Naturalis Historia

sed Persicorum palma duracinis. nationum habent cognomen Gallica et Asiatica[*](asiatica (alterum) D2D. om. rv). [*]((18) Diosc. I 165. Pallad. ib. Martial. XIII 46.) post autumnum maturescunt Asiatica, aestate praecocia intra XXX annos reperta et primo denariis singula venumdata[*](uenumdata H. uenund- ll.v). supernatia[*](supernatia e v. -tię DFa. -tie E. -tica e GD) e Sabinis veniunt, popularia undique . pomum innocuum expetitur aegris, pretiumque iam singulis triceni nummi fuere, nullius maiore, quod miremur,

[*]((6) Verg. B 2, 53. Col. X 404. XII 10, 4.) Ingens postea turba prunorum: versicoloria[*](uersicoloria coni. S. -lori F2d. -logri F1. -lor rv)e nigro candicant[*](e nigro candicant ego. nigra (gra F1) candicans F1dv. -idans DF2G. -ida EazH. (loc. corr.)), hordearia[*](hordiaria F) appellata a comitatu frugis[*](fruges FEa) eius; alia[*](alio F) eodem colore seriora maioraque, asinina cognominata a[*](a v. om. ll) vilitate. sunt minora[*](minora at ego. ac (et v) nigra ac ll.v. onychina ac S coll. § 55 et Col. XII 10,2.3. (loc. corr.)), at laudatiora cerina atque purpurea, nec non ab externa gente Armeniaca, quae sola et odore commendantur. peculiaris[*](peculiari EazSJ) inpudentia est[*](est om.EzSJ) nucibus insitorum, quae[*](que FEa) faciem parentis sucumque adoptionis[*](adoftionis F1. aduft- F2) exhibent, appellata ab utroque nucipruna. [*]((11) Col. XII 10, 3.) et[*](et v. ex ll) haec autem et Persica et cerina ac silvestria ut uvae[*](ut uue E. utue F) cadis condita usque ad alia nascentia aetatem sibi prorogant, reliquorum velocitas[*](uelocitas v. uoletias Ea. -entias DFG) cito mitescentium transvolat[*](trauolat F). nuper in Baetica malina[*](pticam (pet- E2) malinam E. peticam marina a) appellari coeperunt malis insita et alia amygdalina amygdalis. his intus in ligno nucleus amygdalae est, nec aliud pomum ingeniosius geminatum[*](geminatum v. germ- ll) est. [*](Diosc. I 174. Col. X 404. Pallad, XII 7, 16. Athen. II 49d. Geop. X 39. — (20) Pallad. III 25, 32. (Pl. XIII 51. XVII 75).) in peregrinis arboribus dicta sunt Damascena, a Syriae Damasco cognominata, iam pridem[*](13,51) in Italia nascentia, grandiore quamquam ligno et exiliore carne nec umquam in rugas[*](rugas C. -ga ll. v) siccata, quoniam soles sui desunt . simul dici possunt populares eorum myxae[*](mixtę Eava.Ber.), quae et ipsae nunc coeperunt Romae nasci insitae[*](insitae Eav. -ta r) in[*](in om.Eava.D) sorvis[*](soruis F. -rbis rv. cfr. § 61).

[*]((3) cfr. Pl. XVII 96. (Cato 133, 2). Pl. XVIII 34. —) In totum quidem Persica peregrina etiam Asiae Graeciaeque esse ex nomine ipso apparet atque e[*](e M. & Fd. ex rv) Perside advecta. sed pruna silvestria ubique nasci certum est, quo magis miror huius pomi mentionem a Catone non habitam, praesertim cum condenda[*](condenda —6 cum om.M) demonstraret quaedam et silvestria. [*]((7) Th. C II 3, 7. (Pl. XVI 111). — (8) Diosc. I 187. schol. Nic. alex. 101. (Pl. XIII 60). Col. X 405. Isid. XVII 7, 7. —) nam Persicae arbores sero et cum difficultate transiere[*](transiere Mv. -ire r), ut quae in Rhodo nihil ferant, quod primum[*](primus M. frimum FG. ////im- D1) ab Aegypto earum[*](earum DFGv. nili ear- M. ////iear- E. icar- a) fuerat hospitium. falsum est venenata cum cruciatu[*](cruciatu Eav. -ta MF1. -to F2DG) in Persis[*](in (uim M) persis MD2v. in- pressis r) gigni et poenarum causa ab[*](ab MJ. a rv) regibus tralata[*](tralata F2J. om.F1. transl- rv(D)) in Aegyptum terra mitigata. id enim de Persea diligentiores tradunt , quae in totum alia est, myxis rubentibus similis, nec extra orientem nasci voluit. eam quoque eruditiores negaverunt ex Perside propter supplicia tralatam[*](tralatum F1. -ta M. translatam Eava.J), sed a Perseo Memphi satam[*](sada M1. siada M2), et ob id Alexandrum illa coronari[*](coronare Fd. -na Ea) victores ibi instituisse in honorem atavi sui. semper autem folia habet et poma subnascentibus aliis. sed pruna quoque omnia post Catonem coepisse manifestum erit[*](est erit E1. est va.S) .

[*]((20) cfr. Pl. XXI 51. XVI 103. XVII 75. Col. IX 4, 3. XI 2, 11. 96. Pallad. V 4. II 25, 20. Martial. XIII 42. 43.)

Malorum plura sunt genera. de citreis[*](de (di D2) citreis E2D2v. de ceteris M. de cityreis E1a. dicitur eis r) cum sua arbore diximus, Medica autem Graeci vocant patriae[*](patria Ea)[*](13,103) nomine. aeque peregrina sunt zizipha[*](zizipa MFd) et tubures[*](tubures MJ. tuberes (tupe- F) r. cfr. p. 527, 2), quae et ipsa non pridem venere in Italiam, haec ex Africa, illa ex Syria. Sex. Papinius, quem consulem vidimus, primus utraque[*](itaque M) attulit Divi Augusti novissimis temporibus in castris

[*](cfr. Col. V 10, 19. XII 47, 5. Macrob. III 19, 2. — (12) cfr. Athen. III 82c. (Isid. XVII 7, 3). — (13) Varro I 59, 1. (Cels. II 24. IV 26 med.). — (18) Cato 7, 3. 143, 3. — Varro ib.) Reliqua cur pigeat nominatim indicare, cum conditoribus suis aeternam propagaverint memoriam, tamquam[*](tamquam Eav. om. r) ob egregium aliquod in vita factum? nisi fallor, apparebit ex eo ingenium inserendi nihilque tam parvum esse quod non gloriam parere possit. ergo habent originem a Matio Cestioque[*](Cestioque (coni. Dal.) S. ge- ll.v. Se- P e Col.) et Mallio[*](Manlio va.S), item Scaudio[*](scaudio DFGdE2aJ. scand- E1sH. Claud- v) ; quibus cotoneo[*](catoneo FEa) insito ab Appio[*](appio Eav. oppio (popio F1) r) e Claudia gente Appiana sunt cognominata. [*]((1) Cels. II 24. — (3. 4) Cato 7, 3. Varro ib. Gels. ib. Martial. I 43, 4. Athen. III 80f. Geop. X 20. Isid. XVII 7, 5. Pl. XXIII 104. — (6. 7) Diosc. I 162. —) odor est iis[*](iis ego. us F. his Eav) cotoneorum, magnitude quae[*](que (pro quae) FEava. G) Scaudianis[*](scandianis F1dH. sed aud- Ea. sed Claud- v. Claud- G), color rubens . ac ne quis sic[*](sic ego. ic F1. id rv. (an ita?)) ambitum[*](ambitu v) valuisse claritatis e[*](e E1aszS. et DFGdv(D)) familia[*](familiae (DGd?) va.S(D)) putet, sunt et Sceptiana ab inventore libertino, insignia rotunditate . Cato adicit Quiriniana[*](Quiriniana (P)S e Cat. quiriana ll.v(J)) et quae tradit in doliis[*](doliis Eav. doloreis F2. cioreis F1) condi Scantiana. omnium autem nuperrime adoptata sunt parva gratissimi saporis, quae Petisia nominantur. patrias