Res Rustica

Ubi deinde prorepserint [*]()plantae, stramenta colligemus, et manibus herbas carpemus: idque leviter et curiose faciendum est, ne adhuc tenerae brevesque radiculae ulmorum convellantur. Atque ipsas quidem areas ita anguste compositas habebimus, ut qui runcaturi sunt, medias partes earum facile manu contingant: nam si latiores fuerint, ipsa semina [*]()proculcata noxam capient.

Aestate deinde prius quam sol oriatur, aut ad vesperum, seminaria [*](si S: eui ac: om. A. ) [*](prorepserit SAac. ) [*](ipsa semina Schneider: ipsiseminibus S: ipsi seminibus Aac. )

Possunt etiam collectae cum stirpibus plantae eadem ratione disponi: quod in Atinia ulmo fieri necesse est, quae non seritur e samera. Sed haec ulmus autumni tempore melius quam vere disponitur; paulatimque ramuli eius manu detorquentur, quoniam primo biennio ferri reformidat ictum. Tertio demum anno acuta falce abraditur,[*]()atque ubi translationi iam idonea est, ex eo tempore autumni, quo terra imbribus permaduerit, usque in vernum tempus, antequam radix ulmi in eximendo delibretur, recte seritur.

Inde [*]()in resoluta terra ternum pedum quoquo versus faciendi scrobes. At in densa, sulci eiusdem altitudinis et latitudinis, qui arbores recipiant,[*]()praeparandi. Sed deinde in solo roscido et nebuloso conserendae sunt ulmi, ut earum rami ad orientem et occidentem dirigantur, quo plus [*](saepius edd.: seminis ac: seminus SA. ) [*](debet SAac. ) [*](abraditur a: ablanditur SAc. ) [*](inde scripsi: in se SAac. ) [*](respiciat Aac: respiat S. a I.e those which are planted in the form of cuttings as opposed to seedlings. )

Quod si etiam frumentis consulemus, uberi solo inter quadraginta pedes, exili, ubi nihil seritur, inter viginti, arbores disponantur. Cum deinde adolescere incipient, falce formandae, et tabulata instituenda sunt.[*]()Hoc enim nomine usurpant agricolae ramos truncosque prominentes, eosque vel propius [*]()ferro compescunt, vel longius promittunt, ut vites laxius diffundantur: hoc in solo pingui melius, illud in gracili.

Tabulata inter se ne minus [*]()ternis pedibus absint, atque ita formentur, ne superior ramus in eadem linea sit, qua inferior. Nam demissum ex eo palmitem germinantem inferior atteret, et fructum decutiet. Sed quamcunque arborem severis, eam biennio proximo putare non oportet. Post deinde si ulmus exiguum incrementum recipit,[*]()verno tempore, antequam librum demittat, decacuminanda est iuxta ramulum, qui videbitur esse nitidissimus, ita tamen, uti. supra eum trunco [*]()stirpem dodrantalem [*]()relinquas, ad quam ductus [*]()et applicatus ramus alligetur, et correptus [*]()cacumen arbori praebeat.

Deinde stirpem post annum praecidi et allevari oportet. Quod si nullum ramulum arbor idoneum habuerit, sat erit novem pedes a terra relinqui, et superiorem partem detruncari, ut novae virgae, quas [*](instituenda sunt Aa: instituenda c: instituendis S. ) [*](propius c: proprius Aa: prius S. ) [*](se si minus S: seminibus A: se minus ac. ) [*](recipit om. SAac. ) [*]( truncum SAac. ) [*](dodrantem S: drodant partem A: dodrantanitem a: dodrantanidem c. ) [*](ductus edd.: dubitus SAa: dubius c. ) [*](correptus SAac: correctus edd. )