Res Rustica
Columella, Lucius Junius Moderatus
Columella. On agriculture, Volume 1-2. Ash, Harrison Boyd; Foster, Edward Seymour; Heffner, Edward H., editors. Cambridge, MA; London: Harvard University Press; William Heinemann, Ltd., 1941.
Itaque una tantummodo materia iugo proxima, et unus infra eam custos erit summittendus qui vitem mox in annum renovet. At e contrario per meridiem plures palmites summittantur, qui laborantem matrem fervoribus aestivis opacent nec patiantur ante maturitatem fructum inarescere.[*]()Orientis atque occidentis haud sane magna est in putatione differentia, quoniam solem pari horarum numero sub utroque axe vitis [*]()accipit.
Modus itaque materiarum is erit quem dictabit humi atque ipsius stirpis laetitia. Haec in universum; illa per partes custodienda sunt. Nam ut ab ima vite quasi a quibusdam fundamentis incipiam, semper circa crus dolabella dimovenda [*]()terra est. Et si suboles, quam rustici suffraginem vocant, radicibus adhaeret, diligenter explantanda ferroque adlevanda est, ut hibernas aquas respuat; nam praestat ex vulnere postea subolem [*]()repullescentem vellere quam nodosam et [*](positionis S, Schn.: compositionis Aa, vett. edd.: constitutions cM, alii; et deinde a parte. ) [*](putabantur SA: putantur vett. edd. ) [*](ingredientibus SA, vett. edd., Sobel. ) [*](fructum humū (humu A) legere SA: fructum humore legere a: humorem inarescere M: humor urescere c. ) [*](axe vitis M: axi vitis ac: exivit is S: exiutas A. ) [*](dimovenda M, et vulgo: demovenda SAac, vett. edd. ) [*](vulnere postea subolem a: Postea sobolem (ut hibernas )