Res Rustica
Columella, Lucius Junius Moderatus
Columella. On agriculture, Volume 1-2. Ash, Harrison Boyd; Foster, Edward Seymour; Heffner, Edward H., editors. Cambridge, MA; London: Harvard University Press; William Heinemann, Ltd., 1941.
Nam qui se in hac scientia perfectum volet profiteri, sit oportet rerum naturae sagacissimus, declinationum mundi non ignarus, ut exploratum habeat quid cuique plagae conveniat, quid repugnet. Siderum ortus et occasus memoria repetat, ne imbribus ventisque imminentibus opera incohet laboremque frustretur.
Caeli et anni praesentis mores intueatur, neque enim semper eundem velut ex praescripto habitum gerunt, nec omnibus annis eodem vultu venit aestas aut hiems, nec pluvium semper est ver aut umidus autumnus; [*]()quae praenoscere sine lumine animi et sine exquisitissimis disciplinis non quemquam posse crediderim. Iam ipsa terrae varietas et cuiusque soli habitus quid nobis neget,
quid promittat, paucorum est discernere. Contemplatio vero cunctarum in ea disciplina partium quoto [*]()cuique contingit,[*]()ut et segetum arationumque perciperet usum et varias dissimillimasque terrarum species pernosceret—quarum non nullae colore, non nullae qualitate fallunt, atque in aliis regionibus nigra terra, quam pullam vocant, ut in Campania, est laudabilis, in his [*]()pinguis lubrica [*]() [*](subtilitatem dispicio (dispitio S) SA, Lundstrōm: numerum recenseo R, alii. ) [*](excipiat M. ) [*](umidum autumnum Lundström, cum SA et R plerisque ut vid. ) [*](quoto Madvig, "forsitan recte" dicit Lundstr¯m: quanto SA, Schn., Lundstrōm: quando Gesn., cum Ald., sed quanto vel quoto maluit: quid R. ) [*](contingit SA et R plerique, et edd. ante Schn.: contingent M: contigit duo codd. dett., Schn., Lundstrōm. ) [*]( his 8A, Lundstrōm: aliis R, et vulgo. ) [*]( lubrica SAR Lundstrōm: rubrica alii. )