Naturalis Historia

[*](Caesar b. Gall. V 14, 2. Pompon. Mela III 6, 5.) Equidem[*](equidem Rxv. et quidem r.) et formae gratia ritusque perpetui in[*](ut in R.) corporibus suis aliquas exterarum gentium uti herbis quibusdam adverto animo[*](animum RG.). inlinunt[*](illiniunt x.) certe[*](se//tae R.) aliis[*](aliis dv. alias r.) aliae faciem in populis barbarorum feminae; maresque etiam apud Dacos [*]( dist. ego.) et Sarmatas corpora sua inscribunt[*](scribunt dx.). simili[*](simili (sc. herba) ego. -lis ll. S. -le v.) plantagini —glastum in Gallia vocatur[*](uocaturll. v. (J). -tur quo B.)—Britannorum coniuges nurusque toto corpore oblitae quibusdam in sacris nudae[*](et nudae RG.) incedunt, Aethiopum colorem[*](colore R.) imitantes.

iam vero infici vestes scimus admirabili fuco, atque, ut sileamus[*](taceamus dTx.) Galatiae, Africae, Lusitaniae grani[*](grani vet. Dal. -nis VdRv.om.x. e granis D e coni. S. granum (cocci) Salm.) coccum imperatoriis[*](imperatoris VxDal.) dicatum paludamentis, transalpina Gallia herbis Tyria[*](tyria dTfxBrot. -10 r. -ium v.) atque

Non est[*](non est om.R v. a. Bas.) nunc propositum ista consectari, nec committemus[*](committemus Bas. omitt- ll. v. (Brot.) de mendo cfr. p. 196, 9.), ut subiciendo viliora[*](uiliora T. utiliora (-ria V) ll. v. tutiora Hcum Gronovio. olitoria J.) luxuriam utilitate[*](utilitate G. uilitate ll. v. (H).) circumscribamus , dicturi et alias[*](aliax.) herbis tingui parietes nec pingi[*](parietes nec pingi lapide ego coll. XXXV 117. 118 et 3.lapides parietes (et add.x. -ete R) nec pingi (pingendi dx) ll.lapides parietesque (-etes S) pingi Bas. pingi del. v.) lapide. nec tinguendi[*](nec tingendi nec pingendi v. a. Bas.) tamen rationem omisissemus[*](omisimus R.), si umquam ea[*](ea VRv.et d.om.x.) liberalium artium fuisset.[*](cfr. Plin. XXV 105. Festus p. 321. Isidor. 17, 9.) interim fortius agetur, auctoritasque, quanta debet, etiam[*](etiam Rv. nam r.) surdis, hoc est ignobilibus [*](ignobilius V.hoc est ignobilibus glossema esse dixit Gronov. (J). cfr. § 14.), herbis perhibebitur, siquidem auctores imperii Romani conditoresque immensum quiddam et hinc[*](hinc v. hic ll.) sumpsere, quoniam non aliunde sagmina in remediis publicis fuere et in sacris legationibusque[*](legationibus quae Vx.) verbenae[*](uerbene x. herb- V. uerbere R.). certe utroque[*](utraque Vdx.) nomine idem[*](area vet. Dal.) significatur, hoc est gramen ex arce cum sua terra evolsum, ac semper e legatis[*](et legati Rv. a. H.), cum ad hostes clarigatumque mitterentur, id est res[*](eft res v. ei fores Vdx. res R.) raptas dare repetitum, unus utique verbenarius vocabatur.

[*](cfr. Plin. XVI 9. 7.. Festus p. 190 (Paulus p. 191).) Corona quidem[*](an in delendum?) nulla fuit graminea nobilior in maiestate populi terrarum principis[*](terrarumque principiis VxR.) praemiisque[*](prae miisque Rv. praemissa (prem- x) ut r. an praemiis quoque (ut iungantur populi praemiis quoque gloriae terrarum principis)? cfr. X VI 10 extr.) gloriae. gemmatae[*](geminatae x.) et aureae[*](aurae R.), vallares, murales[*](murales om.R.), rostratae, civicae, triumphales post hanc fuere suntque cunctae magno[*](magno om.xT.) intervallo magnaque[*](magna x.) differentia. ceteras omnes singuli, et duces ipsi[*](ipsi duces dx.) imperatoresque, militibus aut aliquando collegis[*](collegis VxS. -giis rv.) dedere, decrevit in triumphis senatus cura belli solutus et populus otiosus,

graminea[*](graminea G. -neam ll. v.) numquam nisi in desperatione suprema contigit, nulli nisi ab universo exercitu servato[*](ser uata (seua- x)Vdx.) decreta. ceteras imperatores dedere, hanc solam miles imperatori. eadem[*](eademque x.) vocatur obsidionalis[*](uocatus obsidione malis dx.) liberatis[*](liberatus R. liberatis obsidione om.x.) obsidione abominandoque exitu totis[*](exitu totis VdTfxS. exitiitos R. exitio totis v.) castris. quod si civicae honos uno aliquo ac[*](ac om.dx.) vel humillimo cive servato praeclarus [*](praecerus R.) sacerque habetur, quid tandem existimari debet unius virtute[*](uirtute Vdxv. sunt ute R.) servatus universus exercitus? dabatur haec viridi[*](uiridiVv. -dis rf.) e[*](e dTxv.om. r.) gramine[*](gramina R.) decerpto[*](decrepto x.decerto x.) inde, ubi obsessos[*](obsessus dx.) servasset aliquis. namque summum apud antiquos signum victoriae erat herbam porrigere victos, hoc est terra et altrice ipsa humo et humatione[*](humanitione Vdx.) etiam cedere, quem morem etiam nunc durare apud Germanos scio.

[*](cfr. Plin. VII 101. XVI 14. Festus p. 190. Livius VII 37, 1–3. Valer. Max. I 7, 3.) Donatus est ea L. Siccius Dentatus semel, cum civicas quattuordecim meruisset[*](meruisse V. 22. p. 443, 1 centiens uiciens ego coll. VII 101 et Festo. cxx xR. +++ V. cxx proeliis d(?)v.) depugnassetque centiens