Naturalis Historia

Pliny, the Elder

Pliny, the Elder, creator; Mayhoff, Karl Friedrich Theodor, 1841-1914, editor

Fiunt simul cum terrae motu et inundationes maris, eodem videlicet spiritu infusi aut[*](ac R(?)H. uel Beda)terrae[*](terrae sidentis vet.Dal. residentis (-tes R2) ll.v. terrae resid- H) sidentis sinu recepti. maximus terrae memoria mortalium exstitit motus Tiberii Caesaris principatu, XII urbibus Asiae una nocte prostratis; creberrimus Punico bello intra eundem

annum septies ac[*](atque R(?)va S) quinquagies nuntiatus Romam, quo quidem anno ad Trasimenum lacum dimicantes maximum motum neque Poeni[*](nec poeni (D?)dD) sensere nec Romani. nec vero simplex malum aut in ipso tantum motu periculum est, sed par aut maius ostento[*](ostentum ova. H). numquam urbs Roma tremuit, ut non futuri eventus alicuius id praenuntium esset.

[*]((10) cfr. Herodot. II 10. Thuc. II 102. Strabo I p. 59; X p. 458. — Homer. δ 354. cfr. Plin. V 128. XIII 69. 70. XXV 12. Aristot. meteor. I 14 p. 351b, 29. Mela II 104. Sen. NQ VI 26, 1. Lucan. X 509. Serv. Aen. XI 262. — (13) cfr. Plin. III 57. Theo- phr. hist. pl. V 8, 3. — (14) Strabo I p. 58 extr. — Herodot. II 10.)

Eadem nascentium causa terrarum est, cum idem ille spiritus adtollendo[*](adtollendum ap. att- DFE) potens[*](potens R2adpv. -tē A. -test E2. ponens r) solo non valuit erumpere. nascuntur enim, nec fluminum tantum invectu[*](inuecto Ra. uecto F1), sicut Echinades insulae ab Acheloo amne congestae maiorque pars Aegypti a Nilo, in quam a Pharo insula noctis et diei cursum fuisse Homero credimus, nec recessu maris, sicuti[*](sicuti olim ego, -ut idem AR2dTv(S). -ut eodem (eid- D2B) r. -ut pridem coni. D2) olim Cerceis[*](cerceis FR1adTp. circ- rv(S). de circ- C). quod[*](quod del. U 34) accidisse et in Ambraciae portu decem milium passuum intervallo et Atheniensium [*](dist.ego)quinque milium[*](milium passuum F1RaS) ad Piraeeum memoratur. et[*](et—16 adluebat om.p) Ephesius[*](ephesius (sc. portus) FRE1(D?). -sios AdT. -sus a. -si E2v. addunt ubi AE2a(RD?)v, post quondam d2T) quondam aedem Dianae adluebat[*](adluebat AR2E2v. abluerat r). Herodoto quidem si credimus, mare fuit supra Memphim usque ad Aethiopum montes itemque a planis Arabiae, mare circa[*](mare et circa E2C) Ilium et tota Teuthranie[*](teuthranie T(D?)S. -niae AF2v. -nte R2. -nia B. -tranie R1a. -nia F1E) quaque campos intulerit Maeander.

[*]((1) Ammian. XVII 7, 13. — (4) cfr. Plin. IV 70. Sen. NQ VI 21,1 (II 26, 6). Iustin. XXX 4. Plut. de Pyth. orac. 11 p. 399c.)

Nascuntur et alio modo terrae ac repente in aliquo mari emergunt, velut paria secum faciente natura quaeque[*](que quae F1. Quaequae F2. quae E) hauserit hiatus alio loco reddente.