Res Rustica

Inde [*]()in resoluta terra ternum pedum quoquo versus faciendi scrobes. At in densa, sulci eiusdem altitudinis et latitudinis, qui arbores recipiant,[*]()praeparandi. Sed deinde in solo roscido et nebuloso conserendae sunt ulmi, ut earum rami ad orientem et occidentem dirigantur, quo plus [*](saepius edd.: seminis ac: seminus SA. ) [*](debet SAac. ) [*](abraditur a: ablanditur SAc. ) [*](inde scripsi: in se SAac. ) [*](respiciat Aac: respiat S. a I.e those which are planted in the form of cuttings as opposed to seedlings. )

Quod si etiam frumentis consulemus, uberi solo inter quadraginta pedes, exili, ubi nihil seritur, inter viginti, arbores disponantur. Cum deinde adolescere incipient, falce formandae, et tabulata instituenda sunt.[*]()Hoc enim nomine usurpant agricolae ramos truncosque prominentes, eosque vel propius [*]()ferro compescunt, vel longius promittunt, ut vites laxius diffundantur: hoc in solo pingui melius, illud in gracili.

Tabulata inter se ne minus [*]()ternis pedibus absint, atque ita formentur, ne superior ramus in eadem linea sit, qua inferior. Nam demissum ex eo palmitem germinantem inferior atteret, et fructum decutiet. Sed quamcunque arborem severis, eam biennio proximo putare non oportet. Post deinde si ulmus exiguum incrementum recipit,[*]()verno tempore, antequam librum demittat, decacuminanda est iuxta ramulum, qui videbitur esse nitidissimus, ita tamen, uti. supra eum trunco [*]()stirpem dodrantalem [*]()relinquas, ad quam ductus [*]()et applicatus ramus alligetur, et correptus [*]()cacumen arbori praebeat.

Deinde stirpem post annum praecidi et allevari oportet. Quod si nullum ramulum arbor idoneum habuerit, sat erit novem pedes a terra relinqui, et superiorem partem detruncari, ut novae virgae, quas [*](instituenda sunt Aa: instituenda c: instituendis S. ) [*](propius c: proprius Aa: prius S. ) [*](se si minus S: seminibus A: se minus ac. ) [*](recipit om. SAac. ) [*]( truncum SAac. ) [*](dodrantem S: drodant partem A: dodrantanitem a: dodrantanidem c. ) [*](ductus edd.: dubitus SAa: dubius c. ) [*](correptus SAac: correctus edd. )

Post annum aut biennium, cum enati ramuli recte convaluerint, supervacuos deputari, idoneos in ordinem submitti conveniet. Quae ulmus a positione bene provenerit,[*]()eius summae virgae falce debent enodari. At si robusti ramuli erunt, ita ferro amputentur, ut exiguam stirpem prominentem trunco relinquas. Cum deinde arbor convaluerit, quicquid falce contingi poterit, exputandum est, allevandumque eatenus, ne plaga corpori matris applicetur. Ulmum autem novellam formare sic conveniet.

Loco pingui octo pedes a terra sine ramo relinquendi, vel in arvo gracili septem pedes: supra quod spatium deinde per circuitum in tres partes arbor dividenda est, ac tribus lateribus singuli ramuli submittendi primo tabulato assignentur.

Mox de ternis pedibus superpositis alii rami submittendi sunt, ita ne iisdem lineis, quibus in inferiore positi sint. Eademque [*]()ratione usque in cacumen ordinanda erit arbor. Atque in frondatione cavendum, ne aut prolixiores pollices fiant, qui ex amputatis virgis [*](emiserant Sa: emiserint A: emiserat c. ) [*](provenerit c: provenerint SAa. ) [*](positis in easdemque S: postas in eadem quae A: positis in eademque ac. )