Naturalis Historia
Pliny, the Elder
Pliny, the Elder, creator; Mayhoff, Karl Friedrich Theodor, 1841-1914, editor
[*](Diosc. IV 72. (Th. H. IX 11, 5). 73.) Trychno[*](trychnofB (H). -ne VRVerc. tricnum dT. Arycnū x. strychne v. a. B. -no C.), quam quidam strychnon[*](strychnon fv(H). Strycnum dTx. sthrynum V. strhyinum R. trychnon C.) scripsere, utinam nec[*](ne J e coni. S.) coronarii[*](coronariis Vdx.) in Aegypto uterentur, quos invitat hederae foliorum[*](foliorum ll. v (Brot.). forum C e coni. B.) similitudo in duobus eius generibus, quorum alterum, cui acini coccini[*](coccinei Vv. a. S.), granosi[*](granos R.) in[*](in dTxBrot. om. rv.) folliculis[*](folliculi Rv. a. Brot.), halicacabon [*](halicacabon dS. -bum v. alii caccabon (caca- x. -bum R)r.) vocant, alii callion, nostri autem vesicariam, quoniam vesicae et calculis prosit. frutex est surculosus verius
quam herba, folliculis magnis latisque[*](latisque v. lacisque R. laxisque r.) et turbinatis[*](turbitatis R.) grandi[*](grandi v. -dis R. drachmis (-gmis x)r.) intus acino, qui maturescit Novembri mense.[*](Diosc. IV 71. (Th. H. VII 15, 4. IX 11, 5). 74.) tertio folia sunt ocimi, minime diligenter demonstrando remedia, non venena, tractantibus, quippe insaniam facit parvo quoque suco[*](an suci?). quamquam et Graeci auctores in iocum vertere. drachmae enim pondere lusum furoris[*](furoris ego. pudoris df1Rv. om.rTf2.) gigni dixerunt, species vanas[*](uarias x.an recte?) imaginesque conspicuas obversari[*](obseruariVx.) demonstrantes ; duplicatum[*](duplicari R.) hunc modum legitimam insaniam facere ; quidquid vero adiciatur ponderi, repraesentari[*](repraesentare dTx.) mortem .[*](Diosc. IV 75. 74. Th. H. IX 11, 6.) hoc est venenum, quod innocentissimi[*](inno centissimum x.) auctores simpliciter dorycnion appellavere ab eo, quod cuspides in proeliis tinguerentur illo passim nascente. qui[*](qui B. quo ll. v.) parcius[*](partius x. opertius J.) insectabantur[*](insectabantur Gronov. (H). inspect- VdTx. spect- Rv.spectauerant B.), manicon nominavere[*](magni (magi v) cognominauere Rv. a. B.); qui nequiter occultabant , erythron aut neurada[*](neurada VfH. neruada dx. nexuada T. neurata R. -rita v.rida G.)aut,[*](aut ut J e coni. S. ut ll. v.) ut nonnulli, perisson[*](perisson ne B e Theophr.sone VTxRv. -son in f. -son dH.), ne cavendi quidem[*](quidem Vv. quid estR.om.dTfxH.) causa curiosius dicendum.[*](Diosc. IV 73. Th. H. VII 7, 2.) quin et alterum genus, quod halicacabon[*](halicacabon v. alii cacabon (cacc-Vd) ll.) vocant, soporiferum est atque etiam opio[*](copio R.) velocius ad mortem, ab aliis morion, ab aliis moly[*](moly v. moti VxR. mothi d.) appellatum, laudatum vero a Diocle[*](a dioded Bas. adnocle x. ad loclem V. ad locre R. a locro v.) et Euenore[*](euenore a dxBas. -nore VH. fruenda R. ad fruendum et v.), a Timaristo quidem[*](qui dam R. quod ē x.) etiam carmine. mira[*](minora (-rem v) obliuionem Rv. a. Bas.) oblivione innocentia e[*](innocentiae Bas. -tia dxR. minus nocentia V. in- ducentes v. 19—p. 438, 1 dist. ego.)—quippe praesentaneum remedium ad dentium mobiles firmandos, si colluerentur[*](siccoluerunt R.) halicacabo[*](halicacabo in P. -bo v. a. H. hauec- cabon V. alii (ali- T) cacabon r.)in vino—[*](uino ll. P. uni v. a. H.) exceptionem addidere, ne diutius id[*](id Vdxv. sit R.) fieret; delirationem[*](delirationi R.) enim[*](dist. ego.) gigni. non[*](non ego. eoll. J. en H cum Gron. eo nec v. (eodem S).) demonstranda[*](dem monstrandadTx. monstr- S. demonstrando D cum U 471.) remedia, quorum medicina maioris mali periculum adferat: commendetur[*](commen detur dTxU 472. -datur r v. a. D. o) ergo[*](ergo ll. H. et Bas. enim v.) in cibis tertium[*](dist. U l. l.) genus[*](an primum genus? cfr. Diosc.) licet ac[*](ac U l. l.a R. autem S. om. rv.) praeferatur hortensiis[*](hortensiis S cum Gronovio. -sis VTRv (D). -sium dxH.) saporibus et nil[*](nihil dT.) sit corporis malorum, cui non salutares trychnos Xenocrates praedicet; non tamen auxilia earum[*](earum ego. eorum ll. v.) tanti sunt, ut ideo plura[*](ideo plura coni. Dal. id pletura VdTfx. id pituraR. uel profutura v.a.S. laesura J cum P.) nos[*](nos VdTfxJ. non Rv. del. Bas.) de iis commemorare fas[*](nefas v. a. Bas.) putem, praesertim tanta copia innoxiorum medicaminum.[*](Diosc. IV 73. 74.) halicacabi radicem bibunt qui vaticinari[*](uaticinari VS (cum Salm.).nare dTx. -nandi Rv.) gallantesque[*](gallantesque Salm. (U 472). -tes quo ll. callentes quod (que S) v. a. D.) vere[*](uere ll. S. furere v.) ad confirmandas superstitiones aspici[*](aspicere (om. se) R.) se volunt. remedio est— id enim libentius rettulerim—aqua copiosa mulsa calida potu[*](potui R. potui data v. a. S.). nec illud praeteribo, aspidum naturae halicacabum in tantum adversam[*](aduersa VR.), ut radice eius propius admota soporetur [*](saporetur d. uap- x.) illa sopore[*](sapore dx.) enecans vis earum. ergo trita ex oleo percussis auxiliatur.[*](Th. H. VII 7, 2. Nicand. ther. 626. Diosc. II 209.) Corchorum Alexandrini cibi herba[*](herba om.dTx.) est convolutis foliis ad similitudinem mori[*](mori v. muri d. -ris r.), praecordiis, ut[*](ut Rv. om. r.) ferunt, utilis[*](utilem xT.) alopeciisque[*](alopeciisque v. -pacisque R. -peciis x. -piciis r.) et lentigini. boum quoque scabiem celerrime
sanari ea invenio[*](inuenio v. -ento ll.), apud Nicandrum quidem et serpentium morsus, antequam floreat.[*](floreat v. -ret ll. S.)[*](Diosc. III 97.) Nec de cneco[*](cnecodS. cnico Vv. eneco x. gneco R.) sive atractylide verbosius dici par esset, Aegyptia herba[*](aegyptiam herbam d Tx.), ni[*](ni om.xT. est et v. a. G.) magnum contra venenata animalia praeberet[*](praebere xT. -bet v. a. G.) auxilium, item adversus fungos. constat a scorpione percussos, quamdiu teneant eam herbam[*](eam herbam Rv.), non sentire cruciatum.
Et pesolutam[*](pesolutam S (coll. ind.)-ta Vdx.persoluta R. -tam v.) Aegyptus in hortis serit, coronarum gratia. duo genera eius: femina ac mas; utraque subdita venerem inhiberi, virorum maxime, tradunt.
[*](Pl. iun. p. 9, 13–16.) Et quoniam in mensuris quoque ac ponderibus crebro Graecis nominibus utendum est, interpretationem eorum semel hoc in loco ponemus: drachma Attica—fere[*](uere R.) enim Attica observatione medici utuntur— denarii argentei habet pondus, eademque vi obolos pondere efficit, obolus x chalcos. cyathus pendet[*](pende R.) per se[*](per seom.V1dTxH.) drachmas x; cum acetabuli[*](acetabulis R.) mensura dicitur, significat heminae[*](emine x. minae R.) quartam, id est drachmas xv. mna, quam[*](omnia quam R.) nostri minam vocant, pendet[*](uocant pendet dv. uocant pendentVx. pendent uocant R.) drachmas Atticas C.
Implesse poterant miraculum sui natura atque tellus reputantium[*](reputanti J e coni. S.) vel prioris[*](uel prioris tantum om.VTx.) tantum voluminis dotes totque genera herbarum utilitatibus hominum aut voluptatibus genita[*](genitas et Vx.). sed quanto plura restant quantoque mirabiliora inventu! illa[*](illarum D e coni. Strackii.) enim maiore[*](maiore inVG. -orem R. -ore rv.) in parte cibi[*](cibi parte R.) aut odoris decorisve [*](ucterisue R.) commendatio ad numerosa experimenta[*](expedimenta Vx.) duxit; reliquarum potentia adprobat[*](adprobant (app- x) dx.), nihil ab rerum natura sine aliqua occultiore causa gigni.