotides muricum testae cinere cum melle vel conchyliorum ex mulso curantur.

[*](Diosc. II 22. eupor. I 70.—Cels. VI 9 extr.) Dentium dolores sedantur ossibus draconis marini scariphatis[*](fcariphatif (facr- B1) B1 (E?) S. facriphicatif B2. scarifatis Rd. -ficatis v. carifacis V.) gingivis, cerebro caniculae in oleo decocto alservatoque [*](obferuatoque (ob in ras.) B2. cfr. § 27.), ut ex[*](ex om.B1.) eo dentes semel anno colluantur[*](coluantur B1VJ (semper fere)). pastinacae quoque radio scariphari[*](scarifare VRdE. -ficare v. a. S.) gingivas in[*](in B1VRS. et in Ev. fin??? B2.) dolore utilissimum . contritus[*](contritus is S. -iturif B1. -itusB2. -teritur is rG. -turque is v.) is et cum helleboro[*](elleboro BC.) albo inlitus dentes sine vexatione extrahit. salsamentorum etiam in[*](in ego. om. ll.v. cfr. § 76 83. 104. 122. XXIII 91.109. XXVII 83. XXIX 98. XXX 77 XXXI 130 al. (constanti usu).) fictili vase combustorum cinis addita farina marmoris inter remedia est.[*]((cfr. Marc. 13, 14).—Diosc. II 28.) et cybia[*](cybia BB. cyria VRdv. ciria E.) vetera[*](uetera B1 (haud dubie) B. -teri B2 (i in ras. ampla)d -tere v. -ter r. cfr. § 95. 126.) eluta[*](eluta ll.v. usta Brot. coll. Marc elixa coni. H. (an exufta? cfr. XXX 62. XXIX 120).) in novo vase, dein[*](dein VRdfH. fed (fet B1) in B (fe e dittogr. orto). inde E. deinde v) tria prosunt doloribus. aeque[*](aequae E. ea eque (ęque B2) B.) prodesse dicuntur omnium salsamentorum spinae combustae tritaeque et inlitae. decocuntur et ranae singulae in aceti heminis, ut dentes ita colluantur contineaturque in ore sucus. si fastidium obstaret, suspendebat pedibus posterioribus eas[*](ea V. af B1 haf B2S.) Sallustius Dionysius, ut ex ore virus deflueret in acetum[*](aceto B1VR.) fervens, idque e[*](e RdEv. ae V. & B1 ex B2D.) pluribus ranis[*](ranaf B2.); fortioribus stomachis ex iure mandendas[*](mandendif B2.) dabat. maxillaresque ita sanari praecipue dentes putant, mobiles vero supra dicto aceto stabilir.??? [*](Diosc. eupor. I 71 extr.)ad hoc quidam ranarum corpora binarum praecisis pedibus in vini hemina macerant et ita collui dentium[*](dentes B2.)

labantes[*](labentes VdTf.) iubent[*](ubent B1. iubant V.). aliqui totas adalligant maxillis[*](maxillas R.). alii denas in[*](tribus ll. v.) sextariis[*](fextari B1.) III aceti decoxere[*](decocere V. -oquere Rd.) ad tertias partes, ut mobiles dentium stabilirent. nec non XLVI[*](XLVI BD. XXXVI rv.) ranarum corda in olei veteris sextario sub aereo[*](aenea (aerea v) tefta B2v. a. B.) testo discoxere, ut infunderent per aurem dolentis maxillae. alii iocur ranae decoctum et tritum cum melle inposuere dentibus. omnia supra scripta ex marina[*](ma- rina BS. -ina rana rv(D).) efficaciora[*](cariora B2.).[*](Isid. XII 4, 21. cfr. Plin. XXX 21.—Seren. 237.) si cariosi et faetidi[*](faetida B2.) sint, cetum[*](c&um BS. cfr. index. acet- VR. cert- E. cent- dv.) in furno arefieri per noctem praecipiunt, postea tantundem salis addi atque ita fricari. enhydris[*](et hydris Vd. & idris R.) vocatur[*](uocatur BS. -tur a rv(D).) Graecis colubra in aqua[*](quattuor ll. v.) vivens. huius IIII dentibus superioribus in dolore superiorum gingivas scariphant [*](fcariphat B1. -ifant VRd. -ficant v. a. S.), inferiorum inferioribus; aliqui canino tantum earum[*](eo- rum B2.) contenti sunt. utuntur et cancrorum cinere, nam muricum cinis dentifricium est.

[*](Diosc. eupor. I 128. Pl. iun. 33, 5. 6. Marc. 19, 2.) Lichenas et lepras tollit[*](tollit BEv. foluit r.) adips vituli marini, menarum [*](murenarum dv. a. Brot. cfr. § 88.) cinis cum mellis obolis ternis, iocur[*](iocur ego. iec- ll. v.) pastinacae in oleo coctum, hippocampi aut delphini cinis ex aqua inlitus . exulcerationem sequi debet curatio, quae perducit ad cicatricem. quidam[*](quidem B1.) delphini[*](dolphinū B2dT. -ni iecur v. a. S.) in fictili[*](inficiti littorren V.) torrent, done[*](done in B1.) pinguitudo similis oleo fluat; hac[*](hac ego. haec B1. ac rv.) perungunt.[*](cfr. Xenocrates 22.—Diosc. III 92.) muricum vel conchyliorum testae cinis maculas in facie mulierum[*](testae -mulierum om.B.) purgat cum melle inlitus cutemque erugat[*](cum—erugat om.VRdT.) et extendit septenis diebus inlitus ita, ut octavo candido ovorum foveantur. muricum generis sunt quae vocant Graeci

coluthia[*](coluthia BdH. colythia V. -tia v. -ycia B. colithia B. collutia b. calycia U 710. cfr. § 147.), alii coryphia[*](coryphia BS. -ythia ???. -riphia VdTf. -rifia R.), turbinata aeque, sed minora, mulo efficaciora,[*](dist. U 710.) etiam[*](etiam B??? Ven.(D). etiam et rv.) oris halitum custodientia. ichthyocola erugat cutem extenditque in aqua[*](quattuor ll. v.) decocta horis IIII, dein contusa[*](colluta E.) et subacta ad liquorem usque mellis.[*](Seren. 149. cfr. Diosc. eupor. I 122.) ita praeparata [*](quattuor ll. v.) in vase novo conditur et in usu III drachmis eius binae[*](octo ll. v.) sulpuris et anchusae totidem, VIII spumae argenteae [*](argentiae B.) adduntur aspersaque aqua teruntur[*](tu- runtur B1. terantur B2. cfr. § 103.) una. sic inlina[*](inlicita B1. -lini B2.) facies[*](quattuor ll. v.) post IIII horas[*](oraf B.om.VR.) abluitur[*](abluatur B2. -uuntur b.). medetur et lentigini[*](in lentiginef B.an in lentigine (sc. medetur faciei)?) ceterisque vitiis ex ossibus saepiarum cinis. idem et carnes excrescentes tollit et umida[*](tumida dT.) ulcera.

psoras[*](postoras V. post horas B.) tollit[*](et umida—tollit om.B.) rara decocta in heminis v aquae marinae; excoqui[*](quinque ll. v.) debet, donec sit lentitudo[*](lentitudo BfH. lenit- r. crassit- v.) mellis.[*](Diosc. V 135.)—Fit in maria alcyoneum[*](alcyonium B2. -num Vd. -chyonū R.) appellatum, e nidis, ut aliqui existumant, alcyonum et ceycum, ut alii, sordibus[*](e sordibus v. a. S.) spumarum crassescentibus, alii[*](an ut alii vel aut? paulo aliter VI 107.) e limo vel quadam maris lanugine. quattuor eius genera: cinereum[*](cine rum VR. cireneum b.), spissum, odoris asperi, alterum molle, lenius odore et[*](& BD. om. rv.) fere[*](ferę B2.) algae, tertium[*](an tertium forma?) candidioris[*](candidiores VR.) vermiculi, quartum pumcosius ,[*](dist. H e Diosc.) spongeae[*](fpongae B2. -gae a B1. -giaeque v. a. S. cfr. §151.) putri[*](putri Bbv. -ris rD. cfr. U 711.) simile.[*](Diosc. V 135.) paene purpureum quod optimum; hoc et Milesium vocatur. quo candidius[*](quod candidius (-did??? R) VRdT.) autem, hoc[*](quif B1. quifq; B2.) minus probabile est. vis eorum ut exulcerent, purgent

. usus tostis[*](totif Bb. (an lotis? cfr. Diosc.) et sine oleo. mire lepras, lichenas[*](hichenaf B.), lentigines[*](duobus ll. v.) tollunt cum lupino[*](glu- tino coni. H col. XXVIII 186. sed cfr. XXII 156.) et sulpuris II obolis. alcyoneo utuntur et ad oculorum cicatrices.—Andreas[*](andriaf Bv. a. C.) ad lepras cancri cinere cum oleo usus est, Attalus thynni[*](thymni B. tinni RT.) adipe recenti.

[*](Diosc. II 31. eupor. I 82. 83.–Marc. 15, 61. Scribon. 80 (Marc. 15, 97).—Pl. iun. 80, 10. 11. Marc. 15, 54. Diosc. eupor. I 154.) Oris[*](recenti. oris ll. S. -ti ad oris dTH. -tioris ad v (puncto post ulcera posito).) ulcera menarum[*](menarum ll.v(H). muren- C. cfr. § 83.) muria et capitum cinis cum melle sanat. strumas pungi[*](pungi Bv. pingi r.) piscis eius, qui rana[*](rina B. raia coni. H, sed cfr. IX 78. rhina coni. J coll. § 150.) in mari appellatur, ossiculo e[*](e BdTS. et VR. de Ev.) cauda ita, ut non volneret, prodest. faciendum[*](id (ad E) faciendum VRdEv. a. S.) id[*](id ll.S. om.dv.) cotidie, donec percurentur. eadem vis est[*](eft BS. et rv.) pastinacae radio et lepori[*](lepore B1Vv. a. H.) marino[*](marina V.) inposito ita, ut celeriter removeatur[*](remoueatur ll. v(D). -antur G.), echini[*](echinisB2.) testis[*](tefti B1 -fta B2.) contusis et[*](et om.E.) ex aceto inlitis, item scolopendrae marinae e melle, cancro fluviatili contrito vel combusto ex melle. mirifice prosunt et saepiae ossa cum axungia[*](anxungia B.) vetere contusa et inlita.[*](Pl. iun. 20, 8. 9. Marc. 15, 56. 15, 73. 75.—Diosc. 15, 73. 75.—Diosc. eupor. I 229 (231).eupor. I 229 (231).) sic et[*](sic ad VRd.) ad parotidas utuntur, et sauri piscis marini iocineribus [*](inoci- neribus V. ciner- B2.), quin et testis cadi salsamentarii tusis[*](tufuf B. fusis E.) cum axungia vetere, muricum cinere ex oleo ad parotidas strumasque. —Rigor cervicis mollitur et marinis, qui[*](& BD. cum Ev. om. rH. e coni. S.) pediculi[*](peduculi VRJ. -unculi G. cfr. § 77.) vocantur , drachma pota, castoreo poto cum pipere ex mulso mixto,[*](dist. ego. cfr. Diosc.) ranis decoctis ex oleo et sale, ut sorbeatur sucus. sic et opisthotono[*](sic aepistotono (epi- R) VR.) medentur et tetano[*](tetato B1.), spasticis[*](fepagmafticif B2. cfr. § 29.) vero

pipere adiecto.[*](Pl. iun. 31, 5. 6. Marc. 15, 69.—Pl. iun. 29, 2. Diosc. II 29. eupor. I 93.)—Anginas menarum salsarum e[*](e RdTS. & Bb. ae V. ex v.) capitibus cinis ex melle inlitus abolet, ranarum decoctarum aceto[*](ex aceto v. a. S.) sucus; hic et contra tonsillas[*](tofillaf B1.) prodest. cancri fluviatiles triti singuli in hemina[*](hemina BD. -nam rv.) aquae[*](aquam VR.) anginis medentur gargarizati , aut e[*](e dbv. l B1. ex VRD. In B2.) vino et calida aqua poti. uvae medetur garum coclearibus subditum. vocem siluri[*](filure B1. -rę B2.) recentes[*](recen- tis V.) salsive in cibo sumpti adiuvant[*](iuuant V.).

[*](cfr. Diosc. eupor. II 39.) Vomitiones mulli[*](ulli B.) inveterati tritique in potione[*](positione V. potionem B1.) concitant.—Suspiriosis[*](suspirosis R.) castorea[*](castoreum C.) cum Hammoniaci[*](ammoniaci B.) exigua portione ex aceto mulso ieiunis[*](ieiunis —11 mulso om.B.) utilissima[*](utilissime Vv. a. H.) potu[*](potu RH. posa VdTv. -atur C. tota b.). eadem potio spasmos stomachi sedat ex aceto mulso caldo.— [*](cfr. Plin. XXX 46.)Tussim sanare dicuntur piscium modo e iure decoctae in patinis ranae. suspensae autem pedibus, cum destillaverit in patinas[*](patinas (-ten- VR) ll. S. -nam C. -na v.) saliva earum, exinterari[*](exinterrari VR. extenterari E. exen- v. a. S.) iubentur abiectisque[*](que om.E.) interaneis condiri[*](condire B1.). est rana parva arborem scandens[*](fcandef B1. candens R.) atque [*](oo- seque is R. -quiis V.) ex ea vociferans; in huius os si quis expuat[*](exp//tat B1.) iosamque [*](ipsam quem E.) dimittat[*](mittat E. demittat Hack.SJ. cfr. § 115. 133.), tussi liberari[*](libe- rare Vdv. a. C. -ante R.) narratur. praecipiunt[*](narrantur VE. dicunt- v. a. C. prae- cipuunt B1. -uum B2.) et[*](ex VR.) cocleae[*](coclae B1.) crudae[*](calida VRdv. a. S.) carnem tritam bibere ex aqua caldam tussi cruenta.