Res Rustica
Columella, Lucius Junius Moderatus
Columella. On agriculture, Volume 1-2. Ash, Harrison Boyd; Foster, Edward Seymour; Heffner, Edward H., editors. Cambridge, MA; London: Harvard University Press; William Heinemann, Ltd., 1941.
Id autem plurimum officit, quoniam secundum plagam posita gemma pruinis et frigore tum deinde aestu laborat. Optimum est igitur medio fere internodio subsidiarium tondere [*]()palmitem, devexamque resectionem facere post gemmam, ne, ut antea [*]()diximus,superlacrimet4etgemmantem caecet oculum.
Si resecis facultas non erit, circumspiciendus est furunculus, qui, quamvis angustissime praecisus in modum verrucae, proximo vere materiam exigat, quam vel in bracchium vel in fructum [*]()remittamus. Si neque is reperitur,[*]()saucianda ferro est atque exulceranda vitis in ea parte qua pampinum studemus elicere. [*]()Iam vero ipsos palmites, quos vindemiae praeparamus, claviculis ac nepotibus liberandos magnopere censeo.
Sed in iis recidendis alia conditio est, atque alia in iis quae procedunt e trunco. Nam [*](sed ungulae similis SA: sed nec (seu a: sed ne cM) ungulae (cM: ungules a) quidem (deest SAacM) similis Schn.: sed ungulis quidem similis Ald., Gesn.: sed nec (vel ne) ungulae similis vett. edd. ) [*](tendere SAa: contendere c. ) [*](antea SA: ante iam acM: iam (inclusit Schn.) antea (ante Ald.) Ald., Gesn., Schn.: ante vett. edd. ) [*](super lacrimam Aa. ) [*](fructum SAac: fructu M: fructuarium edd. ) [*](reperitur ScM: repperitur Aa: reperiatur edd. ) [*](eligere Aac. )
infirmus de cicatrice prorepserit. Ipsius autem materiae, quam summittimus, longitudini modum difficile est imponere. Plerique tamen in tantum provocant ut curvata et praecipitata per iugum ne queat terram contingere. Nos subtilius dispicienda illa censemus: primum vitis habitum, nam si robusta est ampliores materias sustinet; [*]()deinde soli quoque pinguitudinem, quae nisi adest, quamvis validissimam vitem celeriter necabimus [*]()procerioribus emaciatam flagellis.
Sed longi palmites non mensura verum gemmarum numero aestimantur. Nam ubi maiora sunt spatia inter articulos, licet eo usque materiam producere dum paene terram contingat; nihilo minus enim paucis frondescet pampinis. At ubi spissa internodia frequentesque oculi sunt, quamvis breve sarmentum multis palmitibus virescit, ac [*]() [*](obdurat SA. ) [*](quia SAacM: qui Schn. ) [*](sustineat SA. ) [*](necavimus S: negavimus A: notabimus M. ) [*](ac SAacM: et edd. )