Res Rustica
Columella, Lucius Junius Moderatus
Columella. On agriculture, Volume 1-2. Ash, Harrison Boyd; Foster, Edward Seymour; Heffner, Edward H., editors. Cambridge, MA; London: Harvard University Press; William Heinemann, Ltd., 1941.
Et nos sequemur in vitibus hanc ipsam rationem, tanto quidem magis quod compertum habemus naturali quadam malignitate desciscere interdum quamvis diligenter probata semina; idque nobis poeta velut surdis veritatis inculcet dicendo,[*]()Vidi lecta diu, et [*]()multo spectata labore Degenerare tamen, ni vis humana quotannis Maxima quaeque manu legeret.Sic omnia fatis In peius ruere, ac retro sublapsa referri. [*](uti acM, et vulgo ante Schn. ) [*](curam parte om. S. ) [*](toto cM, et vulgo ante Schn. ) [*](eos om. SAacM. ) [*](non om. SAac, vett. edd. ) [*](sic Pontedera, Schn.: speret SA: speret et a: semper et c: semper M: quasi semper sit cett. edd. ) [*](incolcet diligendo SA: indulget dicendo c. ) [*](Vidi lecta diu, et] videlicet adiuvet A. a Here a general term including any propagative portion of a plant, true seeds, cuttings, quicksets, layers, etc. (except buddings and grafts). )
Si modo longi temporis observatione comperimus, quod certe comperimus, eum malleolum, qui quattuor uvas tulerit, deputatum et in terram depositum, a fecunditate materna sic degenerare ut interdum singulis, non numquam etiam binis uvis minus adferat;
in quantum autem censemus defeeturos [*]()eos, qui binos aut fere singulos fetus in matre tulerint, cum etiam feracissimi translationem saepe reformident? [*]()Itaque huius rationis demonstratorem magis esse me quam inventorem, libenter profiteor, ne quis existimet fraudari maiores nostros laude merita. Nam id ipsum sensisse[*]()eos non dubium est, quamvis nullo alio scripto proditum, exceptis quos rettulimus numeros [*]()Vergili, et sic [*]()tamen ut de seminibus leguminum praecipiatur.